PROGRAM PROFILAKTYCZNY PRZEDSZKOLA nr 12 W NYSIE W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 "BEZPIECZNY PRZEDSZKOLAK" 1 WSTĘP Zadaniem przedszkola jest zapewnienie dzieciom właściwych warunków rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego, jak i również przygotowanie dziecka do nauki w szkole. Najważniejsze zadanie przedszkola to zapewnienie bezpieczeństwa dzieci, a narażone są one na wiele zagrożeń pochodzących ze świata ludzi i zwierząt. Dlatego przedszkole poza edukacją i wychowaniem dzieci, powinno także prowadzić działania profilaktyczne, tzn. zapewniające dzieciom zdrowie i bezpieczeństwo w każdym podejmowanym działaniu. Wiek przedszkolny to specyficzny okres w życiu dziecka, mający istotny wpływ na zmiany zachodzące w jego indywidualnym rozwoju, profilaktyka w przedszkolu ma zapobiegać wszelkim niepożądanym zjawiskom w rozwoju. Działaniem profilaktycznym będzie zatem każde pozytywne oddziaływanie pedagogiczne, utrwalające wartościowe cechy, a zapobiegające powstawaniu tych niepożądanych. Założenia programu Niniejszy program profilaktyczny przedszkola ma za zadanie uświadomić dzieci w wieku przedszkolnym o istniejących w życiu ludzkim zagrożeniach pochodzących ze świata ludzi i zwierząt oraz wyposażyć je w umiejętność radzenia sobie z nimi. Obowiązkiem każdej osoby dorosłej, zwłaszcza nauczycieli jest stwarzanie każdego dnia warunków sprzyjających kształtowaniu postaw odpowiedzialności za życie własne oraz innych. Tylko kreatywna realizacja działań o charakterze profilaktycznym przez nauczycieli umożliwi wytworzenie się określonych kompetencji u dzieci i ułatwi funkcjonowanie w życiu następnych pokoleń w przyszłości. Realizacja programu pozwoli wyposażyć dzieci w sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo oraz ukształtować postawy bezpiecznych zachowań w trosce o własne zdrowie i bezpieczeństwo. Dzieci wyposażone w wiedzę na temat bezpieczeństwa i zdrowia będą potrafiły przewidywać i unikać zagrożeń, posiadać wiadomości i umiejętności potrzebne do pokonywania trudnych sytuacji w przedszkolu, w domu, a następnie w szkole. OPIS SPOSOBU REALIZACJI CELÓW KSZTAŁCENIA I ZADAŃ USTALONYCH W AKTUALNIE OBOWIĄZUJĄCEJ PODSTAWIE PROGRAMOWEJ WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO Program jest zgodny z Podstawą programową wychowania przedszkolnego zatwierdzoną przez MEN (Rozporządzenie MEN z dnia 17 czerwca 2016. Zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U.poz. 895.i Dz.U.poz. 895.) 2 Realizacja zagadnień związanych z bezpieczeństwem dzieci oraz rozpoznawaniem i unikaniem zagrożeń przez wychowanków powinna przybierać różnorodne formy działań edukacyjnych od zajęć plastycznych, muzycznych, teatrzyków, zabaw na terenie ogrodu, wycieczek, po wizyty gości w przedszkolu-z przedstawicielami takich instytucji, jak: Straż Miejska, Straż Pożarna, Komenda Policji. Realizacja programu odbywać się będzie w ciągu całego roku szkolnego poprzez realizacje treści z n/w obszarów tematycznych podczas różnych form aktywności w czasie pobytu dziecka w przedszkolu( zajęć dydaktycznych, zabaw, spacerów, przez wszystkie grupy-samodzielnie lub z pomocą policjanta, strażaka, lekarza, pielęgniarki, ratownika medycznego itp. Zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa będą częstym elementem zajęć integrujących różne obszary edukacji: w zakresie mowy i myślenia, w zakresie przygotowania do pisania i czytania, edukacji przyrodniczej, matematycznej, ruchowej, muzycznej, kulturowo- estetycznej i technicznej współpracę z w/w instytucjami. Realizacja programu wymaga także wykorzystywania różnorakich środków