Logistyka produkcji PRODUKCJA WARSZTATOWA

dr inż. Piotr LUBIŃSKI
Politechnika Poznańska
ul. Strzelecka 11 pok.312
www.fem.put.poznan.pl
[email protected]
 Logistyka
zaopatrzenia
 Logistyka
produkcji
 Logistyka
dystrybucji
 Logistyka
części zamiennych
 Logistyka
wtórnego zagospodarowania
- rosnąca konkurencja
- niepewność zamówień (co będziemy produkować?)
- nowych
- realizowanych obecnie
- niepewność terminów (kiedy będziemy produkować?)
- niepewność ogólna (czy cokolwiek będziemy produkować?)
- brak zamówień – niepewność odbiorcy (czy „będzie” klient?)
- nadprodukcja
- cena minimalna
(wymagania
- jakość maksymalna
Klientów)
- sytuacja ekonomiczna ostatecznego odbiorcy
- zagrożenie bezrobociem
- brak stabilności
- zachwiana hierarchia wartości
- brak zaufania do rządu
- drogie kredyty – spadek konsumpcji
- nadmiar mocy produkcyjnych
- zobowiązania i kredyty do spłacenia, podatki..
- „niewspółczesna” struktura produkcyjna
- „niewydolny” system zarządzania i sterowania
- zbyt duże zatrudnienie
- ogromna bezwładność systemu (+ duża niestabilność
otoczenia)
- długie czasy realizacji zlecenia produkcyjnego
- rozbudowane struktury
- przepływ kompletnego zlecenia (zakupy produkcja – montaż – sprzedaż/dostawa)
- rozbudowany system magazynowy (liczne i duże
magazyny)
- „wierny klient” – abstrakcyjne pojecie stosowane w
teorii marketingu
- ciągłe poszukiwanie „okazji” tanich zakupów
- wysokie wymagania jakościowe jako nowy standard
- wysokie wymagania terminowe (krótkie cykle
dostaw)
- dążenie do niezobowiązujących ustaleń (zamiast
szczegółowych kontraktów)
- ceny – równanie do najniższych
- dominująca postawa dużych grup przedsiębiorstw
- wymagania rzetelności (przy własnej …arogancji)
- duża liczba drobnych zleceń zastępuje duże zlecenia
- restrukturyzacja:
- podział na „samodzielne jednostki biznesu”
- zintensyfikowanie wysiłków („gospodarność”)
- możliwość likwidacji deficytowych obszarów
- wprowadzenie „nowych” koncepcji
zarządzania/sterowania:
- JiT – technika i strategia
- MRP II (o ile jest czas, finanse i MRP)
- „kan-ban” – odwrócenie tradycyjnej koncepcji
(istotna wada: stabilny i powtarzalny asortyment)
- ESP/ESM
- CIM
- przejęcia i fuzje (oraz inne „zrzeszenia”)
- wspólne inwestowanie (często konkurentów)
Jest to system logistyczny związany
z rynkiem, stanowi połączenie pomiędzy
logistyką dystrybucji dostawców i logistyką
produkcji w przedsiębiorstwie odbiorcy;
przedmiotem działań logistyki zaopatrzenia
są towary (surowce, materiały pomocnicze
i eksploatacyjne, części z zakupu i towary nabywane
w handlu), które należy udostępnić
przedsiębiorstwu/przygotować, zgodnie
z jego zapotrzebowaniem
Myślenie kategoriami systemowymi – wyjście
poza granice jednego przedsiębiorstwa
Myślenie kategoriami kosztów ogólnych
Trzy zasady zewnętrznego zaopatrzenia:
- zaopatrzenie indywidualne
- zaopatrzenie z zapasu
- dostawa zsynchronizowana z produkcją lub zużyciem
Zaopatrzenie indywidualne
• niskie zaangażowanie kapitału
• niskie koszt magazynowania
• możliwość wystąpienia opóźnień dostaw – może
to być przyczyną:
 opóźnień produkcji
 słabszego wykorzystania potencjału
 wydłużenia czasu dostaw
• stosowana do towarów dostępnych „od reki”
Zaopatrzenie z zapasu
• nabywanie większych ilości
• większe zaangażowanie kapitału
• większe koszty magazynowe
• problem optymalnej wielkości zamówienia
(jedno zamówienie – wiele dostaw?)
Dostawa zsynchronizowana z produkcją lub zużyciem








