id6295-Wykład 4 - R..

SYSTEM UBEZPIECZEŃ
Wykład 4 − Ryzyko systemowe w sektorze
ubezpieczeń
1 1
Istota ryzyka systemowego
• uwzględniając skalę zjawisk i efekt zdarzenia systemowego, kt.
może przybrać formy makro i mikro-szoku.
• W znaczeniu szerokim, ogólnogospodarczym: zdarzenie systemowe
to uciążliwe i rozprzestrzeniające się wstrząsy, które dotykają
większości instytucji finansowych w tym samym czasie i mają
negatywny wpływ na krajowy system finansowy, a nawet na całą
gospodarkę.
• prawdopodobieństwo nagłego, zwykle nieoczekiwanego zdarzenia,
które zakłóca przepływ informacji na rynkach finansowych, co czyni
je ułomnymi w kwestii skierowania oszczędności do inwestycji,
zapewniających najwyższe stopy zwrotu.
2
Wąskie znaczenie ryzyka systemowego
• odnosi się do szoku wywołanego przez pojedynczą instytucję
finansową w postaci: upadłości lub niepokojących doniesień o
trudnościach w jej funkcjonowaniu, które prowadzą do upadłości
innych instytucji i skutkują utratą zaufania do systemu
finansowego gospodarki.
• na skutek powiązania między instytucjami, ma miejsce reakcja
łańcuchowa - mechanizm prowadzący do uszkodzenia lub
degradacji powiązań między instytucjami = efekt domina.
3
Koncepcja ryzyka systemowego
RYZYKO SYSTEMOWE = P(C|B) * P(B|A) * P(A)
A
PRZYCZYN
A
B
ZDARZENIE
C
SKUTEK
• Zakłócenia w
funkcjonowaniu systemu
finansowego = f (1,2,3, εA)
• 1. TYP ZAKŁÓCEŃ
• 2. ŹRÓDŁA
• 3. PODATNOŚĆ
• Dysfunkcja systemu
finansowego = f (A, εB)
• A. ZAKŁÓCENIA W
FUNKCJONOWANIU
SYSTEMU
FINANSOWEGO
• Negatywne skutki dla
realnej gospodarki = f (B, εC)
• B. DYSFUNKCJA
SYSTEMU
FINANSOWEGO
4
Ryzyko systemowe rozpatrywane jest w
kluczowych aspektach:
• zdarzenia wyzwalające ryzyko systemowe – mogą mieć charakter
egzogeniczny, np.: katastrofy naturalne, kryzys finansów
publicznych, interwencje rządu, pomoc publiczna, lub
endogeniczny, tj.: szoki cenowe na rynku kapitałowym, upadłość
globalnych instytucji finansowych, w relacji do systemu
finansowego;
• zarażanie się innych instytucji finansowych (efekt domina) – może
realizować się w sposób bezpośredni poprzez powiązania
kapitałowe między instytucjami lub pośredni, np. ryzyko runu;
• istotne zakłócenia funkcjonowania systemu gospodarczego –
negatywny wpływ sektora finansowego na sferę gospodarki realnej
ma z reguły związek z: wyceną aktywów, dostępnością kredytów,
zmiennością stóp procentowych, cen walut etc.
5
Kategorie instytucji finansowych:
• Instytucje finansowe w zależności od tego czy same powodują problemy
w innych instytucjach bądź są narażona na przenoszenie trudności z
innych instytucji można podzielić na :
• „zbyt duże by upaść” (TBTF), są źródłem rozprzestrzeniania się ryzyka
w systemie, mają wysoki stopień powiązania z innymi instytucjami oraz
koncentracja działalności; tu zalicza się największe instytucje bankowe,
• instytucje, kt. kumulują ryzyko systemowe w grupie, indywidulanie ich
ekspozycja na ryzyko jest niewielka; są to FI i hedgingowe,
• duże instytucje, ale charakteryzujące się stosunkowo niską dźwignią
finansową, klasyfikowane jako niesystemowe, natomiast ich upadłość
może mieć wpływ zaburzenia w perspektywie lokalnej, regionalnej;
kategoria obejmuje: FE i ZU,
• małe instytucje z niewielkim majątkiem i ograniczoną działalnością
finansową.
