Wprowadzenie do zagadnień

WPROWADZENIE DO
ZAGADNIEŃ
ZARZĄDZANIA
LOGISTYCZNEGO
SŁOWO ,,LOGISTYKA” W ODNIESIENIU DO
GOSPODAROWANIA JEST UŻYWANE W TRZECH –
ZWIĄZANYCH ZE SOBĄ – ZNACZENIACH. SĄ TO:



przepływy rzeczy i informacji (przepływ
surowców, materiałów, tzw. produkcji w toku,
wyrobów gotowych i towarów oraz związanych
z nimi informacji),
dziedzina zarządzania (zarządzanie związane
z przepływami rzeczy i informacji),
wiedza o wymienionych wyżej przepływach
i związanym z nimi zarządzaniu.
2
DYSCYPLINY
PRAKTYCZNE
DYSCYPLINY
TEORETYCZNE
FINANSE
TEORIA EKONOMII
MARKETING
LOGISTYKA
NAUKA
O JAKOŚCI
TEORIA NAUK
O ZARZĄDZANIU
ANALIZA
STRATEGICZNA
3
EWOLUCJA LOGISTYKI
4
KOMPRESJA CZASU
Wzrost wrażliwości na czas
• Skracanie cykli życia produktów
• Dążenie odbiorów do zmniejszania zapasów
• Trudniejsze warunki prognozowania
KOMPRESJA
CZASU
POPRAWA
OBSŁUGI
OBNIŻKA
KOSZTÓW
5
ŁAŃCUCH DOSTAW
Sieć powiązanych i współzależnych organizacji, które
działając na zasadzie wzajemnej współpracy, wspólnie
kontrolują, kierują
i usprawniają przepływy
rzeczowe oraz przepływy informacji od dostawców do
ostatecznych użytkowników
Integracja łańcucha dostaw
Dostawcy
Producenci
Hurtownicy
Detaliści
Klienci
Przepływ informacji
Przepływ produktów
Przepływ gotówki
Źródło: John J. Coyle, Edward J. Bardi, C. John Langley Jr.: op. cit.
6
Łańcuchy dostaw są więc określane jako zbiory
przedsiębiorstw. Według J. Witkowskiego „łańcuch
dostaw to współdziałające w różnych obszarach firmy
wydobywcze, produkcyjne, handlowe, usługowe oraz
ich klienci, między którymi przepływają strumienie
produktów, informacji i środków finansowych.”
Niektórzy do triady wypisanych wyżej strumieni
dodają także przepływ wiedzy. Uzasadnione jest też
ograniczanie definicji do dwóch przepływów
(produktów i informacji), objętych w pełni
zarządzaniem logistycznym.
7
Definicja European Committee for Standardization
wskazuje, że „łańcuch dostaw jest sekwencją procesów
wnoszących wartość dodaną do produktu w trakcie
jego przepływu i przetwarzania od surowców, przez
wszystkie formy pośrednie, aż do postaci zgodnej
z wymaganiami klienta końcowego.”
8
Niektórzy autorzy traktują łańcuch dostaw jako
koncepcję, czy nawet swoistą filozofię. A. J. Battaglia
i G. Tyndall uważają, łańcuch dostaw za „strategiczną
koncepcję polegającą na zrozumieniu i zarządzaniu
sekwencją działań – od dostawcy do klienta –
dodających wartości produktom przepływającym
przez
rurociąg
dostaw.”
Z
kolei
według
M. C. Cooper’a i L. M. Ellram’a łańcuch dostaw to
integrująca filozofia zarządzania całym przepływem w
kanale dystrybucji od dostawcy do ostatecznego
klienta.
9
Łańcuchy dostaw w sieciach
przedsiębiorstw
Źródło: A. Kawa
10
Lider
dostawcy pierwszego
i drugiego rzędu
odbiorcy pierwszego
i drugiego rzędu
RYNEK
Lider
RYNEK
SIECI DOSTAW
dostawcy pierwszego i drugiego rzędu
11
SYSTEM LOGISTYCZNY
PRZEDSIĘBIORSTWA
LOGISTYKA PRZEDSIĘBIORSTWA
(sterowanie logistyczne)
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
(sterowanie zaopatrzeniem)
Źródło
materiałów
LOGISTYKA PRODUKCJI
(sterowanie produkcją)
ZAOPATRZENIE
Magazyn
materiałów
(odbiór)
Źródło
materiałów
Pośrednik
PRODUKCJA
Półfabrykaty w
produkcji
LOGISTYKA DYSTRYBUCJI
(sterowanie dystrybucją)
ZBYT
Użytkownik
Magazyn
wyrobów
(spedycja)
Hurtownik
Detalista
Użytkownik
Detalista
Użytkownik
przepływ materiałów i produktów
przepływ informacji
12
OBSZAR ZARZĄDZANIA LOGISTYCZNEGO
W PRZEDSIĘBIORSTWIE OBEJMUJE:










prognozowanie popytu,
przyjmowanie i realizację zamówień,
gospodarkę magazynową,
sterowanie zapasami,
obsługę zaopatrzenia,
obsługę zwrotów,
opakowania,
czynności manipulacyjne,
transport wewnętrzny i zewnętrzny,
przepływ i gromadzenie informacji.
13
GŁÓWNE OBSZARY KONFLIKTÓW


