teorii zachowania konsumenta
advertisement
Teoria zachowania konsumenta • Ocena teorii naukowych w kategoriach konkurencyjności hipotez (która ma więcej do zaoferowania) Brak absolutnych standardów, do których miały by się dostosować inne teorie Prawo opadającej krzywej popytu • • • • (wielkość popytu jest odwrotnie proporcjonalna do wielkości cen ) Prawo wyprowadzone z bardzo podstawowych założeń dotyczących zachowania konsumentów jest jednym z najlepiej potwierdzonych statystycznie praw w ekonomii Najbliższe teorii zachowania konsumenta Położenie krzywych szacujemy przy pomocy metod statystycznych silne założenia dotyczące czynników kształtujących. Prawo popytu przez lata było krytykowane i wzbogacana o wiele teorii by jak najdokładniej poznać Teorię zachowania konsumenta • Marshall pierwszy zauważył, że Uniwersalne Prawo Popytu podlega wyjątkom: • Natrafił na paradoks Giffena: negatywny efekt dochodowy zmiany cen jest tak duży, że równoważy negatywny efekt substytucyjny tej zmiany (przy b.niskich dochodach, zwiększenie ceny dóbr podstawowych powoduje zwiększenie popytu na to dobro i zmniejszenie popytu na dobro komplementarne) • Słucki- Allen – Hickes rozłożyli reakcję konsumenta na zmiany ceny na efekt dochodowy (obniżenie ceny powoduje zwiększenie siły nabywczej konsumenta i zwiększenie popytu ) i substytucyjny (zwiększenie ceny dobra A dobro B staje się relatywnie tańsze i wzrasta na nie popyt). Kolejną teorią - Teoria Obojętności Zakłada porównanie parami koszyków dóbr różniących się od siebie w nieskończenie małym stopniu Wady Teorii obojętności Jest równie nieobserwowalna jak teoria porównań użyteczności krańcowych, (którą twórcy teorii obojętności krytykowali). Krzywe obojętności nie pomagają przewidzieć, które krzywe popytu będą miały ujemne, a nie dodatnie nachylenie. ~ Teoria konsumenta dalej pozostaje dokonywana ex post, racjonalizuje dowolne zmiany popytu i wciąż nie jest przewidywalną Teorii ujawnionej preferencji • Samuelson odrzucił użyteczność, ograniczając się do sum wartości (Q•P) Fundamentalne twierdzenie teorii konsumpcji: Wybór racjonalny = konsument woli więcej niż mniej, jego wybory są spójne, przechodnie i powtarzalne • Zawiera wszystkie możliwe do zaobserwowania wnioski teorii obojętności • Preferencje konsumentów analizuje na podstawie ich ujawnionego zachowania • W teorii tej efekt dochodowy jest mierzalny (wynika to z faktu, że konsument kupuje konkretnie ten sam koszyk dóbr, co zwiększa możliwość obserwacji wyniku zwiększenia wielkości dochodu) Wady TUP 1. Opiera się ona na sądach ogólnych, nie daje większych możliwości do prognozowania popytu niż poprzedzające ją teorie. 2. Mapa preferencji ujawnia się z obserwowanych sekwencji wyborów dobra (częsty zakup), gdy jego ceny zmieniają się – stąd teoria ta nie przyczyni się do wyjaśnienia popytu na dobra trwałego użytku, oszczędzania i przechowywania majątku w konkretnie wybrany sposób, ani jakie dobra zostaną w rzeczywistości skonsumowane. 3. Analizuje wybory pojedynczego konsumenta, a dane (pomiary i testy hipotez dotyczące popytu) odnoszą się do zachowań rynkowych Zmiana priorytetów w teorii zachowania konsumenta Brown i Deaton zauważyli, że dotychczasowa teoria 1. nie dostarcza sposobu przeprowadzania eksperymentów służących analizie popytu, 2. czysta teoria popytu nie oddaje prawdziwego zachowania się konsumentów (w badaniach częściej szacowano niż testowano) 3. zbyt duży nacisk na efekt substytucyjny zmian cen, zamiast na skutki zmian dochodu C. D. 4. Niezbędna jest odpowiedź: w jaki sposób zmiany podziału dochodu wpływają na przeciętne zachowanie pojedynczych konsumentów. 5. Empiryczny pomiar elastyczności dochodowych jest niezbędny nawet do uznania faktu ujemnego nachylenia krzywych popytu. Kevin Lancaster – i jego nowe podejście do klienta • Zaproponował ocene dóbr nie na podstawie ich samych lecz ich ,,usług’’. Stały się one obiektywnie mierzalne (nie na podstawie ceny czy ilości ale właśnie ich ,,cech’’) Cechy pojedyncze dobro ,,działań’’ konsumpcyjnych koszyki Konsumenci już nie maksymalizują użyteczność, lecz funkcję transformacji (= opisuje ona użyteczność z przekształcenia cech w konkretne dobro). • Główne wnioski wynikające z tej analizy: Punkty równowagi konsumentów zwykle odpowiadają rozwiązaniom brzegowym dla wymiarów, w których dokonywany jest wybór. Przemieszczają się pod wpływem zmian cen co sprawia że nie można zaobserwować dostosowań na krzywej obojętności. Wyjaśnia substytucyjność i komplementarność dóbr, decyzje o lokacie majątku czy wpływ reklamy. On sam uważał że jego teoria udowadnia większe prawdopodobieństwo ujemnie nachylonych krzywych popytu Wady tej teorii • Założenie o stałości proporcji przy produkcji cech- zbyt daleko idące uproszczenie • jeśli dobra mają różniące je cechy, to każde może być dobrem Giffena przy dowolnym poziomie dochodu, jeżeli posiada przewagę danej cechy na którą popyt został nasycony. Mimo wielu przykładów odmiennych zachowań konsumentów, podważających prawdziwość Prawa Popytu ekonomiści sprzeciwiali się próbom odrzucenia Czystej Teorii Zachowania Konsumenta argumentując, że przy dodatkowym założeniu pomocniczym: określającym prawdopodobieństwo, że negatywny efekt dochodowy będzie zawsze zbyt mały aby skompensować negatywny efekt substytucyjny zmiany ceny, (czyli pomijając dobra Giffena) można wywnioskować prawo popytu.