6
Krytyczne znaczenie dla stabilności finansowej ma realizacja
funkcji ochrony ubezpieczeniowej zwłaszcza w przypadku:
• ubezpieczeń obowiązkowych (głownie OC) – realizacja ryzyka
niedotrzymania zobowiązań przez ZU(default) może prowadzić do
zakłócenia aktywności gospodarczej, destabilizacji profesji,
których wykonywanie wymaga zapewnienia ochrony
ubezpieczeniowej, np. sektor ochrony zdrowia, sektor turystyki;
• realizacji świadczeń mających charakter zabezpieczenia
finansowego osób, tj. wypłaty z tytułu ubezpieczeń zdrowotnych,
rent, świadczeń emerytalnych.
7
kanały transmisji ryzyka systemowego:
1) kanał bezpośredni – wpływ instytucji ub. na stabilność finansową
wynika głównie z ich działalności podstawowej i związany jest
przede wszystkim z niewywiązaniem się z podjętych zobowiązań,
co prowadzić może do problemów finansowych zarówno w
instytucjach finansowych powiązanych z ubezpieczycielem, tj.
bank, inny zakład ubezpieczeń w przypadku reasekuracji, jak i w
podmiotach gospodarki realnej;
2) kanał pośredni - instytucje ub. wpływają na poziom stabilności
finansowej przede wszystkim poprzez aktywność inwestycyjną na
rynku finansowym. Może to prowadzić zarówno do destabilizacji
koniunktury na rynku kapitałowym, np. tworzenie baniek
spekulacyjnych, poprzez nadmierny popyt, jak i wpływać na
podmioty gospodarki realnej, np. przewartościowanie niektórych
8
sektorów kosztem innych, wpływ na koszt kapitału.
Determinanty ryzyka systemowego w modelu
biznesowym sektora ubezpieczeń
kryterium
Emisja
instrumentów
finansowych
Zakład ubezpieczeń
majątkowych
emisja wtórnych
niepieniężnych instrumentów
finansowych
Ź
Transformacja portfel aktywów jest
terminów
pochodny w stosunku do
zapadalności portfela zobowiązań,
niemniej jednak, czas trwania
portfela aktywów jest dłuższy
niż czas trwania portfela
zobowiązań
Ryzyko
Niskie/ umiarkowane,
płynności
bowiem wypłata
warunkowana jest w zasadzie
wyłącznie zaistnieniem
wypadku
ubezpieczeniowego;
Szereg przychodów jest
deterministyczny (płatne z
góry), zaś wypłaty stanowią
szereg stochastyczny.
Zakład ubezpieczeń na
życie
emisja wtórnych
niepieniężnych
instrumentów finansowych,
emisja jednostek
uczestnictwa w UFK
Fundusz emerytalny
bank
emisja wtórnych
niepieniężnych
instrumentów finansowych
(jednostki rozrachunkowe)
funkcja
emisyjna
pieniądza
bezgotówkowe
go
portfel aktywów jest
pochodny w stosunku do
portfela zobowiązań,
niemniej jednak czas trwania
portfela aktywów jest
krótszy niż czas trwania
portfela zobowiązań
Umiarkowane, ponieważ
pojawia się ryzyko
rezygnacji z umów oraz
wykupu polis na żądanie;
Szereg przychodów jest
deterministyczny (płatne z
góry), zaś wypłaty stanowią
szereg stochastyczny
portfel aktywów jest
pochodny w stosunku do
portfela zobowiązań,
niemniej jednak czas
trwania portfela aktywów
jest krótszy niż czas trwania
portfela zobowiązań
Umiarkowane/ niskie,
ponieważ istnieje ryzyko
rezygnacji, przeniesienia
aktywów do innego
funduszu, zaś moment
wypłaty jest określany
przez regulacje prawne
Transformacja
krótkotermino
wych
zobowiązań w
długotermino
we aktywa
Wysokie,
bowiem gros
depozytów to:
krótkotermino
we i/lub
wymagalne na
żądanie
9
Determinanty ryzyka systemowego w modelu biznesowym sektora
ubezpieczeń
Zakład ubezpieczeń
majątkowych
Zdolność do
Możliwość wbudowania
absorbcji strat mechanizmu częściowej
absorbcji przez
beneficjentów w
przypadku np.
