Może wywołać: postać sepsy (posocznicy)

NEISSERIA MENINGITIDIS
meningokok, dwoinka zapalenia
opon mózgowo-rdzeniowych
Może wywołać:
- postać sepsy (posocznicy)-uogólnione zakażenie
organizmu
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych ZOMR
- określane łączni jako inwazyjna choroba meningokokowa
IChM.
- inne – np. zap. stawów, ucha środkowego, płuc, gardła,
układu moczowego ….
Meningokoki nie przeżywają długo poza organizmem człowieka.
Giną bardzo szybko pod wpływem powszechnie używanych do
mycia detergentów (mydło, płyn do mycia naczyń, itp.)
Źródło zakażenia
Źródłem zakażenia może być człowiek chory i bezobjawowy
nosiciel.
U około 25 - 40% zdrowych ludzi (nosicieli) meningokoki
występują w jamie nosowo-gardłowej nie powodując żadnych
dolegliwości ani objawów. W środowiskach zamkniętych ich
odsetek może sięgać 40-80%
Nosicielstwo może utrzymywać się przez wiele miesięcy.
Drogi szerzenia
Do zakażenia człowieka dochodzi drogą kropelkową oraz przez
bardzo bliski i bezpośredni kontakt z wydzieliną z górnych dróg
oddechowych.
Zakażenie kropelkowe to zakażenie powietrzne kropelkami śliny lub
śluzu, wydalanymi przez zakażonego człowieka podczas mówienia,
kaszlu, kichania.
Istotną rolę odgrywają zbiorowiska takie jak:
• żłobki, przedszkola
• szkoły
• internaty
• dyskoteki
Wrota zakażenia
Jama nosowo- gardłowa.
Okres wylęgania
Okres wylęgania 2-10 dni, na ogół jednak jest to okres 3-4 dni.
Choroba meningokokowa może przebiegać bardzo gwałtownie i w
przypadkach szczególnych może doprowadzić do zgonu w ciągu
kilku godzin od wystąpienia pierwszych objawów.
Dlatego bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie choroby
rozpoczęcie leczenia.
Opóźnienie leczenia nawet o kilka godzin może mieć fatalne
skutki.
Najwięcej zachorowań wywoływanych przez N. meningitidis
obserwuje się u młodszych dzieci i młodzieży, a największy
odsetek nosicieli występuje u osób w wieku od 15 do 24 roku
życia
Występują one zwłaszcza w okresie zimowo- wiosennym.
Jednak warto pamiętać, że zachorować może każdy człowiek bez
względu na wiek.
Rozwój zakażenia
KOLONIZACJA
POKONANIE BARIERY BŁONY ŚLUZOWEJ
INWAZJA DO KRWIOOBIEGU
ZAPALENIE OPON
MÓZGOWO-RDZENIOWYCH,
POSOCZNICA
INWAZJA MIEJSCOWA
Jakie są niepokojące objawy Inwazyjnej Choroby Meningokokowej?
W początkowej fazie podobne są do
przeziębienia (gorączka, bóle
stawowe, mięśniowe, ogólne złe
samopoczucie).
U dzieci :
• brak apetytu, wymioty, biegunka
• rozpaczliwy płacz, kwilenie
• rozdrażnienie
• pulsujące ciemiączko u niemowląt
• drżenie rączek
• wzmożone napięcie mięśniowe
U dorosłych:
• wymioty
• bóle brzucha
• ból głowy
• sztywność karku
• światłowstręt
• senność
• drgawki
• zaburzenia świadomości
• zmiany skórne
Objawy sepsy są różne, w zależności od jej ciężkości. Charakterystycznym, ale
nie zawsze obecnym, objawem w postępującej sepsie meningokokowej jest
wysypka wybroczynowa; plamki na skórze całego ciała w postaci drobnych
czerwonych punkcików zlewających się w późniejszym okresie w duże plamy,
które nie bledną pod naciskiem. Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych
i posocznica wymagają NATYCHMIASTOWEJ pomocy lekarskiej.
