System marketingu i jego elementyMarketing - ang. market czyli rynek. Rozpatruje się go w ujęciu klasycznym i nowoczesnym.Jest to działalność, która poprzez proces wymiany zmierza do zaspokojenia potrzeb i życzeń konsumentów (prof. Kotler) definicja nowoczesna (tzn. do rynku dopuszczone są wszystkie instytucje zarówno profit, jak i non profit). Jest to taki sposób postępowania, którego punktem wyjścia jest zaspokojenie potrzeb.Zasady marketingu:1. Firma prowadzi systematycznie badania marketingowe zgodnie z zasadą, w myśl której nie ma współczesnego marketingu bez badań rynku stanowiących podstawę działania na rynku, a więc decyzji zarówno bieżących jak i długofalowych. Brak badań marketingowych w firmie oznacza, że nie lokuje się ona na liście podmiotów zorientowanych marketingowo.2. Firma zorientowana marketingowo na podstawie badań musi umieć określić własne pole opłacalnego działania, czyli wyznaczyć świadomie tą część rynku, zwaną segmentem rynku, do którego ma zamiar adresować swoje działania, w tym produkty i usługi. Określenie własnego segmentu pozwala na stałe jego śledzenia pod kątem zmian w nim zachodzących, co stawia firmie bardziej trafną ofertę swych produktów, przy uwzględnieniu możliwości nabywczych potencjalnych klientów.Firma musi być inna niż wszystkie, musi mieć tożsamość.3. Jednostka stojąca na gruncie marketingu stale komunikuje się ze swoim otoczeniem, pobierając z jednej strony informacje z rynku, z drugiej emitując je w stosunku do różnych uczestników rynku poprzez systemy promocyjne, reklamą, public relations, kontakty z organizacjami konsumenckimi i agendami rządowymi. Opierając się na gromadzonych informacjach tworzy ona marketingowe systemy informacyjne (SIM), których treść, strukturę i zakres wyznaczają potrzeby decyzyjne i możliwości finansowe podmiotów rynkowych. Każda firma podejmuje decyzje indywidualnie na podstawie swojej zdolności finansowej.4. Podstawę ekspansji firmy na konkurencyjnych rynkach stanowi jasne określenie jej długofalowych celów (misji). Firma wciela je w życie stosując różne typy strategii marketingowych.5. Firma zorientowana marketingowo nie ma szans zaistnienia na rynkach europejskich bez uznania i realizowania przez nią generalnych standardów obowiązujących w ramach UE (normy jakości, wzornictwo, systemy informacji, ISO)6. Standardem, który kwalifikuje firmy do norm europejskich jest przestrzeganie etyki zawodowej w biznesie.7. Zasada zintegrowanego działania na rynek - wszystkie zasady muszą być uznawane przez biznes.Orientacja marketingowa są to działania (nastawienie, filozofia) podporządkowujące czynności w sferze produkcji, handlu, usług preferencjom klienta, nabywcy oraz rozwijające jego potrzeby.Wyróżniamy następujące orientacje:* produkcyjna - najpierw produkcja potem sprzedaż* dystrybucyjna* rynkowa (marketingowa) - marketing - produkcja - marketing. Badanie potrzeb klienta produkowanie - dostarczenie satysfakcji klientom w stosunku do zbadanych potrzeb.Funkcje marketingu - zbiór czynności, które marketing spełnia w stosunku do firmy, otoczenia rynkowego i społeczeństwa. Najważniejsze to:1. Gromadzenie informacji w celu wsparcia procesu decyzyjnego firmy, punktem wyjścia są badania marketingowe na podstawie których tworzy się SIM.2. Funkcje w dziedzinie obrotu towarowego związane z obsługą procesów kupna - sprzedaży, przesuwaniem dóbr od producenta do konsumenta, związanych z analizą dróg przebiegu towarów z instytucjami uczestniczącymi w tym procesie.3. Funkcja w dziedzinie zarządzania (marketingowe zarządzanie firmą) wypracowanie zintegrowanych systemów działania w osiąganiu celów bieżących i długookresowych.4. Funkcja społeczna przejawia się w tym, że marketing koncentruje się na życzeniach konsumentów, stymuluje ich zachowania, kreuje nowe potrzeby.Rynek - ogół stosunków wymiennych (towarowo - pieniężnych) między sprzedającymi oferującymi towary i usługi po określonej cenie, czyli reprezentującymi podaż, a kupującymi zgłaszającymi zapotrzebowanie na towary i usługi, reprezentującymi popyt.Fundusz nabywczy - to środki pieniężne przeznaczone na zakup towarów i usług.Popyt - tworzą potrzeby ujawnione na rynku i mające pokrycie w tzw. funduszu nabywczym.Popyt efektywny gdy potrzeby mają pokrycie w funduszu nabywczym, przy odpowiednim poziomie cen.Popyt