towarzystw ubezpieczeń
wzajemnych
kryterium
wykorzystanie w umiarkowanym
dźwigni
zakresie
finansowej
Kapitał własny Pełni rolę ostatecznego
zabezpieczenia
wypłacalności zakładu,
kt. jest uruchamiane po
wyczerpaniu możliwości
pokrycia poprzez
upłynnienia portfela
aktywów
Profil ryzyka z
punktu
widzenia
wymogów
Największą wagę ma
ryzyko stricte
ubezpieczeniowe,
wynikające z rozkładu
Zakład ubezpieczeń na
życie
Możliwość wbudowania
mechanizmu znacznej
absorbcji strat przez
beneficjentów, zwłaszcza w
Ź
przypadku polis z
ubezpieczeniowym
funduszem kapitałowym
Fundusz emerytalny
bank
Możliwość wbudowania
mechanizmu absorbcji
strat przez beneficjentów,
zwłaszcza w przypadku
funduszy funkcjonujących
w systemie zdefiniowanej
składki
Absorbcja strat
poprzez pokrycie
kapitałowe, odpisy,
emisje
instrumentów
zamiennych
w znacznym stopniu
w znacznym stopniu
w szerokim zakresie
Pełni rolę ostatecznego
zabezpieczenia
wypłacalności zakładu, kt.
jest uruchamiane po
wyczerpaniu możliwości
pokrycia poprzez
upłynnienia portfela
aktywów
Pełni rolę ostatecznego
zabezpieczenia, nie jest z
reguły wystarczający do
pokrycia wypłat, często
uruchamiane są inne
źródła np. fundusz
gwarancyjny lub
gwarancje skarbu państwa
Pełni rolę
zabezpieczenia
płynności w
sytuacji np.
odpływu depozytów
i innych trudności z
zachowaniem
płynności
Największą wagę ma ryzyko Największą wagę ma
rynkowe, w kolejności –
ryzyko rynkowe
ryzyko stricte
ubezpieczeniowe
Największą wagę
mają: ryzyko
kredytowe
10i ryzyko
rynkowe
Udział instytucji pośrednictwa finansowego w
generowaniu ryzyka systemowego (w%)
11
Katalizatory ryzyka systemowego w sektorze ubezpieczeń
czynniki
Identyfikacja ekspozycji
1) Rozmiary instytucji ubezpieczeniowej w wymiarze:
- potencjału ekonomicznego – wartość aktywów, wartość przychodów (w tym: składka zarobiona,
przychody z działalności inwestycyjnej)
- zakresu działalności:
– wolumen zobowiązań niewynikających bezpośrednio z zawartych
umów ubezpieczeniowych oraz przychodów niewynikających
a) tradycyjna działalność
bezpośrednio z działalności ubezpieczeniowej
ubezpieczeniowa
– wykorzystywanie derywatów i krótkoterminowych źródeł finansowania
b) działalność
– udzielone gwarancje powiązane z produktami hipotecznymi, produkty z
nietradycyjna i
wypłatami gwarantowanymi nominalnie, renty, ubezpieczenia z
pozaubezpieczeniowa
funduszem kapitałowym z gwarantowaną stopą zwrotu
– powiązania w ramach grupy kapitałowej – pożyczki, nabycie papierów
wartościowych
– zaangażowanie w spekulacyjny obrót derywatami
– ocena stopnia wymagalności zobowiązań ubezpieczeniowych
(zwłaszcza krótkoterminowych, np. które mogą być hipotetycznie
wymagalne przy rezygnacji, wykupie polis).
- geograficznym – zakres
– liczba krajów w kt. prowadzi działalność, posiada oddziały oraz
aktywności o charakterze
podmioty zależne; suma przychodów pozyskiwanych poza granicami
globalnym
kraju macierzystego
12
Podział obszarów działalności ubezpieczycieli
Działalność
nieubezpieczeniowa
Ubezpieczenia
Działalność tradycyjna
Przejmowanie ryzyka Działalność ubezpieczeniowa
ubezpieczeniowego
i reasekuracyjna,
ubezpieczenia życiowe i
majątkowe
Źródło
Działalalność pośrednia
- Ubezpieczenia na życie
oraz zmienne renty życiowe
z gwarancjami,
- Ubezpieczenia kredytów
handlowych
- Ubezpieczenia kredytów
hipotecznych
- Obrót instrumentami
finansowymi w celach
spekulacyjnych
- Zarządzanie aktywami
inwestycyjnymi
Dzialność inwestycyjna - Zarządzanie terminami
i finansowa
dopasowania aktywów
i pasywów
- Operacje zabezpieczające
w ramach ww. zarządzania
- Finansowanie ze źródeł
własnych i obcych;
sekurytyzacja
- CDS/CDO
- Obrót papierami wartościowymi
- Działalność bankowa, inwestycyjna i hedgingowa
- Zarządzanie aktywami innych firm
- Działalność przemysłowa
Działalność nietradycyjna
- Alternatywny transfer
ryzyka (ART) i
ubezpieczeniowe papiery
wartościowe
- Gwarancje finansowe
- Reasekuracja finansowa
- Hybrydowe portfele
inwestycyjne
- Pożyczki sekurytyzowane,
transakcje repo
Wpływ na rozmiary generowanego ryzyka systemowego ma
rozmiar sektora ubezpieczeń.
