Rynek finansowy - jest to rynek na którym odbywa się przepływ pieniądza(strumieni finansowych) między podmiotami(uczestnikami). RYSNEK FINANSOWY: Definicje: 1. Miejsce zawierania transakcji mających za przedmiot szeroko rozumiany kapitał finansowy(akcent na: przedmiot transakcji na nim dokonywanych) 2. Zespół podmiotów dokonujących transakcji rzeczywistymi i nierzeczywistymi walorami finansowymi, występującymi w materialnej i zdematerializowanej formie(akcent także na: podmioty w nim uczestniczące) Rzeczywiste walory finansowe= bazowe instrumenty finansowe(akcje, obligacje) Nierzeczywiste walory finansowe(co raz więcej miejsca zajmują na rynku) =pochodne instrumenty finansowe czyli projekcje oczekiwań inwestorów, które nie są związane z fizyczną dostawą waloru finansowego (np.:. przewidywana przyszła stopa procentowa, przewidywany przyszły kurs walutowy). Charakteryzuje terminowe transakcje finansowe. Funkcje rynku finansowego (istota rynku finansowego): 1. Na rynku finansowym dochodzi do rozliczania zawieranych między wymienionymi podmiotami transakcji (podmiotami rynku finansowego transakcji) = funkcja rozliczeniowa 2. Dofinasowania ich działalności gospodarczej; następuje przepływ pieniądza od podmiotów mających go w nadmiarze do nabywcy kapitału pożyczkowego, dzięki czemu następuje wzrost efektywności wykorzystania kapitału. Podmioty dysponujące danym kapitałem, udostępniają go podmiotom potrzebującym, w skutku czego istnieje przepływ pieniądza. Na rynku finansowym Istota rynku finansowego: Dokonuje się wymiany jednego rodzaju walorów(aktywów) finansowych na inne Zawierane są także transakcje hedgingowe, spekulacyjnej i arbitrażowe Transakcje heidngowe(zabezpieczające) – jest zabezpieczanie się przed ryzykiem poniesienia strat z tytułu zmiany ceny, kursu walutowego, kursu akcji, czy stopy procentowej. Transakcje spekulacyjne - polegają na dążeniu do zarabiania na zmianach cen instrumentów finansowych w czasie czyli celem dokonywania spekulacji (niezależnie do kategorii i podkategorii). Uzyskanie dochodów z tytułu wzrostu. Transakcje arbitrażowe - polegają na dążeniu do zarabiania, na różnicach cen tych samych instrumentów, w różnych miejscach geograficznych np.: na różnych giełdach oraz na różnicach między ceną danego instrumentu na rynku kasowym i terminowym. Wzrost zainteresowaniem transakcji drugiego rodzaju wynika z globalizacji czyli większej możliwości inwestowania na różnych rynkach oraz wzrost możliwości pozyskiwania informacji. Uczestnicy rynków finansowych: Kapitało dawcy Kapitało biorcy (skarb państwa, przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe - posiadają nadwyżki dochodów nad wydatkami, instytucje finansowe – są inwestorami i pośrednikami, organy samorządowe) Pośrednicy finansowi – instytucje (banki) Instytucje finansowe są zarówno inwestorami jak i pośrednikami. Są to: Banki(komercyjne, inwestycyjne) Nie bankowe instytucje finansowe Towarzystwa ubezpieczeniowe Fundusze emerytalne Fundusze inwestycyjne Inwestorzy: - Indywidualni - Instytucjonalni Cechą jest rosnący udział inwestorów instytucjonalnych. (towarzystwa emerytalna, fundusze inwestycyjne, bank centralny). Skutek ponad normlanej akumulacji rezerw( bank centralny może tak być skategoryzowany). Im wyższy udział inwestorów instytucjonalnych w obrotach na rynku finansowym tym wyższy jego poziom rozwoju. Jakie są miary rynku finansowego? - kapitalizacja giełdy - udział ilościowy podmiotów inwestorów instytucjonalnych Banki są najbardziej rozpowszechnioną instytucją rynku finansowego Banki: Komercyjne, które w klasycznym rozumieniu prowadzą działalność depozytowo kredytową , w wielu krajach istnieją tak zwane para banki jak np.: kasy