SPIS TREŚCI WSTĘP .............................................................................................................................. 4 ROZDZIAŁ 1. OPAKOWANIE JAKO INSTRUMENT KOMUNIKACJI MARKETINGOWEJ .. 6 1.1. Instrumenty marketingu mix ....................................................................................... 6 1.1.1. Produkt ................................................................................................................... 7 1.1.2. Cena ........................................................................................................................ 9 1.1.3. Dystrybucja .............................................................................................................10 1.1.4. Promocja ................................................................................................................. 12 1.2. Istota, funkcje i klasyfikacja opakowań ...................................................................... 13 1.2.1. Funkcje opakowania ............................................................................................... 13 1.2.2. Klasyfikacja opakowań .......................................................................................... 15 1.3. Narzędzia marketingu mix, a opakowanie w komunikacji marketingowej ................ 16 1.3.1. Produkt a opakowanie ............................................................................................ 17 1.3.2. Cena a opakowanie ................................................................................................ 18 1.3.3. Dystrybucja a opakowanie ..................................................................................... 18 1.3.4. Promocja a opakowanie .......................................................................................... 19 1.4. Podstawowe elementy opakowania jako instrumentu komunikacji marketingowej ... 20 1.4.1. Kolor ...................................................................................................................... 20 1.4.2. Kształt ..................................................................................................................... 22 1.4.3. Rozmiar .................................................................................................................. 22 1.4.4. Materiał ...................................................................................................................23 1.4.5. Informacje tekstowe ............................................................................................... 23 1.4.6. Krój pisma .............................................................................................................. 24 1.4.7. Ilustracje ................................................................................................................ 25 ROZDZIAŁ 2. ANALIZA OPAKOWAŃ LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH.................................... 26 2.1. Rynek leków przeciwbólowych – analiza zachowań konsumenckich......................... 26 2.2. Analiza i ocena opakowań leków przeciwbólowych jako instrumentu komunikacji marketingowej .............................................................................................................. 29 2.2.1. Nurofen .................................................................................................................. 29 2.2.2. Ibuprom .................................................................................................................. 32 2.2.3. APAP ...................................................................................................................... 34 2.2.4. Paracetamol ............................................................................................................ 37 2.2.5. Panadol ................................................................................................................... 39 2.2.6. Etopiryna ................................................................................................................ 41 ROZDZIAŁ 3. PROJEKT OPAKOWANIA LEKU PRZECIWBÓLOWEGO - ETOPIRYNY........ 45 3.1. Założenia kreatywne do projektu oraz ich uzasadnienie.............................................. 46 3.2. Projekt opakowania leku przeciwbólowego na podstawie założeń kreatywnych........ 49 ZAKOŃCZENIE .............................................................................................................. 55 BIBLIOGRAFIA .............................................................................................................. 56 SPIS RYSUNKÓW, TABEL I WYKRESÓW ............................................................... 60 SPIS ZDJĘĆ ...................................................................................................................... 61 2 WSTĘP W strategii komunikacji marketingowej firm działających na rynku farmaceutycznym duże znaczenie ma wyróżnienie dwóch zasadniczych grup: leków sprzedawanych na receptę (tzw. RX) i leków sprzedawanych bez recepty (tzw. OTC). W tej drugiej grupie leków nabywcą jest przede wszystkim pacjent, który nie jest związany receptą i dokonuje w miarę swobodnego wyboru leku, korzystając z dotychczasowych doświadczeń z danym lekiem, porady farmaceuty, z reklamy czy też z informacji zawartej na opakowaniu1. Praca została podzielona na trzy rozdziały i została zrealizowana w oparciu o model kreatywny. Wiodącym tematem pracy są podstawowe funkcje opakowania jako instrumentu komunikacji marketingowej na rynku farmaceutycznym. W oparciu o wiedzę teoretyczną autorka analizuje opakowania leków przeciwbólowych wiodących producentów na rynku OTC, pod względem funkcji oraz zastosowań, jakie powinny pełnić. W efekcie czego autorka zaproponowała projekt opakowania dla wybranego, istniejącego na rynku leku przeciwbólowego – Etopiryny. Wybór marki podyktowany był pewnymi względami wynikającymi z analizy. Opakowanie – zdaniem autorki – najsłabiej wypada na półce pod względem promocyjnym, co dało podstawy do tego, aby zaproponować nowe rozwiązania graficzne, mające na celu poszerzenie walorów marki oraz zwiększenie jego widoczności na półce. *** Praca została podzielona na trzy rozdziały – teoretyczny, analityczny oraz kreatywny. W rozdziale pierwszym autorka przedstawia podstawowe instrumenty marketingu mix z krótką charakterystyką jego poszczególnych elementów. Opisano także nowe instrumenty pod kątem ich zastosowania w komunikacji marketingowej. Zaprezentowano również podstawowe cechy opakowania, a także jego funkcje oraz ich zastosowanie. Autorka wzięła pod uwagę wszystkie czynniki, które mogą mieć wpływ na zmianę preferencji konsumenta wobec produktu. W rozdziale drugim autorka przedstawia charakterystykę rynku leków przeciwbólowych pod kątem zachowań konsumentów. Przedstawiono też procentową wielkość sprzedaży danych leków na rynku OTC. W dalszej części pracy autorka dokonała 1 B. Pilarczyk, Komunikacja marketingowa na rynku farmaceutycznym, „Marketing i rynek” 2004, nr 7, s. 12. 3 analizy opakowań leków przeciwbólowych, pod względem jakościowym. Każde z opakowań zostało ocenione, wskazując na elementy charakterystyczne dla funkcji oraz jego zastosowania, które przedstawiono w części teoretycznej. Opakowania zostały ocenione również pod kątem ich przydatności w komunikacji marketingowej. Autorka sprawdziła – wykorzystując wiedzę teoretyczną zawartą w rozdziale pierwszym – czy w budowie opakowania zachowano wszystkie elementy komunikatu, jakie opakowanie powinno ze sobą nieść, aby było łatwo i skutecznie odczytane przez konsumenta. Rozdział trzeci ma charakter kreatywny. W rozdziale tym zaproponowano nowe opakowanie dla wybranego, istniejącego na rynku leku przeciwbólowego – Etopiryny. Przedstawiono założenia kreatywne do projektu oraz uzasadniono ich zastosowanie. Projekt ten powstał na bazie części teoretycznej oraz analizowanych w rozdziale drugim opakowań leków przeciwbólowych. Wykorzystano wnioski płynące z analizy, aby udowodnić, że na podstawie wszystkich tych parametrów istnieje możliwość stworzenia opakowania, które jeszcze mocniej podkreśla wszystkie te założenia, wyróżniając je z otoczenia konkurencyjnego. Spośród szeregu prezentowanych marek autorka wybrała Etopirynę, która jako lek przeciwbólowy, jest obecna na rynku polskim od wielu lat2. Opakowanie należało zmodernizować. Jest to lek, który – zdaniem autorki – ma w sobie potencjał, tak łatwy do wydobycia za pomocą prostych zabiegów graficznych w obrębie opakowania. 2 [b.a.], O leku, http://www.etopiryna.pl/, 30.01.2006 r. 4