socjologia

W 1838 roku August Conte w dziele „Filozofia pozytywna” po raz pierwszy użył słowa
„socjologia”.
Socjologia wykształciła się z nauk filozoficznych w XIX wieku.
Socjologia – bada życie społeczne ludzi, reakcje, kontakty w jakie wchodzą jednostki
żywe.
Główne cechy socjologii:1) postępująca specjalizacja- w obrębie jednej nauki
socjologii wyróżnia się szereg subdyscyplin np. socjologia regionu, socjologia
młodzieży ( subdyscypliny są w obrębie metod badawczych). 2) 3 kierunki socjologii:
Funkcjonalizm- polegał na ujmowaniu społeczeństwa jako zależności pomiędzy
pełnionymi rolami i pozycjami społecznymi, Interakcjonizm- zależy od reakcji jakie
zachodzą między członkami grupy, Filozofia fenomenologiczna – za podstawy badań
bierze się procesy świadomościowe. Każda nauka ma swoją metodologię badań
nazywamy ją paradygma. 3) rozwój badań empirycznych- badania empiryczne czyli
badania doświadczalne. Metody badawcze socjologii: 1) analiza dokumentu osobistegoFlorian Znaniecki na podstawie listów na pisał „Los chłopa polskiego w Ameryce”, jest
to metoda realizowana jeszcze współcześnie polega na badaniu właśnie na podstawie
np. listów. 2) materiały zastane- np. materiały z GUS, Urzędu Miejskiego są to badania
nie powstające w wyniku aktywności badacza tylko na podstawie informacji. 3)
materiał tworzony- powstał w wyniku aktywności badacza. 4) metoda porównawczapolega na porównaniu materiału zastanego na przestrzeni różnego czasu, obszaru 5)
jakościowa analiza treści- jakościowo okreslamy dany temat, np. problem kobiety
samotnej w literaturze. 6) ilościowa analiza treści- jeżeli nie wykorzystujemy metod
matematycznych, 7) eksperyment- analiza zachowania danej grupy poprzez
wprowadzenie danej zmiennej, grupa eksperymentalna- poddana danej zmiennej, grupa
kontrolna- służy do konfrontacji badania, eksperyment w warunkach naturalnych, 8)
eksperyment w warunkach naturalnych- np. w zakładzie pracy 2 na 10 osób dostaje
podwyżkę 9) Obserwacja- osoba badająca opserwuje grupe badawczą: a.)obserwacja
uczestnicząca – badacz uczestniczy w opserwacji a grupa nie jest tego świadoma b.)
obserwacja nieuczestnicząca – badacz przeprowadza badanie lecz z zewnątrz nie
uczestniczy w opserwacji, grupa jest świadoma tego opserwowania, badania. 10)
metoda Hermenetyczna – polega na ustaleniu znaczenia dokumentu powstałych w
różnych czasach.
Badania ankietowe na próbach reprezentacyjnych- jest to próba która w
zdecydowanej większości odtwarza cechy w badanej populacji.
Dobór losowy grópy- np. dobór przez komputer czyli losowanie (przy dużych
badaniach ankietowych grupa reprezentacyjna wynosi 1000-1200 osób i dobieramy
losowo).
Dobór kwotowy grupy- jasno określone informacje co do grupy badanej, bardziej
zaawansowane badania z dodatkowymi parametrami. Np. ile osób w domu, czy
mieszka w domku czy w bloku, ile ma lat, ila ma dzici.
Altruista – człowiek czyniący dobro innemu człowiekowi.
Socjobiologia- to nauka zajmująca się systematycznym badaniem biologicznych
podstaw wszelkich aspektów zachowania się społecznego wszystkich rodzajów
organizmów w tym również człowieka.
Społeczne wzory- utrwalone genetycznie wzory to wyobrażenie ludzkich działań
ustalone w nie zmienionej formie przez dalekich przodków.
3 determinanty wpływające na zachowania człowieka: -genetyka –środowisko –
wychowanie.
Determinizm geograficzny- jest to pogląd wg. którego wszystkie zjawiska zdarzenia i
działania są ze sobą powiązane i nawzajem od siebie uzależnione,
Determinizm demograficzny - zależnośc między psychiką człowieka a przyrostem
naturalnym, urodzeniami, śmiercią.
Determinizm genetyczny. – to inaczej socjologia. ////
Posybilizm geograficzny- odmiana determinizmu geograficznego (warunki gdzie
mieszkamy nie determinują ale oddziaływają na nas).
Fitosocjologia- socjologia roślin, - to gałąź botaniki badająca zbiorowości roślinne
oraz prawidłowości rządzące ich rozmieszczeniem, strukturą, dostępem do światła.
Zoosocjologia- to nauka o społecznym życiu zwierząt jego przejawach i formach.
Instynkt- to złożony wzór zachowania zdeterminowany genetycznie.
RÓŻNICE PŁCI.
Zagadnienie płci odnosi się do psychologicznych, społecznych i kulturowych różnic
pomiędzy mężczyznami i kobietami. Dyscyplina naukowa która bada problem źródeł
tych różnic to studia nad płcią (studia genderowe). 1)psychologiczny aspekt, 2)aspekt
społeczny (role społeczne jakie dzielą kobiety i mężczyzn).
