Księgi rachunkowe jako księgi podatkowe

Księgi rachunkowe jako
księgi podatkowe
Księgi podatkowe
 Rozumie się przez to księgi rachunkowe,
podatkową księgę przychodów i rozchodów,
ewidencję oraz rejestry, do których
prowadzenia do celów podatkowych, na
podstawie odrębnych przepisów, obowiązani
są podatnicy, płatnicy i inkasenci
Księgi rachunkowe
Zgodnie z Ustawą o rachunkowości Księgi rachunkowe
prowadzi się w języku polskim i w walucie polskiej.
Jednostka powinna posiadać dokumentację opisującą w
języku polskim przyjęte przez nią zasady rachunkowości, a
w szczególności dotyczące:
 Określenia roku obrotowego oraz okresów
sprawozdawczych,
 Metody wyceny aktywów i pasywów, ustalanie wyniku
finansowego,
 Sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych,
 Systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów.
Księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów
księgowych, obrotów i sald, które dotyczą:
 Dziennik,
 Księgę główną,
 Księgi pomocnicze,
 Zestawienia: obrotów i sald kont księgi
głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych,
 Wykaz składników aktywów i pasywów
(inwentarz)
Do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego
należy wprowadzić, w postaci zapisu każde
zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie
sprawozdawczym. Podstawą zapisów w księgach
rachunkowych są dowody księgowe (dokumenty
źródłowe) stwierdzające dokonanie operacji
gospodarczej.
Księgi rachunkowe powinny być prowadzone
rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco.
Przychody
różnice między ustawą o rachunkowości a ustawą o
podatku dochodowym od osób fizycznych
Przychody i zyski czyli uprawdopodobnione
powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści
ekonomicznych o wiarygodnie określonej
wartości, w formie zwiększenia wartości
aktywów, albo zmniejszenia wartości
zobowiązań.
Przychodami są otrzymane lub postawione do
dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym
pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość
otrzymanych świadczeń w naturze
Moment uzyskania przychodu
Z punktu widzenia ustawy o podatku dochodowym bardzo
ważna jest - data powstania przychodu.
Za datę powstania przychodu, w świetle art. 14 ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się, z
pewnymi wyjątkami, dzień wystawienia faktury (rachunku),
nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:
wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub wykonano usługę,
w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe
wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych
przepisów tytułu do zapłaty, lub otrzymano zapłatę za
wykonanie świadczenia – w pozostałych przypadkach.
Koszty
według Ustawy o rachunkowości
Koszty i straty - rozumie się przez to
uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie
sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o
wiarygodnie określonej wartości, w formie
zmniejszenia wartości aktywów, albo
zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw
KUP według prawa podatkowego
Kosztami uzyskania przychodu z poszczególnego źródła są wszelkie
koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem
kosztów wymienionych w art. 2
Wydatki podlegają zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów,
jeżeli:
• zostały należycie udokumentowane,
• zostały poniesione,
• wiążą się z przychodem,
• nie zostały wyłączone z kategorii kosztów uzyskania
przychodów wyraźnym przepisem ustawowym
Zgodnie z art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
bądź art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych możemy
wyróżnić sześć zasadniczych rozwiązań wyłączających określone wydatki
spośród kosztów uzyskania przychodów:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
wyłączenie z kosztów określonej kategorii wydatków,
wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów określonej kategorii
wydatków, jednocześnie część z tych wyłączonych wydatków
pozostawiając w kosztach,
wyłączenie z kosztów wydatków powyżej określonego limitu,
wyłączenie z kosztów wydatków jeszcze nie zapłaconych,
wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wydatków, do
których nie prowadzono dodatkowej ewidencji,
wyłączenie z kosztów uzyskania przychodu wydatków nie
potwierdzonych dodatkowymi dokumentami,
Zasady ustalania dochodu
art. 24 ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych
U podatników, którzy zgodnie z obowiązującymi
ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdanie
finansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa
się dochód wykazany na podstawie prawidłowo
prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od
podatku i zwiększony w wydatki niestanowiące kosztów
uzyskania przychodów zaliczone uprzednio w ciężar
kosztów uzyskania przychodów
Zysk brutto a dochód
Podstawę opodatkowania stanowi dochód ustalany
zgodnie z przepisami podatkowymi, który
wykazujemy w zeznaniu podatkowym.
Wynik bilansowy brutto (księgowy) wynikający z
ksiąg rachunkowych i widoczny w sprawozdaniu
finansowym ustalany według ustawy o
rachunkowości
Rozbieżności między dochodem w pojęciu
podatkowym a dochodem (zyskiem brutto)
ustalanym zgodnie z przepisami ustawy o
rachunkowości to różnice, które mają istotny
wpływ na ustalenie prawidłowej podstawy
opodatkowania.
