PODSTAWY ASTRONOMII LISTA 2 1. Jaki kształt ma terminator na Księżycu dla obserwatora na Ziemi (poza kwadrami)? 2. Kroniki chińskie opisują historyczny obelisk wysoki na 8 stóp, który latem w południe rzucał cień o długości 1.5 stopy, a zimą cień o długości 13 stóp. Oblicz na jakiej szerokości geograficznej znajdował się ten obelisk. Jakie było wtedy nachylenie ekliptyki do równika. 3. Jeżeli Księżyc w Polsce będąc w pełni znajduje się jednocześnie w największej możliwej wysokości nad horyzontem to: (a) w jakim miesiącu się to zdarza?, (b) w jakiej porze doby?, (c) w jakim gwiazdozbiorze znajduje się wtedy węzeł wstępujący orbity Księżyca? 4. Jakie skutki miałaby zmiana nachylenia równika ziemskiego do ekliptyki do wartości 0, 45, 60 i 90? 5. Jak zmianiłoby się położenie zwrotników i kół podbiegunowych na Ziemi, gdyby nachylenie jej osi obrotu do płaszczyzny orbity zmalało do 30? Zastanów się nad skutkami tej zmiany. 6. Skonstruuj i zademonstruj zegar słoneczny dowolnego typu. Do budowy zegara można wykorzystać np. program Orologi Solari (digilander.libero.it/orologi.solari/download/download_enu.html). Zadanie można wykonać samodzielnie lub w zespole. 7. Dla szerokości geograficznej podać współrzędne horyzontalne: zenitu, nadiru, obu biegunów, punktów N, S, E, W oraz punktów przecięcia równika z południkiem. 8. Gdzie leżą gwiazdy, dla których: a. = 0 e. h = 0 b. = const. f. h = -90 c. = 0 g. h = const d. = 180 9. W jakim miejscu na Ziemi wszystkie widziane gwiazdy są gwiazdami okołobiegunowymi, a w jakim żadna z gwiazd nie jest okołobiegunowa? 10. Jaką deklinację mają gwiazdy przechodzące przez zenit we Wrocławiu ( = +51 07')? Czy są one niezachodzące? 11. Jaka jest największa i najmniejsza wysokość Słońca w południe we Wrocławiu? 12. Wysokość gwiazdy w kulminacji górnej na północ od zenitu wynosi 61 30.5, w kulminacji dolnej zaś 38 31.1. Jaka jest szerokość geograficzna miejsca obserwacji? Podać wzór ogólny dla półkuli północnej do obliczenia z wysokości gwiazdy w kulminacji górnej i dolnej, gdy gwiazda kulminuje na północ od zenitu. 13. Wyrazić długość łuku jaki zakreśla gwiazda na horyzontem w funkcji jej deklinacji i szerokości geograficznej miejsca obserwacji. h m 14. Kąt godzinny gwiazdy podczas zachodu wynosi 4 25 . Jaki będzie jej kąt godzinny w momencie wschodu? Ile stopni i minut łuku wynosi droga gwiazdy nad horyzontem? 15. Jak na wielkość refrakcji wpływa ciśnienie atmosferyczne i temperatura? 16. W jakich miejscach na Ziemi oraz kiedy refrakcja nie zmienia rektascensji danej gwiazdy? 17. Prawdziwa wysokość gwiazdy wynosi 60 32' 45''.8. Jaka jest jej widoma odległość zenitalna? Widoma wysokość gwiazdy wynosi 60 32' 45''.8. Jaka jest jej wysokość prawdziwa? 18. Wyznacz rozmiary tarczy Słońca w momencie, gdy znajduje się ono tuż nad horyzontem. 19. Czasem Księżyc będący w pełnym zaćmieniu wschodzi przed zachodem Słońca. Jak wyjaśnić to paradoksalne zjawisko? 20. O ile najwięcej i kiedy refrakcja przedłuża dzień we Wrocławiu? O ile wydłuża się dzień polarny na =70° wskutek działania refrakcji? 21. Jak średnicę morskiego widnokręgu dla obserwatora znajdującego się na wysokości 60 m nad poziomem morza zmieni zjawisko refrakcji? h m 22. Gwiazda opisuje nad horyzontem łuk równy 180. Góruje 2 30 przed górowaniem punktu Barana na wysokości 38. Jakie są współrzędne (,) gwiazdy oraz szerokość geograficzna miejsca obserwacji? 23. Dla szerokości geograficznej = 50 wyznaczyć współrzędne horyzontalne i kąt godzinny Słońca w momencie jego zachodu dla obu przesileń. Obliczenia wykonać z pominięciem refrakcji i średnicy kątowej Słońca oraz z uwzględnieniem tych czynników. 24. Gdzie (A, h) dla obserwatora we Wrocławiu znajduje się Syriusz (=6 45 , =-1643’) godzinę po zachodzie Słońca w dniu równonocy wiosennej? h m Uwaga. Współrzędne równikowe Słońca znajdują się np. w tabeli 3. w "Astronomii w geografii" Jana Mietelskiego lub w Almanachu Astronomicznym dostępnym pod adresem regulus.astrohobby.pl/Almanach/almanach2014_main.html.