dostawa w terminach
zaopatrzenie dzienne (z pojazdów na produkcję)
zapasy zabezpieczające - niskie koszty
konieczność wysokiej niezawodności dostawców
ścisła współpraca dostawca-odbiorca (zmiany w programie
produkcji)
konieczność istnienia/działania systemu planowania i sterowania
dostawami
zaawansowana integracja informatyczna
trzy płaszczyzny:



uzgodnienia ramowe – warunki współpracy
zamówienia ramowe – zapotrzebowanie (tydzień, dzień)
dostawa na wezwanie – ilości, terminy, punkty dostawy
 Polityka
produktu
 Polityka
kontraktacji (polityka
warunków)
 Polityka
komunikacji
 Polityka
zakupów
Kształtowanie produktu
Program zaopatrzenia
• określa jakie grupy towarów będą sprowadzane
do przedsiębiorstwa w okresie objętym planem:
 jakie rodzaje towarów
 w jakich ilościach
 w jakim czasie
• uwzględniamy zmiany:
 w konstrukcji
 materiałowe
 grupa detali - podzespół
• Problem „make-or-bay”
• Koncepcja „modular sourcing” – dostawy oparte o gotowe moduły
zamiast kompletu wielu detali (np. surowe – gotowe klapy do autobusów)
Współpraca z logistyką produkcji – wielkości i terminy
zapotrzebowania na wyroby gotowe są podstawą tworzenia planów potrzeb
materiałowych (surowce, podzespoły..)
Określa związek pomiędzy ceną nabycia
towaru a zakresem świadczeń od strony
dostawcy (możliwość powiązania transportu
dystrybucyjnego i zaopatrzeniowego)
Istotne znaczenie podczas negocjacji
 rabaty
 wielkość partii dostawy
 terminy dostaw i ich wielkość w przedziałach czasu
 transakcje barterowe
EXW – sprzedaż loco zakład, zleceniodawca (kupujący) określa wszystkie usługi
logistyczne, przejmuje wszystkie powstałe koszty logistyczne; nadawca
(sprzedający) „kończy” na załadunku środka transportu;
ZASADA SAMODZIELNEGO SPROWADZANIA
FOB – sprzedający „odpowiada” za towar aż do jego przejęcia przez statek;
przekazanie towaru (RYZYKA i KOSZTÓW) następuje na burcie statku
w porcie nadania,
FLA – odmiana FOB z dowolnym przewoźnikiem, w transporcie lotniczym towar
przekazany jest wcześniej niż „na burcie samolotu”
CIF – sprzedający „odpowiada” za wszystko aż do portu przeznaczenia, dalej
kupujący – PODZIAŁ KOSZTÓW LOGISTYCZNYCH
CPT – odpowiedzialność sprzedającego aż do stacji przeznaczenia odbiorcy
ustalonej w umowie
DDP – wszystko: cło, transport, dokumenty celne i przewozowe po stronie
sprzedającego, koszty tych działań w cenie wyrobu;
ZASADA DOSTARCZANIA PRZEZ DOSTAWCĘ
Polityka komunikacji ma wyjaśnić
dostawcy istotę i zamierzenia polityki
zaopatrzenia
• pozyskanie zdolności wytwórczych
• pozyskanie woli świadczenia dostaw
• zapewnienia oferentów co do wywiązywania się
z zawartych umów
• instrumenty polityki komunikacji
„Dni dostawców” (aktualnych i potencjalnych)
Związek pomiędzy kanałami zaopatrzenia a logistyką zaopatrzenia
Dotyczy ustalenia dróg zaopatrzenia, zakupy:
- bezpośrednie
- przez pośredników
- przez hurtownie
- u detalistów
Problem liczby dostawców i ich „geografii”
Koncepcje „single sourcing” i duble sourcing” (just-in-time)
Koncepcja „global sourcing”
- różnice cen
- kursy walut
- mniejsze ryzyko strajkowe
- mniejsza niezawodność dostaw
- wyższe koszty dostaw/transportu
- większa złożoność systemów fizycznych i informatycznych
- koszty koordynacji
- rola i miejsce Spedytora (Operatora Logistycznego)
Jest zlokalizowana pomiędzy logistyką
zaopatrzenia i logistyką dystrybucji, łączy
je ze sobą, obejmuje wszystkie czynności,
które związane są z zaopatrzeniem
procesu produkcji w stosowne towary
(surowce, materiały pomocnicze i eksploatacyjne
oraz półwyroby i części z zakupu)
z przekazywaniem półwyrobów oraz
wyrobów gotowych do obszaru zbytu