dydaktycznych wspomagających proces rozwoju dziecka, zorganizowanie wycieczek i wyjść poza teren przedszkola, wdrożenia wszystkich pracowników przedszkola do realizacji programu i współpracy z rodzicami. Wdrażanie programu wymaga uwzględnienia oddziaływań profilaktycznych w środowisku rodzinnym w celu osiągnięcia skuteczności w utrwalaniu wzorców bezpiecznego stylu życia. BLOKI TEMATYCZNE PROGRAMU 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. „Jestem bezpieczny na drodze”-kształtowaniebezpiecznej postawy na drodze „ Uwaga pożar”- zapobieganie pożarom „ Potrafię bawić się bezpiecznie ‘’- bezpieczeństwo podczas zabawy „Nie -dziękuję”- kształtowanie właściwych postaw wobec obcych „Co robić – zostałem sam”- postępowanie w razie zgubienia się „ Zła pogoda”- postępowanie w razie nagłej zmiany warunków atmosferycznych ,,Bezpieczne wakacje’’- bezpieczne korzystanie ze środków komunikacji podczas podróży i bezpieczne spędzanie wakacji w górach, nad morzem i jeziorem. CELE GŁÓWNE PROGRAMU: 1. Wdrożenie dzieci w wieku przedszkolnym do stosowania zasad bezpieczeństwa poprzez ukazywanie źródeł powstawania sytuacji niebezpiecznych 2. Kształtowanie u dzieci właściwych postaw i umiejętności właściwego reagowania w sytuacjach zagrożenia. CELE SZCZEGÓŁOWE 1. Zapoznanie dzieci z zagrożeniami, jakimi mogą się spotkać np. podczas zabawy w przedszkolu, ogrodzie, w domu, w kontakcie z urządzeniami technicznymi, , w trakcie zabaw ze zwierzętami itp. 2. Wyrabianie u dzieci właściwych postaw i reakcji w obliczu zagrożenia pożarowego, anomalii pogodowych oraz sytuacjach nietypowych takich jak: zagubienie się w dużych zbiorowiskach ludzkich . 3. Kształtowanie postaw asertywnych w kontaktach z osobami dorosłymi i umiejętności odmawiania w sytuacjach mogących narazić je na jakiekolwiek niebezpieczeństwo. 4. Zapoznanie z podstawowymi zasadami obowiązującymi w ruchu drogowym i ich przestrzeganiem. 5. Zaznajomienie dzieci z podstawowymi czynnościami ratowniczymi w warunkach nieobecności osób dorosłych. 3 .OBSZARY PODSTAWY PROGRAMOWEJ WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO, NA KTÓRE POŁOŻONY JEST GŁÓWNY NACISK W TRAKCIE REALIZACJI PROGRAMU KSZTAŁTOWANIE UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH DZIECI: POROZUMIEWANIA SIĘ Z DOROSŁYMI I DZIEĆMI, ZGODNE FUNKCJONOWANIE W ZABAWIE I W SYTUACJACH ZADANIOWYCH obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby zrozumieć to, co mówią i czego oczekują; grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej ( stara się współdziałać w zabawach i sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych; w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swojego zachowania; umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie, komu można podawać takie informacje. WDRAŻANIE DZIECI DO DBAŁOŚCI O BEZPIECZEŃSTWO WŁASNE ORAZ INNYCH. DZIECKO KOŃCZĄCE PRZEDSZKOLE I ROZPOCZYNAJĄCE NAUKĘ W SZKOLE PODSTAWOWEJ: wie jak należy zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można poprosić o pomoc, umie o nią poprosić; orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystania ze środków transportu; zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich; wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości); próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma rozeznanie, gdzie można się samodzielnie bawić, a gdzie nie; POMAGANIE DZIECIOM W ROZUMIENIU ISTOTY ZJAWIŚK ATMOSFERYCZNYCH I W UNIKANIU ZAGROŻEŃ. DZIECKO KOŃCZĄCE PRZEDSZKOLE I ROZPOCZYNAJĄCE NAUKĘ W SZKOLE PODSTAWOWEJ: rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku; podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo