Konwersatorium 5 Empiryczne badanie preferencji konsumenckich Literatura: Varian R.6 Ćwiczenie 1 Jak zwykle w tego typu zadaniach darujmy sobie tworzenie sztucznych przykładów i będziemy analizować wybór między dwoma dobrami X1 i X2. Ceny tych dóbr są sobie równe i wynoszą p1 = p2 = 1. Dochód do dyspozycji na początku wynosi 1000. Analizować będziemy zmiany popytu na te dobra początkowo dla dwóch osób. W następnym samodzielnym zadaniu przeanalizujecie w podobny sposób wybory kolejnych dwóch osób o innych preferencjach. Funkcja Użyteczności U = X0,51X20,5 U = 100X1 + X2 - X12/2 Osoba pani POIU pani RTYU a) Dla każdej z osób znajdź funkcje popytu na dobro X1 i X2, zależne od ceny p1 i p2 oraz dochodu M. b) Znając funkcje popytu dla tych osób określ, co się stanie, gdy zmieni się jedynie cena dobra X1. Wypełnij poniższą tabelę dla każdej osoby oraz narysuj hipotetyczny przebieg funkcji popytu. Cena p1 X1 X2 p1*X1/M p2*X2/M Procentowy udział Procentowy udział wydatków na x1 wydatków na x2 p1= 1 (sytuacja wyjściowa) p1= 5 P1 = 10 c) Znając funkcje popytu dla tych osób określ, co się stanie, gdy jedynie zmieni się dochód. Wypełnij poniższą tabelę dla każdej osoby oraz narysuj hipotetyczny przebieg krzywych Engla. Dochód M = 1000 (sytuacja wyjściowa) M = 500 M = 100 X1 X2 p1*X1/M p2*X2/M Procentowy udział Procentowy udział wydatków na x1 wydatków na x2 Szkic rozwiązania Pani POIU ma preferencje typu Cobba-Douglasa. Ad. a) Przy danych cenach p1=p2=1 i dochodzie M=1000 znam równanie budżetowe p1X1+p2X2=M; czyli X1+X2=1000 W warunkach optymalnego wyboru, w punkcie styczności linii budżetu z krzywą obojętności zachodzi zależność: MUx1 / MUx2 = Px1 / Px2 ; czyli X2/ X1= 1 Rozwiązuję zatem układ równań: X1+X2=1000 X2/ X1= 1 Rozw. X1= 500 X2= 500 Funkcje popytu dla POIU: Popyt na dobro X1=1/2*M/p1 Popyt na dobro X2 = 1/2*M/p2 Ogólnie dla funkcji użyteczności typu Cobba – Douglasa: U=X1aX2b Popyt na dobro X1=a/(a+b) *M/p1 Popyt na dobro X2 = b/(a+b) *M/p2 Ad. b); c) pani POIU U = X1^0,5*X2^0,5 x1 = 0,5*M/p1 x2 = 0,5*M/p2 Zmiana p1 Cena p1 1 5 10 X1 500 100 50 X2 500 500 500 M 1000 1000 1000 p1*X1/M p2*X2/M 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 Zmiana M Cena p1 1 1 1 X1 500 250 50 X2 500 250 50 M 1000 500 100 p1*X1/M p2*X2/M 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 12 10 Cena 8 6 4 2 0 5 10 50 X1 hipotetyczna funkcja popytu 120 100 M 80 60 40 20 0 5 25 50 X1 hipotetyczny przebieg krzywych Engela Pani RTYU Funkcja użyteczności pani RTYU ma postać quasi-liniową: U = 100X1 + X2 - X12/2 funkcje popytu na X1: MRS = MU1/MU2 MU1 = 100 - 2X1/2 MU1 = 100 - X1 MRS = 100 - X1 MRS = P1/P2 P1 = MRS P2 P2=1 MU2 =1 X1 = 100 - P1 nie zależy od dochodu X2 =( M - (100 - P1)* P1)/ P2 x1 = 100 -p1 x2 = (M - (100p1)*p1)/p2 Cena p1 1 5 10 X1 99 95 90 X2 901 525 100 M 1000 1000 1000 P1*X1/M p2*X2/M 0,099 0,901 0,475 0,525 0,9 0,1 Cena p1 1 1 1 X1 99 99 99 X2 901 401 1 M 1000 500 100 P1*X1/M p2*X2/M 0,099 0,901 0,198 0,802 0,99 0,01 Proszę samodzielnie narysować hipotetyczną funkcję popytu i przebieg krzywych Engela. Na podstawie danych z powyższych tabel. Zadanie 1 (zadanie dla dwóch osób po 10 pkt) Proszę wykonać dokładnie takie same polecenia a),b),c) jak w ćwiczeniu 1 dla dwóch osób o następujących preferencjach Funkcja Użyteczności U = min (2X1, X2) U = 2X1 + 3X2 Osoba Pan MNBV Pan ZXCV Zadanie 2 (do zastanowienia na zajęciach) Podział i klasyfikacja dóbr: dobra normalne, niższego rzędu, pierwszej potrzeby, luksusowe Ciekawe czy udało wam się powiązać prezentowane funkcje użyteczności z klasyfikacją dóbr. O ile podział substytuty - dobra komplementarne jest oczywisty, to ciężko znaleźć przełożenie między funkcją użyteczności, a podziałem na dobra normalne i niższego rzędu, luksusowe i niezbędne. Z jakiej właściwości funkcji użyteczności wynika ten poważny mankament? Czy jesteś w stanie znaleźć funkcję użyteczności, dla której X1 i X2 będą dobrami niższego rzędu? Jeżeli będzie to zbyt trudne lub niemożliwe (dlaczego?), to może przynajmniej znajdźcie funkcję użyteczności, dla której tylko jedno z dóbr jest niższego rzędu. *** W teorii ładnie to wygląda: preferencje są dobrze określone, możemy znaleźć funkcję użyteczności, która je reprezentuje, a potem funkcję popytu. Teoria sobie, a rzeczywistość sobie. Ponieważ zwykle dysponujemy informacją o cenach, ilościach i dochodzie, to wnioskowanie odbywa się w przeciwnym kierunku. Na podstawie informacji o wyborach dokonanych przez konsumenta w określonych warunkach możemy wnioskować o funkcji użyteczności. Zadanie 3(5 pkt) Na podstawie dokonanych przez Pana CVBN wyborów określ, jaka funkcja użyteczności dobrze określa jego preferencje. p1 p2 X1 X2 1 2 1 M 1 40 160 200 1 50 400 500 3 90 120 450 Zadanie 4 (15 pkt) Proszę przeanalizować wybory dwóch osób: Bolka i Lolka. Osoby te wydają cały swój dochód na dobro X i Y. Bolek zawsze konsumuje 3 jednostki dobra X łącznie z dwoma jednostkami dobra Y. Cena jednostki X wynosi 2 zł., cena jednostki dobra Y wynosi 4 zł. Bolek dysponuje dochodem w wysokości 70 zł tygodniowo. a) jaka jest postać funkcji użyteczności Bolka? b) Ile X i Y będzie konsumował tygodniowo Bolek c) Proszę przedstawić rozwiązanie graficzne. Lolek ma następującą funkcję użyteczności: U=98X3Y1+80 i tygodniowy dochód równy 64 zł. d) Ile X i ile Y będzie konsumować tygodniowo Lolek? e) Proszę przedstawić rozwiązanie graficzne.