Sylabus 2014 Nazwa przedmiotu: MAKROEKONOMIA Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wydział Zarządzania Nazwa specjalności: Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): Wykład: prof. UG dr hab. Marek Szczepaniec Ćwiczenia: dr D. Aziewicz, prof. UG dr hab. Marek Szczepaniec Liczba godzin zajęć, w tym: 30 godz. wykładów plus 15 godz. ćwiczeń Kod ECTS: Nazwa kierunku: Informatyka i Ekonometria Rodzaj studiów: Stacjonarne I stopnia Rok i semestr studiów: I rok, 2 semestr Status przedmiotu (obligatoryjny, fakultatywny): obligatoryjny Język wykładowy: polski Liczba punktów ECTS: 6 Metody dydaktyczne: Formy i warunki zaliczania przedmiotu: wykłady, studia przypadków, zadania liczbowe, zadania graficzne, Egzamin pisemny (test) dyskusje, prace naukowo-badawcze Zaliczenie pisemne (test) Kryteria oceny Oceny: 91% - 100% bdb 81% - 90% db + 71% - 80% db 61% - 70% dst + 51%- 60% dst Przy ocenie ćwiczeń pod uwagę brane są wyniki sprawdzianów, prac projektowych lub case studies oraz aktywność studentów na zajęciach. Efekty uczenia się Wiedza Student po kursie: - zna podstawowe pojęcia z zakresu makroekonomii; - zna mechanizmy funkcjonowania rynku pracy, rynku zasobów, rynku finansowego; - zna powiązania pomiędzy kluczowymi agregatami makroekonomicznymi oraz związki przyczynowo-skutkowe panujące w gospodarce; - zna podstawowe modele makroekonomiczne (AD-SAS, AD-LAS, IS-LM); - zna różne rodzaje polityk makroekonomicznych (monetarnej, budżetowej, mieszanej) oraz ich wpływ na gospodarkę. Umiejętności Student po kursie: - potrafi dokonywać obserwacji i analiz podstawowych procesów zachodzących w gospodarce; - potrafi wykorzystać niezbędne w tym zakresie dane statystyczne oraz wskaźniki ekonomiczne; - potrafi identyfikować oraz interpretować podstawowe problemy i procesy współczesnej gospodarki światowej, ich przyczyny i przebieg; - posiada umiejętności prezentowania własnego stanowiska, popierając je argumentacja oparta na wybranych teoriach, poglądach różnych autorów i/lub danych statystycznych. Kompetencje Student: społeczne - upowszechnia wiedze ekonomiczna (w szczególności z zakresu ekonomii pozytywnej) w różnych środowiskach; - reaguje na próby manipulowania danymi makroekonomicznymi oraz wprowadzania w błąd opinii publicznej odnośnie stanu koniunktury gospodarczej oraz możliwych efektów stosowanej polityki gospodarczej. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi: BRAK 1 Treści programowe: 1. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA (W+Ć) Ruch okrężny. Rynki makroekonomiczne: rynek dóbr i usług, rynek zasobów, rynek finansowy. Popyt zagregowany (elementy składowe, czynniki determinujące wielkość popytu zagregowanego, krzywa AD i przyczyny jej przesunięcia). Podaż zagregowana (elementy składowe, czynniki determinujące wielkość podaży zagregowanej, krzywa AS i przyczyny jej przesunięcia). Równowaga makroekonomiczna – model AD-AS. Problemy makroekonomiczne – inflacja, bezrobocie, wzrost gospodarczy, polityka gospodarcza. Sposoby mierzenia produktu krajowego brutto. PKB a poziom życia. PKB a jakość życia. 