Wszechświat

Wszechświat
Obiekty we Wszechświecie
Wszechświat
Całą otaczającą nas ogromną
przestrzeń, którą wypełniają energia i
materia w postaci różnych ciał
niebieskich nazywamy
Wszechświatem.
 Ciała niebieskie to wszystkie naturalne
i sztuczne obiekty, znajdujące się poza
Ziemią. Z powierzchni Ziemi
obserwujemy je na kulistej powierzchni
zwanej sferą niebieską.

Przykłady ciał niebieskich
Słońce
 Księżyc
 Planety
 Gwiazdy
 Komety
 Planetoidy

Sfera niebieska

Kulista powierzchnia na
której obserwujemy
ciała niebieskie.

Zdjęcie okolic północnego
bieguna nieba, wykonane
nieruchomym aparatem,
ujawnia obrót sfery
niebieskiej - gwiazdy
zakreślają okręgi wokół
Gwiazdy Polarnej. Fot.
Janusz Wiland.
Odległości we Wszechświecie
Jednostka astronomiczna, j. a.odpowiada średniej odległości Ziemi od
Słońca i wynosi około 150 mln km.
 Rok świetlny- odległość jaką światło
poruszające się z szybkością 300 000
km/ s przebędzie w ciągu jednego roku.

Gwiazdy
Gwiazdy to rozżarzone kule gazowe.
Temperatura w ich wnętrzu sięga milionów
stopni, a na ich powierzchni od kilku do
kilkudziesięciu tysięcy.
 Świecą dzięki procesom termojądrowym
zachodzącym w ich wnętrzu.
 Najbliższą nam gwiazdą jest Słońce.
 Druga po Słońcu, najbliższa nam gwiazda o
nazwie Proxima Centauri znajduje się od
Ziemi w odległości ok. 4,2 lat świetlnych.

Galaktyki
Siły grawitacyjne powodują, że gwiazdy
tworzą skupiska (układy) złożone nawet
z miliardów gwiazd, zwanych
galaktykami.
 Nasze Słońce jest jedną z ponad 100
miliardów gwiazd, tworzących układ
zwany Galaktyką, obserwujemy ją jako
białą wstęgę zwaną Drogą Mleczną.

Droga Mleczna
Widok z góry
 Widok z bokuśrednica 100 000 lat
świetlnych, a
grubość ok. 10 000.
 Odległość Słońca od
centrum Galaktyki
wynosi 30 000 lat
świetlnych.

Planety
Planety to dość duże ciała niebieskie
obiegające Słońce lub inne gwiazdy. Nie
emitują własnego światła i są widoczne dzięki
oświetleniu przez gwiazdę, wokół której
krążą.
 Często planetom towarzyszą mniejsze od
nich ciała niebieskie, nazywane księżycami,
są to naturalne satelity danej planety.

Planetoidy
Planetoidy to ciała niebieskie mniejsze od
planet, poruszające się po orbitach
eliptycznych wokół Słońca.
 Orbity planetoid przebiegają w pasie leżącym
pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza, a czas 1
okrążenia przez nie Słońca wynosi od 3 do 6
lat. Zbudowane są ze skał, a świecą odbitym
od nich światłem słonecznym.

Komety
Komety to wielkie kule śniegowe,
złożone z zamrożonego gazu i pyłu,
które zbliżając się do Słońca zaczynają
się ogrzewać przez co obserwujemy je
na niebie jako jasno świecące kule z
długimi warkoczami.
 Warkocz komety rozciąga się zawsze w
kierunku przeciwnym do Słońca.

Komety
Meteoroidy
Meteoroidy to ciała niebieskie
poruszające się w przestrzeni
pozaziemskiej o masach od kilku
miligramów do wielu ton, poruszające
się z szybkościami od 12 do 72 km/s.
 Pochodzą głównie z dwóch źródeł: z
rozpadu komet lub z rozpadu planetoid.

Meteory- spadające gwiazdy

Meteoroidy, które wpadają w atmosferę
ziemską, dzięki tarciu rozgrzewają się i
przechodzą ze stanu stałego w lotny, a
ogrzane wzdłuż drogi ich przelotu
powietrze świeci. Takie zjawisko
świetlne, powstające w atmosferze
ziemskiej, nazywa się meteorem.
Meteoryty


Nieliczne z dużych
meteoroidów nie
wyparowują całkowicie i
wtedy ich resztki
spadają na Ziemię.
Bryły takiej materii to
meteoryty.
Jeden z największych
fragmentów meteorytu
Morasko. Okaz
znaleziony w roku
1914r.
Meteoryty w Polsce


Na terenie Polski znajdują się obecnie dwa miejsca,
które mogły w przeszłości doświadczyć upadku
meteorytu. Są to niecki na płd. od Fromborka i
zagłębienia w okolicy Moraska (k/Poznania). W
okolicy Moraska odnaleziono w sumie ponad 300 kg
meteorytów, a przeprowadzone badania potwierdziły
występowanie wielu cech typowych dla kraterów
meteorytowych.
Kratery Meteorytowe Morasko są unikatowym
obiektem w kraju, oraz jednym z ok. 150 podobnych
miejsc odnalezionych na Ziemi.
Czy zdajesz sobie sprawę z
rozmiarów Wszechświata?
Nasze Słońce- nasze centrum świata
jest jedną z ponad 100 miliardów
gwiazd w naszej Galaktyce i nie leży
nawet w jej centrum, a gdzieś w
okolicach końca ogona Drogi Mlecznej.
 Podobnych galaktyk we
Wszechświecie jest ponad miliard.

Źródła:
www.astronomia.pl
 www.wszechswiat.astrowww.pl
 www.wiw.pl
 www.republika.pl/morasko2
 www.universe.int.pl
