ZDROWIE Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określiła zdrowie jako stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko jako brak choroby lub zniedołężnienia. Jest to także sprawność do prowadzenia produktywnego życia społecznego i ekonomicznego. W medycynie zamiast słowa „zdrowie” używa się terminu „homeostaza”. Jest to zdolność organizmu do efektywnej obrony przed stresorami w celu przywrócenia i utrzymania wewnętrznej równowagi. Wybitny lekarz kanadyjski, Marc Lalonde obliczył, że długość i jakość życia człowieka zależą głównie od czterech czynników. Lalonde obliczył też przybliżoną wartość procentową tych czynników. Są to: · Wyposażenie genetyczne 12% · Medycyna (lecznictwo) 18% · Wpływ środowiska 14% · Styl życia 56% DEKALOG ZDROWEGO STYLU ŻYCIA Jest to zestawienie 10 zasad, których znajomość i przestrzeganie może znacząco przyczynić się do wydłużenia i poprawy jakości życia człowieka. ZASADA I „Wiedza o samym sobie” „Wiedza o samym sobie” Wiedza o samym sobie konieczna jest do oceny stanu swojego zdrowia, własnej wartości, emocji i przekonań. Daje prawo do zachowania godności, a także doznawania szacunku ze strony innych osób, świadomość swoich zdolności, umiejętności i zalet. ZASADA II „ Utrzymywanie sił obronnych organizmu w stałej gotowości” „ Utrzymywanie sił obronnych organizmu w stałej gotowości” Polega to na niedopuszczeniu do zachowań obniżających bariery odpornościowe (immunologiczne), na właściwym postępowaniu podczas chorób i dolegliwości oraz umiejętnym wykorzystaniu sił psychicznych. ZASADA III „NIE NADUŻYWANIE LEKÓW” „NIE NADUŻYWANIE LEKÓW” W dzisiejszych czasach lekarstwa zaczęto traktować jak słodycze. Leków należy używać tylko wtedy, gdy ich naprawdę potrzebujemy i skonsultować dawkowanie z lekarzem. Leki stosujemy w ilości niezbędnej w przypadku występowania różnych dolegliwości oraz staramy zastępować je siłami wewnętrznymi organizmu zwalczającymi objawy chorobowe Pamiętaj! • Tabletki to nie cukierki! • Leki też uzależniają! • Lekomania to choroba! ZASADA IV „Utrzymywanie wszechstronnej aktywności fizycznej” „Utrzymywanie wszechstronnej aktywności fizycznej” Aktywność ruchowa sprzyja rozwojowi organizmu, pomnażaniu i zachowaniu zdrowia. Ruch rozwija mięśnie, wpływa na prawidłowy wzrost i kształt kości, rozwija układ krążeniowo-oddechowy, podnosi sprawność i wydolność fizyczną. Niedostatek ruchu powoduje mniejszą pojemność płuc, mniejszą wydolność fizyczną, słabsze mięśnie, gorszy refleks i koordynację ruchów. Każda aktywność ruchowa i uprawianie sportów powinny być dostosowane do wieku, budowy fizycznej oraz stanu zdrowia. Ćwiczenia zawsze powinno się poprzedzić rozgrzewką. Ważne jest również, aby rozpoczynać ćwiczenia powoli i stopniowo zwiększać ich intensywność. Aby aktywność fizyczna przynosiła odpowiednie efekty, powinna być systematyczna, a ćwiczenia wykonywane przez określony czas i z określoną intensywnością. Za optymalny poziom aktywności fizycznej wpływający na zdrowie dzieci uważa się wysiłki wykonywane 5 razy w tygodniu przez 20 min. Dorośli wymagają wysiłków minimum 30 min. o intensywności umiarkowanej (np. marsz każdego dnia). Nie trzeba przypominać, że do aktywności fizycznej absolutnie nie należy oglądanie TV czy granie na komputerze! ZASADA V „Prawidłowe odżywianie się” Zasady racjonalnego żywienia • Dbaj o urozmaicona dietę • Starajmy się spożywać produkty świeże, nieprzetworzone, • Warzywa i owoce możemy spożywać bez ograniczenia, • Spożywajmy co najmniej 5 posiłki dziennie- często i mało, • Jedzmy regularnie o tych samych porach, • Jeść należy zawsze w spokoju i powoli, • Pierwsze śniadanie o wczesnej porze powinno być lekkostrawne, • Lekkostrawną