Zamawianie – Marketing i Sprzedaż a Logistyka
(zapasy, maksymalizacja sprzedaży)
Zaopatrzenie – Produkcja a Logistyka
(zapasy, długie serie)
14
POZIOM ZARZĄDZANIA LOGISTYCZNEGO
W FIRMIE
1. Kryteria oceny systemu logistycznego
2. Rozumienie łańcucha dostaw
3. Obszar zarządzania logistycznego
4. Instrumenty zarządzania logistycznego
15
Źródeł nowoczesnej logistyki należy (niestety)
szukać w rozwoju logistyki wojskowej
( od II wojny światowej po wojnę w Zatoce).
16

Podejście systemowe

Podejście procesowe
17
Podejście systemowe
Otoczenie
Akcjonariusze
Dostawcy
Przedsiębiorstwo
Rynek pracy
Klienci
Technologia
Rynek
Rynek kapitałowy
Konkurenci
18
Logistyka
Finanse
Marketing
Sprzedaż
Dostawcy
Produkcja
Ujęcie funkcjonalne
Odbiorcy
Łańcuchy wartości
19
Proces
Proces biznesowy to sekwencja lub sieć
zależnych
działań,
zainicjowanych
w odpowiedzi na zdarzenie, celem osiągnięcia
konkretnego rezultatu dla klienta procesu.
20
rezultat
 towar, usługa, informacja
klient
 osoba, organizacja, rynek
 wewnętrzny, zewnętrzny
identyfikowalne
np. : proces realizacji zamówienia
21
zdarzenie
uruchamiające
proces
Proces
konkretny
rezultat
Działanie 1
22



Działanie − to czynność wykonywana
w ramach organizacji.
Jest zbiorem kosztów tych zasobów, które
można alokować w sposób przyczynowo
skutkowy na produkty lub klientów jednym,
nośnikiem kosztu;
Termin „działanie” w bardzo dobry sposób
uzmysławia
wymagany
poziom
szczegółowości w zarządzaniu kosztami.
23

Planowanie tras pojazdów,

Składowanie wyrobów gotowych,

Przewóz do klienta,

Kompletowanie produktów,

Przyjmowanie zamówień.
24
Rentowność
Logistyka
 produktów
 klientów
 dostawców
wieloryby!
25
LOGISTYKA A INFORMATYKA
26
Potęga Internetu w biznesie polega przede
wszystkim
na
ogromnych
integracji
procesów
i
możliwościach
wszechstronnej
współpracy.
27
PRODUKCJA
użyteczność formy
LOGISTYKA
użyteczność
miejsca i czasu
MARKETING
użyteczność
dysponowania
28
SZEŚĆ R (W)
1)
2)
3)
4)
5)
6)
właściwy produkt
właściwa ilość
właściwy stan
właściwe miejsce
właściwy czas
właściwy koszt
29
Koszty logistyki mogą wynosić 25%
lub więcej kosztów ogółem
30
STAŁE
KOSZTY
ZYSK
ZMIENNE
SPRZEDAŻ
RENTOWNOŚĆ
KAPITAŁU
RZECZOWY
MAJĄTEK
TRWAŁY
FINANSOWY
AKTYWA
OGÓŁEM
ZAPASY
NALEŻNOŚCI
MAJĄTEK
OBROTOWY
GOTÓWKA
31
TRADE OFF
DIAGRAM PROBLEMU TYPU
„TRADE OFF”
Warunki wstępne
Małe przesyłki
Postulaty
Obniżka kosztów
zapasów
b
Najniższe koszty
logistyczne
a
b
Duże przesyłki
Obniżka kosztów
transportu
33
Źródło: G.C.Jackson, J.J.Stoltman, A.Taylor: Mcving Beyond Trade-offs. International Journa; of Physical Distribution and Logistics Management 1994, nr 1.
Koszty transportu
KOSZTY
Koszty zapasów
PRĘDKOŚĆ I NIEZAWODNOŚĆ PRZEWOZU
34
Koszty
magazynowania
zapasów
KOSZTY
Koszty dostawy
LICZBA MAGAZYNÓW
35
KOSZTY
Koszty zapasów
Koszty niedoborów
WIELKOŚĆ ZAPASÓW
36

push – współpraca z detalistami
i hurtownikami prowadząca do wzrostu
popytu

pull – wywoływanie popytu i pobudzanie
sprzedaży,
która
prowadzi
do
oddziaływania na hurtownika i dalej
zwiększa zamówienia u producenta
37
REGUŁY LOGISTYCZNE
38