potencjalny - suma odczuwanych potrzeb niezależnie od aktualnych możliwości ich zaspokajania. Może się zmienić w popyt efektywny, gdy wzrośnie siła nabywcza.Podaż - tworzą wszystkie dobra i usługi zaoferowane na rynku po określonej cenie.Między podażą a popytem zachodzą powiązania regulowane przez cenę.Potrzeba - stan braku czegoś.HIERARCHIA POTRZEB:1. Fizjologiczne2. Bezpieczeństwa - pewność życia3. Społeczne - przynależność do grupy, przyjaźń, miłość4. Uznania - szacunek, osiągnięcia w życiu zawodowym5. Samorealizacji osiągnięcia, uznanie6. EstetycznePowiązania między rynkiem a przedsiębiorstwemklient ukryty - potencjalny - aktywnyPopyt anonimowy - wstępna akwizycja. Potencjalnemu klientowi należy przedstawić konkretne warunki. Klient chce się dowiedzieć jak najwięcej o towarze. Klient aktywny - zamawia w przedsiębiorstwie, zostawia pieniądze.Instytucje rynkowe - organizacje lub osoby, za pośrednictwem których dokonuje się przepływ od producentów do finalnych odbiorców różnych strumieni w tym głównie produktów (negocjacje, ryzyko, przepływ produktów,, zapłata). Są to instytucje, które obsługują rynek towarowy i pieniężny - banki, giełdy, towarzystwa ubezpieczeniowe, instytucje spedytora.Banki - instytucje gospodarcze, których główną funkcją jest zaspokajanie za pomocą kredytu popytu na pieniądz zgłaszanego ze strony jednostek działających na rynku.Giełda wyspecjalizowana instytucja rynkowa, na której przeprowadzane są obroty ściśle określonymi wartościami w wyznaczonym czasie i miejscu oraz ustalone są kształtujące się w tych obrotach ceny, czyli kursy notowane i ogłaszane w oficjalnym wykazie.Towarzystwa ubezpieczeniowe - instytucje organizujące wspólnoty ponoszenia ryzyka zdarzeń losowych oraz różnorakich ubezpieczeń gospodarczych.Instytucja spedytora - zajmuje się organizowaniem procesu przemieszczania towaru na trasie od dostawcy do odbiorcy.OTOCZENIE MARKETINGOWEJest to zbiór zewnętrznych "aktorów" i sił, które oddziałują na możliwości firmy co do jej rozwoju oraz na utrzymywanie udanych transakcji z nabywcami. (wg Kotlera)Warunki i czynniki zewnętrzne, które decydują o powodzeniu (i/lub) niepowodzeniu w realizacji celów przedsiębiorstwa na rynku. (wg Altkorna)Otoczenie dalsze (makro) - ogół warunków ekonomicznych, technologicznych, prawnych, politycznych i kulturowych, występujących w danym kraju. Kształtują zasadniczą płaszczyznę ustalania celów i zasad działania przedsiębiorstwa.Otoczenie bliższe (operacyjne) - podmioty (osoby, organizacje, instytucje) z którymi przedsiębiorstwo wchodzi w bezpośrednie interakcje.Konkurent ktoś, kto pozbawia zasobów gotówkowych "mojego" klienta.Społeczności - grupy odniesienia, które oddziałują na możliwości firmy przy okazji realizują własne cele.OTOCZENIE MARKETINGOWEMAKROOTOCZENIEOtoczenie ekonomiczne fotografia kondycji gospodarki kraju. Wskaźniki opisujące kondycję: stopy procentowe, kursy walut, wzrost gospodarczy, poziom spożycia, bezrobocia, zadłużenia, prywatyzacji, zamożność gospodarstw domowych.Otoczenie technologiczne - realizowane za pomocą innowacji w technice i technologii, a także komunikacji i informatyki.Otoczenie społeczne - działalność społeczna państwa, zasięg ruchów społecznych, ochrona środowiska, nowe prądy religijne, organizacje zawodowe i konsumenckie, otoczenie kulturowe.Otoczenie demograficzne - poziom ludności wg wieku, płci, segmentacja gospodarstw domowych wg cyklu życia, sytuacja na rynku pracy.Otoczenie polityczne i prawne - prywatyzacja przedsiębiorstw (bardzo ważna w strategii firmy).Otoczenie międzynarodowe konkurencja międzynarodowa z udziałem i bez ingerencji państwa, informacje o cłach, sankcjach, protekcja, dyskryminacja, relacja cen i gra podaży i popytu.Otoczenie naturalne - klimat, ukształtowanie terenu. Firma nie ma na nie wpływu.Otoczenie przedsiębiorstwa możemy rozumieć, jako sumę stale zmieniających się czynników i procesów, z którymi zmuszone jest ono współdziałać. Może być ono podmiotowe (konkurenci) i przedmiotowe.Badanie otoczenia zajmuje się identyfikacją i oceną sił (składników otoczenia, które bezpośrednio lub pośrednio wpływają na cele pracy i wyniki przedsiębiorstwa. Polega ono na:* regularnym diagnozowaniu składników otoczenia* prognozowaniu tendencji, zjawisk, wydarzeń, które mogą zaistnieć w otoczeniuIstnienie