Geomorfologia - geomorfologia - amy4

Geomorfologia.doc
(581 KB) Pobierz
GEOMORFOLOGIA
PROF. PIOTR MIGOŃ
WYKŁAD 1
GEOMORFOLOGIA – istota i zakres, dyskurs o formach Ziemi.
GEOMORFOLOGIA
Nauka o formach powierzchni Ziemi i procesach tworzących te formy.
Poznanie charakteru, pochodzenia i wieku form, poznanie przebiegu i natężenia procesów rzeźbotwórczych oraz praw
rozwoju rzeźby umożliwia jej racjonalne wykorzystanie przez człowieka.
Podejścia badawcze w geomorfologii: (morfos –gr. forma)

morfografia – opis formy powierzchni Ziemi, kształtu, budowy, elementy opisu;

morfogeneza – powstanie danej formy, w jaki sposób i dlaczego;

morfometria – pomiar formy, uszczegółowienie wiedzy o obiekcie, dane liczbowe uzyskane bezpośrednio lub z mapy
lub z Numerycznych Modeli Terenu;

morfochronologia – próba określenia wieku danej formy;
OPISAĆ, ZMIERZYĆ, WYJAŚNIĆ, OCENIĆ WIEK
GEOMORFOLOGIA I JEJ ZWIĄZKI Z INNYMI NAUKAMII:









geografia fizyczna
geologia – substrat skalny, kształt form z właściwościami mechanicznymi i chemicznymi skał podłoża
meteorologia i klimatologia
hydrologia
glacjologia
geofizyka
gleboznawstwo
nauki biologiczne
historia - przekształcenie Ziemi przez człowieka. Bezpośrednie i pośrednie. Zmiany charakteru i tępa zmian.
Człowiek zmienia charakter danego terenu. Od kiedy i w jaki sposób człowiek gospodarował. Osadzenie w
historycznym kontekście.
KLASYFIKACJA RZEŹBY TERENU
KRYTERIUM
PRZYKŁADY
Hipsometryczne
Fizjograficzne
Niziny – wyżyny – góry niskie – góry wysokie
Równina – obszar pagórkowaty – pogórze – płaskowyż –
góry
Rzeźba akumulacyjna – rzeźba denudacyjna
Rzeźba polodowcowa – rzeźba fluwialna – rzeźba eoliczna
– rzeźba wulkaniczna
Rzeźba granitowa – rzeźba krasowa
Tarcza – platforma – góry zrębowe – góry fałdowe –
zapadlisko
Procesy wietrzeniowe – procesy stokowe – procesy
niwalne – procesy glacjalne
Genetyczne
Litologiczne
Tektoniczne
Domeny działania procesów
Wiek i dynamika rzeźby
Rzeźba ekshumowana – rzeźba przetrwana – rzeźba
holoceńska
FORMY RZEŹBY RÓŻNEGO RZĘDU:
I Kotlina śródgórska
II granitowe pagórki
III granitowe skałki
I Masyw górski
II Płaska powierzchnia szczytowa
II Strome stoki
III Kotły polodowcowe
PRZEDMIOT ZAINTERESOWANIA:

formy rzeźby:

wielkość

relacje przestrzenne

geneza

wiek

procesy rzeźbotwórcze

natężenie (o ile cm/rok przesunięcie)

uwarunkowania

zróżnicowanie w przestrzeni

zmienność w czasie
Zagadnienia antropogeniczne – w jaki sposób człowiek wpływa na przyśpieszenie w czasie lub zahamowanie.
Co decyduje o intensywności procesów rzeźbotwórczych?



energia rzeźby (różnice wysokości, spadki ternu)
budowa geologiczna (w szczególności rodzaj skal i obecność powierzchni nieciągłości)
warunki klimatyczne
PODZIAŁ GEOMORFOLOGII

g. strukturalna (zainteresowanie związkiem rzeźby z budową geologiczna) – g. klimatyczna(akcent na strefy –
specyfikę rzeźby terenu);

g. historyczna (interesuje się historią rzeźby w danym obszarze od czasu stworzenia) – g. dynamiczna (pomiar
procesu zachodzącego na naszych oczach, proces ten jest widoczny lub też nie);

g. stosowana (wiedza teoretyczna przeniesiona na stosowanie , Np. erozja gleb i zastosowanie wiedzy o
procesach w budownictwie);

działy geomorfologii ze względu na fizyczny charakter procesów:

