Dr Krzysztof Oplustil

Dr Krzysztof Oplustil
Katedra Polityki Gospodarczej
Polityka gospodarcza – problematyka wykładu
Kierunek: Prawo zaoczne
Opis wykładu:
Przedmiotem wykładu jest analiza celów, instrumentów i metod oddziaływania władzy
publicznej na gospodarkę narodową, na zachodzące w niej procesy ekonomiczne oraz jej
relacje z zagranicą. Pierwsze wykłady poświęcone są omówieniu zagadnień ogólnych, takich
jak pojęcie polityki gospodarczej i jej funkcje, pojęcie gospodarki narodowej i rachunku
dochodu narodowego, funkcje i rodzaje planowania ekonomicznego, a także doktrynalnych
zapatrywań na rolę państwa w gospodarce w ujęciu historycznym. Następnie przedmiotem
wykładów będą cele i prawne instrumenty polityki gospodarczej w jej poszczególnych
sektorach:
- polityka pieniężna i walutowa
- polityka fiskalna (budżetowa)
- polityka konkurencji, wraz z zagadnieniami pomocy publicznej
- polityka handlu zagranicznego
- polityka prywatyzacyjna.
Problematyka poszczególnych wykładów:
Wykład 1
Pojęcia podstawowe
Pojęcie, funkcje, cele, podmioty i uwarunkowania polityki gospodarczej; związki polityki
gospodarczej z ekonomią; efektywność ekonomiczna w sensie Pareto i w sensie KaldoraHicksa; uzasadnienie dla prowadzenia aktywnej polityki gospodarczej w gospodarce
rynkowej;
pojęcia:
ryzyka
nadużycia
(moral
hazard),
dóbr
publicznych,
negatywnych/pozytywnych efektów zewnętrznych; gospodarka narodowa i jej podmioty,
PKB, PNB, dochód narodowy – pojęcie i sposób obliczania; planowanie gospodarcze
Wykład 2
Doktryny, systemy i kierunki polityki ekonomicznej w ujęciu
historycznym
Merkantylizm, fizjokratyzm, liberalizm i ekonomia klasyczna (A. Smith, J.B. Say, D.
Ricardo, T. Malthus), doktryny opozycyjne wobec liberalizmu (niemiecka szkoła historyczna,
socjalizm, instytucjonalizm), społeczna nauka Kościoła katolickiego, doktryna Keynesa,
neoliberalizm i monetaryzm, ekonomia podaży, szkoła neoaustriacka (F.A. von Hayek),
ordoliberalizm i społeczna gospodarka rynkowa
Wykład 3
Polityka pieniężna i walutowa
Pojęcie i cele polityki monetarnej i walutowej; pieniądz jako przedmiot polityki pieniężnej;
inflacja i deflacja – pojęcie, przyczyny, skutki, metody zwalczania; krzywa Philipsa,
Narodowy Bank Polski jako kreator polityki pieniężnej; funkcje banku centralnego; organy
NBP i ich zadania, strategie i instrumenty polityki pieniężnej; Europejski System Banków
Centralnych i Europejski Bank Centralny; systemy kursu walutowego, ewolucja
międzynarodowego systemu walutowego, polityka kursowa w ramach EWG i UE, Unia
Gospodarcza i Walutowa; Polska a euro
Wykład 4
Polityka fiskalna (budżetowa)
Pojęcie i funkcje (alokacyjna, redystrybucyjna, stabilizacyjna), pasywna a aktywna polityka
fiskalna, automatyczne stabilizatory koniunktury, krzywa Laffera, wybrane instrumenty
polityki fiskalnej – system podatkowy, budżet państwa, deficyt budżetowy i dług publiczny
Wykład 5
Polityka prywatyzacyjna i właścicielska
Prywatyzacja jako sposób przekształcania gospodarki; pojęcie, cele i rodzaje prywatyzacji;
ryzyka związane z prywatyzacją; prywatyzacja w Polsce po 1989 r.; sposoby prywatyzacji na
tle polskiego ustawodawstwa; ochrona interesów Skarbu Państwa w prywatyzowanych
przedsiębiorstwach – problematyka „złotej akcji”; nadzór właścicielski w spółkach Skarbu
Państwa
Wykład 6
Polityka ochrony konkurencji wraz z zagadnieniami pomocy publicznej
Wspólnotowe (traktatowe) podstawy polityki ochrony konkurencji (art. 81-89 TWE), reguły
konkurencji skierowane do państw członkowskich i reguły konkurencji skierowane do
przedsiębiorstw; porozumienia ograniczające konkurencję, nadużywanie pozycji dominującej
na rynku, przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji; pomoc publiczna – pojęcie i rodzaje,
warunki dopuszczalności; ramy prawne dla udzielania pomocy publicznej w UE i w Polsce
Wykład 7
Polityka handlu zagranicznego (zagraniczna polityka gospodarcza)
Pojęcie i rodzaje; przyczyny istnienia międzynarodowej wymiany handlowej – teorie handlu
zagranicznego; bilans płatniczy państwa – pojęcie i elementy; protekcjonistyczna polityka
handlowa; instrumenty polityki handlowej;
tendencje liberalizacyjne w handlu
międzynarodowym – liberalizacja w ramach GATT/WTO, formy regionalnej współpracy i
integracji międzynarodowej; integracja gospodarcza w ramach UE
Literatura:
T. Włudyka (red.), Polityka gospodarcza. Podręcznik dla kierunków nieekonomicznych,
Kraków 2007
B. Winiarski (red.) Polityka gospodarcza, Warszawa 2008,
A. Horodecka, Ewolucja celów polityki gospodarczej. Rola zmian otoczenia, Warszawa 2008
A. Fajferek (red.) Polityka ekonomiczna, Kraków 1999
U. Kalina-Prasznic (red.), Regulowana gospodarka rynkowa, Kraków 2003
U. Kalina-Prasznic (red.), Leksykon polityki gospodarczej, Kraków 2005