STANDARDOWY SYLABUS PRZEDMIOTU NA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Nazwa przedmiotu: Opis przedmiotu kształcenia- Program nauczania Histologia z cytofizjologią Kierownik jednostki realizującej zajęcia z przedmiotu: Wydział: Kierunek studiów: Poziom studiów dr hab. Piotr Dzięgiel, prof. nadzw. Forma studiów Rok studiów: Typ przedmiotu Język wykładowcy: stacjonarne i niestacjonarne Semestr studiów: I i II pierwszy obowiązkowy polski Lekarski lekarski jednolite magisterskie Nazwa jednostki realizującej przedmiot Katedra i Zakład Histologii i Embriologii Razem: 125 Semestr zimowy (godz.) W Ć S 12,5 30 12,5 30 42,5 Semestr letni (godz.) W Ć S 12,5 70 12,5 70 82,5 Cele kształcenia: C1. W ramach zajęć z histologii studenci powinni poznać: • zasady podstawowych technik stosowanych w badaniach morfologicznych, • organizację komórki modelowej, jej budowę, i funkcje; budowę i funkcję organelli komórkowych, • budowę i funkcję ważniejszych komórek wyspecjalizowanych, • klasyfikację, cechy, pochodzenie, organizację histologiczną oraz rolę tkanek, • organizację histologiczną układów i narządów oraz ich rolę i podstawowe mechanizmy regulujące ich funkcję. C2. W ramach zajęć z cytofizjologii studenci powinni poznać: • zasady metod stosowanych w badaniu czynności komórek, • procesy zachodzące w organellach komórkowych i mechanizmy ich regulacji, • cykl życiowy, różnicowanie komórek, regulację tych procesów oraz starzenie się komórek, • rodzaje śmierci komórek (apoptoza, nekroza, autofagia, katastrofa mitotyczna) • błony biologiczne i transport przez błony • cytoszkielet • organizację jądra komórkowego, geny, inżynieria genetyczna • oddziaływania międzykomórkowe i ich znaczenie, • ważniejsze procesy związane m.in. z odpowiedzią immunologiczną, nowotworzeniem i adhezją komórek. Treść zajęć: Histologia: • Techniki histologiczne, mikroskopowanie, budowa i funkcja komórki. • Tkanka nabłonkowa: nabłonki i gruczoły, specjalizacje powierzchni komórek, połączenia międzykomórkowe. • Tkanka łączna: rodzina komórek podporowych, substancja pozakomórkowa, chrząstki, kości i ich rozwój. • Krew, komórki krwi i hemopoeza. • Tkanka mięśniowa: rodzaje komórek kurczliwych i ich funkcja. • Serce i układ naczyniowy. • Układ odpornościowy: komórki układu odpornościowego, budowa i funkcja układu odpornościowego. • Przewód pokarmowy: jama ustna i jej wyposażenie, odcinki przewodzące i część trawiąca. • Przewód pokarmowy: wątroba i trzustka. • Układ dokrewny: podwzgórze, przysadka mózgowa, tarczyca i przytarczyce, nadnercza, trzustka część wewnątrzwydzielnicza, jajnik i jądro, rozproszony układ neuroendokrynowy. • Układ oddechowy: części przewodzące, część oddechowa. • Układ moczowy: nerka, budowa i funkcja nefronu, drogi wyprowadzające. • Układ reprodukcyjny męski i żeński: jajnik i macica, jądro i najądrze, kontrola hormonalna. • Układ nerwowy: budowa i funkcja neuronów, tkanka glejowa, ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy. • Skóra i gruczoł mlekowy. • Narządy zmysłów: oko i ucho. • Rozpoznawanie preparatów histologicznych (powtórzenie). Cytofizjologia: • Metody badań budowy i funkcji komórek. • Organizacja i funkcjonowanie jądra komórkowego. Geny i inżynieria genetyczna. • Błony biologiczne i transport przez błony. • Cykl komórkowy i starzenie komórek. • Rodzaje śmierci komórek: apoptoza, autofagia, nekroza. • Cytoszkielet. • Wybrane procesy cytoplazmatyczne. • Komunikacja międzykomórkowa. • Cząsteczki adhezyjne i substancja miedzykomórkowa. • Podstawy obrony immunologicznej. • Kancerogeneza. Literatura podstawowa i uzupełniająca: Piśmiennictwo podstawowe: 1. Histologia (red. M. Zabel), Urban & Partner, Wrocław 2002 2. Sobotta, Atlas histologii (tłum. M. Zabel), Urban & Partner, Wrocław 2002 3. Zeszyt ćwiczeń dla studentów medycyny i stomatologii (red. Maciej Zabel), wyd. Elsevier Urban &Partner, Wrocław 2010 4. Seminaria z cytofizjologii (red. Kawiak J. I Zabel M.). Urban & Partner, Wrocław 2002. Piśmiennictwo uzupełniające: 1. Cichocki T. i wsp.: Kompendium histologii, Collegium Medicum UJ, Kraków 2009 2. Sawicki W.: Histologia, PZWL, Warszawa 2009 3. Stevens A., Lowe F. J.: Histologia człowieka (tłum. pod red.: M. Zabel), PZWL 2000 4. Alberts B. i wsp.: Podstawy biologii komórki (tłum. pod red. Michejda J. i Augustyniak J.), PWN, Warszawa 2005. 5. Fuller G., Shields D.: Podstawy molekularne biologii komórki, PZWL, Warszawa 2005. Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu: Semestr I - kolokwium zaliczeniowe (bez oceny) Semestr II – sprawdzian umiejętności praktycznych, egzamin końcowy Nazwa i adres jednostki realizującej przedmiot, kontakt (tel./email): Katedra i Zakład Histologii i Embriologii Ul. Chałubińskiego 6a 50-368 Wrocław Tel.: 71 784 13 54 (55), fax: 71 784 00 82 Email: [email protected] Osoba odpowiedzialna za przedmiot na danym roku: dr hab. Piotr Dzięgiel, prof. nadzw.