W przeszłości – planowanie oddzielnych etapów
produkcji, bez wzajemnego dostosowania ;
konieczność kompensacji zapotrzebowania
poszczególnych etapów przez tworzenie buforów
Jedna dostawa do zaopatrzenia produkcji bezpośrednio
do pierwszego etapu produkcji – decyzje produkcyjne mają
bezpośredni wpływ na logistykę zaopatrzenia

Konieczność spojrzenia systemowego

Myślenie kategorią kosztów
uchwycenie istotnych składników kosztów w logistyce produkcji
obniżenie kosztów produkcji i zapasów
zmniejszenie partii produkcyjnej
częsta zmiana asortymentu
częste przezbrajanie (koszty zapasu a koszty procesy)
LOGISTYKA PRODUKCJI to
SYSTEM PRODUKCYJNY oraz
SYSTEM PLANOWANIA I STEROWANIA PRODUKCJĄ
Struktura procesu a liczba i rozmieszczenie magazynów
w przepływie materiałów i towarów (warunki
techniczne
i ekonomiczne)


Podstawowe typy organizacyjne produkcji:
 PRODUKCJA WARSZTATOWA
 PRODUKCJA POTOKOWA
 PRODUKCJA GNIAZDOWA
Typy produkcji zorientowane na program produkcyjny:
 PRODUKCJA MASOWA
 PRODUKCJA SERYJNA
 PRODUKCJA JEDNOSTKOWA
Rozmieszczenie stanowisk roboczych według
wykonywanych zabiegów
WARSZTAT – jednostka grupująca maszyny
wykonujące rodzajowo podobne zabiegi
Zamówienia wędrują pomiędzy warsztatami zgodnie z technologią
Możliwe powroty do warsztatów
Przerywany transport materiałów
Konieczność składowania pośredniego – rozdzielnia robót
Trudności zsynchronizowania robót i transportu
Zróżnicowanie produktów i wielkości partii produkcyjnych i transportowych
Problem dostosowania zapotrzebowania i struktury zdolności produkcyjnych
Konkurencja celów „dylemat planowania”:
 Czas realizacji zamówienia
 Wykorzystanie zdolności produkcyjnych
Rozmieszczenie systemów roboczych według
podobieństwa technologii obrabianych wyrobów;
podobna kolejność operacji – zasada przepływu
Produkcja seryjna, rytm produkcji
Ciągły transport materiału
Wymóg dostępności materiału
Przestoje - konieczność zapasów buforowych
 uszkodzenia narzędzi
 przerwy w pracy personelu
Wysokie wymagania niezawodności środków transportu
i przeładunku
Możliwa wysoka automatyzacja systemów i środków transportu
(palety produkcyjne)
Przestrzenne grupowanie jednostek produkcyjnych
o różnych funkcjach – umożliwia to kompletną
obróbkę określonej grupy (rodziny części)
podobnych wyrobów
Elastyczny System Produkcyjny/Montażowy
Grupowanie przestrzenne:







skracanie dróg transportowych
uproszczenie systemów transportu
zwiększenie przejrzystości procesu przebiegu produkcji
uproszczenie planowania i sterowania produkcją
redukcja czasu oczekiwania zamówień
redukcja zapasów
redukcja cykli produkcyjnych
Zadaniem logistyki produkcji jest
zaopatrywanie jednostek produkcyjnych przez
długi czas
w takie określone materiały
Produkcja MASOWA
 wysoka mechanizacja/automatyzacja
 kolejność rodzajów produkowanych
wyrobów
 wielkość serii produkcyjnych
Produkcja SERYJNA
 poważniejszy problem przezbrajania obrabiarek
 ważne planowanie wielkości serii produkcyjnych
 większa elastyczność systemów logistycznych
Produkcja JEDNOSTKOWA
 największa elastyczność systemu logistycznego
 ciągłe zmiany materiału do produkcji:
 rodzajowe
 ilościowe
ZASADA SPROWADZANIA
ZASADA DOSTARCZANIA
Sterowanie zapotrzebowaniem
Sterowanie zużyciem
Samodzielne zaopatrywanie
(pobieranie z magazynu)
Zaopatrywanie z magazynu
(obsługa z magazynu)
Plan produkcji
Podstawa: zużycie materiału w
jednostce produkcyjnej
Kwity pobrania,
pobranie materiału
„Zassanie” materiału przez
stanowiska robocze zależnie od
zlecenia
Kompletacja w magazynie (na zlecenie)
Zakup materiału niezależny od
zleceń
Przekazanie do produkcji
System 2 i 1 pojemnika
Pozostaje w ścisłym związku z typami produkcji;
przedmiotem planowania układu systemu produkcji
jest ustalenie przestrzennego rozlokowania
związanych z określonym miejscem podsystemów
produkcyjnych na z reguły z góry określonej
powierzchni, na której ma odbywać się produkcja
Stopnie szczegółowości:
• Ustalenie wewnątrzzakładowych miejsc dla segmentów
produkcyjnych (wydziały w ramach obszaru)
• Lokalizacja jednostek produkcyjnych w segmentach
(maszyny, stanowiska na wydziale) oraz uporządkowanie
magazynów
Cele rozplanowania układu systemu produkcji:





Minimalizacja kosztu przepływu materiału
Przejrzystość i jednolitość kierunku przepływu materiału
Elastyczność (zmienne wymaganie produkcji)
Stopień wykorzystania przestrzeni
Produkcja warsztatowa:
 maksymalna szczegółowość planowania układu
 lokalizacja magazynu pośredniego (bufor)
 Produkcja potokowa:
 rozmieszczenie jednostek produkcyjnych zgodne z kolejnością obróbki
przedmiotów – brak problemów planowania
 ważna rola magazynów buforowych (liczba, miejsce, powierzchnia)
 Produkcja jednostkowa:
 uwzględnić lokalizację gniazd i stanowisk w tych gniazdach
 istotny wpływ rodzaju wykorzystywanego środka transportu
(np. stanowiska wzdłuż drogi automatycznego środka transportu)
 TRANSPORT
 GOSPODARKA
MAGAZYNOWA
 MAGAZYN
 OPAKOWANIE
 OBSŁUGA
/OPRACOWANIE ZAMÓWIEŃ
TRANSPORT - czynniki kształtujące
wewnątrzzakładowy system transportu:
•
•
•
•
•
materiał
intensywność transportu
trasa transportu
przepisy
typ organizacji produkcji
 potokowa
 warsztatowa
•
•
•
•
koszty
elastyczność
sprzężenie informatyczne (stacjonarne i mobilne)
procesy przeładunkowe
GOSPODARKA MAGAZYNOWA zmniejszenie
zapasów, w połączeniu ze zredukowaniem średnich
cykli produkcyjnych stanowi właściwy cel dla
logistyki produkcji; funkcje magazynów
produkcyjnych:
magazyn zorientowany na produkcję:
 funkcja kompensacyjna – bufor w łańcuchu
 funkcja sortująca – bufor dyspozycyjny
 funkcja zabezpieczająca – bufor w przypadku zakłóceń
magazyn zorientowany na zbyt:
 funkcja zapewniająca elastyczność
 funkcja skracająca czas dostaw
 funkcja substytucyjna
MAGAZYN możliwie mały
Bufor – nie proces magazynowania lecz proces
przemieszczania
• centralne magazyny półfabrykatów – produkcja
warsztatowa
• rozdzielnie robót
• zdecentralizowane magazyny – produkcja gniazdowa
• miejsca odkładcze przy stanowiskach
OPAKOWANIE – funkcje:
 magazynowa
 transportowa
 manipulacji
 zmechanizowanej
 zautomatyzowanej
 identyfikacji, samozliczeniowość
 problem dostępności:
 rozmieszczenie i ukierunkowanie detali
 częściowo składana ścianka
OBSŁUGA/OPRACOWANIE ZAMÓWIEŃ - zapewnienie przepływu
informacji związanych z przepływem materiałów i towarów;
realizacja przepływu informacji, który towarzyszy fizycznemu
zaopatrzeniu w materiały do produkcji, generuje to zamówienia
dla transportu
- rodzaj środka transportu,
- miejsce przejęcia,
- ilość towaru,
- miejsce docelowe
i magazynowania
- ilość do magazynowania lub wydania
Zamówienia wewnętrzne:
 produkcyjne
 związane z logistyką
Nadawanie terminów dla zamówień produkcyjnych
OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ
Rodzaje informacji:
 poprzedzające
 towarzyszące
 potwierdzające
Rosnąca integracja obszarów – przepływ informacji oparty o
wspólną bazę danych
Rosnące uzależnienie – funkcja jednego obszaru automatycznie
wywołuje działania innego
Dla produkcji na indywidualne zlecenie/zamówienie proces
obsługi zamówienia obejmuje śledzenie drogi zamówienia przez
system produkcyjny
Jest to system powiązany z rynkiem;
łączy logistykę produkcji przedsiębiorstwa
z logistyką zaopatrzenie nabywcy;
obejmuje wszystkie czynności, które mają
związek z zaopatrzeniem klienta w wyroby
handlowe (bezpośrednio z produkcji
lub z magazynów zbytu)
DZIAŁ ZBYTU