14
Relacja wartości aktywów sektora ubezpieczeń do PKB w krajach UE 2005-2012
(w%)
państwo
2005
2012
zmiana 2012-2005
śr. 2005-2012
zmiana 2012-2008
śr. 2008-2012
life
AT
22,5
19,0
-3,5
-3,9
23,0
23,1
BE
8,6
2,8
-5,8
-2,2
5,7
3,6
BG
0,8
1,4
0,7
0,1
1,3
1,4
CY
18,3
15,9
-2,4
1,6
16,8
15,8
CZ
1,1
1,2
0,1
0,3
1,1
1,1
DE
35,0
37,0
2,0
5,4
34,2
34,4
DK
86,3
120,8
34,5
34,3
97,8
104,5
EE
2,1
5,1
3,0
2,7
4,0
4,8
ES
8,3
12,1
3,7
4,9
8,4
8,6
FI
20,8
23,6
2,7
6,4
20,8
21,0
FR
21,2
20,8
-0,4
1,8
20,3
19,7
GR
2,7*
3,2
0,6
0,7
2,8
2,8
HU
5,3
6,3
1,1
0,7
6,3
6,4
IE
62,5
111,1
48,6
45,1
83,5
91,7
IT
28,0
31,7
3,7
7,1
28,4
29,0
142,0
270,3
128,3
132,9
184,3
204,5
LV
0,4
0,6
0,2
0,1
0,5
0,6
MT
18,2
31,6
13,4
7,4
26,1
28,8
NL
57,9
65,2
7,4
14,2
57,2
58,0
PL
5,7
6,4
0,7
0,8
6,3
PT
16,9
16,3
-0,6
0,5
16,8
LU
RO
15
6,2
16,5
Testy wykazują, że:
1. wpływ sektora ubezpieczeniowego na stabilność systemu
finansowego jest znacznie silniejszy poprzez kreowanie
koniunktury na rynku kapitałowym, np. poprzez wyprzedaż
portfela papierów wartościowych lub tworzenie baniek
spekulacyjnych, niż poprzez transmisję bezpośrednią skutków
upadłości na innych ubezpieczycieli i podmioty gospodarki
realnej.
2. Udział sektora ubezpieczeń w generowaniu ryzyka
systemowego jest znacznie niższy niż sektora bankowego.
16
Dynamika wzrostu wartości aktywów zakładów ubezpieczeń oraz średnioroczna
dynamika PKB w krajach UE 2005-2012
a) w ujęciu zagregowanym
17
b) zakłady na życie
18
c) zakłady non life
19
Wrażliwość sektora ubezpieczeń na realizację ryzyka
systemowego w sektorze finansowym (w%)
wpływ banków na ryzyko w sektorze ubezpieczeń jest znacznie silniejszy,
bardziej długotrwały niż ubezpieczycieli na sektor bankowy
Hierarchiczna struktura rynku reasekuracyjnego i
ubezpieczeniowego
Sieć powiązań na globalnym rynku
bankowym
Global systemically important insurers
(G-SIIs)
w lipcu 2013 roku wyodrębniono dziewięć instytucji ubezpieczeniowych:
1) Allianz SE
2) American International Group
3) Assicurazioni Generali
4) Aviva
5) Axa S.A.
6) MetLife
7) Ping An Insurance Company of China
8) Prudential Financial, Inc.