wynikające z pogody, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki w mroźną pogodę wie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radio i w telewizji, np. że będzie padał deszcz, śnieg, wiał wiatr, stosuje się do podawanych informacji w miarę swoich możliwości WYCHOWANIE RODZINNE, OBYWATELSKIE, PATRIOTYCZNE wymienia imiona i nazwiska osób bliskich, wie, gdzie pracują, czym się zajmują; zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna ważniejsze instytucje i orientuje się w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby, np. strażak, policjant; 4 METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU Metody pracy: o metody podające: opowiadanie, pogadanka, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki, praca z tekstem o metody praktyczne: ćwiczenia, gry dydaktyczne, zabawy intelektualne, pokaz symulacja, spotkania, wycieczki i inne. o problemowe (konwersacje, metody aktywizujące typu inscenizacja, drama, gry dydaktyczne, dyskusja, burza mózgów o eksponujące (np.plansze, ekspozycja ) o programowane (z użyciem np. komputera i projektora) Formy pracy: o spotkania dzieci z przedstawicielami zawodów tj. strażak, policjant, strażnik miejski, przedstawiciel PWSZ w Nysie, specjalista do spraw technik komputerowych, pielęgniarka itp. w ramach bloków tematycznych o nawiązanie współpracy z rodzicami lub opiekunami dzieci- spotkania z zaproszonymi gośćmi. o prowadzenie zajęć w formie zabawy i inscenizacji w zakresie realizacji programu profilaktycznego przez nauczycieli. o zabawy i gry ruchowe(m.in. przygotowujące dzieci do roli pieszego, pasażera, zabawy umożliwiające poznanie znaków drogowych i sygnałów drogowych); o spacery i wycieczki, o udział w konkursach SPOSOBY OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ Ustna pochwała; Dyplom i odznaka ,, BEZPIECZNY PRZEDSZKOLAK”. MATERIAŁ DO REALIZACJI L.p. 1. Zagadnienia Cele operacyjne dziecko zna, rozumie i stosuje w praktyce zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym Bezpieczeństwo na podczas: drodze - poruszania się po chodniku, ulicy, - na przejściu dla pieszych, - w trakcie jazdy samochodem, rowerem; potrafi wezwać służby ratownicze w Formy realizacji Blok tematyczny „Jestem bezpieczny na drodze” Zabawy dydaktyczne Spacery i wycieczki 5 miejsce wypadku. 2. Ochrona p/pożarowa 3. Bezpieczeństwo podczas zabawy zna przyczyny powstawania pożarów; potrafi określić zasady zachowania się w sytuacji zagrożenia: - ogień w domu, - ogień w lesie, - w najbliższym otoczeniu, - pożar we własnym mieszkaniu, - pożar w sąsiednim mieszkaniu, zna numery telefonów alarmowych rozumie konieczność przestrzegania zasad ochrony przeciwpożarowej; zna podstawowe zasady zachowania się: -w przedszkolu - na placu zabaw, - podczas zabawy w domu, wie gdzie można bezpiecznie się bawić a gdzie nie wie, czym są środki chemiczne stosowane w gospodarstwie domowym, wie ,że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych zna zagrożeniami wynikające z niewłaściwego posługiwania się urządzeniami elektrycznymi 4. Kształtowanie właściwych postaw wobec obcych potrafi umiejętnie zachować się w kontakcie ze zwierzętami, zna sposoby zachowania się na wypadek ataku psa. dziecko wykazuje asertywną postawę wobec osób jemu nieznanych, potrafi grzecznie odmówić nieznanej osobie, potrafi w sytuacji zagrożenia prosić o pomoc, zna rodzaje niebezpieczeństw, jakie mogą grozić dziecku: - „zły dotyk” - przemoc, agresja, - niebezpieczeństwo związane z oddaleniem się z miejsca zamieszkania, - poczucie osamotnienia i strachu, informuje rodziców o zaistniałej sytuacji; Prace