Komunikacja interpersonalna to sztuka porozumiewania się ludzi między sobą. Model komunikowania się dekodowanie kodowanie NADAWCA KOMUNIKAT ODBIORCA KOMUNIKOWANIE Specyficzny proces społeczny porozumiewania się jednostek, grup lub instytucji, którego celem jest wymiana myśli, dzielenie się wiedzą, informacjami i ideami. Jest procesem złożonym, czyli wieloelementowym i wielofazowym - może mieć charakter werbalny lub pozawerbalny, jedno lub dwukierunkowy. Jest celowe i świadome, ponieważ działaniem każdego uczestnika procesu kierują określone motywy. Komunikowanie jest nieodwracalne - nie da się go cofnąć, powtórzyć, zmienić jego przebiegu. B A R I E R Y W KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ • POZIOM ZAINTERESOWANIA – powoduje wyłączenie się z rozmowy i niesłuchanie. • CZYNNIKI ROZPRASZAJĄCE UWAGĘ – gdy nie można usunąć czynników zewnętrznych, należy zwiększyć jasność i moc przekazywanych informacji. • DIALOG WEWNĘTRZNY – skupieni na własnym głosie wewnętrznym, nie zwracamy uwagi na informacje docierające do nas z zewnątrz. • SPOSÓB PRZEKAZU INFORMACJI – używanie nieadekwatnych słów, języka wypowiedzi, tempa wypowiedzi i modulacji głosu. • ZWYCZAJ NIESŁUCHANIA – są osoby, które nie nauczyły się słuchać, lub myślą, że wiedzą, co chce im zakomunikować rozmówca. B A R I E R Y W KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ • OCZEKIWANIE NA ZABRANIE GŁOSU - zajmujemy się przygotowaniem do własnej wypowiedzi, przewidując dalszy przebieg wypowiedzi rozmówcy, przestajemy słuchać. • OBRONA – mechanizm obronny przed informacjami przykrymi, niechcianymi, krytyką (gniew, niechęć, zakłopotanie).Wartość emocjonalna komunikatu może wywoływać też uczucia pozytywne (sympatia,zaufanie) • RÓŻNICE W POSTRZEGANIU – wynikają z różnic w wiedzy, doświadczeniu, umiejętnościach, okoliczności i warunków otoczenia. • RÓŻNICE JĘZYKOWE – rozbieżności w rozumieniu kluczowych słów, terminów, używanie żargonu. • KOMUNIKATY TYPU „TY” – polegają na ocenianiu, oskarżaniu, krytykowaniu. Wywołują postawy obronne, agresję. Należy być asertywnym. BŁĘDY W SPOSTRZEGANIU LUDZI • Oczekiwanie, że ktoś będzie się tak samo zachowywał w różnych sytuacjach. • Pozostawienie bez kontroli wpływu pierwszego wrażenia. • Skupianie uwagi na czynnikach negatywnych, pomijanie pozytywnych cech innych osób. • Tendencja do generalizowania, powierzchowności, rutyny w osądach. • Przecenianie osób z tego samego miasta, ulicy, o takim samym zawodzie, co my. DOBRY KONTAKT • I. FAZA NAWIĄZYWANIA KONTAKTU • II. ETAP PODTRZYMYWANIA (UTRZYMYWANIA) KONTAKTU • III. FAZA ZAKOŃCZENIA KONTAKTU I. FAZA NAWIĄZYWANIA KONTAKTU - ZASADY I NIEBEZPIECZEŃSTWA • 1. Pierwsze wrażenie (przygotuj się, zadbaj o szczegóły) • 2. Nasze nastawienia (nieświadome przekonania) i błędy w postrzeganiu innych • 3. Sygnały niewerbalne: • wygląd zewnętrzny, dystans psychologiczny, pozycja ciała, sposób bycia, wyraz twarzy, gestykulacja, inne oznaki odczuwanych emocji, cechy głosu • 4. Znaczenie spójności słów i sygnałów ciała II. ETAP PODTRZYMYWANIA (UTRZYMYWANIA) KONTAKTU - ZASADY ORAZ NIEBEZPIECZEŃSTWA • DZIAŁAJ ADEKWATNIE DO WYZNACZONEGO CELU • OBSERWUJ WSKAŹNIKI POSTĘPU W KONTAKCIE • STOSUJ REGUŁY WYWIERANIA WPŁYWU • PAMIĘTAJ O EMOCJACH (wpływają na