05.12.2013r. - Wykład 9 Temat: Zdarzenie cywilizacji wg wizji Samuela Huntingtona a wydarzenia w USA z 11 IX 2001 i ,, wojna z terroryzmem" 1. Natura cywilizacji (według Huntingtona) - cywilizacja jest to najwyższy, kulturowy stopień ugrupowania ludzi i najszersza płaszczyzna kulturowej tożsamości - spośród wszystkich obiektywnych elementów składających się na tożsamość cywilizacji najważniejszą rolę odgrywa religia - cywilizacja i rasa nie są tożsame, cywilizacja może łączyć różne rasy, ale ludzie tej samej rasy mogą także należeć do różnych cywilizacji - cywilizacja to całość - bez odniesienia do tej całości nie sposób zrozumieć żadnej z jej składowych - cywilizacja jest największą jednostką kulturową; jest najwyższym kulturowym stopniem ugrupowania ludzi i najszerszą płaszczyzną kulturowej tożsamości. Innymi słowy cywilizacja to największe ,,my" - w odróżnieniu od wszystkich ,,onych", czyli grupa w ramach której czujemy się pod względem kulturowym jak w domu - cywilizacje są śmiertelne, ale też i długowieczne - są najdłużej trwającymi zrzeszeniami ludzi, cechuje je długotrwałość na przestrzeni wieków 2. Historia ludzkości to dzieje cywilizacji. Huntington wyróżnił następujące fazy ewolucji cywilizacji: - skrzyżowanie - okres ciąży - ekspansja - epoka konfliktu - imperium światowe - schyłek - obca inwazja 3. Cywilizacje są organizmami kulturowymi, a nie politycznymi - na cywilizację mogą się składać jedna lub więcej jednostek politycznych. (na cywilizację zachodnią składa się kilkadziesiąt państw, ale z kolei cywilizację japońską tylko jedno państwo) - nie ma cywilizacji uniwersalnej i świat nie idzie w kierunku powstania takiej cywilizacji, cywilizacja zachodnie nie może za taką się uważać 4. Typologia cywilizacji - cywilizacje wymarłe i obecnie istniejące 1. siedem wymarłych: - mezopotamska - egipska - kreteńska - klasyczna - bizantyjska - środkowoamerykańska - indyjska 2. osiem żywych (5+3) - chińska - japońska - hinduistyczna - islamska - zachodnia oraz - prawosławna - latynoamerykańska - afrykańska 5. Przyczyny nasilenia konfliktu między islamem a Zachodem w XX wieku a) podobieństwa a różnice obu religii: - w islamie występuje koncepcja stylu życia jednoczącego religię i politykę, zaś w chrześcijaństwie oddzielenie tych sfer, w myśl zasady ,,oddajcie Cezarowi, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga (por: Mt 22,1522) - w obu religiach świat ujmowany jest w kategoriach ,,my" i ,,oni" - obie religie są monoteistyczne, czyli nie uznają innych bóstw, uznają się za jedyne prawdziwe - obie mają misjonarski charakter, czyli postulują nawracanie innowierców na prawdziwą wiarę 6. Przyczyny nasilenia konfliktu między islamem a Zachodem XX wieku - przyrost ludności w krajach muzułmańskich i ich migracja na Zachód - ruch Odrodzenia Islamu - muzułmanie na nowo uwierzyli w wyjątkowość swej cywilizacji - niechęć islamu do Zachodu za ingerowanie w konflikty rozgrywające się w świecie muzułmańskim, - upadek komunizmu, czyli zniknięcie wspólnego wroga Zachodu i islamu; odtąd zaczęli się uznawać i traktować jak wrogów, - coraz częstsze kontakty przedstawicieli zachodu i islamu pogłębiły poczucie tożsamości i zarazem odrębności od drugiej strony. 7. Krytyka koncepcji zderzenia cywilizacji Huntingtona: a) Nail Ferguson ,,Upadek zamiast zderzenia" b) Oriana Fallaci /29 czerwca 1929- 15 września 2006/ Wściekłość i duma , Siła rozumu, Wywiad z samą sobą - Arnold Toynby - cywilizacje umierają drogę samobójstwa, a nie morderstwa c) Wafa Sultan - ,,cywilizacje nie zderzają się, lecz konkurują ze sobą"