RÓŻNICE POMIĘDZY WYNIKIEM RACHUNKOWYM
I WYNIKIEM PODATKOWYM
RÓŻNICE
RÓ
DODATNIE
TRWAŁE
PRZEJ ŚCIOWE
UJEMNE
TRWAŁE
PRZEJ ŚCIOWE
Na różnice między dochodem w pojęciu
podatkowym a dochodem ustalanym zgodnie z
przepisami ustawy o rachunkowości wpływają:
Różnice trwałe wpływają na podstawę
opodatkowania wyłącznie w danym roku
obrotowym.
Różnice przejściowe są rozliczane przy ustalaniu
podstawy do opodatkowania w roku następnym
lub latach następnych (po ich zrealizowaniu) i
wpływają na kwotę dochodu podlegającego
opodatkowaniu.
Różnice te dzielą się także na:
a) różnice przejściowe/trwałe dodatnie,
b) różnice przejściowe/trwałe ujemne.
Różnice trwałe
Ujemne różnice w kosztach
odsetki za zwłokę na rzecz budżetu,
odpisy amortyzacyjne od samochodu osobowego w
części ustalonej od wartości samochodu przekraczającej
20 000 EUR
odpisanie poniesionych kosztów zaniechanej inwestycji
Dodatnie różnice w kosztach
koszt jest kosztem podatkowym a nie jest kosztem
rachunkowym
Dodatnie różnice w przychodach
zwrócone podatki, opłaty i wydatki niezaliczone do kup
odsetki otrzymane w związku ze zwrotem
nadpłaconych zobowiązań podatkowych
Ujemnie różnice w przychodach
wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń oraz
przychodów w naturze
Różnice przejściowe dodatnie powodują
tworzenie rezerwy na podatek dochodowy
odroczony
Tworzy się je w wysokości kwoty podatku
dochodowego, wymagającego w przyszłości zapłaty.
Różnice te powodują zwiększenie podstawy
obliczenia podatku dochodowego w przyszłości, gdy
wartość bilansowa składnika aktywów zostanie
zrealizowana. Należą do nich:
W przychodach:
naliczone lecz nieotrzymane odsetki od należności,
różnice kursowe dodatnie ustalone na moment
bilansowy
W kosztach:,
amortyzacja dla celów podatkowych metodą
degresywną a na celów bilansowych metodą liniową
Rezerwa na podatek dochodowy
tworzenie
Wartość srodka trwałego wyniosla 20 000 zl.
Amortyzacja bilansowa liczona wg metody linowej – 3000, amortyzacja liczona wg
przepisow podatkowych (metoda degresywna) – 4 500.
Środki trwale
Sp. 20000
Amortyzacja podatkowa
Warotsc bilanowa
Wartosc podatkowa
Umorzenie
3000 Sp.
1500
17000
15500
Roznica przejsciowa dodatnia
1500
REZERWA na pod.doch.= 1500x19%=285
Podatek doch
1) 285
Rezerwa na
pod.doch.
285 1)
Na różnice przejściowe ujemne ustala
się aktywa z tytułu podatku
odroczonego
Ustala się w wysokości kwoty przewidzianej w
przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego.
Różnice te powodują w przyszłości zmniejszenie
podstawy opodatkowania. Są to w kosztach np:
zarachowane, lecz jeszcze nie zapłacone, odsetki od
zaciągniętych pożyczek,
zarachowane, lecz jeszcze nie zapłacone, odsetki od
zobowiązań z tytułu dostaw i usług nie płaconych w
terminie,
zarachowane ujemne różnice kursowe powstałe przy
wycenie bilansowej środków pieniężnych i
rozrachunków zagranicznych w walutach obcych,
zarachowane w koszty wynagrodzenia z tytułu umów
zlecenia nie wypłacone do dnia bilansowego.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
ustalanie
W jednostce dokonano odpisu akutalizujacego wartość srodka
trwałego w związku z czesciowa utrata wartości.
Cena nabycia wynosila 20 000 zl., dotychczasowe umorzenie 4 000,
odpis aktualizujący 6 000.
Środki trwale
Sp. 20000
PKO
1) 6000
WF
(to przenosimy na WF)
Umorzenie
4000 Sp.
Odpisy aktuali
6000 1)
Aktywa z tyt.odr.
pod.doch.