rynku oraz funkcjonowanie na nim przedsiębiorstw nie oznacza automatycznie stosowania marketingu. Marketing nie powstaje w każdych warunkach rynkowych. Powstaje w takich warunkach, które sprzyjają wykształceniu się orientacji rynkowej w działaniu przedsiębiorstw.Zarządzanie marketingowe - taki sposób zarządzania przedsiębiorstwem, który wiąże się z wyznaczaniem celów rynkowych przedsiębiorstwa i sposobów ich realizacji. Zarządzanie marketingowe to logiczny ciąg czynności składający się na proces tworzenia całościowej koncepcji działań przedsiębiorstwa oraz proces realizacji celów rynkowych odpowiednio ukształtowanych w formach organizacji i przy wykorzystaniu właściwych systemów kierowania i kontroli.STRATEGIA MARKETINGOWAStrategia1. PLAN - pewien świadomy, planowany i zamierzony bieg zdarzeń2. WYBIEG - zamierzony manewr mający na celu przechytrzenie przeciwnika3. WZORZEC - specyficzna seria działań i zdarzeń nakierowanych na pewien końcowy cel4. POZYCJA - sposób umiejscowienia instytucji w otoczeniu. Jest siłą pośredniczącą między organizacją a jej otoczeniem5. PERSPEKTYWA - sposób postrzegania świata i konkurencji przez kadrę zarządzającą oraz zaakceptowana przez nią recepta na sukcesSTRATEGIA to wyraźnie określenie tożsamości przedsiębiorstwaDobra strategia nadaje firmie odmienność tzn. odróżnia ją od wszechobecnej przeciętności w dwojaki sposób:1. z punktu widzenia otoczenia przedsiębiorstwo jest inne niż pozostałe w branży2. czymś się pozytywnie wyróżnia w sposób zrozumiały dla klientówELEMENTY STRATEGII:1. Domena działania - określa gdzie i komu firma zamierza sprzedawać swoje produkty2. Strategiczna przewaga - inaczej silna strona firmy, jej atut, polega na tym, aby w ramach wybranej domeny być bardziej atrakcyjnym partnerem niż inne firmy np. dobry marketing, przewaga3. Strategiczne cele - określają konkretnie co firma chce osiągnąć w kolejnych okresach oraz pozwalają kontrolować, czy firma osiąga sukces4. Funkcjonalne programy działania - są przełożeniem koncepcji strategii na konkretne działania na każdym stanowisku pracy, na codzienne zachowania każdego pracownika (co, kto, kiedy i w jaki sposób będzie robił i w jaki sposób wiąże się to z globalną strategią firmy).MODEL STRATEGIIdomena działaniafunkcjonalne programy strategiczna przewagadziałaniastrategiczne celeStrategia marketingowa - jest strategią funkcjonalną, bo marketing jest funkcją w przedsiębiorstwie. Jest to system zasad i reguł działania, wyznaczających ramy aktywności rynkowej w długim okresie. Pojęcie to definiuje się także jako wybór celów, zasad i reguł, które w określonym czasie nadają kierunek marketingowym działaniom przedsiębiorstwa, wyznaczając rozmiary, kombinacje i alokację środków w zależności od zmieniającej się sytuacji rynkowej.FAZY FORMUOWANIA STRATEGII MARKETINGOWEJI fazaPotencjał firmy - jest opisywany przez zasoby ludzkie, materialne, finansowe i informacyjneII fazaIdentyfikacja celów strategicznych - konkretne cele strategiczne precyzują to, co przedsiębiorstwo chce w sposób długofalowy osiągnąć działając w otoczeniu rynkowym. Muszą one pozostawać w zgodzie z misja.Są dwa rodzaje postaci celów:1. finansowa - konkretne, wymierne np. zamierzony wzrost zysku w procentach w określonym czasie2. operacyjna - precyzująca w opisowy stan, jaki dana firma chce osiągnąć np. wejście na rynki, utrzymanie dotychczasowej pozycji na rynkuIII fazaSegmentacja rynku oznacza podział rynku wg określonych kryteriów na jednorodne grupy nabywców. Wybór obiektu lub segmentu, na którym przedsiębiorstwo będzie działać, na który będą skierowane nakłady oraz, z których płynąć będą korzyści dla przedsiębiorstwa.Kryteria na rynku dóbr konsumpcyjnych1. Kryteria charakteryzujące nabywcówa) demograficzne* wiek* płeć* dochody* cykl życia rodzinyb) geograficzne* wielkość regionu* wielkość miastac) psychologiczne* styl życia* osobowość2. Kryteria reakcji nabywcówa) oczekiwane korzyści* jakości* ekonomiczności* obsługib) postawy wobec marki* entuzjastyczne* pozytywne* obojętne* niechętnec) szybkość użytkowaniaPrzykładowe kryteria segmentacji rynku przemysłowego1. Kryteria ogólne2. Kryteria operacyjne3. Polityka zakupu nabywcy4. Ocena transakcji5. Cechy osobowościoweRynek docelowy - to w miarę homogeniczna (jednorodna) grupa nabywców, którą przedsiębiorstwo