Trudności jawne i utajone

Model edukacyjny
Sztuka pracy z uczniem trudnym
autor: Anna Kilian
Projekt: Praktyka czyni mistrza
Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania
im. Gen. Jerzego Ziętka w Katowicach
MODEL EDUKACYJNY-WPROWADZENIE
Każdy uczeń jest trudny! (prof. S. Żurek)
Przeszkody, komplikacje, problemy są
naturalnym zjawiskiem sprzężonym z
ludzką aktywnością. Są jednym z
czynników stymulujących indywidualny
rozwój osoby ponieważ zwiększają
zainteresowanie i wzmacniają motywację
działania.











Do podstawowych objawów trudności
ucznia należą:
- nieposłuszeństwo,
- konflikty w kontaktach społecznych,
- lenistwo,
- kłamstwo,
- zaburzenia koncentracji,
- wykroczenia przeciw mieniu,
- agresywność,
- wagary i ucieczki,
- lękliwość,
- nadużywanie środków odurzających..
Rodzaje trudności:
1. krótkotrwałe i długotrwałe
2. jawne i utajone
3. wychowawcze i przedmiotowe






Trudności wychowawcze:
Są cztery odmiany zachowań uczniów
trudnych w szkole:
1. zachowania agresywne
2. zachowania powściągliwe (izolowanie i lęk)
3. zachowania niedojrzałe
4. zachowania delikwentne (poważne
wystąpienie przeciw normom moralnym)







Trudności przedmiotowe:
Wyróżnia się tu pięć grup uczniów:
* uczniowie słabi – mają ograniczone zdolności, niskie
oczekiwania, nie nadążają za programem, co
powoduje rezygnację, ale starają się, na ile mogą
* uczniowie z syndromem porażki – niski poziom
oczekiwanego sukcesu, porażki tłumaczą brakiem
zdolności, a nie niskim wkładem, skutkiem tego jest
frustracja
* uczniowie z potrzebą nadmiernej ochrony dobrego
samopoczucia – zarówno słabi jak i zdolni, ważniejsza
jest dla nich opinia rówieśników
* uczniowie słabi choć pilni -niska samoocena,
pracują poniżej swoich możliwości
* uczniowie apatyczni, nie zainteresowani nauka
szkolną – nauka jest bezwartościowa i bezsensowna
Trudności jawne i utajone:
Trzy grupy czynników powodujących
niepowodzenia w szkole:
* pedagogiczne – wynikają z niewystarczających
kompetencji nauczyciela, ze słabego
przygotowania do zajęć, negatywnego stosunku
do pracy i uczniów, złe warunki w szkole, brak
motywacji do nauki i wadliwy stosunek dziecka
do pracy
* biopsychiczne – kłopoty zdrowotne, zaburzenie
procesów poznawczych, problemy osobowości,
problemy wzroku, słuchu itp.
* społeczno-ekonomiczne – dysfunkcyjna
rodzina, alkoholowe problemy rodziców i
uczniów, bieda, patologie społeczne, złe metody
wychowawcze (zbytnie pobłażanie czy
wygórowane wymagania, zbyt duża dyscyplina)
Indywidualizacja jest formą pomocy
w uczniowskich niepowodzeniach.
Indywidualizacja to dostosowanie wymagań,
środków i metod do indywidualnych potrzeb
ucznia.
Indywidualność
praca z pojedynczym uczniem
zajęcia klasowe
praca grupowa
zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze
Jak pracować z uczniem trudnym?
Formy pracy:
- poznanie uczniów,
- aktywizowanie do działania,
- natychmiastowa interwencja w momencie
zachowań nieprzystosowanych,
- zróżnicowanie pracy domowej,
- ustalenie partii materiału do nauczania i
określenie terminu
pytania,
- stopniowanie trudności zadań: od łatwych do
coraz trudniejszych,
- ocenianie pracy ucznia pozytywnie, nie
nadużywanie ocen
niedostatecznych.
Każdy problem należy traktować indywidualnie. Pierwszym
krokiem indywidualizacji jest rozpoznanie, z jakim rodzajem
ucznia mamy do czynienia.
Metody pracy:
* wzrokowcy – tabele, notatki, ilustracje do tekstów, ilustracje
do zadań z kłopotliwymi wyrazami, tworzenie podpisów do
obrazków, pytania na podstawie ilustracji, tekst zapisywany
na schemacie, mapy miejsc w tekstach, charakterystyka
bohaterów przez rysowanie portretów, plakaty do tekstów,
anagramy, rebusy, tworzenie komiksów, gazet
* słuchowcy - słuchanie tekstów i wyszukiwanie w nich zdań,
czytanie z podziałem na role, rymowanki, wierszowane
dyktanda, homofonowe rymowanki, wchodzenie w role,
* kinestetycy – malowanie i pisanie w powietrzu, ćwiczenia
ruchowe, kalambury, gry planszowe, karciane, gry
zorganizowane w obrębie całej sali, drama, ujęcia filmowe,
gry RPG
W nauczaniu ucznia trudnego ważne są
relacje między nauczycielem a uczniem, w
których każda strona uznaje kompetencje
własne i cudze. Nauczyciel powinien
pomagać uczniom trudnym w dotarciu do
wiedzy, doradzać w porządkowaniu
informacji, planować kształcenie,
uwzględniając w nim różne formy
organizacyjne.
W szkołach winna być również
prowadzona diagnoza i terapia
pedagogiczna. Jeśli te działania są
rzetelnie prowadzone, można
w porę wykryć i skorygować problemy,
które mogłyby lec u podstaw przyszłych
niepowodzeń szkolnych.