WOJEWÓDZKI KONKURS PRZYRODNICZY

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZYRODNICZY
Etap rejonowy
13 lutego 2009 r
Instrukcja dla ucznia
1. Test składa się z 25 różnych zadań.
2. Czas na ich wykonanie wynosi 90 minut.
3. Czytaj uważnie polecenia. Dokładnie i czytelnie zapisuj rozwiązania i odpowiedzi. Nie
używaj korektora ani gumki.
4. Zadania zamknięte mają tylko jedną poprawną odpowiedź. Zaznacz ją znakiem „X”.
Jeśli pomylisz się, otocz błędną odpowiedź kółkiem i ponownie zakreśl poprawną.
5. W zadaniach otwartych odpowiedź zapisz w wyznaczonych miejscach. Jeśli pomylisz
się to przekreśl błąd i obok napisz poprawną odpowiedź.
6. Dodatkowe obliczenia lub pomocnicze notatki możesz wykonywać w brudnopisie.
Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.
7. Możesz uzyskać maksymalnie 40 punktów.
8. 90% poprawnych odpowiedzi kwalifikuje do kolejnego etapu konkursu.
POWODZENIA
1
1.
Na schemacie przedstawiono kolejne stadia rozwoju pewnego owada
a)
Podaj nazwy stadiów rozwojowych owada oznaczonych na schemacie jako a, b i c.
a
b
c
owad dorosły
a - ...................................................
b - ...................................................
c - ...................................................
b) Uzupełnij poniższe zdanie wpisując w wykropkowane miejsca odpowiednie wyrazy
wybrane z podanych:
Schemat przedstawia rozwój ................................ owada z przeobrażeniem .......................................
prosty, złożony
2.
zupełnym, niezupełnym
Z podanych niżej nazw organizmów wybierz te, które należą do stawonogów, ryb lub
płazów i wpisz je do odpowiednich rubryk tabeli.
salamandra plamista, rekin wielorybi, szczeżuja wielka, bielinek kapustnik, jedwabnik morwowy,
błotniarka stawowa, wieloryb grenlandzki, kleszcz, pławikonik, żaba wodna
stawonogi
ryby
płazy
3.
Zaznacz zestaw zawierający wyłącznie mszaki i paprotniki.
a)
Sałata morska, rokietnik pospolity, skrzyp olbrzymi.
b)
Pióropusznik strusi, widłak goździsty, chlorella.
c)
Języcznik zwyczajny, mech torfowiec, pióropusznik strusi.
d)
Skrzyp leśny, języcznik zwyczajny, skrętnica.
4.
Cechą wspólną mszaków i paprotników jest
a)
wytwarzanie dużych ilości zarodników.
b)
posiadanie pastorołowato zwiniętych liści.
c)
wytwarzanie nasion i owoców.
d)
posiadanie korzeni i kłączy.
2
5.
Na rysunku przedstawiono budowę morszczynu pęcherzykowatego.
Podpisz zaznaczone elementy budowy morszczynu pęcherzykowatego.
6.
Na rysunku przedstawiono budowę układu pokarmowego.
Wpisz w wyznaczone miejsca nazwy wskazanych elementów budowy układu pokarmowego.
3
7.
Podaj nazwę narządu, w którym zachodzi/odbywa się:
a)
dojrzewanie komórki jajowej .................................................................
b)
miejsce rozwoju zarodka .......................................................................
c)
miejsce zapłodnienia komórki jajowej ...................................................
8.
Przy podanych zdaniach dopisz literę P (prawda) jeśli zdanie jest poprawne lub F (fałsz)
jeśli zdanie jest błędne.
a)
Przepona to mięsień ułatwiający pracę serca. ...................
b)
Tętnice prowadzą krew z serca do narządów. ...................
c)
Struny głosowe znajdują się w krtani. ...................
d)
Krew transportuje dwutlenek węgla i tlen. ...................
9.
Uczniowie chcąc zbadać jaki jest skład wydychanego powietrza wykonali kilka doświadczeń.
Podczas jednego z nich chuchali na zimne lusterko.
Napisz co osadziło się na powierzchni lusterka i jaki proces zmiany stanu skupienia
zaobserwowali uczniowie.
Na powierzchni lusterka osadziła się ............................................. . Uczniowie zaobserwowali proces
....................................................... .
10. Woda charakteryzuje się anomalną rozszerzalnością temperaturową.
a)
Uzupełnij zdania (I i II), wpisując w wykropkowane miejsca określenia wybrane spośród
poniższych:
wzrasta, maleje, największą, najmniejszą
I.
Gdy temperatura wody rośnie od 00C do 40C gęstość ......................................... .
II.
Woda o temperaturze 40C ma ......................................... gęstość.
b) Wyjaśnij (w 3 – 4 zdaniach) jakie znaczenie ma wyżej opisana właściwość wody dla
organizmów żywych bytujących w jeziorze.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
11. Uczniowie obserwowali w jakich warunkach wywieszone na podwórzu pranie wysycha
najszybciej. Stwierdzili, że dzieje się to, gdy jest
a)
ciepło i bezwietrznie.
b)
ciepło i wietrznie.
c)
zimno i bezwietrznie.
d)
zimno i wietrznie.