Pozyskanie klientów
Opieka nad klientami
Określenie cech przyszłych produktów
Współpraca z Działem Badań i Rozwoju
LOGISTYKA DYSTRYBUCJI
 Wywołuje przepływ towarów
 Dostawa przez dostawcę
- docieramy do klienta
- system logistyki i dystrybucji
 Samodzielne sprowadzanie
- odbiór własny
KODEL KLASYCZNY
„Produkować zgodnie z zapotrzebowaniem rynku”
MODEL WSPÓŁCZESNY
„Najpierw sprzedać – później produkować”
„Just for you”
 Wymaga cechy obsługi
 duża szybkość
 duża elastyczność
 Klient ceni kompletnie wykonane zamówienie „perfect order”
 obsługa dostawcza
 jakość wyrobu
 doradztwo
 Polityka
produktu
 Polityka warunków dostawy
 Polityka komunikowania
 Polityka dystrybucji
ASORTYMENT WYROBÓW
wraz ze wzrostem asortymentu i różnorodności – rosną też
problemy logistyczne:




opracowanie zamówień
pakowanie
transport
wzrost zapasów w magazynach
OBSŁUGA i ŚWIADCZENIE GWARANCJI
czyli LOGISTYKA CZĘŚCI ZAMIENNYCH
 niewłaściwa postać – duże opakowania
 problemy w eksploatacji, transporcie, magazynowaniu
 standaryzacja wymiarów
KSZTAŁTOWANIE WYROBÓW (suma powyższych)
ELEMENTY polityki warunków dostawy
• Cena - to nie tylko koszt + założony zysk
 rabaty
 terminy płatności
 koszty wysyłki w cenie wyrobu
• Warunki finansowania
• Leasing
• Wynajem długoterminowy
ELEMENTY polityki komunikowania
• Reklama
zabezpieczenie od strony logistyki
reklama możliwości logistycznych
dobra lub zła obsługa
• Public relation
• Promocja sprzedaży
opakowanie impulsem do zakupu
• Sprzedaż bezpośrednia
informacja bieżąca o stanie logistyki
ELEMENTY polityki dystrybucji:
• sposób sprzedaży
• droga zbytu
• obsługa dostawcza
 Kanały dystrybucji
 Ilość hurtowni i detalistów
 System własny i obcy
Oddziaływanie niedoborów
TRACIMY SPRZEDAŻ i MIEJSCE NA PÓŁKACH
JEŚLI NIE MAMY TOWARÓW
KANAŁ LOGISTYCZNY
strumień towarów
Magazyn fabryczny
(producent)
Dział sprzedaży
Tabor transportowy
(producent)
Regionalny magazyn wysyłkowy
(producent)
Spedycja
Magazyn wysyłkowy
Przedsiębiorstwa magazynowego
Spedycja
Odbiorcy finalny
KANAŁ KONTRAKTACYJNY
strumień praw do towarów
Regionalne biuro sprzedaży
(producent)
Hurtownie
Handel detaliczny
Odbiorcy finalni
Dziękując za uwagę
życzę Państwu
Dobrego Dnia