Opcje walutowe proste 1. Czym sa opcje 2. Rodzaje opcji 3. Profile ryzyka i The Greeks 4. Hedging 5. Strategie handlowania zmiennoscia cen Historia opcji • Opcje byly znane od setek lat • Ich natura spekulacyjna zostala wykorzystana dopiero w czasie tulipomanii w Holandii w XVII w. • Od tego czasu pojawilo sie kilka pomniejszych prac teoretycznych • W 1973 Fischer Black i Myron Scholes opublikowali prace dotyczaca wyceny opcji Czym jest opcja? • Opcja to instrument pochodny OTC (over the counter), ktorego cena jest zwiazana z cena instrumentu podstawowego – w tym wypadku waluty • Opcja daje prawo ale nie obowiazek kupienia (opcja ‘call’) lub sprzedania (opcja ‘put’) instrumentu podstawowego po ustalonej cenie w okreslonym czasie. Kupno opcji Opcje proste (vanilla) PUT – sprzedaz waluty CALL – kupno waluty Aby kupic opcje nalezy okreslic: 1. Ilosc waluty na ktora nabywa sie opcje 2. Date wykonania 3. Cene wykonania Cena nabycia opcji to tzw. PREMIUM Przyklad kupna opcji put: • dzisiejsza cena GBP/USD: 1.49, dzisiejsza data 26 Listopad • Nabywam opcje PUT na GBP/USD z nastepujacymi parametrami: • Ilosc waluty: 500 000 GBP • Data wykonania: 26 luty 2009 • Cena wykonania: 1.4500 • PREMIUM: 24 000 USD • Ryzyko ograniczone do utraty PREMIUM Dwa scenariusze 1. Spadek kursu GBP/USD 2. Wzrost kursu GBP/USD Cena aktualna GBP/USD w dniu 26 lutego 2009: 1.1500 Cena aktualna GBP/USD w dniu dniu 26 lutego 2009 : 1.7500 Zysk = (Cena wykonania – Cena aktualna) * ilosc - Premium • Zysk = (1.45 – 1.15) * 500 000 – 24 000 = = 126 000 USD Strata = Premium ZADANIE - kupno opcji Call: dzisiejsza cena USD/PLN: 3.05, dzisiejsza data 26 Listopad Nabywam opcje CALL na USD/PLN z nastepujacymi parametrami: Ilosc waluty: 400 000 USD Data wykonania: 22 Styczen 2009 Cena wykonania: 3.1000 PREMIUM: 81 600 PLN Jaki bedzie zysk przy obu scenariuszach ? Scenariusz 1: Spadek USD/PLN do 2.7000 Scenariusz 2: Wzrost USD/PLN Do 3.4000 Obliczanie premium dla call I put jest nieco skomplikowane … Zalozenia Blacka & Scholesa: • Opcje sa typu europejskiego, • Brak dywidend • Funkcja dystrybucji cen jest lognormalna, tzn. Zmiany procentowe cen sa normalne i maja stale rozproszenie. • Stopy procentowe sa stale • Rynek doskonaly: tzn. brak podatkow, kosztow transakcji, brak ograniczen dla sprzedazy krotkiej. Sprzedaz opcji Opcje proste (vanilla) PUT – sprzedaz waluty CALL – kupno waluty Profile ryzyka – long put Zysk Cena wykonania (1.45) o Cena Zysk Zysk Cena o Cena o Long call Zysk Long put Zysk Cena o Cena o Short call Short put • Kupno + • Sprzedaz - • Kupno call ++ = + • Sprzedaz call -+ = - • Kupno put +- = - • Sprzedaz put -- = + The Greeks . (delta) - szybkosc • Delta = zmiana w cenie opcji / zmiana w cenie instrumentu podstawowego • Delta jest rowniez prawdopodobienstwem, ze opcja wygasnie In the Money Γ (gamma) - szybkosc • Gamma = zmiana w delcie / zmiana w cenie instrumentu podstawowego • • • ATM – wysoka Gleboko ITM - bliska 1 OTM - niska Θ (theta)– dewaluacja opcji w czasie (Time decay) Dewaluacja dla jednego dnia • W zwiazku z tym theta jest prawie zawsze ujemna • Im blizej daty wykonania tym wieksza dewaluacja • V (vega)– zmiennosc (volatility) Dzwignia finansowa Inwestor jest przekonany o aprecjacji EUR wobec PLN. • Wybor 1: • Wybor 2: • Kupuje 10 000 000 EUR z data za • Kupuje opcje Call na 10 000 000 trzy miesiace (tzw. Forward) i placi • ok. 39 000 000 PLN EUR i placi premium • Ok. 2 000 000 PLN Hedging Dla inwestorow narazonych na ryzyko walutowe, Import – Export Przyklady: • Niemiecki inwestor zgadza sie placic za dostawy w PLN • Polski inwestor musi zaplacic niemieckiemu podwykonawcy w EUR Dla inwestorow z ekspozycjami na rynku walutowym Przyklady: • • Inwestor ma rachunek w USD lecz handluje na nim akcjami na GPW Inwestor utrzymuje dluga pozycje 1 000 000 na USD/PLN i nie chce jej zamykac Przy obecnej zmiennosci cen USD/PLN moze stracic 50% (0.5 mln) w trzy miesiace. Co powinien zrobic inwestor? Strategie do handlowania zmiennoscia cen Wykresy stworzone dzieki www.optionsxpress.com Long Straddle Zysk • Kiedy? • Gdy przewidywana jest zwiekszajaca sie zmiennosc cen • Jak? • Kupno Put + kupno Call po tej samej cenie A B ATM Strata Cena • Kupno Call po wyzszej cenie + Kupno Put po nizszej A B Short Straddle Strata Zysk • Kiedy? • Gdy przewidywana jest zmniejszajaca sie zmiennosc cen • Jak? • Sprzedaz Put + sprzedaz Call po tej samej cenie A B Sprzedaz put po nizszej cenie A + sprzedaz Call po wyzszej B ATM Cena Short Butterfly / Short Condor Strategie dla zwiekszajacej sie zmiennosci cen Zysk Sprzedaj Put (lub Call) w A + kup dwa Puty (lub Calle) w B +Sprzedaj Put (lub Call) w C A ATM C Sprzedaj Put (lub Call) w A + kup Put (lub Call) w B i C + Sprzedaj Put (lub Call) w D A ATM D Strata Cena B B C Long Butterfly / Long Condor Strategie dla zmniejszajacej sie zmiennosci cen Zysk Kup Put (lub Call) w A + sprzedaj dwa Puty (lub Calle) w B +Kup Put (lub Call) w C Kup Put (lub Call) w A + Sprzedaj Put (lub Call) w B i C + Kup Put (lub Call) w D B B C Cena Strata A ATM C A ATM D Dane kontaktowe: Aleksander Kaja: [email protected] Blazej Krempec: [email protected] Tel. 00800 4911 499 (bezplatny z telefonow stacjonarnych)