Polityka pieniężna

dr Bartłomiej Rokicki
Ćwiczenia z Makroekonomii II
Polityka pieniężna
Podaż pieniądza
Wielkość nominalnej podaży pieniądza w gospodarce obliczana jest zgodnie ze
wzorem:
M1 = H(M0)*mnożnik
gdzie
H – baza monetarna
Baza monetarna jest to łączna suma banknotów i bilonu znajdujących się w obiegu
poza bankowym i będących w posiadaniu banków.
Jeżeli założymy, że rezerwy banków (R) są równe określonej części posiadanych
depozytów (D) oraz przyjmiemy, iż sektor poza bankowy chce posiadać w ręku
gotówkę (C) będącą częścią depozytów (D) złożonych w bankach to wówczas:
mnożnik = M1/H = (cp + 1)/(cb + cp) > 1
gdzie
bo cb + cp są zawsze dodatnie
cb, cp <1 i oznaczają „część” depozytów (w praktyce cb to stopa rezerw)
wtedy M1 = C + D = cpD + D = (cp + 1)D
oraz M1 = H*(cp + 1)/(cb + cp)
Miary podaży pieniądza (agregaty):
M0 = baza monetarna (H) = C + R
M1 = M0 + detaliczne i hurtowe wkłady (depozyty) na żądanie (a vista) = C + D
M2 = M0 + wkłady detaliczne i udziały w towarzystwach budowlanych
M3 = M1 + wkłady terminowe i certyfikaty depozytowe sektora prywatnego
M4 = M3 + udziały i wkłady w towarzystwach budowlanych + gotówka, wkłady
i certyfikaty banków w posiadaniu towarzystw budowlanych
Funkcja popytu na pieniądz
Md = P · L(Y, i)
procentowa
gdzie P – ceny, Y – dochód, i – nominalna stopa
Powyższe możemy również wyrazić jako funkcję realnej stopy procentowej i inflacji:
Md = P · L(Y, r + πe)
Warunek równowagi:
M/P = L(Y, r + πe)
czyli realna podaż pieniądza jest równa popytowi
dr Bartłomiej Rokicki
Ćwiczenia z Makroekonomii II
Ilościowa teoria pieniądza – podaż pieniądza i poziom cen są proporcjonalne
M·V=P·Y
gdzie V – prędkość obiegu pieniądza
Powyższe równanie może zostać przekształcone na stopy wzrostu i wtedy:
∆M ∆V ∆P ∆Y
+
=
+
M
V
P
Y
gdzie
∆P
=π
P
PY
Y
Y
∆V ∆Y ∆L
=
= ⇒
=
−
M L
M
V
Y
L
P
Zarazem
V=
Dlatego
∆M
∆Y ∆L
∆Y
∆M ∆L
+(
−
) =π +
⇒π =
−
M
Y
L
Y
M
L
A zatem inflacja rośnie gdy zwiększa się różnica pomiędzy tempem przyrostu podaży
pieniądza, a tempem wzrostu popytu na pieniądz.
***
Zadanie 1. Użyj poniższych danych do odpowiedzi na następujące pytania:
Gotówka w obiegu CU = 300, Depozyty na żądanie DEP = 600, Stopa rezerw
obowiązkowych res = 0.12, Suma rezerw nadobowiązkowych = 3.
a) Jaka jest całkowita suma rezerw (RES)?
b) Jaka jest wartość bazy monetarnej (BAZA)?
c) Oblicz mnożnik pieniężny dla M1.
d) Oblicz wartość M1.
e) Bank centralny obniża stopę rezerw obowiązkowych z 0.12 to 0.10 (ceteris
paribus). Jaka jest nowa wartość mnożnika pieniężnego? Oblicz nową wartość
podaży pieniądza M1. Skomentuj otrzymany wynik.
Zadanie 2. Poniższy wykres ilustruje zależność między stopą procentową na rynku
pieniężnym (na którą wpływa polityka banku centralnego), a stopą rezerw
nadobowiązkowych (e) w USA.
dr Bartłomiej Rokicki
Ćwiczenia z Makroekonomii II
a) Analizując wykres, wyjaśnij wpływ zmian stopy rynku pieniężnego na poziom
podaży pieniądza.
b) Jakie jest znaczenie zależności, odkrytej w (a), dla efektywności polityki fiskalnej
w modelu IS-LM?
Zadanie 3. Załóżmy, że tempo wzrostu realnego dochodu = 6%, tempo wzrostu
podaży pieniądza = 9%, nominalna stopa procentowa = 7%, zaś prędkość obiegu
pieniądza jest stała.
a) Oblicz realną stopę procentową;
b) Oblicz nowy poziom realnej stopy procentowej jeśli bank centralny obniża tempo
wzrostu podaży pieniądza do 8%.
Zadanie 4. Dochodowa elastyczność popytu na pieniądz wynosi 2/3, a elastyczność
względem stopy procentowej równa się –0,1. Oczekuje się, że realny dochód w
następnym roku wzrośnie o 4,5%, a realna stopa procentowa pozostanie bez zmian.
Stopa inflacji od wielu lat wynosi zero.
a) Jakie powinno być tempo wzrostu nominalnej podaży pieniądza, aby inflacja nadal
była równa zero;
b) Jaka będzie zmiana prędkości obiegu pieniądza, jeśli bank centralny zastosuje
politykę zerowej inflacji, opisaną w (a)?