plastyczne Piosenka, Spotkanie z policjantem rozmowa, wiersze Blok tematyczny „Uwaga pożar” Spotkanie z przedstawicielami Straży Pożarnej Objaśnienia Ewakuacja Plansze Wycieczka do ZSP Odgrywanie scenek dramowych Blok tematyczny „Potrafię bawić się bezpiecznie” „Kodeks przedszkolaka” Pogadanki, Opowiadania Spotkanie z pielęgniarką Pogadanki, opowiadania Wycieczka do apteki Spotkania z przedstawicielami policji z udziałem psów (pogadanka, pokaz pozycji obronnej Blok tematyczny „Nie- dziękuję” Opowiadania i bajki: „Siedem koźlątek” „Czerwony kapturek” Odgrywanie scenek dramowychScen ki. Historyjki obrazkowe. Opowiadania 6 5. dziecko posiada umiejętność zachowania się w sytuacji zagubienia w lesie, dużym skupisku ludzi, np. podczas festynu, w dużym sklepie itp. wie kogo może prosić o pomoc, potrafi zachować spokój i wezwać pomoc w sytuacji, gdy zostanie samo Blok tematyczny „Co robić, zostałem sam” Scenariusze, scenki sytuacyjne dziecko posiada umiejętność właściwego doboru ubrania odpowiedniego do warunków pogodowych, rozumie konieczność pozostania w miejscu bezpiecznym podczas trudnych warunków pogodowych;huraganu, burzy, ulewy, upałów wie, gdzie się ukryć i jak postępować w obliczu zagrożenia związanego z nagłą zmianą pogody. Blok tematyczny „Zła pogoda” wymienia osobowe środki transportu zna zasady korzystania z publicznych środków komunikacji - spokojne oczekiwanie na przystanku z dala od jezdni - wsiadanie i wysiadanie z pojazdu trzymając się poręczy lub osoby dorosłej - powstrzymywanie się od głośnych rozmów, aby nie przeszkadzać innym pasażerom zna zasady bezpieczeństwa podczas podróżowania samochodem -podróż tylko w foteliku -wsiadanie i wysiadanie od strony chodnika - spokojne zachowywanie się podczas podróży -stosowanie się do poleceń osoby dorosłej wie jakich niebezpieczeństw unikać podczas wakacji w górach.nad morzem, i jeziorem Scenariusze Scenki sytuacyjne Pogadanki Postępowanie w razie zgubienia się 6. Postępowanie w razie nagłej zmiany warunków atmosfery- cznych 7 Bezpieczeństwo podczas podróży i na wakacjach Pogadanki, historyjki Procedury osiągania celów W przekazywaniu powyższej wiedzy należy stosować metody aktywizujące. Zabawa jest naturalną forma nauczania dzieci w wieku przedszkolnym. Ważnym czynnikiem są także odpowiednie środki dydaktyczne (fantomy, tablice, plansze, ilustracje oraz środki audiowizualne). Należy w formie ćwiczeń przeprowadzić ewakuację budynku przedszkolnego. 7 Oczekiwane efekty Poprzez realizację treści programu profilaktycznego ,,Bezpieczny Przedszkolak” chcemy aby dzieci : nauczyły się pozytywnych zachowań i postaw oraz właściwego postrzegania i rozumienia ludzi potrafiły dokonywać właściwych wyborów w życiu radziły sobie w trudnych sytuacjach wiedziały,że samodzielne stosowanie lekarstw i środków chemicznych jest szkodliwe dla zdrowia wiedziały jak się zachować w sytuacjach zagrożenie samodzielnie dążyły do zdrowego stylu życia METODY PRZEPROWADZANIA ANALIZY GOTOWOŚCI DZIECKA DO PODJĘCIA NAUKI W SZKOLE Analiza osiągnięć dziecka (np. ankieta obrazkowa zawierająca scenki sytuacyjne dotyczące zachowań pozytywnych i negatywnych), Wnioski z obserwacji zachowań dzieci Wytwory dzieci, osiągnięcia w konkursach Ocena efektów realizacji „Programu profilaktycznego’’-sprawozdanie z realizacji programu na koniec roku szkolnego. Podstawę dla formułowania oceny realizacji programu będą stanowiły: rozmowy z rodzicami, rozmowy z nauczycielami, analiza dokumentów – dziennik, plany pracy, badania ankietowe. Współuczestnicy programu: Komenda Powiatowa Straży Pożarnej Komenda Powiatowa Policji Straż Miejska PWSZ w Nysie 8