oszczędnościowo- pożyczkowe, unie kredytowe( są nie bankowymi instytucjami bankowymi, ale należy je zakwalifikować do komercyjnych.) Są one inaczej legislacyjnie ustanowione i inny organ może sprawować nad nimi kontrolę. Inwestycyjne, które zajmują się bankowością inwestycyjną, zajmuję się transakcjami, papierami wartościowymi, świadczy różny zakres usług finansowych np. przeprowadzanie i gwarantowanie emisji na rynku pierwotnym, świadczenie usług dealerskich na rynku wtórnym, konstruowanie i operowanie nowych instrumentów finansowych(pochodne), zarządzanie i doradztwo finansowe., zarządzanie i doradztwo portfelowe, doradztwo i usługi w zakresie fuzji, przejęć i sprzedaży przedsiębiorstw. Model bankowości uniwersalnej czyli połączenie bankowości komercyjnej i inwestycyjnej. Podział (segmenty) rynku finansowego: Rynek pieniężny Rynek walutowy Rynek kapitałowy Rynek instrumentów pochodnych Nieostrość w podziale na 4 segmenty: o Walutowe kontrakty terminowe, jest jednocześnie rynkiem instrumentem rynku walutowego, a z drugiej instrument rynku pochodnych. o Depozyty walutowe możemy jednocześnie zaliczyć do rynku pieniężnego i walutowego o Obligacje zamienne mogą być w rynku kapitałowymi jak i w rynku instrumentów pochodnych. I kryterium – cel posługiwania się instrumentem: Charakter czyli inaczej rodzaj instrumentów finansowych będących przedmiotem transakcji i cel przeznaczania pozyskanych za ich pomocą środków finansowych II kryterium – okres zawierania transakcji: Rynek finansowy to rynek , na którym są zawierane transakcje o zapadalność (wymagalność) instrumentu finansowego do jednego roku. Poszukując charakteru tych instrumentów rzuca się że mają charakter wierzycielski bądź udziałowy. Bon skarbowy przez 52 tygodnie oznacza, że jest emitowany 364 dni, a o jeden dzień dłużej wymagalność staję się już roczną obligacją skarbową. Rynek finansowy : o Krajowy: te segmenty rynku, na których przedmiotem transakcji są instrumenty finansowe denominowane w walucie danego kraju i przynajmniej jedną stroną zawieranych transakcji jest podmiot krajowy. o Międzynarodowy – ekspansja zagraniczna, różnych podmiotów, które stają się istotą rynku zagranicznego, emitowanie walorów na rynku krajowych o innych walutach o Globalizacja finansów – zacieranie się granic między krajowym i międzynarodowym rynkiem finansowym Instrumenty rynków finansowych: Jest to kontrakt(umowa) zawierana przez dwie strony, regulująca zależność finansową między nimi. Są to: W szerokiej gamie instrumentów rynku finansowych należy wymienić: papiery wartościowe, kredyty, pożyczki międzybankowe. Według Polskiej ustawy o obrocie do instrumentów finansowych będącymi a) papierami wartościowymi należy: akcje prawa poboru akcji gwaranta subskrypcyjne kwity depozytowe obligacje listy zastawne certyfikaty inwestycyjne inne zbywalne papiery wartościowe w tym inkorporujące(ucieleśniające), prawa majątkowe, odpowiadające prawą wynikającym z akcji lub zaciągnięcia długu wyemitowane na podstawie właściwych przepisów Polskiego prawa lub obcego. b) inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji inkorporujące uprawnienia do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w punkcie pierwszym lub wykonywane poprzez rozliczenie pieniężne, prawa pochodne. Jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych i specjalistycznych otwartych: instrumenty rynku pieniężnego, finansowe kontrakty oraz inne równoważne instrumenty finansowe, umowy procentowe, swapy na stopy procentowe oraz swapy walutowe opcje kupna bądź sprzedaży instrumentów finansowych, pochodne instrumenty towarowe i inne instrumenty jeśli zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym państwa członkowskiego UE.