Polityka fiskalna i monetarna a bilans płatniczy. Kursy płynne.

Makroekonomia gospodarki otwartej
Makroekonomia gospodarki otwartej zajmuje
się badaniem wpływu na gospodarkę krajową
powiązań z zagranicą; głównymi kanałami ich
transmisji są:
• wymiana handlowa
• kurs walutowy
• przepływy kapitału
Najczęściej stosowany miernik otwartości
gospodarki jest udział eksportu (importu) w PKB.
Duże znaczenie dziś mają też rynki finansowe.
Makroekonomia gospodarki otwartej
Główne pytania:
• Jak działają polityki pieniężna i fiskalna w
gospodarce otwartej?
• Jaki jest mechanizm oddziaływania polityki
pieniężnej i fiskalnej na gospodarkę przy stałym
kursie walutowym?
• Jaki jest mechanizm oddziaływania polityki
pieniężnej i fiskalnej na gospodarkę przy stałym
kursie walutowym?
Model IS-LM w gospodarce otwartej
Model IS-LM – Keynesowski model równowagi
ogólnej w krótkim okresie
Model dla gospodarki otwartej IS-LM-BP
IS – równowaga na rynku dóbr i usług
LM – równowaga rynku pieniądza
BP – równowaga bilansu płatniczego
Model IS-LM w gospodarce otwartej
W punkcie przecięcia się trzech krzywych , dla PKB = Y*i r równej stopie
zagranicznej rp zostaje osiągnięta równowaga na trzech rynkach:
towarowym, pieniężnym i finansowym. Krzywa BP w warunkach mobilnego
kapitału zakłada efektywne funkcjonowanie rynków finansowych.
Krajowa stopa procentowa w równowadze powinna się zrównać z
zagraniczną stopą procentową. Parytet stopy procentowej – zrównanie się
światowych przychodów z takich samych aktywów finansowych.
Model IS-LM w gospodarce otwartej
Takie położenie krzywej bilansu płatniczego warunkuje doskonała mobilność
kapitału.
Przy braku mobilności krzywa BP jest pionowa (niezależna od zmian stopy
procentowej).
Przy częściowej mobilności kapitału BP ma nachylenie dodatnie.
Wszystkie punkty nad BP – nadwyżka bilansu płatniczego.
Wszystkie punkty pod BP - deficyt bilansu płatniczego
Doskonała mobilność kapitału oznacza brak restrykcji na obrót aktywami
finansowymi (ilościowych i jakościowych) oraz bliskie zeru koszty transakcyjne.
Polityka fiskalna i monetarna a bilans płatniczy.
Kursy płynne.
Ekspansywna polityka fiskalna (wzrost wydatków rządowych albo obniżenie
podatków) przesuwa krzywą IS w prawo. Stopa procentowa rośnie i kapitał
napływa z zagranicy.
Popyt na walutę krajową rośnie, ulega ona aprecjacji, eksport jest wypychany i
sytuacja powraca so punktu wyjścia.
Wniosek: polityka fiskalna w systemie kursów płynnych przy mobilnym kapitale
jest nieskuteczna. Nie powoduje zmiany wartości realnych, a w szczególności
PKB.
Polityka fiskalna i monetarna a bilans płatniczy.
Kursy płynne.
Ekspansywna polityka monetarna (wzrost podaży pieniądza krajowego M)
przesuwa krzywa LM w prawo. Powoduje to spadek stopy procentowej w
równowadze.
Kapitał odpływa za granicę po większy zysk. Waluta krajowa ulega deprecjacji.
Poprawa konkurencyjności eksportu wywołuje przesunięcie krzywej IS w prawo i
dalszy wzrost dochodu.
Wniosek: polityka monetarna przy płynnych kursach i mobilnym kapitale jest
bardzo skuteczna. Powoduje znaczne zmiany PKB i ma większe efekty niż ta sama
polityka w gospodarcze zamkniętej.
Polityka fiskalna i monetarna a bilans płatniczy.
Kursy płynne.
Ekspansywna polityka monetarna w systemie kursów płynnych
jest przykładem polityki „zubożania sąsiada” (beggar-the –
neighbour policy).
Krajowa ekspansja kosztem spadku popytu na dobra zagraniczne
przy niezmienionym popycie światowym
A więc motywem ekspansji monetarnej jest przesunięcie popytu
wewnętrznego z dóbr zagranicznych na dobra krajowe. Następuje
wzrost dochodu krajowego kosztem spadku dochodu partnera
handlowego.
Polityka fiskalna i monetarna a bilans płatniczy. Kursy płynne.
Jak na poziom stopy procentowej, dochodu i bilansu wpływają
zmienne zewnętrzne ?
Przy doskonale mobilnym kapitale rynki finansowe są
zintegrowane i wszelkie zakłócenia przenoszone są między
krajami.