Leczenie
Leczenie inwazyjnej choroby meningokokowej polega na
antybiotykoterapii
oraz
leczeniu
objawowym,
wymaga
hospitalizacji.
Chemioprofilaktyka
Bardzo ważne jest bezwzględne rozpoczęcie chemioprofilaktyki
Najlepiej w ciągu 24 godzin od rozpoznania zachorowania.
Zastosowanie chemioprofilaktyki w otoczeniu chorego jest
zasadne do 2 tygodni od daty wystąpienia zachorowania.
Chemioprofilaktyka jest zalecana osobom, które w ciągu 7 dni
poprzedzających zachorowanie, miały bliski kontakt z chorym.
Są to:
• domownicy ,
• osoby będące z chorym w kontakcie intymnym (ze względu na
głębokie pocałunki i wspólne spanie),
• osoby śpiące w tej samej sali (uczniowie /studenci /żołnierze
/funkcjonariusze),
• osoby, które miały krótkotrwały kontakt z chorym, o ile miały
one bezpośredni kontakt z wydzielinami z dróg oddechowych
chorego tuż przed i w trakcie przyjmowania go do szpitala,
• osoby przeprowadzające resuscytację usta-usta, intubację i
odsysanie.
Chemioprofilaktyka nie daje stuprocentowej ochrony.
Konieczne jest udzielenie informacji o możliwości wystąpienia
zachorowania i zgłoszenia się do lekarza w przypadku wystąpienia
niepokojących objawów.
Chemioprofilaktyka jest rozważana dla każdego zachorowania
osobno.
Nie należy zamykać szkół, przedszkoli, dyskotek
odwoływać wydarzeń sportowych i kulturalnych.
lub
Wymazy
Pobieranie wymazów z nosogardła w kierunku nosicielstwa
meningokoków u najbliższych kontaktów chorego nie jest
zalecane.
Antybiotyki zalecane w chemioprofilaktyce zakażeń meningokokowych:
wg Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Diagnostyki Bakteryjnych Zakażeń
Ośrodkowego Układu Nerwowego w Warszawie
Ceftriakson
Ciprofloksacyna
Rifampicyna
domięśniowo, jednorazowo
domięśniowo, jednorazowo
doustnie, jednorazowo
125 mg, dzieci poniżej 15 r.ż.
250 mg, dorośli
500 mg, osoby powyżej 18 r.ż.
doustnie, przez 2 dni, co 12h 600 mg, dorośli.
dzieci >1 m-ca, 10 mg/kg (max. 600 mg)
dzieci < 1 m-ca, 5 mg/kg
ZAPOBIEGANIE
1. uodpornienie się poprzez szczepienie,
2. zachowanie higieny osobistej - bardzo duże znaczenie mają
prawidłowe zachowania związane z higieną osobistą,
3. unikanie zachowań sprzyjających zakażeniu (nieużywanie przez
kilka osób wspólnych naczyń, sztućców, picie z jednej butelki).
Szczepienia
W Polsce są dostępne następujące rodzaje szczepionek
przeciwko meningokokom:
• szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy C
(Meningitec, NeisVac-C)
• szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy A,
C, W, Y (Menveo, Nimenrix)
• szczepionka przeciwko meningokokom grupy B (Bexsero).
Ryzyko zachorowania
W przypadku wystąpienia pojedynczego zachorowania, ryzyko
kolejnego zakażenia wśród osób mających kontakt z chorym,
poza osobami mieszkającymi razem z chorym, jest niskie. W takiej
sytuacji nie zaleca się chemioprofilaktyki osobom stykającym
się z chorym w szkole, miejscu pracy itp.
Zależnie od oceny ryzyka chemioprofilaktykę zaleca się
dzieciom mającym kontakt z chorym w żłobku lub przedszkolu, ale
generalnie ryzyko to jest niewielkie.
Więcej informacji można znaleźć:
http://gis.gov.pl/zdrowie/choroby-zakazne/288-meningokoki