Procesy wietrzeniowe ( = rozpad i rozkład skal pod wpływem oddziaływania czynników
egzogenicznych). Mechanizmy fizyczne i chemiczne Np. kociołek zwietrzelinowy

grawitacyjne procesy skokowe (= ruchy klasowe) – zdarzenia katastrofalne i wieloskalowe

rzeźbotwórcza działalność wody na stoku

geomorfologia fluwialna

rzeźba strukturalna (= wpływ litologii i ułożenia skał)

rzeźba krasowa (= w skałach łatwo rozpuszczalnych: wapienie, gipsy, sole)

geomorfologia glacjalna – zlodowacenia górskie; - zlodowacenie kontynentalne

rzeźbotwórcze znaczenie lodu gruntowego (zagadnienia strefy peryglacjalnej = wokół lodowcowej,
zimnej)

g. eoliczna (= rzeźbotwórcza działalność wiatru)

g. litoralna (= rozwój rzeźby wybrzeży)

rzeźbotwórcze znaczenie czynników i procesów endogenicznych:

rzeźba tektoniczna

rzeźba wulkaniczna

rzeźbotwórcza działalność człowieka (bezpośrednia i pośrednia)
Literatura:
Klimaszewski M. 1995 Geomorfologia PWN W-wa
Allen PA Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi PWN W-wa
Migoń Piotr 
WYKŁAD 2
WIETRZENIE SKAŁ
Wietrzenie – proces przystosowania się skał do warunków fizycznych i chemicznych panujących na styku litosfery,
atmosfery, hydrosfery i biosfery. (Warunki inne niż w czasie, kiedy skała powstawała).

Przystosowanie do:
Mniejszego ciśnienia wywieranego przez otoczenie (naprężenia nakładu inne, kiedy jest go dużo a kiedy go nie
ma)

Inny zakres zmienności temperatury otoczenia (na powierzchni inna temperatura, wahania w rytmie
dobowym, sezonowym)

Obecność wody i tlenu (warunki beztlenowe a następnie tlenowe)

Obecność organizmów żywych (niszczenie przez organizmy)
Efekt wietrzenia – materiał skalny różniący się od wyjściowego cechami fizycznymi (Np. zwięzłość) i składem
chemicznym (Np. zawartość węglanu wapnia)
Np. Babia Góra Piaskowce magurskie – ostre fragmenty; Karpacz – gruba partia zdezintegrowanego granitu
(przemieszczonego) zmiany chemiczne, sód i wapń usunięty.


Efekty i produkty wietrzenia na powierzchni:
Wietrzenie w skali mikroskopowej (na tym poziomie wietrzenie już działa Np. ziarna kwarcu zaatakowane przez
procesy wietrzenia chemicznego, dostrzegalne, kwarc relatywnie odporniejszy, ale podlega niszczącemu działaniu
czynników zewnętrznych);
Rozpad ziarnisty (=dezintegracja granularna) od kilku cm. Rozpad kryształów. Np. piaskowce na Babiej Górze;

Rozpad blokowy Np.
Rumowisko hornfelsów na stoku Śnieżki, Karkonosze

Pustynia Namib

Nie ma jednoznaczne granicy gdzie mówimy o rozpadzie blokowym.
Blok – do formy skalnych jest używany w 2 znaczeniach:

Nieco większe formy skalne

Podział na frakcje mineralne (1m) punkt widzenia granumetri.

Różny pokrój zależności od skały (predyspozycji strukturalnej).


Eksfoliacja (=łuszczenie skały) łuski.
Np. Pustynia Arabska, okolice Asuanu, Egipt
Warstwy współkształtne do zewnętrznej powierzchni ulegają urywaniu (jod kilku mm do cm) tworzą łuski.
NIE TYLKO W ŚRODOWISKU PUSTYNNYM!!!
MOŻNA RÓWNOCZ...
Plik z chomika:
amy4
Inne pliki z tego folderu:


1.12Obraz_006(1).jpg (323 KB)
1.14Obraz_005(1).jpg (363 KB)
 10092(1).JPG (889 KB)
 10093(1).JPG (843 KB)
 5(1).jpg (957 KB)
Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin





Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl
klimaszewski 133_166
 materialty
 skrot klim1