SOCJOLOGIA wybrane zagadnienia

SOCJOLOGIA
dr Barbara Przywara
[email protected]
LITERATURA
1. Szacka. B., Wprowadzenie do socjologii,
Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.
2. Sztompka P., Socjologia, Znak, Kraków 2003
3. Giddens A., Socjologia, PWN, Warszawa 2004
WARUNKI ZALICZENIA
Zaliczenie: test z pytaniami otwartymi
Kontakt
• [email protected]
PICIE KAWY
Z PERSPEKTYWY SOCJOLOGICZNEJ
 Wartość symboliczna -
rytuał
 Część współczesnej
diety - używka
 Stosunki gospodarcze –
globalizacja
 Wynik rozwoju
społecznego
 Element stylu życia
2017-07-20
KORZYSTANIE Z INTERNETU
Z PERSPEKTYWY SOCJOLOGICZNEJ
Przynależność do różnych społeczności
wirtualnych
Forum kształtowania opinii i postaw
Specyficzny rodzaj komunikacji CMC
Styl życia
2017-07-20
Różne perspektywy
Prawnik: spółka-osoba
prawna
Socjolog – zachowania
osób zarządzających
Ekonomista: rynek pracy - Socjolog: rynek
podaż i popyt
społecznych wykluczeń i
przynależności
Polityk: „polityka
gospodarcza” – zasady,
kierunki, reguły
działalności gospodarczej
Socjolog: „polityka
gospodarcza” – osoby
czynne zawodowo i
pasywne
Socjologia – nauka analizująca interakcje i
relacje między ludźmi
SOCJOLOGIA
Bada bezpośrednie
relacje
międzyludzkie
Analizuje organizacje
formalne,
Analizuje funkcjonowanie
całych społeczeństw,
związki między
społeczeństwami
2017-07-20
Socjolog jest w [pewnym] sensie
szpiegiem. Jego zadanie stanowi jak
najściślejsze meldowanie o pewnym
społecznym terenie. To inni (…) będą
musieli decydować, jakich posunięć należy
na tym terenie dokonać.
[Berger 1997: 15]
2017-07-20
Czy można żyć poza
społeczeństwem?
Kto żyje poza Polis jest albo
zwierzęciem albo bogiem
Arystoteles
Człowiek staje się człowiekiem
poprzez życie w
społeczeństwie.
Co to jest socjologia?
 Socio- (łac.) - społeczeństwo, towarzystwo,
wspólnota
 logos (gr.) - nauka
Co to jest socjologia?
 SOCJOLOGIA nauka o społeczeństwie, czyli nauka,
która bada ludzkie zachowania społeczne, związki
między ludźmi i rezultaty działalności społecznej
Odrobina historii
 Rok urodzenia: 1838
 Ojciec socjologii: August Comte
 Matka: myśl społeczna od III w. przed Chr.
Inne nauki społeczne
 antropologia
 ekonomia
 nauki polityczne
 psychologia
PRZEDSOCJOLOGICZNA WIEDZA
O SPOŁECZEŃSTWIE
 Początki życia gromadnego – pierwsze pytania natury
socjologicznej
 Rozwój piśmienności – wiedza o świecie
w postaci ogólnych systemów filozoficznych
-Platon; państwo to nie festyn ludowy;
-Arystoteles; człowiek istota społeczna
Oddzielenie porządku ludzkiego od porządku natury
2017-07-20
Przedsocjologiczna wiedza o
społeczeństwie
 Wiedza potoczna
 Artystyczna wrażliwość
(np. „socjologiczne” powieści Balzaka, Zoli, Faulknera )
 Myśl filozoficzna
2017-07-20
F. Goya: Rozstrzelanie powstańców madryckich 3 maja 1808
2017-07-20
H. Bosch: Ogród ziemskich rozkoszy
2017-07-20
F. Goya: Pielgrzymka do kościoła San Isidro, 1788
2017-07-20
H. Bosch: Sąd ostateczny
2017-07-20
F. Delacroix: Wolność Wiodąca Lud na Barykady - 1830
2017-07-20
2017-07-20
Rembrandt: Dziecko w furii, ok. 1635
CECHY MYŚLENIA POTOCZNEGO (PRAKTYCZNOŻYCIOWEGO)
 służy celom doraźnym
 bywa błędne, zawodne
 opiera się na pochopnych uogólnieniach
 bywa szablonowe, stereotypowe
 bywa zabobonne
 opiera się często na naukowych pseudoautorytetach
 pozbawione bywa samokrytycyzmu
 nie prowadzi do wiedzy teoretycznej
 nie służy ogólnemu poznaniu świata
2017-07-20
WIEDZA POTOCZNA VERSUS WIEDZA NAUKOWA
Socjologiczna wiedza wynikająca z przysłów
A. O pewnych rolach społecznych i relacjach między płciami:
- Baba bez brzucha jak garnek bez ucha;
- Baba skrzy, to chłop drży;
- Babi naród zawsze chytry
- Kapusty nie przesieka, baby nie przeszczeka
- Chłopaki nie płaczą
B. O nierównościach i stosunkach społecznych:
- Chłop chce szlachcicem, szlachcic chce być królem;
- Bieda dokuczy, bieda nauczy;
2017-07-20
C. O konformizmie, kontroli społecznej
- Jak wejdziesz między wrony, musisz krakać jak i one;
- Kruk krukowi oka nie wykole;
- Co człowiek, to drugiego sędzia;
D. O władzy i porządku społecznym:
- Gdy kota nie czują, myszy tańcują;
- Bagnetami można wojować, ale trudno rządzić;
E. O samospełniającym się proroctwie:
- Co ludzie gadają, to wygadają.
