prawo wspólnot europejskich

PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ – WYKŁAD
(dr Piotr Tosiek)
Terminy zajęć:
3.10, 17.10, 31.10, 14.11, 28.11, 12.12, 16.01, 23.01
Literatura
1) Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej w zarysie, red. A. Kuś, Lublin 2012.
2) Unia Europejska po Traktacie z Lizbony. Pierwsze doświadczenia i nowe wyzwania, red.
P. Tosiek, Lublin 2012.
3) J. Barcik, A. Wentkowska, Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z
Lizbony, Warszawa 2008.
4) J. Barcz, Przewodnik po Traktacie z Lizbony. Traktaty stanowiące Unię Europejską,
Warszawa 2008.
5) Teksty:
a) Traktatu o Unii Europejskiej (TUE);
b) Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
Zagadnienia wstępne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Pojęcie prawa wspólnotowego (prawa Unii Europejskiej).
Geneza Unii Europejskiej.
Struktura Unii Europejskiej.
Międzyrządowość i ponadnarodowość w Unii Europejskiej.
Podmiotowość prawna Unii Europejskiej.
Członkostwo we Wspólnotach Europejskich i Unii Europejskiej.
Prawa podstawowe w Unii Europejskiej (art. 6 TUE, Karta Praw Podstawowych).
Uprawnienia wynikające z obywatelstwa Unii Europejskiej (art. 18-25 TFUE).
Kompetencje wyłączne, dzielone i inne Unii Europejskiej (art. 2-6 TFUE).
Źródła prawa
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Prawo pierwotne pisane.
Prawo pierwotne niepisane.
Wewnętrzne prawo pochodne.
Zewnętrzne prawo pochodne
Cechy rozporządzenia (adresat, obowiązywanie, stopnie legislacji).
Cechy dyrektywy (adresat, obowiązywanie, stopnie legislacji).
Cechy decyzji (adresat, obowiązywanie, stopnie legislacji).
Cechy zalecenia i opinii (adresat, obowiązywanie, stopnie legislacji).
Publikacja i notyfikacja aktów prawa pochodnego (art. 297 TFUE).
Hierarchia aktów prawa pochodnego (art. 289-291 TFUE).
System instytucjonalny i procedury decyzyjne
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
Instytucje Unii Europejskiej.
Organy doradcze Unii Europejskiej.
Pozostałe organy Unii Europejskiej.
Przystąpienie do Unii Europejskiej (art. 49 TUE).
Wystąpienie z Unii Europejskiej (art. 50 TUE).
Zawieszenie państwa członkowskiego w niektórych prawach (art. 7 TUE).
Zasada pomocniczości.
Zasada przyznania.
Zasada proporcjonalności.
Procedury zmiany traktatów (art. 48 TUE).
Zwykła procedura ustawodawcza (art. 294 TFUE).
Specjalna procedura ustawodawcza.
Procedura zawierania umów międzynarodowych (art. 218 TFUE).
Odrębność proceduralna w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.
Procedura przewidziana w art. 352 TFUE.
Ochrona prawa
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
Fazy postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Możliwość odwołania się od orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości.
Możliwość odwołania się od orzeczeń Sądu i sądów wyspecjalizowanych.
Legitymacja w postępowaniach przez Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Skarga o naruszenie traktatu (art. 258-259 TFUE)
Skarga na nieważność (art. 263 TFUE).
Skarga na zaniechanie (art. 265 TFUE).
Skarga odszkodowawcza (art. 268 TFUE).
Orzeczenie prejudycjalne (art. 267 TFUE).
Prawo Unii Europejskiej a prawo krajowe
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
Wykonywanie bezpośrednie prawa Unii Europejskiej.
Wykonywanie pośrednie prawa Unii Europejskiej.
Bezpośrednia skuteczność i bezpośrednie stosowanie prawa Unii Europejskiej.
Bezpośrednia skuteczność prawa pierwotnego.
Bezpośrednia skuteczność rozporządzeń.
Bezpośrednia skuteczność dyrektyw.
Bezpośrednia skuteczność horyzontalna i wertykalna.
Bezpośrednia skuteczność decyzji.
Bezpośrednia skuteczność umów międzynarodowych.
Zasada pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej.
Orzeczenie w sprawie van Gend.
Orzeczenie w sprawie Costa.
Orzeczenie w sprawie Internationale Handelsgesellschaft.
Orzecznictwo konstytucyjne RFN: sprawy Solange, Maastricht, Lizbona.
Pozycja państwa członkowskiego w systemie prawnym Unii Europejskiej.
Konstytucja RP a członkostwo w Unii Europejskiej (art. 90-91 Konstytucji).
Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego RP w sprawach Unii Europejskiej.