Każdy uczeń jest trudny! (prof. S. Żurek)

Uczeń trudny
Każdy uczeń jest trudny! (prof. S. Żurek)
Przeszkody, komplikacje, problemy są
naturalnym zjawiskiem sprzężonym z ludzką
aktywnością. Są jednym z czynników
stymulujących indywidualny rozwój osoby
ponieważ zwiększają zainteresowanie i
wzmacniają motywację działania.
Do podstawowych objawów trudności
ucznia należą:
- nieposłuszeństwo,
- konflikty w kontaktach społecznych,
- lenistwo,
- kłamstwo,
- zaburzenia koncentracji,
- wykroczenia przeciw mieniu,
- agresywność,
- wagary i ucieczki,
- lękliwość,
- nadużywanie środków odurzających..
Rodzaje trudności:
1. krótkotrwałe i długotrwałe
2. jawne i utajone
3. wychowawcze i przedmiotowe
Trudności wychowawcze:
Są cztery odmiany zachowań uczniów
trudnych w szkole:
1. zachowania agresywne
2. zachowania powściągliwe (izolowanie i
lęk)
3. zachowania niedojrzałe
4. zachowania delikwentne (poważne
wystąpienie przeciw normom moralnym)
Trudności przedmiotowe:
Wyróżnia się tu pięć grup uczniów:
* uczniowie słabi – mają ograniczone zdolności,
niskie oczekiwania, nie nadążają za programem, co
powoduje rezygnację, ale starają się, na ile mogą
* uczniowie z syndromem porażki – niski poziom
oczekiwanego sukcesu, porażki tłumaczą brakiem
zdolności, a nie niskim wkładem, skutkiem tego jest
frustracja
* uczniowie z potrzebą nadmiernej ochrony
dobrego samopoczucia – zarówno słabi jak i zdolni,
ważniejsza jest dla nich opinia rówieśników
* uczniowie słabi choć pilni -niska samoocena,
pracują poniżej swoich możliwości
* uczniowie apatyczni, nie zainteresowani nauka
szkolną – nauka jest bezwartościowa i bezsensowna
Trudności jawne i utajone:
Trzy grupy czynników powodujących niepowodzenia w
szkole:
* pedagogiczne – wynikają z niewystarczających
kompetencji nauczyciela, ze słabego przygotowania do
zajęć, negatywnego stosunku do pracy i uczniów, złe
warunki w szkole, brak motywacji do nauki i wadliwy
stosunek dziecka do pracy
* biopsychiczne – kłopoty zdrowotne, zaburzenie
procesów poznawczych, problemy osobowości,
problemy wzroku, słuchu itp.
* społeczno-ekonomiczne – dysfunkcyjna rodzina,
alkoholowe problemy rodziców i uczniów, bieda,
patologie społeczne, złe metody wychowawcze
(zbytnie pobłażanie czy wygórowane wymagania, zbyt
duża dyscyplina)
Indywidualizacja jest formą pomocy
w uczniowskich niepowodzeniach.
Indywidualizacja to dostosowanie
wymagań, środków i metod do
indywidualnych potrzeb ucznia.
Indywidualność
praca z pojedynczym uczniem
zajęcia klasowe
praca grupowa
zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze
Jak pracować z uczniem trudnym?
Formy pracy:
- poznanie uczniów,
- aktywizowanie do działania,
- natychmiastowa interwencja w momencie zachowań
nieprzystosowanych,
- zróżnicowanie pracy domowej,
- ustalenie partii materiału do nauczania i określenie
terminu
pytania,
- stopniowanie trudności zadań: od łatwych do coraz
trudniejszych,
- ocenianie pracy ucznia pozytywnie, nie nadużywanie
ocen
niedostatecznych.
Każdy problem należy traktować indywidualnie. Pierwszym krokiem
indywidualizacji jest rozpoznanie, z jakim rodzajem ucznia mamy do
czynienia.
Metody pracy:
* wzrokowcy – tabele, notatki, ilustracje do tekstów, ilustracje do
zadań z kłopotliwymi wyrazami, tworzenie podpisów do obrazków,
pytania na podstawie ilustracji, tekst zapisywany na schemacie,
mapy miejsc w tekstach, charakterystyka bohaterów przez
rysowanie portretów, plakaty do tekstów, anagramy, rebusy,
tworzenie komiksów, gazet
* słuchowcy - słuchanie tekstów i wyszukiwanie w nich zdań,
czytanie z podziałem na role, rymowanki, wierszowane dyktanda,
homofonowe rymowanki, wchodzenie w role,
* kinestetycy – malowanie i pisanie w powietrzu, ćwiczenia
ruchowe, kalambury, gry planszowe, karciane, gry zorganizowane w
obrębie całej sali, drama, ujęcia filmowe, gry RPG
W nauczaniu ucznia trudnego ważne są
relacje między nauczycielem a uczniem, w
których każda strona uznaje kompetencje
własne i cudze. Nauczyciel powinien pomagać
uczniom trudnym w dotarciu do wiedzy,
doradzać w porządkowaniu informacji,
planować kształcenie, uwzględniając w nim
różne formy organizacyjne.
W szkołach winna być również prowadzona
diagnoza i terapia pedagogiczna. Jeśli te
działania są rzetelnie prowadzone, można
w porę wykryć i skorygować problemy, które
mogłyby lec u podstaw przyszłych
niepowodzeń szkolnych.