chce pozyskać. Wybór rynku docelowego w wyniku procesu segmentacji stanowi jeden z zasadniczych elementów opracowania strategii marketingowej.W oparciu o segmentację można przyjąć różne strategie marketingowe.SPOSOBY DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORSTWA A SEGMENTACJA RYNKUDziałanie nie zróżnicowaneDziałanie zróżnicowaneDziałanie skoncentrowane - strategia ryzykowna i kosztownaDziałanie zindywidualizowane - firma musi mieć duże zasoby, opłaca się jej zaspokajać potrzeby klientów.Marketing mix - to kombinacja czterech zmiennych zależnych od przedsiębiorstw, wykorzystywanych w działaniu, zmierzających do realizacji celów strategicznych.4 x p- product - produkt- price - cena- place - dystrybucja- promotion promocjaNowoczesny marketing stosuje zasadę 4 x c- customer value - wartość dla klienta- cost - koszt- convenience - wygoda klienta- communication - komunikacja, dialogWskaźniki i metody oceny pozycji przedsiębiorstwa na rynku1. Bezwzględny udział na rynku2. Metoda portfelowa3. Metoda analizy atutów i słabości przedsiębiorstwa w warunkach okazji i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie (tzw. metoda SWOT)Ad 1.Wskaźnik udziału w rynku jest to stosunek ilości lub wartości sprzedaży firmy na danym rynku do ilości lub wartości sprzedaży wszystkich działających na rynku, do najgroźniejszego konkurenta lub trzech najbliższych konkurentów.1. Bezwzględny - do wszystkich2. Względny - do jednego lub trzechUdział w rynku może być odniesiony do rynku sprzedaży, ale także rynku zaopatrzeniowego i innych. Wskaźnik wspomaga metodę portfelową.Ad 2.BCG metoda portfelowa, odpowiada na pytanie z jakimi produktami wiązać nadziej na zbyt w przyszłości, a które wycofać z portfela asortymentowego.Ze względu na dwa kryteria:a) względny udział w rynkub) dynamika sprzedażypodzielono asortymenty na cztery ćwiartki1. Znaki zapytania - mają niski udział w rynku, ale wysoką dynamikę sprzedaży. Produkty o niepewnej przyszłości. Trzeba je otoczyć specjalną "opieką". Należy podjąć decyzje czy produkować znaki zapytania.2. Gwiazdy - duża dynamika, wysoki udział w rynku, w celu utrzymania pozycji wymagają wysokich nakładów. Produkcja finansowana jest często z dojnych krów. Posiadanie gwiazd daje firmie dużą pozycję na rynku.3. Dojne krowy - produkt ustabilizowany, nie wymagają dużych nakładów, przynoszą nakłady na badania i rozwój, na dojne krowy.4. Psy produkty w fazie spadku, nie rokują dobrej przyszłości, należy je wycofać z rynku, ale najpierw wyciągnąć z nich co się da, przy minimalizacji kosztów produkcji.Analiza port folio może służyć do planowania strumieni przepływu gotówki, pozwala dostrzegać niebezpieczeństwa i ryzyko wynikające z posiadania niewłaściwej struktury asortymentowej, pozwala na planowanie właściwej struktury asortymentowej firmy, która zapewni długofalowy rozwój przedsiębiorstwa poprzez odpowiednie pokierowanie strumieniem pieniędzy, pozwala śledzić przebieg rozwoju produktu w czasie.W każdej firmie produkt może przechodzić przez schemat sukcesu, lub porażki.Ad 3.Metoda SWOTS - mocne stronyW - słabe stronyO szanseT - zagrożeniaAnaliza atutów i słabości przedsiębiorstwa w warunkach szans i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie. Polega na wyodrębnieniu czynników istotnych z punktu widzenia siły konkurencyjnej firmy oraz ich wartościowaniu przy zastosowaniu określonego zestawu kryteriów i skali ocen. Punktem wyjścia są odpowiedzi na pytania:1. Jacy jesteśmy?2. Jakie są nasze słabe i mocne strony?3. Z jakimi zagrożeniami możemy się liczyć?4. Jakie szanse możemy wykorzystać?Silna strona firmy - unikalne zasoby, umiejętności i inne aspekty odróżniające tą firmę od innych firm w sposób pozytywny.Słabości - wszystkie te aspekty funkcjonowania firmy, które blokują jej rozwój (zadłużenie, słaby marketing, przestarzały park maszynowy).W analizie SWOT należy wziąć pod uwagę również takie pytania:1. Jakie ważne dla firmy wydarzenia występują lub mogą się pojawić w otoczeniu2. W jaki sposób mogą wpływać na funkcjonowanie firmy3. Które z tych wydarzeń mogą mieć niekorzystny wpływ na przyszłość firmy (jakie niosą zagrożenia), a które mogą mieć korzystny wpływ na przyszłość firmy (jakie stwarzają szanse).Klasyfikacja czynników wpływających na pozycję strategiczną organizacji w analizie