2. KONSUMPCJA, INWESTYCJE I OSZCZĘDNOŚCI (W+Ć) Determinanty konsumpcji. Keynesowska funkcja konsumpcji. Teoria konsumpcji ukierunkowana na przyszłość. Teoria konsumpcji Ando-Modiglianiego. Teoria konsumpcji Friedmana. Determinanty inwestycji. Funkcja inwestycji. Decyzje inwestycyjne w firmach. Wahania poziomu inwestycji. Wielkość i struktura oszczędności. Rola oszczędności w gospodarce. 3. MECHANIZMY FUNKCJONOWANIA RYNKU PRACY (W+Ć) Determinanty podaży pracy – efekt substytucyjny i dochodowy. Długookresowa i krótkookresowa podaż pracy. Determinanty popytu na pracę. Sposoby ustalania płac. Płace realne i nominalne a sztywność cen. Rola związków zawodowych przy ustalaniu płac. Teoria płacy wydajnościowej. Klasyczny model rynku pracy. Keynesowski model rynku pracy. Postulaty ekonomii podażowej odnośnie rynku pracy. Stan wiedzy nt. mechanizmów rynku pracy – implikacje dla polityki gospodarczej. 4. ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE (W) Determinanty podaży pracy – efekt substytucyjny i dochodowy. Długookresowa i krótkookresowa podaż pracy. Determinanty popytu na pracę. Mierzenie zatrudnienia, bezrobocia i płac. Rodzaje bezrobocia. Przyczyny bezrobocia. Skutki bezrobocia w skali mikro i makro. Metody zwalczania bezrobocia. Zatrudnienie i bezrobocie w Polsce w latach 1989-2014. Stan wiedzy nt. mechanizmów rynku pracy – implikacje dla polityki gospodarczej. 5. INFLACJA (W+Ć) Mierzenie inflacji – indeksy cen, deflatory. Obliczanie indeksów cenowych. Zastosowanie indeksów cenowych w polityce gospodarczej. Rodzaje inflacji. Przyczyny inflacji. Popytowa teoria inflacji. Kosztowa teoria inflacji. Monetarystyczna teoria inflacji. Wpływ inflacji na życie gospodarcze – koszty oraz korzyści. Wymienność inflacji i bezrobocia - krótkookresowa krzywa Phillipsa. Sposoby zwalczania inflacji. Inflacja w Polsce w latach 19892014. 6. PIENIĄDZ I RYNEK FINANSOWY (W+Ć) Historia pieniądza. Formy pieniądza. Funkcje pieniądza. Rynek finansowy. System bankowy i jego funkcje. Aktywa i pasywa banków. Proces kreacji pieniądza. Podaż pieniądza – agregaty pieniężne. Mnożnik kreacji pieniądza. Popyt na pieniądz. Rodzaje popytu na pieniądz. Równowaga na rynku pieniężnym. 7. BANK CENTRALNY I POLITYKA MONETARNA (W+Ć) Bank centralny i jego rola w gospodarce. Polityka monetarna i jej narzędzia. Ekspansywna polityka monetarna. Restrykcyjna polityka monetarna. Różne cele polityki monetarnej - polityka stabilizacji stóp %, polityka stabilizacji podaży pieniądza, polityka bezpośredniego celu inflacyjnego. Reguły w polityce monetarnej (monetary rule). Eksperyment monetarny w USA 1980-1982. Decyzje NBP w latach 1996-2014 i ich ocena. Wpływ polityki monetarnej na AS, AD i ceny. 8. BUDŻET PAŃSTWA I POLITYKA BUDŻETOWA (W+Ć) Rola państwa w gospodarce. Budżet państwa i budżety władz lokalnych. Dochody i wydatki budżetowe. Deficyt budżetowy i źródła jego finansowania. Wpływ polityki budżetowej na wielkość i strukturę produktu krajowego. Skutki zadłużenia publicznego. Ekspansywna i restrykcyjna polityka budżetowa. Poszukiwanie optymalnego poziomu opodatkowania - krzywa Laffera. Wydatki państwa a równowaga makroekonomiczna. Automatyczne stabilizatory koniunktury. Ocena polityki budżetowej w Polsce w latach 1989-2014. 9. KONIUNKTURA GOSPODARCZA (W) Pojęcie i wskaźniki koniunktury. Cykl koniunkturalny. Analiza wahań cyklicznych w XIX i XX wieku. Przegląd głównych teorii cyklu koniunkturalnego. Cykl Juglara. Teoria innowacji Schumpetera. Teoria Keynesa. Ocena koniunktury gospodarczej w Polsce w latach 1989-2014. 