standaryzacji
konsolidacji
80/20
opóźnienia
zróżnicowanej dystrybucji
strategii mieszanej
39
EFEKT BYCZEGO BICZA
Akceleracja Popytu
EFEKT FORRESTERA
Przyczyny:
1. długi czas realizacji w łańcuchu dostaw
2. zróżnicowana polityka zamówień i zapasów
w kolejnych ogniwach łańcucha
3. brak koordynacji i przepływu informacji
4. zmiany popytu na rynku detalicznym
5. manipulowanie cenami
6. braki produktów
7. grupowanie zamówień
8. stosowanie dużych jednostek ładunkowych
9. minimalne wielkości zamówienia
40
W miarę jak informacja o popycie jest przekazywana w górę
łańcucha, mała zmiana w charakterystyce zapotrzebowania klienta
może mieć znaczący wpływ na dystrybucję, produkcję i zaopatrzenie.
W trakcie przekazywania informacji w górę łańcucha, zmiana jest
wzmocniona na każdym etapie jako rezultat skumulowanego efektu
słabej komunikacji, prze- lub niedoszacowania wynikającego z błędu
ludzkiego, braku widzialności popytu klienta w łańcuchu, reakcji
procesu i ograniczenia zdolności. Ten efekt jest określany mianem
efektu Forrestera.
100000
50000
Detal
100000
100000
50000
50000
Hurt
Produkcja
41
ZMIENNOŚĆ POPYTU
Promocje i zmiany cen
Wzrost Zakupów
Promocje
Ograniczenie
zakupów
Obniżki cen
Średnie zakupy
Zapasy
u klientów
Średnie zakupy
42
ZNIEKSZTAŁCENIA W FIRMIE

suboptymalizacja
długie serie w produkcji
wysoki poziom zapasów w ekspedycji

wielość ośrodków decyzyjnych
43
EFEKT BYCZEGO BICZA
Akceleracja Popytu
Ograniczanie:
 wymiana informacji i koordynacja
 stosowanie zasady odroczenia
 zmniejszenie kosztów zamawiania
 unikanie ,,zakłóceń cenowych”
(every day low prices)
 obejmowanie kontroli nad całym łańcuchem
dostaw
44
QUICK RESPONSE
zawodność
prognoz
BRANŻE
nasilająca
się
konkurencja
WSPÓŁPRACA W ŁAŃCUCHU DOSTAW
między producentami, hurtownikami i detalistami
RYNEK
rosnąca
zmienność
popytu
akceleracja
popytu
KONCEPCJA SZYBKIEGO REAGOWANIA
45
QR
System pull, w którym informacje
o popycie (pochodzące bezpośrednio od
konsumentów) są wykorzystywane przez
wszystkie ogniwa łańcucha dostaw.
46
QR
Koncepcja QR pozwala obniżyć ryzyko
poprzez
wypróbowanie
produktu
w mniejszej ilości. Jeżeli „towar się
sprzedaje”, to bardzo szybko uzupełnia
się jego ilości, aby uzyskać dostępność
produktu dla klienta i przez to zapewnić
mu właściwą obsługę.
47
Z punktu widzenia wymiaru produktu i relacji
występujących między przedsiębiorstwami
można wyróżnić:




Konfigurację produktu i sieci, które polega na podjęciu kluczowych
decyzji o oferowanych produktach i usługach, strukturze
podmiotowej i więziach zachodzących między ogniwami łańcucha.
Projektowanie wyrobów przy wykorzystaniu potencjału wiedzy
dostawców.
Formowanie sieci produkcyjnej do wyboru i określenia zadań
produkcyjnych, miejsc produkcji i utrzymywania zapasów, co
zgodnie z ideą odraczania może dotyczyć nie tylko przedsiębiorstw
przemysłowych, lecz także handlowych i logistycznych.
Optymalizacja procesów zachodzących w łańcuchu dostaw, które są
związane z fizycznym przepływem produktów oraz towarzyszącymi
mu przepływami informacji i środków finansowych.
48
Macierz obszarów zarządzania
łańcuchem dostaw
Źródło: S. Seuring, M. Goldbach, Cost Management in Supply Chains, Physica-Verlag, Heidelberg 2002, s.18, za: A. Kawa.
49
Dom SCM
Źródło: H. Stadler, Ch. Kilger, Supply Chain Management and Advanced Planning. Concepts, Models,
Software and Case Studies, Springer-Verlag, Heidelberg 2008, s.11-12, za: A. Kawa.
50
praktyka:
badania S.E. Fawcetta i G.M. Magnana
51
Aktualnie praktykowany zakres zarządzania
łańcuchem dostaw
Źródło: Opracowanie własne na podstawie S.E Fawcett, G.M. Magnan, The rhetoric and reality of supply chain integration, International Journal of Physical
Distribution & Logistics Management 2002, vol. 32 no. 5, s. 354, za: A. Kawa.
52