SWOTLIDER RYNKOWY - tworzy strategie, które zmierzają do powiększenia rynku, albo wielkości sprzedaży poprzez wywołanie nowych potrzeb, pozyskanie nowych użytkowników i zwiększenie dotychczasowego popytu.Stosuje następujące strategie:1. Strategia innowacji - wprowadzenie nowych produktów czy nowych form produkcji na rynek2. Strategia frontalnego ataku - wykorzystanie własnej przewagi konkurencyjnej w bezpośredniej konfrontacji np. stosując wojnę cenową.3. Strategia odwetu - np. odmówienie przyjęcia towarów od dostawców zaopatrujących konkurencję lub wywieranie nacisku na pośredników, aby nie sprzedawali produktów konkurencji.4. Strategia blokowania konkurentów - np. utrudnianie dostępu do kanałów dystrybucji, skracanie cyklu życia produktów, skokowe zwiększenie wydatków na promocję.AGRESYWNY UCZESTNIK RYNKU - lokuje się na drugim, trzecim miejscu w stosunku do lidera. Przejawia dużą aktywność na rynku, zmierza do zwiększania swojego udziału na rynku.Stosuje następujące strategie:1. Strategia walki z liderem rynkowym - polega na zwalczaniu jego otoczenia np. współdziałających z nim przedsiębiorstw.2. Wchłanianie mniejszych od siebie uczestników rynku celem zwiększenia udziału w rynku.SPOKOJNY UCZESTNIK GRY RYNKOWEJ - nie prowadzi walki o zwiększenie swojego udziału w rynkuStosuje następujące strategie:1. Utrzymanie lojalnych klientów2. Pozyskanie nowych poprzez wysoką jakość produktów rynkowych, niskie koszty produkcji, trafną segmentację.INFORMACJA - wiedza zdobyta w jakikolwiek sposób.Rodzaje informacji ze względu na cel gromadzenia:1. Operatywne - są wykorzystywane do podejmowania decyzji dotyczących powtarzających się działań rynkowych. Gromadzone ciągle, stale, dostarczają informacji o bieżącej sytuacji przedsiębiorstwa (np. sprawozdania o kosztach produkcji transportu, o poziomach cen). Nie zleca się ich gromadzenia nikomu, gromadzi się i przetwarza tylko w przedsiębiorstwie, są tylko rejestrowane, nie wnika się w przyczynę ich powstania (w odróżnieniu od informacji specjalnych)2. Specjalne (problemowe) - pozwalają określić przyszłe kierunki rozwoju przedsiębiorstwa, wejrzeć głębiej w przyczyny występowania pewnych zjawisk, przewidzieć prawdopodobne reakcje nabywców na działania marketingowe podejmowane przez przedsiębiorstwoZe względu na miejsce powstania informacje dzielimy na:1. Wewnętrzne - powstają w przedsiębiorstwie - np. wielkość sprzedaży, poziom i struktura zapasów, potencjał przedsiębiorstwa2. Zewnętrzne - powstają w otoczeniu - np. wielkość konkurentów, poziom dochodów nabywców, zachowania nabywców na rynku, uwarunkowania prawne i polityczne3. Wspólne - pozyskiwane z obu źródeł - udział w rynku, pozycja rynkowa firmy, zaufanie do znaku firmowego.Ze względu na źródła informacje dzielimy na pochodzące ze źródeł:1. Pierwotnych - nie dostępnie w innych źródłach, gromadzone są w określonym celu. Źródłem informacji są konsumenci, klienci instytucjonalni, konkurenci, instytucje rynkowe. Informacje z tych źródeł mają z reguły charakter statyczno - przekrojowy. Pozyskiwanie informacji odbywa się wg określonej procedury i wymaga zastosowania specjalnie dobranych metod i narzędzi badawczych.2. Wtórnych - dane, na ogół przetworzone, które są wynikiem badań i pomiarów wcześniej prowadzonych dla określonych celów. Pochodzą ze źródeł wewnętrznych jak i zewnętrznych krajowych i zagranicznych.SYSTEM INFORMACJI MARKETINGOWEJCechą jego jest wykorzystywanie komputera do gromadzenia i przetwarzania danych. Podstawą podjęcia decyzji jest tylko informacja przetworzona.Jest to zbiór danych, których treść, strukturę i zakres wyznaczają potrzeby decyzyjne firmy. Pozwala przewidywać i zapobiegać powstawaniu problemów lub je w porę rozwiązywać.Jest strukturą w ramach której możliwe jest:a) ustalenie jakie informacje są potrzebne do podjęcia decyzji,b) zgromadzenie informacjic) przetwarzanie danych przy pomocy metod ilościowychd) przechowywanie i ponowne wykorzystanie informacjiSystem informacji operatywnejSystem "wywiadu" marketingowego - rozmowa z akwizytorem system gromadzenia informacjiSystem badań marketingowychSystem analityczny marketingu - system wspierania decyzji.Badania marketingowe - to systematyczny i obiektywny proces gromadzenia, przetwarzania oraz prezentacji informacji na potrzeby podejmowania decyzji