AH Subkultury W2 - Teoria tożsamości społecznej
advertisement
Materiały pomocnicze dla studentów (1) Teoria Tożsamości Społecznej Henrego Tajfela (krótkie wprowadzenie) Henri Tajfel (1922-1982) Psycholog, żydowskiego pochodzenia, urodzony w Polsce (Włocławek). Przed II wojną światową studiował chemię na paryskiej Sorbonie. Okres wojenny spędził w obozach jenieckich. W 1946 rozpoczął studia psychologiczne, początkowe we Francji, a od 1954 w Wielkiej Brytanii. Tutaj zaczął interesować się nową szkołą psychologii społecznej (tzw. „New Look”) badając proces błędów w percepcji. W 1967 został profesorem psychologii społecznej na Uniwersytecie w Bristolu, gdzie pracował do końca swojej naukowej kariery. Tam opracował swój schemat eksperymentalny znany jako minimal group experiments do badań nad uprzedzeniami międzygrupowymi i kategoryzacją społeczną. Wraz z Johnem Turnerem opracował teorię tożsamości społecznej - Social Identity Theory – SIT. Teoria tożsamości społecznej (1) • Tożsamość społeczna to: – nasze przekonania i uczucia wobec własnej grupy, – świadomość przynależności do różnych grup, czyli suma naszych społecznych identyfikacji. • Posiadamy: – tożsamość osobistą - JA – tożsamość społeczną - MY Teoria tożsamości społecznej (1) Dążymy do umacniania poczucia własnej wartości, a drogą do tego jest ugruntowanie pozytywnej tożsamości społecznej, czyli przekonania że MY (nasza grupa) jesteśmy lepsi od NICH (innych grup), np. Małysz wygrał, ale mówimy, że MY wygraliśmy; gdy drużyna siatkarska wygrała z drużyną rosyjską mówiliśmy: wygraliśmy z Rosją. Teoria tożsamości społecznej (2) • Tworzenie się uprzedzeń wobec obcych jest efektem naturalnego i wszechobecnego procesu kategoryzacji społecznej "ja - inni", "my - oni", "swoi - obcy". • Proste, jednowymiarowe i konkretne kategoryzacje są dostępne poznawczo już dla małych dzieci. Prawdopodobnie są to pierwotne procesy prowadzące do tworzenie się nieprzychylnychwrogich postaw wobec grup obcych. Teoria tożsamości społecznej (2) • Proces kategoryzacji nie wynika z konkretnych przesłanek i wiedzy o cudzej i własnej grupie. Małemu dziecku wystarczą narzucone "etykiety" lub pojedyncze, wyraziste kryteria – może je dalej powielać. • Kategoryzacja społeczna utrwala się, gdyż pełni dla jednostek i grup ważne funkcje poznawcze i motywacyjne. Związana jest z przynależnością do własnej grupy, z tożsamością i samooceną osoby. • Jeśli należymy do jakieś grupy czujemy się pewniejsi. Teoria tożsamości społecznej (3) na przykładzie DDA Teoria tożsamości społecznej sugeruje, że dziecko alkoholika funkcjonując na poziomie tożsamości społecznej percypuje siebie i innych w ramach społecznych kategorii - za wszelką cenę będzie dążyć do akcentowania podobieństw między członkami tej samej grupy i różnic między nimi a członkami innych grup. Członkowie grupy nie reagują na siebie i na innych jak na jednostki z indywidualną historią, ale jak na elementy wspólnej charakterystyki grupy. Teoria tożsamości społecznej (3) na przykładzie DDA Podobieństwo stylu życia, wzorów konsumpcyjnych i poglądów, które ma tendencję wzrostową, scala grupę i umiejscawia ją w kontrze do reszty społeczeństwa. Zrzeszona (formalnie lub nieformalnie) grupa DDA, czyni członków „wolnymi” (tu nikt ciebie nie naznaczy), dzięki czemu mogą się realizować przy pełnej akceptacji, wynikającej w dużym stopniu ze świadomości problemu. Jednocześnie jednak stają się od niej zależni i odcięci od reszty. Pojawia się alienacja.