9) Prudential plc.
instytucje o szczególnym znaczeniu dla globalnej stabilności finansowej, które ze
względu na swój rozmiar, siłę rynkową i szeroki zakres powiązań globalnych, w
przypadku upadłości (lub problemów finansowych) mogą skutkować istotnym
zaburzeniem funkcjonowania globalnego systemu finansowego oraz
negatywnymi konsekwencjami ekonomicznymi o zasięgu globalnym
Kryteria wyodrębnienia systemowo ważnych
instytucji ubezpieczeniowych
I. Rozmiary prowadzonej działalności
obs
zar
y
kryteria oceny
waga zakres oceny, mierniki
1) wielkość instytucji
ubezpieczeniowej
ocena rozmiarów działalności, tj.:
– wartość aktywów
– wartość przychodów (w tym: składka zarobiona, przychody z
działalności inwestycyjnej, prowizje etc)
2) zakres aktywności o 5%
charakterze globalnym
– ocena rozmiarów
potencjalnych
konsekwencji upadłości
(niewypłacalności) dla
systemu finansowego w
wymiarze globalnym
–
–
ocena z perspektywy przychodów: suma przychodów
pozyskiwanych poza granicami kraju macierzystego
ocena z perspektywy ryzyka operacyjnego: liczba krajów w których
ubezpieczyciel prowadzi działalność, posiada oddziały oraz
podmioty zależne
24
obsza
ry
kryteria oceny
II. Zakres prowadzonej działalności
3) ocena stopnia bezpośrednich i
pośrednich powiązań instytucji w
ramach systemu finansowego, które
mogą skutkować konsekwencjami w
przypadku trudności finansowych
waga zakres oceny, mierniki
40%
4) nietradycyjna i pozaubezpieczeniowa 45%
aktywność ubezpieczyciela (nontraditional and non-insurance activities)
5) substytucyjność produktów – ranga
instytucji dla systemu finansowego
wzrasta wraz z brakiem realnych
możliwości substytucji świadczonych
przez ubezpieczyciela usług
5%
- ocena powiązań aktywów w ramach sektora finansowego: suma udzielonych pożyczek dla instytucji
finansowych i wartość instrumentów wyemitowanych przez instytucje finansowe w portfelu aktywów
ubezpieczyciela (papiery dłużne, certyfikaty depozytowe, akcje)
- ocena powiązań pasywów w ramach sektora finansowego: suma otrzymanych pożyczek od instytucji
finansowych, emisje papierów wartościowych skierowane do instytucji finansowych (instrumenty
dłużne, certyfikaty)
- ocena powiązań wewnątrz sektora ubezpieczeń: zakres reasekuracji
- ocena ryzyka koncentracji: ekspozycja aktywów na największych kontrahentów
- ocena ekspozycji na ryzyko kredytowe emitenta portfela inwestycji
- ocena struktury obrotów: ekspozycja na ryzyko rynkowe
- ocena ryzyka płynności w ekspozycji na potencjalne szoki rynkowe
- ocena skali: zobowiązań niewynikających bezpośrednio z zawartych umów ubezpieczeniowych oraz
przychodów niewynikających bezpośrednio z działalności ubezpieczeniowej
- ocena aktywności w zakresie wykorzystywania derywatów
- ocena stopnia wykorzystywania krótkoterminowych źródeł finansowania – wskazuje w jakim
stopniu ubezpieczyciel podejmuje się transformacji terminów zapadalności, większy stopień
krótkoterminowego finansowania wiąże się z wyższym ryzykiem płynności co predysponuje w
większym stopniu na fluktuacje i szoki rynkowe
- ocena udzielonych gwarancji finansowych, powiązanych z produktami hipotecznymi, co sprzyja
wrażliwości ubezpieczycieli na wahania cyklu koniunkturalnego oraz tworzy kanały transmisji ryzyk
- ocena gwarancji udzielanych w ramach produktów ubezpieczeniowych – renty, produkty z
wypłatami gwarantowanymi, ubezpieczenia z funduszem kapitałowym z gwarantowaną stopą zwrotu
w przypadku zakładów ubezpieczeń na życie
- ocena powiązań finansowych w ramach grupy kapitałowej – pożyczki, nabycie papierów
wartościowych w ramach grup kapitałowych
- ocena zaangażowania w spekulacyjny obrót derywatami
- ocena stopnia wymagalności zobowiązań ubezpieczeniowych – zwłaszcza zobowiązania które mogą
stać się wymagalne w ciągu najbliższych 3 m-cy lub hipotetycznie mogą być wymagalne przy
potrąceniu opłat (np. rezygnacja z polis, wykup polis).