Podatek doch
2) 1140
2) 1140
(to przenosimy na WF)
Warotsc bilanowa
10000
Wartosc podatkowa
16000
Roznica przejsciowa dodatnia
Aktywa z tyt. Odr. Pod. Doch.=
6000x 19%=1140
6000
Przekształcanie wyniku brutto w
księgową i podatkową podstawę
opodatkowania
Wynik brutto
- trwałe różnice dodatnie
+ trwałe różnice ujemne
= Księgowa podstawa opodatkowania
- przejściowe różnice dodatnie
+ przejściowe różnice ujemne
= Podatkowa podstawa podatkowania
Przekształcanie przykład
Przychody z prowadzonej działalności wyniosły 36 000 zł, a
poniesione koszty 21 000 zł. Stawka podatku dochodowego
19%.
Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodu:
odpisy amortyzacyjne od samochodu osobowego w części
ustalonej od wartości samochodu przekraczającej 20 000 EUR
- 596
odpisanie poniesionych kosztów zaniechanej inwestycji
- 400
przekroczenie limitu kosztów na reprezentację i reklamę
- 80
nadwyżka ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi na
koniec roku obrotowego związana z wyceną zobowiązań
- 230
naliczone, ale nie zapłacone odsetki od zobowiązań
- 20
Przychody nie wchodzące do podstawy opodatkowania:
odszkodowanie otrzymane od instytucji ubezpieczeniowej z
tytułu pożaru budynku
- 310
naliczone, ale nie zapłacone odsetki od należności
- 290
Lp.
1
2
a
b
3
4
5
a
b
6
7
8
Wyszczególnienie
Wynik finansowy brutto
Różnice trwałe:
Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów
- odpisy amortyzacyjne samochodu w części przekraczającej
równowartość 20 000 EUR
-odpisane koszty zaniechanej inwestycji
- koszty reprezentacji i reklamy ponad limit (0,25% przychodu)
Przychody nie wchodzące do podstawy opodatkowania
- odszkodowania od instytucji ubezpieczeniowej
Podstawa opodatkowania ( poz. 1, a, b)
Podatek dochodowy księgowy (poz. 3*19%)
Różnice przejściowe
Koszty nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów:
- naliczone a nie zapłacone odsetki od zobowiązań
- różnice kursowe dotyczące zobowiązań
Przychody nie wchodzące do podstawy opodatkowania
- naliczone a nie zapłacone odsetki od należności
Podstawa opodatkowania z uwzględnieniem różnic trwałych
i przejściowych (poz. 1,2,5,)
Podatek dochodowy stanowiący zobowiązanie podatkowe
(poz.6 *19%)
Rezerwa na odłożony podatek dochodowy (podatek dochodowy
księgowy > podatku dochodowego wynikającego z dokumentów
podatkowych)
Kwota w zł
15 000
+ 766
+1076
+596
+400
+80
- 310
-310
15 766
2 995
-40
+20
+230
- 290
15 726
2 988
7
Rozrachunki pp
2988 1 )
Rezerwa na pod. doch.
7
2)
Podatek dochodowy
i inne obciążenia WF
1) 2988 2995 3)
2)
7
Wynik finansowy
21000
3 ) 2995
36000
1- rzeczywiste zobowiązanie wobec budżetu z tytułu podatku dochodowego
2- utworzenie rezerwy na podatek dochodowy
3- przeniesienie na koniec roku obrotowego kwoty należnego podatku dochodowego
Dostosowanie ewidencji analityki i rejestrów
Dokonując separacji kosztów na koszty
będące kosztami uzyskania przychodów w
świetle ustaw podatkowych oraz na koszty,
które nimi nie są można posługiwać się
kilkoma metodami:
metoda księgowa
metoda polegająca na dostosowaniu
ksiąg rachunkowych
Dostosowanie analityki
 Konta księgowe
(analityka)
Koszty (400)
Koszty Podatkowe
(400-01)
Koszty Nie Podatkowe
(400-02)
Dostosowanie ewidencji
• księgi pomocnicze - ewidencja środków trwałych
31.12.2005 31.12.200
6
31.12.200
7
31.12.200
8
31.12.200
9
31.12.201
0
Warto ść
bilanso w
a
120000
96000
72000
48000
24000
0
Warto ść
po datko
wa
120000
90000
60000
30000
0
0
W grudniu 2005r. jednostka nabyła maszynę górniczą o wartości początkowej
120000zł. Przewidywany okres użytkowania maszyny wynosi 5 lat. Oczekuje się że
wartość końcowa środka trwałego wyniesie 0 zł. Dla celów rachunkowości środek
trwały będzie amortyzowany metodą liniową. Koszty amortyzacji środka trwałego
stanowią koszty uzyskania przychodów. Dla celów podatkowych środek trwały
będzie amortyzowany metodą liniową wg stawki 25 %. Stawka podatku
dochodowego określona przez przepisy podatkowe dla lat 2006-2010 wynosi 19 %.
Powołanie nowego zespołu
kont na poziomie syntetyki
pr.aut.A.Szydełko
1,2,3
900
990
490
4...
901
4...
640
5...