marketingowych. Systematyczne oznacza, że powinny być dobrze zorganizowane i zaplanowane, jako integralna część SIM-u. Obiektywne - stosuje się ogólnie przyjęte standardy i zasady obiektywności wykorzystując metody naukowe do prowadzenia analizy i interpretacji danych. Proces oznacza, że mają charakter powtarzalny.Badania prowadzi się w celu zmniejszenia ryzyka błędnych decyzji. Mogą być zlecane na zewnątrz, jak i wykonywane we własnym zakresie.INSTRUMENTY MARKETINGU MIXSTRATEGIA PRODUKTU - proces dostosowywania produktu do obecnych oraz przyszłych potrzeb i wymagań odbiorców.Elementy strategii produktu:a) produktb) opakowaniec) jakośćd) usługi przed i po sprzedażyProduktem w ujęciu marketingowym jest dobro lub usługa zdolne do zaspokojenia potrzeb odbiorców. Może to być dobro materialne, usługa, miejsce, organizacja, pomysły, osoby).Podział produktów konsumpcyjnychProdukty przemysłowe - to dobra inwestycyjne, surowce, materiały i półprodukty, usługi profesjonalne.Produkty wygodnego zakupu - nie zastanawiamy się nad ich kupnemProdukty niepostrzegalne - nie znane nabywcy lub znane lecz nie brane pod uwagę w celu zakupu.Produkty specjalne (rzadkiego zakupu) samochody, mebleProdukt nie może mieć charakteru statycznego. Musi mieć charakter dynamiczny.1. Rdzeń produktu - odpowiada na pytanie jaką potrzebę zaspokaja2. Produkt rzeczywisty3. Produkt poszerzonySTRUKTURA PRODUKTUMARKA PRODUKTU - nazwa, termin, symbol, wzór, rysunek lub ich kombinacja stworzona w celu identyfikacji dóbr lub usług sprzedawcy, czy też ich grupy i wyróżnienia ich spośród konkurencji. Zespół cech, które odróżniają produkt pozytywnie od innych wyrobów.Korzyści związane z marką:1. Łatwiejsza komunikacja i promocja2. Łatwiejsza penetracja rynku3. Łatwiejsza sprzedaż4. Możliwość uzyskania wyższych cen5. większa odporność na zmiany koniunktury i spadki cen.6. Lepsze zabezpieczenie przed konkurencją innych wyrobówCYKL ŻYCIA - jest to okres, w którym produkt znajduje nabywcę na rynku.Krzywa cyklu życia produktuOpakowanie pełni dwie funkcje1. Dystrybucyjna - umożliwienie przemieszczania i ochrona przed działanie warunków klimatycznych2. Promocyjna zdolność do zwrócenia uwagi na określony produkt. zachęca lub zniechęca do zakupu produktów.Proces dyfuzji produktuNOWY PRODUKT - dla nabywcy to wszystko to, z czym spotyka się po raz pierwszy, dla przedsiębiorstwa to, co produkuje po raz pierwszy. Może być nowość w skali światowej lub produkt ulepszony, albo którego wcześniej nie było na danym rynku, albo nie był produkowany przez daną firmę.Przykłady potrzeby wprowadzania innowacji produktów1. Obrona pozycji na rynku2. Zdobycie nowego rynku, albo segmentu3. Utrzymanie wizerunku firmy innowatoraŹródła inspiracji nowych produktów1. Podażowe - wynalazki, kupno licencji, import, naśladownictwo, "know how"2. Popytowe - użytkownicy, poszukujący, nabywcy zgłaszający nowe produktyZARZĄDZANIE PRODUKTEMETAPY POWSTAWANIA NOWEGO PRODUKTUWyświetlanie idei - weryfikacja powstałych idei z punktu widzenia możliwości opłacalności produkcji.rozwój i testowanie koncepcji - badanie ankietowe o zastosowanie produktu, o przydatność, korzyści użytkowania.Analiza branży należy odpowiedzieć na pytanie jaka jest możliwość sprzedaży tego produktu na rynku.Rozwój produktu - przekształcenie idei w projekty techniczne, powstają prototypyTesty rynkowe -są przeprowadzane aby się upewnić czy nabywcy na pewno są zainteresowani, czy kupią ten produkt.Testy mogą być:a) konwencjonalne sprzedaż uruchamia się w kilku miejscach kraju lub regionu, produkt jest odkryty dla konkurencji, metoda daje dobre wynikib) mini rynkowe - na mniejszym obszarze, produkt odkryty dla konkurencjic) symulowane (laboratoryjne) - mała grupa, test ma wiele formCENYStrategia ceny jest zespołem decyzji dotyczących problemów związanych z cenami na danym rynku produktowym, uporządkowanym w logiczną całość, w ramach której kierownictwo uwzględnia następujące stadia decyzyjne zgodne z marketingową koncepcją ceny: kalkulację ceny podstawowej i adaptację ceny podstawowej do warunków rynkowych.Cele decyzji rynkowych:I. Cel w postaci pożądanej wielkości zysku. Może być wyrażony1. Kosztowo2. Jako stopa zwrotu poniesionych kosztów3. Jako określony procent od wartościII. Cel w postaci pożądanego wolumenu sprzedaży (udział w