- ocena stopnia substytucyjności produktów oraz koncentracji rynku – mierzona przypisem składki w
zakresie specyficznych produktów ubezpieczeniowych, tj. np.: katastroficznych, ubezpieczeń
morskich
25
zasady polityki nadzoru dla Global
Systemically Important Insurers
1) wzmocnienie nadzoru – zapewnienie wyższych standardów zarządzania
ryzykiem poprzez: wypracowanie planów zarządzania ryzykiem
systemowym oraz wzmocnienia rangi planów w zakresie zarządzania
płynnością z uwzględnieniem powiązań i współzależności w aspekcie
grupy kapitałowej, a także rozdzielanie działalności ub. od działalności
pozaub. w celu zapobiegania efektom transferowania negatywnych
konsekwencji tej działalności. w celu redukcji ryzyka systemowego,
przewidywane jest stosowanie limitów i restrykcji dotyczących
zaangażowania instytucji ubezpieczeniowych w działalność nie stricte
ub, tj. zakaz emisji CDS, wymogi dla dokonywania transakcji wewnątrz
grupy kapitałowej oraz transferu ryzyka.
Wdrażanie wymaga wzmocnienia nadzoru nad grupami kapitałowymi oraz
ścisłej transjurysdykcyjnej współpracy organów nadzorczych.
26
2) efektywne wdrażanie zasad i zaleceń dla ważnych systemowo
instytucji - GSII zobowiązane są do: utworzenia planów zarządzania
kryzysowego, opracowania planów naprawczych oraz przyjęcia
transgranicznych porozumień o współpracy między instytucjami.
3) podwyższenie wymogów kapitałowych - przyczyni się do
zwiększenia zdolności do absorbcji potencjalnych strat (Higher Loss
Absorption) - pierwsze wytyczne do końca 2014 roku.
• do końca 2015 r. - wytyczne uszczegółowione z rozbiciem na działalność stricte
ubezpieczeniową niegenerującą ryzyka systemowego per se oraz działalność
pozaub., dla której wymogi kapitałowe zostaną znacznie podwyższone, co ma
redukować prawdopodobieństwo upadłości GSII
• docelowo będą wypracowane nowe wymogi kapitałowe (Insurance Capital
Standard (ICS)) 2016 r. z uwzględnieniem ryzyka w zakresie globalnym [Basic
Capital Requirements for Global Systemically Important Insurers 2013].
• Wyższa zdolność do absorpcji ewentualnych strat (od 2019 roku). szacowanie
nowego wymogu kapitałowego będzie zależeć od tego, czy działalność
nietradycyjna i pozaubezpieczeniowa jest skutecznie oddzielona od tradycyjnej
działalności ubezpieczyciela. Chodzi o odpowiednią realokację kapitału na
27
zabezpieczenie ewentualnych strat między jurysdykcjami i podmiotami w ramach
Przypis składki oraz wartość portfela inwestycji największych grup
ubezpieczeniowych w Europie
Struktura geograficzna przypisu składki w
2012
Składka przypisana (€m)
Ranking
1 GSII
2 GSII
3 GSII
4 (↑ 1)
5 (↑ 2)
GSII
6 (↓ 2)
GSII
7 (↑ 3)
8 (↓ 2)
Grupa kapitałowa
Axa (FR)
Allianz (DE)
Generali (IT)
Zurich (CH)
Prudential (UK)
Aviva (UK)
Talanx (DE)
CNP (FR)
Crédit Agricole
9
(FR)
10 (↑ 2)
Mapfre (ES)
11 Achmea (NL)
12 (↓ 4)
ING (NL)
13 Aegon (NL)
14 (↑ 2)
15 (↓ 1)
16 (↑ 1)
BNP-Paribas (FR)
Ergo (DE)
Covéa (FR)
17 (↓ 2)
Groupama (FR)
18 Swiss Life (CH)
razem
Ameryka
AsiaPłn.