10. GOSPODARKA OTWARTA. GLOBALIZACJA (W) Rynek dóbr i usług w gospodarce otwartej. Potrzeba wymiany międzynarodowej, korzyści i koszty. Kurs walutowy i jego znaczenie w procesach wymiany. Części składowe bilansu płatniczego. Czynniki determinujące eksport netto. Zakłócenia równowagi w bilansie obrotów bieżących. Zmiany w bilansie płatniczym Polski 19892014. Obroty handlowe, inwestycje i przepływy kapitałowe. Liberalizacja wymiany vs. protekcjonizm. 2 Konwergencja. Problemy krajów rozwijających się. Międzynarodowy kryzys zadłużenia. J. Stiglitz o globalizacji. 11. NIEWIDZIALNA RĘKA RYNKU – KLASYCZNY MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI (W) Założenia modelu. Klasyczny model rynku pracy. Długookresowa krzywa podaży zagregowanej LAS. Rola podaży zagregowanej w procesie wzrostu gospodarczego. Polityka budżetowa w modelu klasycznym – efekt pełnego wypierania. Polityka monetarna w modelu klasycznym – neutralność pieniądza. Pełny klasyczny model gospodarki. 12. POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI (W) Założenia modelu. Prosty model równowagi (I=S). Efekty mnożnikowe. Paradoks zapobiegliwości. Rola popytu zagregowanego w kształtowaniu wielkości PKB. Polityka budżetowa w modelu keynesowskim. Polityka monetarna w modelu keynesowskim. Pełny keynesowski model gospodarki. 13. JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM (W) Determinanty konsumpcji, inwestycji i eksportu netto. Równowaga na rynku dóbr i usług – wyprowadzenie i konstrukcja krzywej IS. Równowaga na rynku pieniężnym – wyprowadzenie i konstrukcja krzywej LM. Równowaga makroekonomiczna IS-LM. Wpływ polityki budżetowej na równowagę (zmiany położenia układu ISLM). Wpływ polityki monetarnej na równowagę. Wpływ polityki mieszanej na równowagę. 14. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY – INWESTYCJE W KAPITAŁ LUDZKI JAKO KLUCZOWE ŹRÓDŁO BOGACTWA (W) Czynniki wzrostu gospodarczego. Analiza długookresowego wzrostu gospodarczego. Warunki wzrostu zrównoważonego. Modele wzrostu endogenicznego. Teoria kapitału ludzkiego T. Schultza i G. Beckera. Polityka pobudzania wzrostu gospodarczego. 15. INFORMACJA JAKO NOWY CZYNNIK PRODUKCJI (W) Epoka informacyjna - przemiany w życiu społeczno-gospodarczym. Rola informacji w gospodarce (wpływ informacji na PKB, zatrudnienie, inflację, eksport). Informacje jako nowy czynnik produkcji. Procesy gospodarcze przebiegające w warunkach asymetrii informacji. Rola internetu w gospodarce. Społeczeństwo informacyjne. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej: Literatura podstawowa: (1) Burda M., Wypłosz Ch., Makroekonomia. Podręcznik europejski, PWE, Wyd. 3, Warszawa 2013. (2) Materiały wykładowe (dostępne na stronie koniunktura.com). Literatura uzupełniająca: (1) Krugman P., Wells R. Makroekonomia, PWN, Warszawa 2012. (2) Szczepaniec M.: Makroekonomia. Przewodnik. Wyd. Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2006. Umiejętności i kompetencje: Kontakt: prof. UG dr hab. Marek Szczepaniec email: [email protected] tel.: (058) 523-12-37 konsultacje (WE, p.223): środa, godz.13.00-14.30 (semestr letni) 3