Sztuka i architektura starożytnej Grecji - rozszerzenie
advertisement
ARCHITEKTURA I SZTUKA W STAROŻYTNOŚCI CYWILIZACJA GRECKA CYWILIZACJE GRECKIE • • • • CYWILIZACJA MINOJSKA CYWILIZACJA MYKEŃKA CYWILIZACJA HELLEŃSKA CYWILIZACJA HELLENISTYCZNA GRECJA – CYWILIZACJA MINOJSKA • Rozwinęła się na Wyspie Krecie w III tys. p.n.e.; szczyt swego rozwoju osiągnęła około 2000 p.n.e. • Cywilizację nazwano minojską od legendarnego Minosa, władcy wymienianego w mitach greckich (Mit o Tezeuszu, Andromedzie i potworze Minotaurze). • Jej cechą są wspaniałe pałace – wielokondygnacyjne budowle z labiryntem pomieszczeń, krużganków, magazynów. Najsławniejsze to pałace w Knossos i Faistos. W pałacach zachwycają wspaniałe kolorowe freski oraz kanalizacja Świetność cywilizacji minęła około 1700 r. p.n.e. gdy nastąpiło prawdopodobnie potężne trzęsienie ziemi. • Pałace na wyspie nie były otoczone murem co oznacza, że Kreteńczycy nie obawiali się najazdu. • Kreteńczycy stworzyli swoje własne pismo zwane pismem linearnym A; było to pismo sylabotoniczne. Jest ono do dzisiaj nie odczytane. • Kreteńczycy byli znakomitymi żeglarzami – wymieniali towary z Egiptem, Cyprem i Bliskim Wschodem. CYWILIZACJA MINOJSKA Rekonstrukcja pałacu w Knossos, zwanego labiryntem CYWILIZACJA MINOJSKA Pałac w Knossos CYWILIZACJA MINOJSKA Pałac w Knossos – zwróć uwagę na budulec CYWILIZACJA MINOJSKA Sala pałacu w Knossos – zwróć uwagę na konstrukcję sufitu. Ściany pokrywano freskami CYWILIZACJA MINOJSKA Kolumny – zwróć uwagę na kolorystykę i głowice CYWILIZACJA MINOJSKA Kolumnada w pałacu w Knossos CYWILIZACJA MINOJSKA Knossos rekonstrukcja portyku CYWILIZACJA MINOJSKA Knossos – megaron królowej. Fragment fresku z delfinami CYWILIZACJA MINOJSKA Knossos – sala tronowa CYWILIZACJA MINOJSKA Łazienka w apartamencie królowej CYWILIZACJA MINOJSKA Fresk – skok przez byka CYWILIZACJA MINOJSKA Fresk - młodzieniec CYWILIZACJA MINOJSKA Fresk –” damy” CYWILIZACJA MINOJSKA Fresk - gęsi CYWILIZACJA MINOJSKA Fresk – niebieski ptak Fresk – „paryżanka” CYWILIZACJA MINOJSKA Figurka kapłanki z wężami – zwróć uwagę na strój CYWILIZACJA MINOJSKA Ryton – głowa byka CYWILIZACJA MINOJSKA Ryton z kryształu górskiego Dzban ceremonialny CYWILIZACJA MINOJSKA Malowany sarkofag – zwróć uwagę na elementy zdobienia i kolorystykę CYWILIZACJA MINOJSKA Złote labrysy – podwójne topory CYWILIZACJA MINOJSKA Pojemniki na zboże CYWILIZACJA MINOJSKA Pojemniki na zboże w „spiżarni” CYWILIZACJA MINOJSKA Złoty wisiorek Złoty krążek z kobietami CYWILIZACJA MYKEŃSKA • Cywilizacja Mykeńska rozwinęła się na Peloponezie w epoce brązu. Rozkwit cywilizacji przypada na okres od 1500-1300 p.n.e. Upadła pod koniec XII w. p.n.e. na skutek najazdu plemienia Dorów i zmiany szlaków handlowych. • W XV w. p.n.e. Mykeńczycy opanowali Kretę. W połowie XIV wieku p.n.e. cywilizacja mykeńska stała się najpotężniejszą cywilizacją świata egejskiego. • Tworzyły ją miasta otoczone potężnymi murami. Były to np. Mykeny czy Tiryns. • Mykeńczycy byli wojownikami o czym świadczą przedmioty wkładane do ich grobów. • Opisał ich Homer w Iliadzie – to Achajowie, którzy w XII w. p.n.e. zaatakowali Troję (Ilion) • Stworzyli pismo linearne B (odczytane w połowie XX w.) • Mykeńczycy posiadali wysokie umiejętności techniczne, pozwalające budować mosty, cytadele czy też okrągłe grobowce. Potrafili również osuszać i nawadniać glebę CYWILIZACJA MYKEŃSKA Brama lwic w