Pacific
pozostałe
11 228
6 725
19 459
6 731
5 413
6 962
0
0
7 351
10 590
2 749
6 580
2012
85592
72086
69613
38842
2008 2012/08
Europa
86857
99%
48 180
89002
81%
52 980
67474
103%
62 262
46291
84%
18 923
36241
20999
173%
8 486
18 069
10 144
-457
32711
45258
72%
17 451
2 771
1 708
26659
26439
19700
28322
135%
93%
17 730
23 583
4 037
0
23200
22000
105%
bd
21579
20445
20278
19526
17711
19306
43121
22409
122%
106%
47%
87%
18498
14894
17091
14815
Udział składki
zebranej na
rynku
europejskim
w 2012
56%
73%
89%
49%
Wartość portfela inwestycji
(€m)
2012
611948
401628
392658
158069
2008 2012/08
531289
115%
434811
92%
327135
120%
167457
94%
23%
304667
209892
145%
10 781
53%
325704
316631
103%
2 459
0
2 433
2 856
67%
89%
82553
330887
67800
252999
122%
131%
bd
bd
bd
bd
265955
200992
132%
8 041
bd
10 113
9 746
1 514
bd
7 694
8 374
35
bd
580
1 706
11 989
bd
1 891
-300
37%
bd
50%
50%
39764
85751
200129
453968
27884
56219
244409
235881
143%
153%
82%
192%
124%
15 192
0
3 936
-630
82%
146729
101200
145%
16578
12070
103%
123%
3 150
14 559
0
117
0
0
781
139
18%
98%
119433
75700
108247
57700
110%
131%
13931
13078
107%
13 931
0
0
0
100%
77600
67430
115%
12046
12028
100%
12 046
0
0
0
100%
138666
68747
202%
569592
597098
95%
336373
71125
35455
69835
60%
3960365
3476723
114%
Razem rynek europejski
Udział w rynku europejskim
1 079 229
33%
Dynamika przypisu składki oraz wartości portfela inwestycji
największych grup ubezpieczeniowych w Europie 2008-2012
29
Koncentracja operatorów rynkowych w sektorze life w krajach UE
Składka przypisana na narodowym
Wskaźnik koncentracji
(w%)
rynku (€m)
Wskaźnik koncentracji C5 Wskaźnik koncentracji C10 C15
kraj
AT
BE
BG
CH
CY
CZ
DE
DK
EE
ES
FI
FR
GR
HR
HU
IE
IS
IT
LU
LV
MT
NL
PL
PT
RO
SE
SI
2012
6 503
21 355
125
25 783
357
2 624
87 340
13 915
4
26 607
16 039
113 251
1 931
326
1 364
8 150
17
69 715
1 061
34
170
18 985
8 922
7
339
21 421
579
2003
5 704
17 524
38
20 656
265
828
68 574
9 657
37
17 799
9 982
92 022
1 435
177
855
7 644
27
62 780
323
8 n.a.
104
24 838 n.a.
2 375
5 402
112
12 564
305
2012
77,6%
66,5%
74,6%
79,9%
83,0%
64,7%
50,1% n.a.
56,9%
100,0%
55,9%
91,7%
55,8%
69,5%
60,2%
56,2%
86,9%
100,0%
59,2%
64,0% n.a.
98,8%
62,0%
78,4%
79,3%
62,0%
81,6%
2003
49,6% n.a.
74,0%
85,3%
80,0%
89,1%
75,0%
57,4%
100,0%
42,2%
85,1%
55,1%
62,5%
68,4%
76,7%
66,9%
100,0% n.a.
59,7%
98,7% n.a.
100,0%
65,8% n.a.
82,8%
79,0%
80,1%
73,2%
83,6%
2012
85,2%
96,8%
97,6%
99,4%
90,7%
69,0% n.a.
79,0%
100,0%
76,0%
100,0%
86,0%
92,3%
89,5%
84,6%
99,6%
n.a.
83,4%
87,3% n.a.
2003
72,5% n.a.
91,5%
100,0%
96,2%
98,1%
94,9%
74,4%
100,0% n.a.
60,8%
99,4%
82,1%
88,9%
91,0%
89,5%
95,4%
n.a.
79,3%
100,0% n.a.
100,0% n.a.
86,7%
91,5%
94,0%
89,0%
99,0%
88,5% n.a.
91,8%
90,6%
93,7%
98,3%
99,0%
2012
2003
84,5%
97,0%
93,9%
100,0% n.a.
99,8%
99,5%
100,0%
100,0%
98,6%
99,7%
78,9% n.a.
90,2%
84,7%
n.a.
86,5%
73,5%
100,0%
100,0%
91,2%
91,5%
99,0%
97,2%
99,3%
99,5%
97,0%
98,6%
100,0%
99,9%
n.a.
91,6%
89,1%
95,1% n.a.
100,0%
100,0% n.a.