2017-07-20
CECHY NAUKOWEGO OBRAZU ŚWIATA
 Obiektywizm
 Ścisłość i precyzja
Chociaż Platon jest moim przyjacielem, to większa
przyjaciółką jest dla mnie prawda.
Arystoteles
2017-07-20
SOCJOLOGIA JAKO DYSCYPLINA
NAUKOWA
 Aby jakaś dziedzina stała się dyscypliną
naukową musi spełnić co najmniej trzy
warunki:
 musi posiadać przedmiot swoich dociekań,
badań, opisu
 do badania tego przedmiotu musi
wypracować adekwatne, właściwe jej
narzędzia
 i w metodyczny sposób podchodzić do opisu
badanych zjawisk – zatem konieczna jest
metodologia.
2017-07-20
SOCJOLOGIA JEDNĄ Z NAUK
SPOŁECZNYCH
 Socjologia jest jedną z nauk społecznych, takich
jak:
 historia,
 antropologia,
 ekonomia,
 nauki polityczne,
 psychologia.
2017-07-20
Praktyczna rola socjologii
 Edukacyjna i instrumentalna rola w
rozwiązywaniu problemów społecznych
 Rozpoznawanie problemów
 Proponowane sposoby rozwiązania
 Pomoc w realizacji
 Badania opinii społecznej i rynku
2017-07-20
SOCJOLOGIA JAKO DYSCYPLINA NAUKOWA
• Nazwę „socjologia” wprowadza w 1838 roku francuski filozof
Auguste Comte: socius (łac. zbiorowość, społeczeństwo) + logos
(gr. mądrość, wiedza);
• Narodziny jako dyscypliny nauki: I poł. XIX wieku;
pierwszy wydział socjologii powstał w 1892 r. w Stanach
Zjednoczonych na Uniwersytecie Chicago
• w Europie pierwsza katedra socjologii ustanowiona została
we Francji (1895) na Uniwersytecie w Bordeaux (pod
kierunkiem Emile Durkheima)
•W Polsce pierwszy socjologiczny ośrodek uniwersytecki
utworzył Florian Znaniecki na Uniwersytecie w Poznaniu w
1920 roku (był on również pierwszym redaktorem „przeglądu
Socjologicznego” – pisma ukazującego się do dzisiaj).
2017-07-20
WARUNKI NARODZIN SOCJOLOGII
 Dwie rewolucje:
 myśl epoki oświecenia we Francji i rewolucja francuska 1789 roku
 Spontaniczność procesów społecznych
 Zmiana ustroju nie likwiduje nierówności społecznych
 Społeczeństwo jest czymś odrębnym od państwa
2017-07-20
WARUNKI NARODZIN SOCJOLOGII
 rewolucja przemysłowa zapoczątkowana w
końcu XVIII wieku w Wielkiej Brytanii
 Zmiana trybu i rytmu życia – zegar zamiast słońca
 Przemieszczanie się ludzi ze wsi do miast –
urbanizacja
 Zanik wspólnot lokalnych sprawujących kontrolę
i określających tożsamość jednostki
 Pojawienie się kwestii socjalnych
i patologii społecznych
2017-07-20
INSTYTUCJE
2017-07-20
Jak do tego doszło??
2017-07-20
Czym są instytucje?
 Regulują działania ludzkie - dostarczają
procedur, za których pomocą postępowanie
ludzkie jest modelowane, wymuszane,
utrzymywane w takich ramach, jak tego wymaga
społeczeństwo.
2017-07-20
Przykłady instytucji
 prawo
 klasa
 edukacja‚
 rodzina
 małżeństwo
 religia
 służba wojskowa
 gospodarka
2017-07-20