rynku)III. Cel w postaci budowy image'uIV. Cel konkurencyjnościPrzy ustalaniu ceny bierzemy pod uwagę:1. Opinie nabywców (ile są w stanie zapłacić za produkt)2. Koszty produkcji3. Ceny oferowane przez konkurentówŚrodki uatrakcyjniania ceny:1. Rabat cenowy - upust od ceny udzielany w przypadku zakupu większych partii towaru2. Skonto - upust od ceny towaru udzielany w zamian za zapłatę gotówką wcześniej niż ustalany termin3. Warunki płatności - sposób zapłaty4. Warunki kredytowania i finansowania skłaniające do zakupu poprzez zapewnienie dogodnych warunków zakupu.Strategie cenowe:I. Strategia SKIMMING - strategia market plus, strategia wysokich cen, zbierania śmietanki.Rozwój rynku o nowe segmentyEc1 < Ec2 < Ec3Strategia SKIMMING jest stosowana dla produktów wyróżniających się od ofert konkurentów. Związana jest z realizacją celu w postaci prestiżu oferty.Warunki skutecznej realizacji strategii SKIMMING1. Brak lub ograniczona konkurencja w fazie wejścia produktu na rynek (patent)2. Na rynku występują segmenty różniące się wrażliwością na cenyKorzyści:1. Wysoka cena jeśli zostanie zaakceptowana zapewnia zwrot kosztów badań i wdrożenia nowego produktu często w krótkim czasie i przy niskim wolumenie sprzedaży.2. Wysoka cena może się przyczynić do osiągnięcia image'u, prestiżu.Zagrożenia:1. Wysokie ceny przyciągają konkurentów2. Wejście na rynek konkurentów może wymusić obniżkę cen większa i szybszą niż przewidywano, a nawet może doprowadzić do załamania cyklu życia.3. Oferta może nie znaleźć nabywców ze względu na wysoką cenę.II. Strategia penetracji rynku - market minus, strategia niskich cenPolega na wprowadzeniu na rynek produktów po niższej cenie od konkurentów i jej utrzymanie w dalszychstadiach cyklu życia. Może się przyczynić do osiągnięcia przez ofertę image'u najtańszej oferty na rynku. Jest oparta na założeniach, że niższa od konkurencji cena oferty skłoni do zakupu tak wielu nabywców, że całkowity dochód przedsiębiorstwa będzie wyższy od dochodu jaki można uzyskać przy wysokich cenach.Warunki skutecznej realizacji strategii penetracji:1. Wysoka elastyczność popytu na ofertę przedsiębiorstwa2. Nie występują segmenty różniące się elastycznością cenową popytu3. Na rynku konkuruje duża liczba niewielkich przedsiębiorstwKorzyści:1. Niska cena zachęca do zakupu2. Możliwość osiągnięcia korzyści skali produkcji i sprzedaży3. Niskie ceny zniechęcają konkurentów do wejścia na rynekZagrożenia:1. Do zwrotu poniesionych kosztów potrzebny jest duży wolumen sprzedaży.2. Obniżenie cen przez konkurentów może wydłużyć czas potrzebny na zwrot kosztów badań i wdrożeń.III. Strategia cen neutralnychPolega na wyznaczeniu przez firmę cen zbliżonych do przeciętnych na danym rynku produktowym lub w segmencie rynku. Wówczas minimalizuje się rolę ceny jako instrumentu konkurowania i koncentruje się uwagę na innych instrumentach marketingu, które są bardziej efektywne. Strategia jest odpowiednia dla przedsiębiorstw w otoczeniu których istnieją warunki niekorzystne do funkcjonowania strategii SKIMMING i penetracji.Cele stosowania:1. Utrzymanie udziału w rynku2. Utrzymanie określonej wielkości sprzedaży3. Dostosowanie do cen konkurentów4. Konkurowanie poza cenowymi elementami oferty rynkowejStrategię stosuje się do produktów w środkowych fazach cyklu życia tj. wzrostu i dojrzałości, kiedy tempo wzrostu popytu jest relatywnie wysokie. Produkt jest wysoko standaryzowany, mający średni lub długi cykl życia.IV. Strategia PREDATORYCelem tej strategii jest powstrzymać konkurentów przed wejściem na rynek lub wyeliminować działających na rynku. Może być stosowana na rynku dóbr konsumpcyjnych przez producentów z niskimi kosztami, czyli takimi, którzy mają duży obrót.DYSTRYBUCJAOznacza zorientowaną na osiąganie zysku działalność obejmującą planowanie, organizację i kontrolę sposobu rozmieszczania gotowych produktów na rynku i zaoferowania ich do sprzedaży.KOMPONENTY DYSTRYBUCJIKanały dystrybucji - niezależne organizacje zaangażowane w proces udostępniania produktów do użytku lub konsumpcji. Różnią się długością, szerokością.KANAŁ BEZPOŚREDNI - składa się z dwóch szczebli: producenta i finalnych nabywców tych produktów, nie występują podmioty pośredniczące. Producent sam na własny koszt i ryzyko dociera ze swoimi produktami do finalnych nabywców.Zalety:1. Daje