Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla młodzieży gimnazjalnej w roku szkolnym 2010/2011 I ETAP SZKOLNY 1. Etap szkolny odbędzie się dnia 20 listopada 2010 r. (sobota), godz. 11.00 2. Czas przeznaczony na realizację zadań wynosi 60 minut. Zakres wiadomości i umiejętności 1. Na każdym etapie konkursu obowiązuje zakres wiedzy i umiejętności objętych podstawami programowymi biologii w gimnazjum, edukacji prozdrowotnej, ekologicznej oraz standardami wymagań egzaminacyjnych części matematycznoprzyrodniczej. Zakres umiejętności: 1. Projektowanie doświadczeń i obserwacji, formułowanie problemów badawczych, hipotez, wnioskowania na podstawie wyników obserwacji i doświadczeń. 2. Odczytywanie i interpretowanie tekstów źródłowych, rysunków, schematów, tabel, wykresów, diagramów. 3. Porównywanie budowy i biologii organizmów, zjawisk i procesów biologicznych. 4. Analizowanie zależności a środowiskiem. między organizmami oraz między organizmami 5. Uzasadnianie znaczenia roślin. 6. Stosowanie terminologii biologicznej. 7. Dostrzeganie związków między strukturą a funkcją na poziomie komórki, organizmu i ponadorganizmalnym. 8. Analizowanie wpływu człowieka na środowisko i środowiskowych uwarunkowań stanu zdrowia człowieka. 9. Rozpoznawanie obiektów przyrodniczych na schematach i rysunkach. 10. Wnioskowania o stanie zdrowia człowieka na podstawie wyników badań lekarskich. 11. Oceniania znaczenia inżynierii genetycznej. 12. Rozwiązywania krzyżówek genetycznych. Zakres wiadomości – etap szkolny 1. Podstawowe zasady metodologii badań biologicznych. 2. Podstawowe pojęcia biologiczne. 3. Poziomy organizacji żywej materii: komórki, tkanki, narządy (organy), układy narządów, organizm, skład chemiczny organizmów. 4. Budowę i funkcję organelli komórkowych. 5. Porównanie różnych typów komórek. 6. Różnorodność tkanek roślinnych i zwierzęcych. 7. Charakterystyczne cechy budowy i biologii wirusów, bakterii, protistów, grzybów, poszczególnych grup roślin i zwierząt. 8. Budowę i funkcjonowanie organizmu człowieka. 9. Choroby zakaźne, cywilizacyjne, społeczne. 10. Wpływ człowieka na przyrodę i środowisko. 11. Zagrożenia dla organizmów. 12. Formy ochrony przyrody. 13. Podstawowe zależności ekologiczne: łańcuchy i sieci zależności pokarmowych, zależności między populacjami. Wykaz literatury obowiązującej uczestników i stanowiącej pomoc dla nauczyciela przygotowującego na poszczególne etapy 1. Podręczniki biologii dla klas I – III gimnazjum i zeszyty ćwiczeń. 2. Muller J., Palka L., Stawiński W.: Obserwacje i doświadczenia w nauczaniu biologii. Fizjologia roślin. WSiP, Warszawa 1988. 3. Czechoski W., Gajewski W., Garbaczewska G., Nowakowski E., Starck Z., Skwarlo – Sońta K., Trojan P.: Biologia. PWRiL, Warszawa 1994. 4. Krzyżosiak K., Młynkiewicz P., Wojciechowska G., Półchłopek A., Czainski A., Hipś G.: Przyroda. Nauczanie interdyscyplinarna. WOM, Poznań 1998.