Wyk. Jastrzębowski Marcin Temat: Scharakteryzuj zasady segmentacji rynku. Jakie są różnice pomiędzy strategią jednosegmentową, a strategią wielosegmentową rynku? Jakie są przyczyny łączenia segmentów rynku i jakie korzyści może z tego osiągnąć przedsiębiorstwo? Segmentacja rynku – podział rynku na odrębne grupy nabywców o różnych potrzebach, cechach i zachowaniach, które mogą wymagać odmiennych produktów lub instrumentów marketingowych. Przedsiębiorstwa dokonują segmentacji rynku a następnie tworzą profile otrzymanych segmentów. Segmentacja nie tylko ułatwia poznanie cech i zrozumienie reakcji potencjalnych nabywców, lecz jest także narzędziem racjonalnego wykorzystania kapitału i minimalizacji gospodarczego ryzyka. Ustalenie segmentów rynku ma istotne znaczenie dla określenia skali i profilu działalności przedsiębiorstwa. Zależnie od dysponowanych zasobów i ekonomicznej atrakcyjności organizacja może podejmować decyzje o obsłudze jednego lub większej liczbie segmentów z punktu widzenia przedsiębiorstwa o segmencie można mówić, gdy istnieje realna szansa przekształcenia konsumentów w nabywców. Segmentację rynku można przeprowadzić biorąc za punkt wyjścia produkt lub konsumenta. Jeżeli za punkt wyjścia weźmiemy produkt, to wyodrębniamy segmenty rynku ze względu na reakcję konsumentów wobec danego produktu i jego cech charakterystycznych. W przypadku, gdy za punkt odniesienia weźmiemy konsumenta, to segmentacje przeprowadzamy grupując konsumentów o wspólnych cechach, niezależnie od cech danego produktu lub usługi i okoliczności podejmowania decyzji o zakupie lub użytkowaniu danego produktu. Przedsiębiorstwo przy opracowywaniu segmentów rynku, powinno kierować się czterema podstawowymi zasadami: 1. Segment rynku powinien być jednorodny wewnętrznie. Potrzeby potencjalnych klientów powinny być pogrupowane według bliskiego podobieństwa, ponieważ zwiększa się możliwość przewidywania reakcji konsumentów na marketing producenta. 2. Segmenty rynku powinny różnic się znacząco między sobą. Potrzeby nabywców segmencie, będą wystarczająco odmienne w stosunku do potrzeb nabywców w innych segmentach rynku. 3. Segment rynku musi mieć odpowiednią liczbę nabywców, aby produkcja dla tego segmentu była opłacalna. 4. Producent powinien posiadać umiejętność dotarcia do segmentu rynku przez marketing – mix Ogólne kryteria segmentacji rynku: Kryteria segmentacji opisujące (deskryptywne): to zbiór zmiennych pozwalających zidentyfikować potencjalnego nabywcę na podstawie jego "obiektywny cech". Do zmiennych tych zalicza się czynniki: geograficzne, demograficzne, ekonomiczne, socjologiczne, społeczne, jak wiek, płeć, dochód, wykształcenie i inne. Kryteria te pozwalają odpowiedzieć na pytanie, „kto kupuje produkt?" Kryteria segmentacji behawiorystyczne: to zbiór zmiennych opisujących przyczyny dokonywania zakupu (wzorce zakupu) przez konsumentów i mających swoje źródło w wyznawanych systemach wartości. Kryteria te pozwalają odpowiedzieć na pytania:, „dlaczego nabywcy kupują dany produkt?" Oraz "jak konsumenci reagują na określone narzędzia aktywizacji sprzedaży?” W praktyce te dwa podejścia nie tyle się wykluczają o ile uzupełniają. Rola poszczególnych czynników popytu zależy od cech użytkowych produktów. Kryteria opisujące obiektywne cechy konsumenta okazują się nie odmowne przy dokonywaniu segmentacji rynku dóbr zaspakajanych potrzeby podstawowe. Kryteria charakteryzujące konsumenckie relacje są bardziej przydatne do identyfikacji nabywców dobór i usług wyższego rzędu. Kryteria segmentacji (związane z potrzebami klientów): 1. geograficzne (m.-ce zamieszkania, klimat) 2. demograficzne (wiek, płeć, poziom dochodów, liczba osób w rodzinie, cykl życia rodziny, wykształcenie, religia, narodowość, rasa) 3. psychograficzne (osobowość, styl życia, przynależność do określonej klasy społecznozawodowej, system wartości) 4. behawioralne- związane z reakcją klienta na produkt a) cechy produktu, na jakie zwraca uwagę konsument przy zakupie (cena, jakość, wartości użytkowe) b) status użytkownika (potencjalny użytkownik, były użytkownik, osoba nieużytkująca dany produkt) c) intensywność użytkowania produktu (kupujące regularnie, kupując sporadycznieokazjonalnie) d) stopień lojalności wobec firmy e) okazja zakupu produktu (promocja, okazjonalnie) f) ilość produktów kupowana jednorazowo Kryteria decydujące o wyborze klienta przez firmę: poziom dochodów, zasoby gotówki, siła nabywcza danego