Efektem zakłóceń może być wzrost stopy procentowej na rynkach
zagranicznych.
W wyniku tego kapitał odpływa za granicę.
Popyt na walutę spada i następuje jej deprecjacja.
Polityka fiskalna i monetarna a bilans płatniczy. Kursy
płynne.
Eksport netto rośnie i krzywa IS przesuwa się w prawo do osiągnięcia nowej
równowagi przy wyższym poziomie stopy procentowej na wyższym poziomie
integracji finansowej.
Rozpatrujemy kraj mały (jego rynek finansowy nie ma wpływu na poziom
światowej stopy procentowej) kapitał będzie odpływał tak długo, aż krajowa
stopa zrówna się z zagraniczną i linia bilansu płatniczego na stałe przesunie się
do góry. Dochód kraju w tym przypadku rośnie bez udziału jego wewnętrznej
polityki.
Polityka fiskalna i monetarna a bilans płatniczy.
Kursy stałe.
W systemie kursów stałych efekty działania tych polityk są odwrotne.
Ekspansywna polityka fiskalna spowoduje wzrost stopy procentowej, nadwyżkę bilansu
płatniczego i napływ kapitału .
Wzrost popytu na walutę krajową nie spowoduje aprecjacji. Zmusi bank centralny do
zwiększenia podaży pieniądza krajowego poprzez skup dewiz.
Rezerwy dewizowe wzrosną. Rosnąca podaż pieniądza przesunie krzywa LM w prawo.
Wniosek: polityka fiskalna bardzo skuteczna
Polityka fiskalna i monetarna a bilans płatniczy.
Kursy stałe.
Ekspansywna polityka monetarna (wzrost podaży pieniądza) przesuwa LM w prawo.
Dochód chwilowo rośnie i mamy deficyt bilansu płatniczego.
Stopa procentowa spada, kapitał odpływa.
Bank centralny sprzedaje dewizy niwelując presję na deprecjację waluty krajowej.
Po interwencji LM przesuwa się w lewo, do punktu wyjścia.
Wniosek: Nie ma wzrostu PKB. Polityka monetarna nieskuteczna.
Polityka fiskalna i monetarna a bilans płatniczy.
Kursy stałe.
Wzrost stopy procentowej na rynkach zewnętrznych też spowoduje przesunięcie linii BP
do nowego wyższego poziomu stóp.
Odpływ kapitału za granice zmusi bank centralny do interwencji w obronie kursu waluty
krajowej. Bank centralny zacznie sprzedawać dewizy, zmniejszy rezerwy, doprowadzi do
spadku podaży pieniądza krajowego. Przesunie się tylko krzywa LM . Będzie nowy punkt
równowagi. Nastąpi spadek dochodu.
Polityka kursowa. Dewaluacja jako instrument.
Dewaluacja obniża wartość waluty – poprawia konkurencyjność eksportu.
Wzrost eksportu spowoduje przesunięcie krzywej IS w prawo ,wzrost PKB i stopy
procentowej.
W efekcie przesunięcia napłynie kapitał i wystąpi nadwyżka bilansu płatniczego.
Presja aprecjacyjna; bank centralny skupuje dewizy, podaż pieniądza krajowego rośnie
i LM przesuwa się w prawo. Stopa procentowa wraca do punktu wyjścia.
Nowa równowaga o znacznie wyższym poziomie Y (dochód)
Wniosek: polityka kursowa bardzo skuteczna.
Efekty działania polityki fiskalnej i monetarnej w
różnych reżimach kursowych
Zmienna
Wpływ na realny PKB
System kursów zmiennych
System kursów stałych
bez zmian
wzrost
Ekspansja monetarna
wzrost
bez zmian
Wzrost stóp procentowych
wzrost
spadek
-
wzrost
Ekspansja fiskalna
Dewaluacja
Dewaluacja
• Polega na obniżeniu wartości stałego kursu
walutowego.
Przy opóźnionym dostosowaniu się cen,
konsekwencją dewaluacji staje się wzrost
konkurencyjności i popytu globalnego
Przy obecności w gospodarce niewykorzystanych
czynników wytwórczych produkcja wzrośnie
W sytuacji pełnego wykorzystania czynników
wytwórczych, wzrost eksportu netto możliwy
tylko w drodze zmniejszenia absorpcji krajowej
poprzez politykę fiskalną
Dewaluacja
• W długim okresie dewaluacja ma ograniczone
znaczenie.
• Powoduje jedynie reakcje kompensujące
pozostałych wielkości nominalnych
• W przypadku szoku, dewaluacja jest skutecznym
instrumentem, kiedy potrzebna jest trwała
zmiana konkurencyjności dla odzyskania
równowagi wewnętrznej i zewnętrznej.