93,6%
97,2%
96,7%
96,7%
96,4%
99,2%
99,4%
99,0%
99,7%
100,0%
100,0%
Koncentracja operatorów rynkowych w sektorze nonlife w krajach UE
kraj
AT
BE
BG
CH
CY
CZ
DE
DK
EE
ES
FI
FR
GR
HR
HU
IE
IS
IT
LU
LV
MT
NL
PL
PT
RO
SE
SI
SK
Składka przypisana na narodowym
rynku (€m)
Wskaźnik koncentracji C5
2012
2003
2012
2003
9 781
7 424
73,0%
57,9%
10 928
8 250
61,7%
58,8%
683
257
63,0%
69,9%
21 452
12 453
44,0%
57,0%
479
261
48,9%
48,7%
3 047
1 960
73,3%
82,0%
94 247
79 155
41,9% n.a.
7 055
4 848
65,0%
70,0%
14
131
80,6%
92,8%
29 448
22 832
44,9%
38,3%
3 815
2 659
94,0%
90,9%
68 129
50 006
55,4%
53,7%
2 389
1 800
37,9%
42,8%
870
617
74,6%
83,3%
1 262
1 276
75,1%
85,3%
2 743
4 240
66,6%
68,8%
259
257
98,0%
98,7%
35 413
34 213
73,0%
69,2%
799 n.a.
89,3% n.a.
173
187 n.a.
71,8%
101
104
73,4%
72,8%
56 162
22 570 n.a.
48,0%
6 296
2 908
67,1%
80,3%
3 987
4 044
60,5%
68,3%
1 287
357
68,5%
67,3%
4 936
6 794
83,2%
89,8%
1 441
970
87,4%
93,9%
863
598
86,5%
89,0%
Wskaźnik koncentracji
C10
2012
2003
n.a.
79,2%
84,8%
77,4%
91,2%
89,3%
64,7%
78,2%
66,3%
71,6%
88,2%
94,8%
63,5% n.a.
87,4%
88,2%
99,0%
100,0%
63,1%
55,1%
99,8%
98,2%
74,3%
72,1%
62,0%
58,4%
90,1%
94,2%
90,4%
97,3%
94,8%
94,7%
100,0%
100,0%
87,3%
87,3%
92,6% n.a.
n.a.
97,5%
96,2%
92,2%
n.a.
66,1%
89,6%
89,6%
87,2%
87,8%
88,7%
87,4%
94,2%
97,0%
99,9%
99,9%
97,6%
97,0%
Wskaźnik koncentracji
C15
2012
2003
n.a.
89,4%
91,3%
88,6%
99,7%
97,0%
77,3%
88,3%
79,8%
85,5%
91,6%
96,7%
73,5% n.a.
94,7%
94,1%
100,0%
100,0%
75,1%
67,2%
100,0%
99,9%
86,3%
83,6%
77,8%
70,8%
97,9%
99,2%
96,3%
99,4%
98,5%
99,3%
100,0%
100,0%
93,6%
92,4%
99,9% n.a.
n.a.
100,0%
99,9%
98,5%
n.a.
74,6%
96,5%
94,8%
95,9%
97,4%
95,0%
93,7%
98,7%
98,5%
100,0%
100,0%
99,8%
99,7%
SIEĆ BEZPIECZENSTWA RYNKU UBEZPIECZENIOWEGO
Ujęcie przedmiotowe
REGULACJE
1. Standardy działania ZU:
- normy finansowo-ekonomiczne
i menadżerskie: reguły wypłacalności,
system zarządzania ryzykiem
2. Standardy otoczenia biznesowego ZU:
- regulacje dt. reasekuratorów, innych
pośredników ubez, kontrola transakcji
wewnątrz ubez. grup kapitałowych
Charakter prewencyjny
Typy (5)
Ujęcie podmiotowe
4. Standardy zarządzania kryzysowego
wskutek utraty płynności, wypłacalności,
upadłości ZU:
- programy naprawcze i pomocowe dla ZU
- zasady likwidacyjne i upadłościowe
- poziom ochrony gwarancyjnej
5. Reguły interwencji publicznej:
uruchamiane, gdy wykorzystano ww. poziomy
-
Zarządzanie kryzysowe
3. Regulacje nadzorcze:
- cele: ochrona interesów ubezpieczonych,
stabilności rynku i pojedynczych ZU
Podmioty (4)
Nadzór właścicielski
- ochrona zainwestowanego
kapitału
- czuwanie nad
przestrzeganiem reguł
Nadzór publiczny
- działa w imieniu
ubezpieczonych (teoria
reprezentacji)
- ostrożnościowy
Systemy gwarancyjne
- fundusze celowe: zad.
gwarancyjne
(OC),
upadłość
Rząd
- działa jak LOLR 32
-