Stanowi jeden z filarów Unii Europejskiej 1992r. Pozbawiony granic wewnętrznych Swoboda przepływu osób, towarów, usług i kapitału Konstrukcja acquis Porządek instytucjonalny Według art. 26 ust. 2 TFUE: Rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału, zgodnie z postanowieniami Traktatu Swoboda przepływu towarów (zakaz ograniczeń ilościowych między państwami członkowskimi, a także zakaz dyskryminacji podatkowej towarów) Swoboda przepływu osób Swoboda świadczenia usług Swoboda przepływu kapitału i płatności bieżących Swoboda przedsiębiorczości wolność rynkowa równość rynkowa niezakłócona konkurencja w dostępie do rynku Celem traktatów załozycielskich było zapewnienie integracji gospodarczej państw członkowskich Utworzenie wspólnego rynku poprzez znoszenie barier pozataryfowych we wzajemnym handlu i wspólne stawki celne w stosunku do krajów trzecich Ustanowienie unii celnej administracyjne techniczne fiskalne 1985r. Komisja Europejska harmonizacja „funkcionalna” zasada „wzajemnego uznania” ma formę politycznej deklaracji Nowelizacja Traktatu Rzymskiego EWWIS, EWG, Euratom 1 lipca 1987r. Dokument podpisało 12 państw stopniowe utworzenie rynku wewnętrznego włączenie do kompetencji Wspólnoty polityki w zakresie badań, technologii i ochrony środowiska rozszerzenie współpracy w dziedzinie polityki gospodarczej, walutowej i społecznej wsparcie dla najuboższych krajów Unii stworzenie podstaw formalnych do funkcjonowania Rady Europejskiej jako instytucji unijnej od zasady jednomyślności w Radzie Unii Europejskiej na rzecz kwalifikowanej większości wzmocnienie pozycji Parlamentu Europejskiego stworzenie podstaw prawnych do bliższej współpracy państw Unii odnośnie do polityki zagranicznej Art.28 oraz 34-35 TFUE Stworzenie unii celnej Trybunał Sprawiedliwości określa towar jako każdy przedmiot fizyczny, który ma wartość gospodarczą i przez to może być przedmiotem handlu „żadne Państwo Członkowskie nie nakłada bezpośrednio lub pośrednio na produkty innych Państw Członkowsich podatków wewnętrznych jakiegokolwiek rodzaju wyższych od tych, które nakłada bezpośrednio lub pośrednio na podobne produkty krajowe.” Zakaz wprowadzania ceł (przywozowych i wywozowych) oraz opłat o skutkach równoważnych do cła Zakaz dyskryminacji i protekcji Zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych Trzy grupy podmiotowe: pracownicy najemni, pracownicy samodzielni oraz inne osoby (np. studenci, emeryci) Prawo obywateli do swobodnego przemieszczania się Podstawową funkcją owego mechanizmu jest zapewnienie odpowiedniej alokacji pracy tak, by zapewniał on właściwie wyposażenie zintensyfikowanych w poszczególnych regionach i państwach UE procesów produkcji Ograniczenia prawa wjazdu i prawa pobytu ◦ Traktat zezwala państwu członkowskiemu na odmowę wjazdu na jego terytorium lub prawa pobytu obywatelowi UE ze wzg. na politykę publiczną, bezpieczeństwo publiczne lub zdrowie publiczne. Ograniczenia w podejmowaniu pracy w służbie publicznej ◦ swobodny przepływ pracowników nie ma zastosowania do zatrudnienia w sektorze piblicznym Ograniczenia w swobodnym przepływie obywateli nowych państw członkowskich Zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową(art.45 TFUE): „W zakresie zastosowania Traktatow i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które one przewidują zakazana jest wszelka dyskryminacja za względu na przynależność państwową” Drenaż mózgów i niedobór siły roboczej poprzez emigrację młodych pracowników nieograniczona możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w różnorodnych jej formach możliwość incydentalnego oferowania i sprzedaży usług za granicą świadczenia usług nie obejmuje działalności, która jest związana z wykonywaniem władzy publicznej rozszerzenie działalności gospodarczej na cały rynek wewnętrzny UE realizacja bezpośrednich inwestycji zagranicznych Art.49 TFUE „Ograniczenie swobody przedsiębiorczości obywateli jednego Państwa Członkowskiego na terytorium innego Państwa Członkowskiego są zakazane w ramach poniższych postanowień. Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w tworzeniu agencji, oddziałów lub filii przez obywateli danego Państwa Członkowskiego, ustanowionych na terytorium innego Państwa Członkowskiego.” według art. 54 TFUE Spółki prawa cywilnego lub handlowego Spółdzielnie Inne osoby prawne prawa publicznego lub prywatnego – z wyjątkiem spółek, których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysków Pierwotna Wtórna Art.56 TFUE „(…) ograniczenia w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz Unii są zakazane w odniesieniu do obywateli Państw Członkowskich mających swe przedsiębiorstwo w Państwie Członkowskim innym niż państwo odbiorcy świadczenia.” gdy to usługobiorca z innego państwa korzysta z danej usługi gdy świadczenie usługodawcy jest dokonywane na rzecz usługobiorcy w państwie trzecim (UE) gdy to usługa przemieszcza się ponadgranicznie ramach UE Zgodnie z art.51 TFUE swoboda przedsiębiorczości i świadczenia usług nie obejmuje działalności, która jest związana z wykonywaniem władzy publicznej. brak jakiejkolwiek reglamentacji dewizowej w obrotach kapitałowych pomiędzy dwoma lub większą liczbą państw zapobiegania przejawom dyskryminacji ze względu na narodowość oraz przyjęcie środków ułatwiających korzystanie z tych swobód, jeżeli mają one przynieść oczekiwane skutki skutki: zniesienie klauzuli ochronnej Art. 63 TFUE „1. (…) zakazane są wszelkie ograniczenia w przepływie kapitału między Państwami Członkowskimi oraz między Państwami Członkowskimi a państwami trzecimi. 2. W ramach postanowienia niniejszego rozdziału zakazane są wszelkie ograniczenia w płatnościach między Państwami Członkowskimi oraz między Państwami Członkowskimi a państwami trzecimi.” Przyjmowanie środków na rzecz ochrony bilansu płatniczego, jeśli trudności zagrażają funkcjonowaniu rynkuwewnętrznego lub w razie nagłego kryzysu Od 1 stycznia 1999r. Klauzula ochronna ma zastosowanie tylko dla państw członkowskich, które nie przyjęły euro.