Mykenach – zwróć uwagę na mury „cyklopie” wykonane bez zaprawy murarskiej CYWILIZACKA MYKEŃSKA Tiryns – mur cyklopi CYWILIZACJA MYKEŃSKA Okręg grobowy A w Mykenach CYWILIZACJA MYKEŃSKA Skarbiec Atreusza w Mykenach CYWILIZACJA MYKEŃSKA • Złota maska pogrzebowa •Złota maska „Agamemnona” CYWILIZACJA MYKEŃSKA Złoty diadem z grobowca w Mykenach CYWILIZACJA HELLEŃSKA • ARCHITEKTURA • RZEŹBA • RZEMIOSŁO GRECJA HELLEŃSKA ARCHITEKTURA CECHY ARCHITEKTURY GRECKIEJ • Budowle o charakterze sakralnym lub publicznym • Budulec – kamień, marmur • Budowle monumentalne • Kolumnada przykryta dachem, wokół którego biegnie rzeźbiony fryz • Nad wejściem tympanon • Kolumny w trzech stylach: doryckim, jońskim i korynckim GRECJA HELLEŃSKA ARCHITEKTURA Kolumna dorycka z belkowaniem a. abakus (inaczej plintus) b. Echinus c. trzon z kanelurami d. Anuli e. Scamillus f. architraw (epistyl) g. Metopa h. Tryglif i. geison (gzyms wieńczący) PORZĄDEK DORYCKI • Najstarszy porządek grecki Cechy charakterystyczne: • Monumentalna kolumna, którą cechuje surowość i rzadkie żłobkowanie • Kapitel bez ozdób • Brak bazy u podstaw kolumny GRECJA HELLEŃSKA ARCHITEKTURA PORZĄDEK JOŃSKI • Powstał na przełomie VII i VI w. p.n.e. Cechy charakterystyczne: • Lekka i smukła kolumna zwężająca się ku górze bogato żłobkowana (24 kaleury) • Głowica zdobiona motywem baranich rogów • U dołu kolumny baza podwyższona (oparta na plincie) GRECJA HELLEŃSKA ARCHITEKTURA PORZĄDEK KORYNCKI • Najmłodszy porządek architektoniczny Grecji. Rozwinął się na przełomie V i IV w. p.n.e. Cechy charakterystyczne: • Trzon kolumny podobny do stylu jońskiego – wysmukły i lekki, bogato żłobkowany • Głowica zdobiona motywem dwóch rzędów liści akantu (roślina) ARCHITEKTURA HELLEŃSKA Rekonstrukcja Akropolu w Atenach ARCHITEKTURA HELLEŃSKA Akropol – ufortyfikowane wzgórze, na którym w Atenach znajdował się kompleks świątyń ARCHITEKTURA HELLEŃSKA Schemat Akropolu ateńskiego ARCHITEKTURA HELLEŃSKA PARTENON - słynna świątynia Ateny Partenos ("dziewicy") na Akropolis ateńskiej, wzniesiona w latach 447-432 p.n.e. z inicjatywy Peryklesa na miejscu dwóch starszych świątyń zburzonych przez Persów w 480 r. p.n.e. ARCHITEKTURA HELLEŃSKA PARTENON ARCHITEKTURA HELLEŃSKA PARTENON - rekonstrukcje: • Wnętrza • Stropu kasetonowego ARCHITEKTURA HELLEŃSKA PARTENON rekonstrukcje kolorystyczne ARCHITEKTURA HELLEŃSKA - świątynia Ateny i Posejdona na Akropolu w Atenach. Zbudowana w porządku jońskim. W portyku południowym kolumny mają kształt dziewcząt – są to kariatydy ERECHTEJON ARCHITEKTURA HELLEŃSKA Świątynia NIKE APTEROS na ateńskim Akropolu ARCHITEKTURA HELLEŃSKA PROPYLEJE - reprezentacyjne wejście na ateński Akropol ARCHITEKTURA HELLEŃSKA Rekonstrukcja ateńskiej AGORY ARCHITEKTURA HELLEŃSKA Rekonstrukcja świątyni Artemidy w Efezie KOLUMNADA Pojęcie: kilka lub kilkanaście rzędów kolumn ustawionych w regularnych odstępach, podtrzymujących belkowanie ARCHITEKTURA HELLEŃSKA Ateny – ODEON Herodesa (II w.) położony u podnóża Akropolu. Teatr grecki RZEŹBA HELLEŃSKA Rzeźby Kory z VI w. p.n.e. oraz propozycja rekonstrukcji Kory w peplosie RZEŹBA HELLEŃSKA FIDIASZ Atena Lemnia Atena Partenos (Werwikion) RZEŹBA HELLEŃSKA FIDIASZ – rekonstrukcje Ateny Parthenos i Apolla z Partenonu RZEŹBA HELLEŃSKA POLIKLET – kanon ludzkiego ciała Doryforos i Diadumenos zastosowano zasadę kontrapostu RZEŹBA HELLEŃSKA Efeb – rzeźba z brązu, kopia z IV