kolację jedzmy najpóźniej dwie godziny przed snem, • Po posiłku od stołu wstawajmy z uczuciem lekkiego niedosytu (nie będziemy mieli problemów z nadwagą). ZASADA VI „Hartowanie się” „Hartowanie się” Człowiek w wyniku hartowania staje się odporniejszy na szkodliwe dla organizmu czynniki, zarówno zewnętrzne jak i wewnętrzne. Człowiek dobrze zahartowany praktycznie nie zaziębia się, omijają go wszelkie anginy i schorzenia dróg oddechowych, nie grożą mu także dokuczliwe i groźne dla zdrowia choroby zatok, uciążliwe zapalenia płuc i zawsze groźne ataki grypy. Hartowanie ma także ogromne znaczenie dla podniesienia ogólnej kondycji fizycznej i psychicznej, usprawnienia procesów przemiany materii oraz polepszenia pracy układu krążenia. ZASADA VII „Rozwijanie umiejętności walki ze stresem” SPOSOBY WALKI ZE STRESEM Ćwiczenia. Ćwiczenia poprawiają ogólne samopoczucie i pozwalają na nabranie dystansu do codziennych problemów. Hobby. Oddając się ulubionym zajęciom, zapominamy chwilowo o problemach i dajemy organizmowi czas na regenerację sił. Pozytywne myślenie Metody umysłowe polegają na relaksowaniu umysłu. Zalicza się tu takie metody jak medytacja, hipnoza czy techniki wizualizacyjne. Relaks ciała. Cielesne techniki relaksacyjne to techniki oddechowe, podczas których kontrolując wdechy i wydechy, obniżamy poziom napięcia związanego ze stresem. Innym przykładem są tu metody zaczerpnięte z dalekiego wschodu, takie jak joga lub tai chi. Rozmowa. To chyba najprostsza metoda walki ze stresem. Jeżeli Twoje problemy nie nadają się do opowiedzenia, możesz spróbować spisać je na kartce - zmartwienia przelane na papier dają się łatwiej kontrolować, dzięki czemu poziom stresu znacznie się obniża. SPOSOBY WALKI ZE STRESEM Umiejętnie dysponuj czasem. Prócz pracy, znajdź czas na odpoczynek i relaks. Utrzymywanie równowagi i dystansu. Nie panikuj przy nadmiarze pracy, postaraj się znaleźć „złoty środek”; nabierz dystansu do tego co błahe i do ludzi, którzy wpływają negatywnie na Twoje samopoczucie. Spędzaj czas z rodziną i przyjaciółmi. Otrzymując wsparcie od osób, na których nam zależy znacznie dzielniej stajemy w szranki aby zmierzyć się ze swoim stresem. Kontroluj swój umysł. Usuń natrętne i stresujące myli z głowy. Staraj się nie zadręczać samego siebie i nie stresować w chwili, gdy i tak nie możesz nic na dany temat poradzić. Żyj zdrowo! Przestrzegaj zasad zdrowego życia. Ćwicz, odżywiaj się właściwie. Szczęście w ogromnej mierze zależy od zdrowia. ZASADA VIII „Wyeliminowanie nałogów” „Wyeliminowanie nałogów” Podstawowym kluczem do sukcesu jest motywacja i wsparcie. Porzucenie nałogu musi przynosić temu, kto taką decyzję podejmuje, odpowiednią nagrodę. Nagrodą może być : uznanie ludzi, polepszenie zdrowia, satysfakcja z własnej silnej woli. ZASADA IX „Życzliwość wobec innych” „Życzliwość wobec innych” Człowiek zdrowy społecznie to taki, który czyni dobro, jest życzliwy dla innych, zna wartość pojęć: tolerancja, kompromis i posługuje się nimi w praktyce. Traktuj innych tak, jak sam chciałbyś być traktowany! Jeżeli jesteś pomocny i życzliwy dla innych, nie tylko oni czują się lepiej. Ty również! ZASADA X „Zachowanie postawy copingowej” Coping to dawanie sobie rady w życiu. Człowiek prowadzący zdrowy styl życia to taki, który jest OK, życiowy optymista, odbierany przez innych jako człowiek sukcesu. Dzięki temu jest osobą atrakcyjną dla innych, posiadającą wielu przyjaciół. Jest mu po prostu łatwiej żyć. Zdrowie ma trzy wielkie wymiary: FIZYCZNY, PSYCHICZNY i SPOŁECZNY. FIZYCZNY – sprawność ciała PSYCHICZNY – spokój duszy SPOŁECZNY – moralność i życzliwość Wszystkie razem wzięte dają dopiero udaną kompozycję. Dziękujemy za udział w prelekcji