Lekcja 17. Temat: Wpływanie państwa na gospodarkę Liberałowie

Krzysztof Gergelewicz
Lekcja 17.
Temat: Wpływanie państwa na gospodarkę
Temat w podręczniku: Rola państwa w gospodarce
Liberałowie uważają, że rola państwa powinna być ograniczona do minimum.
Etatyści uważają, że państwo powinno silnie ingerować w życie gospodarcze kraju.
Powszechnie uważa się , że państwo powinno być odpowiedzialne za stanowienie
i egzekwowanie prawa, w szczególności w zakresie ochrony własności prywatnej. Ponieważ
własności prywatna jest fundamentem gospodarki rynkowej.
Główne cele polityki gospodarczej państwa:
1. Ochrona systemu rynkowego:
 wprowadzanie w życie zasad gospodarki rynkowe j(np. nieograniczanie możliwości
prowadzenia działalności gospodarczej),
 dostarczanie społeczeństwu informacji na temat stanu gospodarki,
 tworzenie dobrze działającego systemu prawa.
2. Dostarczanie usług publicznych:
 szkoły publiczne,
 drogi, oświetlenie ulic,
 bezpieczeństwo publiczne (np. policja),
 obrona narodowa.
3. Ochrona środowiska naturalnego:
 tworzenie przepisów chroniących środowisko naturalne,
 obciążanie opłatami i karami przedsiębiorstw emitujących szkodliwe substancje,
 stosowanie dopłat i zachęt podatkowych dla przedsiębiorców i osób, które podejmują
działania proekologiczne, np. budują oczyszczalnie ścieków czy zalesiają nieużytki,
 sponsorowanie kampanii reklamowych, np., przeciwko paleniu papierosów.
4. Stabilizacja gospodarki:
 ograniczanie bezrobocia,
 utrzymywanie stałej wartości złotego,
 utrzymywanie stabilnego kursu walut obcych, co zapewnia bezpieczną wymianę
międzynarodową,
 kształtowanie podatków w taki sposób, by uwzględniać potrzeby społeczne i gospodarcze
kraju,
 regulowanie ilości pieniądza w obiegu.
Dobra publiczne są to dobra ogólnodostępne, z których korzystania nie można nikogo
wykluczyć, np. obrona narodowa.
Polityka gospodarcza państwa jest to całokształt działań państwa, których celem jest
wpływanie na gospodarkę (na podstawowe parametry stanu gospodarki: stopę inflacji, PKB,
stopę bezrobocia).
Polityka makroekonomiczna jest to polityka gospodarcza mająca na celu kształtowanie
równowagi gospodarki jako całości oraz utrzymanie lub osiągnięcie wysokiego tempa wzrostu
gospodarczego.
Polityka mikroekonomiczna jest to polityka gospodarcza zajmująca się rozwiązywaniem
konkretnych problemów gospodarczych w skali przedsiębiorstwa, np. funkcjonowaniem kopalń
węgla kamiennego.
Polityka fiskalna (polityka budżetowa) jest to polityka polegająca na kształtowaniu wpływów
i wydatków budżetu państwa, uwzględniającym potrzeby społeczne i gospodarcze kraju,
związana ściśle z polityką podatkową państwa.
1
Krzysztof Gergelewicz
Polityka monetarna jest to polityka prowadzona przez bank centralny polegająca na
kształtowaniu podaży pieniądza w celu stabilizowania poziomu inflacji, produkcji i zatrudnienia.
Zarówno polityka fiskalna jaki i polityka monetarna mogą nieć charakter ekspansywny lub
restrykcyjny.
Polityka ekspansywna (stymulacyjna, łagodna) jest to polityka gospodarcza, której przez
wzrost ilości pieniędzy w obiegu zmierza do wzrostu popytu, wzrostu produkcji i spadku
bezrobocia.
Polityka restrykcyjna (hamująca, twarda) jest to polityka gospodarcza, która przez
zmniejszenie podarzy pieniędzy, a przez to zmniejszenia ilości pieniędzy w obiegu zmierza do
spadku inflacji (wolniejszego tempa wzrostu cen).
1.
2.
3.
4.
5.
Ćwiczenia
Zdefiniuj pojęcia: dobra publiczne, polityka gospodarcza państwa, polityka fiskalna, polityka
monetarna.
Wymień główne cele polityki gospodarczej państwa. Wskaż ten, który uważasz za
najważniejszy dla przyszłości narodu. Wybór uzasadnij.
Wyjaśnij, jaki jest cel stosowania polityki gospodarczej ekspansywnej.
Wyjaśnij, jaki jest cel stosowania polityki gospodarczej restrykcyjnej.
Narysuj schemat „Klasyfikacja polityki gospodarczej państwa”.
Zadania testowe
1. Polityka fiskalna jest to polityka
A. prowadzona przez bank centralny.
B. polegająca na kształtowaniu wpływów i wydatków budżetu państwa.
C. polega na kształtowaniu podaży pieniądza.
D. polega na stabilizowaniu inflacji.
2. Polityka ekspansywna jest to inaczej polityka
A. stymulacyjna.
B. hamująca.
C. twarda.
D. restrykcyjna.
3. Jednym z celów polityki gospodarczej państwa jest utrzymywanie stałej wartości złotego.
Ma to służyć
A. ochronie systemu rynkowego.
B. dostarczaniu usług publicznych:
C. ochronie środowiska naturalnego.
D. stabilizacji gospodarki.
4. Polityka ekspansywna dotyczy
A. wyłącznie polityki fiskalnej.
B. wyłącznie polityki monetarnej.
C. wyłącznie polityki budżetowej.
D. zarówno polityki fiskalnej jak i monetarnej.
2