KULTURA STAROŻYTNEGO RZYMU PRAGMATYZM I REALIZM CYWILIZACJA RZYMU Cywilizacja rozwijająca się w basenie Morza Śródziemnego i części Europy. Jej kolebką było miasto Rzym leżące w Italii, które w pewnym momencie swoich dziejów rozpoczęło ekspansję, rozszerzając swoje panowanie na znaczne obszary i wchłaniając m.in. kulturę starożytnej Grecji. Trwała ona w ramach czasowych od 753 r. p.n.e. do 476 r. n.e. USTRÓJ POLITYCZNY I RELIGIA Ustrój polityczny zmieniał się w dziejach Rzymu. W pierwszym okresie było to królestwo, później republika a w końcu cesarstwo. W Rzymie panowało wielobóstwo (politeizm). Społeczeństwo dzieliło się na obywateli rzymskich, ludzi wolnych i niewolników. NAJWAŻNIEJSZE DZIEDZICTWO Chyba najbardziej nieocenionym wynalazkiem rzymian jest … alfabet. Zestaw liter jakich dziś używamy wywodzi się właśnie ze starożytnego Rzymu. Alfabet łaciński wywodzi się z alfabetu etruskiego i powszechnie stosowany był przez Rzymian. Początkowo składał się z 21 znaków ARCHITEKTURA Pierwotna architektura Rzymu była drewniana z dachami ze strzechy Około IV w p.n.e. wraz z rozwojem handlu pojawiają się nowe materiały (brąz i terakota) oraz nowe typy zabudowy, min.: • Domy prywatne • Kamienice • Termy (łaźnie) oraz szalety publiczne • Fora (rynki) • Cyrki • Teatry • Mosty • Łuki triumfalne • Akwedukty • Bazyliki NOWOŚCI W BUDOWNICTWIE Rzymianie wnieśli do historii architektury nowe elementy: • Beton i zaprawę cementową • Kopułę • Sklepienie kolebkowe • Wypalaną cegłę • Utwardzane drogi • Arkady wsparte na łuku OBÓZ WOJSKOWY - PLAN MIASTA Wpływ kultury rzymskiej na architekturę europejską był tak duży, że nawet plan obozu wojskowego przeszedł do urbanistyki (sztuki budowy miast). ARCHITEKTURA - PRZYKŁADY ARCHITEKTURA - PRZYKŁADY ARCHITEKTURA - PRZYKŁADY ARCHITEKTURA - PRZYKŁADY RZEŹBA Rzeźba rzymska charakteryzowała się dużym realizmem. Pełniła ona różne role: • Religijną (posągi bóstw) • Sepulkralną (nagrobki, popiersia przodków) • Ozdobną (posągi w ogrodach, często kopie greckie) • Propagandową (w służbie władzy, np. Kolumna Trajana, łuki triumfalne) Najczęstszymi materiałami były marmur lub brąz. Bardzo często kopiowano greckie rzeźby i odlewano je w brązie. RZEŹBA - PRZYKŁADY MALARSTWO Malarstwo rzymskie zachowało się do naszych czasów w doskonałych przykładach w zasypanych popiołami Wezuwiusza Pompejach. Było to malarstwo ścienne: iluzjonistyczne, pejzażowe oraz portretowe. MOZAIKA Mozaika to technika bliska malarstwu a polegająca na układaniu obrazów z małych kamieni lub płytek ceramicznych i złota. Technika ta była bardzo rozpowszechniona w Rzymie. Można ją znaleźć nie tylko na posadzce ale także na ścianach domów patrycjuszy lub budynków użyteczności publicznej. Zazwyczaj są one bardzo kolorowe o różnej tematyce, często związanej z przeznaczeniem danego budynku. MOZAIKA - PRZYKŁADY SŁOWNICZEK Republika (łac. res publica - sprawa publiczna; rzecz pospolita) to ustrój polityczny, w którym władza jest sprawowana przez organ wyłoniony w wyniku wyborów. Cesarstwo monarchia pod władaniem cesarza. Imperium To rozległe wielonarodowe państwo, którego struktura utrzymywana jest dzięki przymusowi wywieranego z jego środka centralnego. Prowincja obszary Imperium Rzymskiego położone poza Italią. Niewolnik to osoba pozbawiona praw, należąca do swojego pana, który ma do niego pełne prawo, może go sprzedawać, wymieniać itp. Gladiator zapaśnik toczący walkę na arenie cyrkowej w starożytnym Rzymie. Gladiatorzy byli często jeńcami wojennymi lub niewolnikami, lecz czasem rekrutowali się spośród byłych żołnierzy. SŁOWNICZEK Barbarzyńcy Rzymianie mianem barbarzyńców określali wszystkie ludy, które nie należały do grecok-rzymskiej cywilizacji. Akwedukt kanał wodociągowy, rurociąg nadziemny, który może być umieszczony na arkadach przeprowadzonych nad rzekami lub nierównościami terenu, prowadzący wodę z odległych źródeł do miast. Termy, czyli łaźnie rzymskie, to kompleks obiektów ulokowanych na rozległym terenie, dostępnych dla wszystkich o określonych godzinach. Łuk triumfalny to budowla w kształcie monumentalnej, wolnostojącej bramy stawiana dla upamiętnienia ważnej osoby lub uczczenia ważnego wydarzenia, zwykle zwycięstwa militarnego. Koloseum ogromny, eliptyczny amfiteatr w Rzymie. Odbywały się w nim min. walki gladiatorów i polowania na dzikie zwierzęta. Bazylika w starożytnym Rzymie hala targowo sadownicza. Chrześcijanie nie chcąc korzystać z pogańskich świątyń, zaadoptowali bazyliki na swoje świątynie.