w. p.n.e. Kariatyda RZEŹBA HELLEŃSKA MYRON – Dyskobol. Rzeźba przedstawia ciało atlety w ruchu RZEŹBA HELLEŃSKA Woźnica z Delf rzeźba z brązu CYILIZACJA HELLEŃSKA RZEMIOSŁO AMFORY greckie – malarstwo czarnofigurowe - atleci CYWILIZACJA HELLEŃSKA RZEMIOSŁO KRATERY – naczynia na wino ozdobione malarstwem czerwonofigurowym CYWILIZACJA HELLEŃSKA RZEMIOSŁO Malarstwo czerwonofigurowe „Grupa satyrów” Malarstwo czerwonofigurowe „Bokserzy i inni atleci” CYWILIZACJA HELLEŃSKA RZEMIOSŁO „Tezeusz” Malarstwo czerwonofigurowe CYWILIZACJA HELLEŃSKA RZEMIOSŁO Złoty wieniec z liści 7 złotych plakietek z wizerunkiem Artemidy GRECJA HELLENISTYCZNA • ARCHITEKTURA • RZEŹBA GRECJA HELLENISTYCZA ARCHITEKTURA • Powstają miasta wzorowane na planie miast greckich - zakładano je na geometrycznym planie z wyraźnie zaznaczonymi granicami dzielnic mieszkalnych, handlowych, reprezentacyjnych i terenów rekreacyjnych. • Centralnym miejscem była agora a regularna siatka ulic prowadzona była w prostopadłych kierunkach. • Miasta wyposażano w urządzenia wodociągowe doprowadzające wodę do domów i sieć kanalizacyjną. • Najważniejszymi budowlami miejskimi były: ratusz ( miejsce posiedzeń rady miejskiej), eklesiasteron (gmach posiedzeń zgromadzeń), stoa wznoszona jako budowla wolnostojąca o zróżnicowanym przeznaczeniu użytkowym albo portyk otaczający agorę, kręgi świątynne. Zostaje wprowadzona także stoa piętrowa W tym czasie powstają też duże obiekty sportowe – gimnazjony, gmachy bibliotek miejskich (np. w Aleksandrii, i Pergamonie) • Wykorzystywano głównie kolumny jońskie i korynckie ARCHITEKTURA HELLENISTYCZNA www.matmaserwis.scholaris.pl mapy.pomocnik.com www.pl.wikipedia.org Latarnia morska na Faros – wyobrażenia. Jeden z 7 cudów świata starożytnego ARCHITEKTURA HELLENISTYCZNA MAUZOLEUM w Halikarnasie - grobowiec Mauzolosa, perskiego satrapy Karii wzniesiony ok. 350 p.n.e. – jeden z 7 cudów świata starożytnego - rekonstrukcje www.pl.wikipedia.org siedem.ms-net.info/index.php ARCHITEKTURA HELLENISTYCZNA Świątynia Zeusa Olimpijskiego u stóp Akropolu w Atenach ARCHITEKTURA HELLENISTYCZNA Odbudowany portyk Attalosa w Atenach z II w.p.n.e. RZEŹBA HELLENISTYCZNA Cechy • Ruch • Dynamizm postaci • Rozmach • Ekspresja • Dynamiczna kompozycja Najwięksi twórcy to: • Lizyp • Skopas • Praksyteles RZEŹBA HELLENISTYCZNA Wenus z Milo Nike z Samotraki RZEŹBA HELLENISTYCZNA Grupa Laokoona Gladiator RZEŹBA HELLENISTYCZNA Głowa Aleksandra Wielkiego dłuta Leocharesa Portret Aleksandra Wielkiego Lizypa CYWILIZACJA HELLENISTYCZNA Dzieła Lizypa: • Herakles Farnezyjski • Atleta RZEŹBA HELLENISTYCZNA Ołtarz pergamoński RZEŹBA HELLENISTYCZNA www.gimn4.bedzin.pl/ www.math.us.edu.pl/ encyklopedia.interia.pl Kolos rodyjski – rekonstrukcja. Miał stać u bram portu w Rodos. Przedstawiał boga Heliosa – jeden z 7 cudów świata starożytnego zuchow1.webpark.pl/Listastr.html RZEŹBA HELLENISTYCZNA Afrodyta z Rodos Stara pijaczka STAROŻYTNA GRECJA Opracowała HELENA TOMASZEWSKA na podstawie: • Encyklopedii multimedialnej PWN „Cywilizacja Europejczyków” • www.google.pl • www.wiw.pl/kulturaantyczna • http://www.kb.neostrada.pl/ • www.wikipedia.org.pl • http://hamlet.pro.e-mouse.pl/galeria/index.php • http://www.paulina.friko.pl/artysci.htm • http://www.thebritishmuseum.ac.uk/compass/ • http://pl.wikipedia.org/wiki/Sztuka_grecka_okres_archaiczny • http://www.archeologia.wsh.edu.pl/skrypty/Ancient%20Greece/grecj arzym/