Socjalizacja- to proces w którym jednostka uczy się kultury swojego społeczeństwa
tzn. wszystkich właściwych dla niego zachowań zgodnych z obowiązującymi normami
i wartościami w trakcie jego realizacjo jednostka jest przygotowana do roli jaką będzie
pełniła w społeczeństwie.
Socjalizacja pierwotna (wczesne dzieciństwo).
Socjalizacja wtórna (w późnym dzieciństwie i wieku dorosłym). /////
Proces uczenia się swojej płci zachodzi nieświadomie. Typy definicji kultury: 1)
definicja opisowo-wyjaśniająca 2) definicja historyczna 3) definicja normatywna
4)definicja psychologiczna 5)definicja strukturalistyczna 6) definicja genetyczna.
Kultura- (wg. Szczepańskiego) to ogół wytworów działalności ludzkiej materialnych i
niematerialnych wartości i uznawanych sposobów postępowania zobiektywizowanych i
przyjętych w dowolnych zbiorowości , przekazywanych innym zbiorowością i
następnym pokoleniom.
Rola kultury w życiu jednostki. Cztery mechanizmy wpływu kultury na życie
społeczne: 1) socjalizacja wpływa na kulturę 2) ustanawianie systemów wartości i
kryteria określające wartości (wartość- cecha pożądania) 3)ustalanie wzoru zachowania
czyli sposobu reagowania w określonych sytuacjach.
Normy- określają właściwe, akceptowane społeczne zachowania.
Dwa rodzaje norm: 1) normy statystyczne 2) normy kulturowe. 4) ustalanie
społecznych modeli i ideałów: modele i ideały skupiają w sobie pożądanie i
oczekiwanie wartości danej zbiorowości.
KULTURA MASOWA
Dwa rodzaje środków masowego przekazu:
1) zimne- inaczej przekazują informację, bogate wielostronne, pozwalające odbiorcy na
refleksje, zastanowienie się 2) gorące- inaczej komunikatory zredukowane wywierające
całkowity nacisk na odbiorców.
Funkcje masowego przekazu: 1) informacyjna 2) orientacyjna 3) komunikacyjna 4)
kontrolna 5) służby publiczne (misja społeczna) 6) normatywna 7) socjalizująca
8)wychowująca 9) doradcza.
Globalna wioska- wioska geograficzna zacieranie się barier ekonomicznych.
Osobowość.
Trzy czynniki wywierające wpływ na naszą osobowość: 1) biogenne 2) socjogenne
3)psychogenne.
Osobowość – jest to całość zachowań jednostki z określoną stałą skłonnością do
działania w konkretnych sytuacjach.
W rozwoju osobowości można wyróżnić wiele czynników odgrywających
zasadniczą rolę w jej kształtowaniu są to: 1) biogenne (dziedzictwo biologiczne) Bez określonego środowiska społecznego cechy biologiczne jednoznacznie nie
determinują psychicznych właściwości człowieka.
2) środowisko fizyczne Środowisko fizyczne a osobowość- środowisko fizyczne nie wywiera wpływu na
ukształtowanie osobowości. 3) Kultura i osobowość - Każda kultura wywiera ogromny
wpływ na osobowość człowieka. Każde społeczeństwo rozwija jedną lub kilka
podstawowych osobowości, które odpowiadają jego kulturze. W prostych kulturach
tworzy się określony typ osobowości dla każdej płci, w skomplikowanych kulturach
występuje różnorodność osobowości.
Osobowość modelowa – reprezentuje jedynie pewne cechy, które są najbardziej
powszechne wśród członków danej grupy. 4) doświadczenie grupy społecznej 5)
jednostkowe doświadczenie.- Jednostka w społeczeństwie- buduje swoje ja,poprzez
proces socjalizacji. Akceptacja samego siebie ma duży wpływ na osiągnięcia.
Samoświadomośc – podejmowac działania wbrew swoim słabościami, aby je
popełniac. //////// kształtowanie osobowości ma wpływ genetyka i środowisko. //////////
Wg. Floriana Znanieckiego wyróżniamy cztery zasadnicze czynniki społeczne
wpływające na osobowość: 1) kulturowy ideał osobowości (wzór do naśladowania) 2)
role społeczne (stały i spójny system zachowań będący reakcjami na zachowania
innych osób) 3) jaźń subiektywna wyobrażenie jakie jednostka ma o sobie samej 4) jaźń
odzwierciedlona to jak mnie postrzegają inni ludzie.
Internalizacja norm - przyjmowanie obowiązujących norm i przyjęcie ich jako normy
własne.
NORMY – zachowania uznawane za poprawne. Doświadczenie jednostki.
Indywidualne doświadczenie charakterystyczne dla danej osoby kształtuje jej obraz
świata i samego siebie.
Osobowość i postawy społeczne: 1) rygoryzm- postawa polegająca na gotowości do
oceniania za negatywne czynów nie akceptowanych ( moralny, prawny rygoryzm),
rygoryzm normalny – potępiamy czyn, rygoryzm prawny – zwolennicy aby karac
bardziej niż wskazuje prawo. postawa punitywna- karać jak najostrzej za niegodne
czyny. 2) autorytaryzm- charakterystyczny w czasach faszyzmu, skłonność do
podporządkowania się bezwarunkowo silnej władzy autorytetowi. 3) tolerancjapostawę tolerancji można określić jako zgodę na obecność i wyrażanie poglądów z
którymi się nie zgadzamy.