intensywność i kierunek zachowań) III. FAZA ZAKOŃCZENIA KONTAKTU • BĄDŹ KONSEKWENTNY • ZOSTAW SOBIE FURTKĘ • KONTROLUJ SYTUACJĘ STOSUJ REGUŁY WYWIERANIA WPŁYWU REGUŁA SPOŁECZNEGO DOWODU SŁUSZNOŚCI oraz REGUŁA POSŁUSZEŃSTWA AUTORYTETOWI REGUŁA WZAJEMNOŚCI REGUŁA ZAANGAŻOWANIA I KONSEKWENCJI REGUŁA SYMPATII REGUŁA NIEDOSTĘPNOŚCI REGUŁA SPOŁECZNEGO DOWODU SŁUSZNOŚCI oraz POSŁUSZEŃSTWA AUTORYTETOWI • Stosowane techniki: • 1. “DROGA NA SKRÓTY”: automatyczne, bezrefleksyjne uleganie autorytetom czasami oznacza uleganie jedynie symbolom autorytetu, a nie jego istocie. Symbole autorytetu:tytuły, ubrania, samochody . • 2. “EFEKT WERTERA”: to i ja”. "skoro nawet on, REGUŁA WZAJEMNOŚCI • Stosowane techniki: • 1. PRZYSŁUGA – PRZYSŁUGA - zaoferowanie człowiekowi jakiejś przysługi, zanim wyjawimy własną prośbę • Przykład: poczęstowanie kogoś cukierkiem, a następnie przedstawienie swojej prośby. • 2. “DRZWIAMI w TWARZ” - dokonanie ustępstwa na rzecz partnera, prowokując go, aby i on ustąpił: • DUŻA PROŚBA (z naszej strony) odmowa (z jego strony) wycofanie (z naszej strony) MAŁA PROŚBA • (TA RZECZYWISTA) (z naszej strony) spełnienie (z jego strony) REGUŁA KONSEKWENCJI I ZAANGAŻOWANIA • Stosowane techniki: • 1. “STOPA W DRZWIACH” • MAŁA PROŚBA • ŚREDNIA PROŚBA spełnienie DUŻA PROŚBA spełnienie • 2. “NISKA PIŁKA” • SUPER OFERTA (ATRAKCJA) PODJĘCIE DECYZJI WYCOFANIE ATRAKCJI KONSEKWENTNE REALIZOWANIE podjętej decyzji, pomimo wycofania atrakcji. REGUŁA SYMPATII • FIZYCZNA ATRAKCYJNOŚĆ (“efekt aureoli”) • PODOBIEŃSTWO • KOMPLEMENTY • DUŻA CZĘSTOŚĆ KONTAKTÓW • WZAJEMNA I UDANA WSPÓŁPRACA • SKOJARZENIE Z CZYMŚ, CO JUŻ LUBIMY REGUŁA NIEDOSTĘPNOŚCI • przypisywanie większej wartości tym możliwościom, które stają się dla nas niedostępne • nasilone pragnienie posiadania tego, co niedostępne • zasada reaktancji = przeciwdziałanie przeszkodom TECHNIKI AKTYWNEGO SŁUCHANIA ODZWIERCIEDLAJ Dopasuj się do wewnętrznego i zewnętrznego świata rozmówcy, jego postaw i odczuć. Dopasuj tempo wypowiedzi i natężenie głosu. Dostosuj język ,poprzez dobór słów, jasność i prostotę. PROWADŹ KONTAKT I ROZMOWĘ Porządkuj chaotyczne wypowiedzi. Ośmielaj rozmówcę mówiąc, że jego problem zdarza się także innym. Zadawaj pytania otwarte. „Co? Kiedy? Jak? Proszę powiedzieć mi coś więcej o... Chciałbym usłyszeć coś więcej o...” TECHNIKI AKTYWNEGO SŁUCHANIA STOSUJ PARAFRAZOWANIE Powtórz „swoimi słowami” co zrozumiałeś, dostosuj język do poziomu rozmówcy. SŁUCHAJ W CAŁEJ PEŁNI Zarówno faktów, jak i uczuć. Pozwól na swobodną wypowiedź, nie przerywaj, nie obawiaj się ciszy.... STOSUJ MINIMALNE ZACHĘTY Zaznacz swoją obecność „Acha..., tak... itp.” TECHNIKI AKTYWNEGO SŁUCHANIA WYRAŹ ZROZUMIENIE SWOIMI SŁOWAMI Okaż życzliwość, serdeczność, współczucie.... SKUP SIĘ NA NIEZNANYM, SŁUCHAJ MIĘDZY WIERSZAMI Informacja może wydawać się na początku z pozoru znana...... NIE OKAZUJ WŁASNEJ WYŻSZOŚCI Zaznacz swoją obecność „Acha..., tak... itp.” TECHNIKI AKTYWNEGO SŁUCHANIA STOSUJ KOMUNIKATY „od siebie” Pamiętaj, że łatwiej jest oferować pomoc, niż o nią prosić, że słuchacz jest podatny na odrzucenie, zranienie SKUP SIĘ NA OSOBIE, A NIE WYŁĄCZNIE NA PROBLEMIE Dowartościuj mówiącego, zbuduj atmosferę zaufania i współczucia, okaż troskę i zadowolenie, że mówi.