4
12. Tlen rozpuszcza się w wodzie. Rozpuszczalność jego
a)
jest taka sama w różnych temperaturach.
b)
maleje wraz ze wzrostem temperatury wody.
c)
rośnie wraz ze wzrostem temperatury wody.
d)
waha się gdy rośnie temperatura wody.
13. Uczniowie chcąc przekonać się z jakimi materiałami oddziałuje magnes, umieszczali go w
niewielkiej odległości od różnych przedmiotów.
Zdecyduj, które przedmioty będą przyciągane przez magnes i wpisz obok nich znak „+” a
które nie będą przyciągane przez magnes i wpisz obok nich znak „-”
przedmiot
efekt oddziaływania
stalowy spinacz
miedziany drut
papier
plastikowy spinacz
14. Wykonaj rysunek poziomicowy góry, której podnóże znajduje się na wysokości
300 m n.p.m. a szczyt osiąga 1850 m n.p.m., zbocze zachodnie jest strome a wschodnie
łagodne. Poziomice narysuj co 300 m.
15. Uszereguj skale od największej do najmniejszej: 1: 30000, 1: 5000, 1: 2000000
...................................................................................................................................................
5
16. Który zapis poprawnie opisuje położenie geograficzne punktu A?
10
00
50
A
100
a)
100 szerokości geograficznej południowej, 0,50 długości geograficznej wschodniej.
b)
00 30’ szerokości geograficznej wschodniej, 100 długości geograficznej południowej.
c)
0,50 szerokości geograficznej zachodniej, 100 długości geograficznej południowej.
d)
100 szerokości geograficznej południowej, 00 30’ długości geograficznej wschodniej.
17. Jaka temperatura będzie panowała na wysokości 1500m n. p. m., jeśli na wysokości
500 m n. p. m. wynosi 100 C.
a)
00 C
b)
-50 C
c)
50 C
d)
-100 C
18. Na schemacie przedstawiono pozorną wędrówkę/drogę Słońca po niebie oraz wysokość
górowania Słońca nad widnokręgiem w różnych porach roku.
Który punkt przedstawia miejsce wschodu Słońca latem?
I
a)
I
b)
II
c)
III
d)
IV
II
III
S
IV
6
19. Podaj nazwę lub skrót jednostki, w której dokonuje się odczytu:
a)
ciśnienia atmosferycznego .............................
b)
prędkość wiatru ..........................................
c)
ilość opadów ..........................................................
20. Łąki wysokogórskie to
a)
turzycowiska.
b)
hale.
c)
turnie.
d)
stepy.
21. W ogrodach i na polach uprawia się wiele roślin dwuletnich. Wymień trzy przykłady roślin
dwuletnich.
..................................................................................................................................................
22. Uzupełnij poniższe zdania tak, aby poprawnie opisywały ruch Ziemi wokół Słońca.
a)
Ziemia krąży wokół Słońca. Taki ruch nazywamy ruchem ..............................................................
b)
Ziemia krąży wokół Słońca po niewidocznej drodze nazywanej ......................................................
c)
Skutkiem ruchu Ziemi wokół Słońca jest (podaj jeden) ...................................................................
23. Światło rozchodzi się po liniach prostych. Gdy napotka na inny przezroczysty ośrodek ulega
załamaniu.
Z podanych poniżej urządzeń (przedmiotów) wybierz i zapisz dwa, w których wykorzystywane
jest zjawisko załamania promieni świetlnych.
peryskop, lupa, światełko odblaskowe, lustro, okulary
..................................................................................................................................................
24. Przyporządkuj podanym pojęciom definicję, wpisując jej oznaczenie cyfrowe w
odpowiednią kratkę
a) meteory
1) satelita posiadający własną atmosferę
b) gwiazdy
2) ciała niebieskie, które wpadając w atmosferę ziemską
rozżarzają się i zostawiają po sobie szybko gasnącą smugę
światła
c) komety
3) największa skalista planeta
d) Księżyc
4) ciała niebieskie świecące własnym światłem
e) Jowisz
5) największa gazowa planeta
6) ciała niebieskie składające się z głowy i smugi świetlnej –
ogona
7) satelita, który nie posiada atmosfery
7
25. Echolokacja jest dla niektórych zwierząt podstawowym źródłem informacji o otoczeniu.
Zwierzęta te wysyłają i odbierają sygnały akustyczne odbite od elementów otoczenia.
Zaznacz odpowiedź poprawnie opisującą echolokację.
a)
Nietoperze i delfiny wykorzystują infradźwięki (dźwięki o niskiej częstotliwości)
b)
Delfiny i słonie wykorzystują ultradźwięki (dźwięki o wysokiej częstotliwości)
c)
Nietoperze i delfiny wykorzystują ultradźwięki (dźwięki o wysokiej częstotliwości)
d)
Słonie i nietoperze wykorzystują infradźwięki (dźwięki o niskiej częstotliwości)
8