producentom pełną kontrolę nad zbytem, cenami, poziomem świadczonych usług2. Zapewnia szybki przepływ informacji między klientem a producentem3. Trwalsze więzi z klientem, szybsze dostosowanie do potrzeb klientówKANAŁ POŚREDNI - składa się z producenta, pośrednika bądź pośredników i finalnych nabywców. Pośrednikiem jest osoba fizyczna lub prawna przejmująca lub pomagająca w przesuwaniu prawa własności do produktu na jego drodze od producenta do finalnego nabywcy.Wg kryterium uczestnictwa w przepływie prawa własności pośredników dzieli się na dwie grupy:1. Kupcy - którzy przejmują prawo własności do płynących przez kanał produktów (hurtownicy, detaliści)2. Agenci - nie kupują produktów lecz aktywnie uczestniczą w nawiązywaniu transakcji kupna sprzedaży (agenci, brokerzy).Zalety:1. Większa penetracja rynku2. Zmniejszenie ryzyka sprzedaży o część przeniesioną na kolejne ogniwo3. Zwolnienie producenta z czynności dodatkowychWady:1. Producent traci kontrolę nad wyborem ostatecznych odbiorców, nad cenami, działalnością promocyjną2. Konieczność kredytowania pośrednika3. Dochodzi do konfliktów między producentem a pośrednikiemKonflikt może byća) pionowy - między ogniwami różnych szczebli kanału dystrybucjib) poziomy - miedzy ogniwami tego samego szczeblaKONWENCJONALNE SYSTEMY DYSTRYBUCJI - składają się z niezależnych firm zawierających między sobą transakcje i negocjujących każdorazowo ich warunki. W takich systemach uczestnicy koncentrują się na korzyściach z poszczególnych transakcji.KORPORACYJNE SYSTEMY DYSTRYBUCJI - są systemami o największych możliwościach integracji działań. W nich wszystkie ogniwa nalezą do jednego właściciela i podlegają jednemu centrum decyzyjnemu.KONTRAKTOWE SYSTEMY DYSTRYBUCJI - uczestnicy (strony) umawiają się między sobą, co do przyszłych zachowań w procesach wspólnego kreowania oferty.Rodzaje dystrybucji:1. Intensywna - polega na oferowaniu produktu we wszystkich możliwych punktach sprzedaży, stosowana na rynku produktów częstego, powszechnego zakupu2. Selektywna - polega na oferowaniu produktów na odpowiednich szczeblach kanału dystrybucji przez ograniczoną liczbę pośredników celowo wybranych spośród skłonnych do ich rozprowadzania na danym terenie. Stosowana przy sprzedaży dóbr wybieralnych np. ubrania, samochody, meble, sprzęt).3. Wyłączna - polega na oferowaniu produktów na odpowiednim szczeblu kanału dystrybucji przez jednego, najwyżej kilku pośredników w granicach przestrzennie wyodrębnionego rynku (produkty luksusowe, specjalne, unikalne).DYSTRYBUCJA FIZYCZNA (logistyka dystrybucji) - działalność, która jest zorientowana na osiąganie zysku, obejmuje realizację i kontrolę fizycznego przepływu produktów z miejsc ich wytworzenia do miejsc sprzedaży.Składa się z dwóch podstawowych powtarzających się na przemian, niekiedy wielokrotnie faz:1. Fizycznego ruchu produktów kiedy są transportowane2. Względnego spoczynku, kiedy przebywają w magazyniePROMOCJATo oddziaływanie na odbiorców produktów danej firmy polegające na przekazywaniu im informacji, które mają w odpowiednim stopniu zwiększać wiedzę na temat towarów i firmy w celu stworzenia dla nich preferencji na rynku.Instrumenty promocji - mix promocyjny1. Reklama - to każda płatna, nieosobista prezentacja danego dobra, usługi, czy idei przez określonego sponsora (może być podprogowa, czyli taka która odwołuje się do podświadomości)2. Public relations - wszystkie kontakty firmy z otoczeniem, które prowadza do wytworzenia pozytywnego stosunku do firmy i jej produktów. Działanie promujące i ochraniające image przedsiębiorstwa lub produktu3. Promocja sprzedaży - krótkookresowe działania stosujące bodźce ekonomiczne w celu pobudzenia sprzedaży produktu lub usługi4. Sprzedaż osobista - bezpośrednia prezentacja oferty przez sprzedawcę potencjalnemu nabywcy.PROGRAM PROMOCYJNYCele mogą być:1. Ekonomiczne - wymierne, finansowe2. Komunikacyjne - jaki jest stopień znajomości firmy, produktów, marki, logoProjektowanie przekazu:Co powiedzieć, jak i kto ma to zrobić. Firma najczęściej mówi o swoich atutach.Zasady ustalania budżetu:Ile nas stać w danej chwili. Zasada historyczna, celowa, określony % od obrotuPomiar skutecznościEfekty działań promocyjnych mogą mieć charakter sprzedażowy i komunikacyjny._______________________________________________