segmentu, wielkość segmentu (ilość nabywców), segment rozwojowy czy zanikający, rozmieszczenie nabywców, konkurencja, możliwości firmy związane z zaspokojeniem potrzeb danej grupy nabywców, wizerunek firmy. Strategia jednosegmentowa ( niezróżnicowana) – strategia rynkowa, w której firma postanawia zignorować różnice występujące pomiędzy segmentami rynku i obsługiwać cały rynek za pomocą jednolitej oferty. Wybór strategii jednosegmentowej jest uzasadniony wtedy, gdy różnice między segmentami są niewielkie lub gdy firma sądzi ze jej oferta jest na tyle atrakcyjna ze wykracza poza obszar jednego lub kilku segmentów. W takim przypadku przedsiębiorstwo będzie starało się uwypuklić to, co jest wspólne w potrzebach różnych konsumentów, a pominąć różnice między nimi. Przedsiębiorstwo opracowuje wówczas produkt, który ma odpowiadać jak największej liczbie nabywców, inwestuje, w jakość, dystrybucję masową i reklamę przedstawiając swój produkt, jako lepszy od innych i kodując te informacje w umysłach nabywców chwytliwą reklamą. Przedsiębiorstwo reklamując swój produkt powinno ustrzegać się tego by nie zrazić potencjalnych nabywców do swego produktu. Marketing niezróżnicowany pozwala zmniejszyć koszta, dzięki prowadzeniu wąskiej linii produktów zmniejszają się koszty produkcji, utrzymania, zapasów i transportu. Większość menagerów ma duże wątpliwości, co do efektywności marketingu niezróżnicowanego. Trudności pojawiają się już przy tworzeniu produktu, który ma satysfakcjonować wszystkich nabywców na rynku. Zazwyczaj jest tak, ze firmy realizujące tą strategię tworzą ofertę zorientowaną na potrzeby największych segmentów. Gdy w taki sam sposób postępuje wiele firm, w tych segmentach rośnie silna konkurencja, a konsumenci z mniejszych segmentów są zaniedbywani. W rezultacie największe segmenty stają się mniej dochodowe. Innym problemem jest erozja rynku masowego powodowana opracowywaniem przez konkurencje coraz to nowszych koncepcji własnych ofert, oraz wyodrębnianiem nowych segmentów. (miętówki POLO zostały poddane atakom ze strony produktów konkurencyjnych zorientowanych na różne segmenty tego rynku. Należały do nich miętówki Extra Strong przeznaczone dla ludzi poszukujących mocno miętowego smaku oraz pastylki Clorets pozycjonowane, jako odświeżacz oddechu.) Marketing mix Producent Produkt Dystrybucja Promocja Ceny Segment 1 Segment 2 Segment 3 Strategia wielosegmentowa (zróżnicowana) – strategia rynkowa, w ramach, której firma podejmuje decyzję o wyborze kilku segmentów rynku, jako swoich rynków docelowych i dla każdego z nich przygotowuje osobną ofertę marketingową. Przedsiębiorstwo, które wykorzystuje strategię wielosegmentową stara się wprowadzić na rynek produkty „na każdą kieszeń, każdego przeznaczenia i dla każdej osobowości”. Oferując różne odmiany produktu i programów marketingowych, ma on nadzieję na zwiększenie sprzedaży i wzmocnienie swojej pozycji w każdym segmencie rynku. Pozytywną stroną tej strategii jest objęcie marketingiem – mix wyraźnie zróżnicowanych grup nabywców, w związku, z czym producenci mają większe możliwości specjalizacji i pełniejszego wykorzystania swoich zdolności produkcji. Do negatywnych stron strategii wyboru wielosegmentowego można zaliczyć: zwiększanie liczby procesów i linii produkcyjnych oraz wydłużenie czasu na dodatkowe uzbrojenie linii produkującej zmodyfikowany produkt. Powoduje to zwiększenie liczby materiałów użytych w produkcji i wzrost zapotrzebowania na specjalistycznie wykwalifikowanych pracowników. Może to powodować zwiększenie kosztów produkcji i działalności marketingowej niż przy koncepcji strategii jednosegmentowej. Marketing mix 1 Produkt Dystrybucja Promocja Cena Segment 1 Producent Marketing mix 2 Produkt Dystrybucja Promocja Cena Segment 2 Segment 3 Marketing mix 3 Produkt Dystrybucja Promocja Cena Różnice między strategią jednosegmentową a strategią wielosegmentową: Ilość wybieranych segmentów rynku do dystrybucji swoich produktów Opracowywanie większej ilości marketingów dla wielosegmentowej Producent może także połączyć segmenty w jeden duży rynek docelowy, który będzie obsługiwany przez jeden marketing – mix. Dzięki takiemu połączeniu segmentów przedsiębiorstwo osiąga korzyści wynikające ze zwiększenia produkcji i obniża ryzyko towarzyszące sprzedaży swoich produktów. W takim przypadku marketing koncentruje się na czynnikach wspólnych dla różnych nabywców z połączonych segmentów, a nie na czynnikach odmiennych.