RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA MSM I Opracowała: Elżbieta Kalwasińska PRZYKŁAD 1 Ustalić wynik działalności jednostki produkcyjnej stosując rachunek kosztów pełnych (aktualnie obowiązującą modyfikację tego rachunku) i rachunek kosztów zmiennych. Dane o rozmiarach produkcji i sprzedaży oraz wysokości kosztów w trzech kolejnych okresach: WARIANT I Wielkość produkcji w każdym okresie 300 szt. Jest to normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych danej jednostki. Wielkość sprzedaży: okres I – 300 szt., okres II – 200 szt., okres III – 400 szt. WARIANT II Wielkość produkcji : okres I – 300 szt., okres II – 400 szt., okres III – 200 szt. Wielkość sprzedaży w każdym okresie 300 szt. Cena sprzedaży : 100,Koszty: Materiały bezpośrednie 20,- / szt. Płace bezpośrednie 35,- / szt. Koszty pośrednie 20,- / szt. w tym: zmienne 15,- / szt. stałe dla produkcji 300 szt. (uzasadnione) 1500,Koszty sprzedaży zmienne 4,- / szt. Koszty zarządu 2000,PRZYKŁAD 2 W magazynie spółki na dzień 01.02.200x r. znajdowało się 50 sztuk produktów G. Jednostkowy koszt zmienny wytworzenia tego produktu wynosił 17 zł, zaś koszt stały na jednostkę produktu 3 zł. W lutym spółka wytworzyła 150 sztuk produktów G ponosząc następujące koszty jednostkowe: Materiały bezpośrednie 9,Płace bezpośrednie 7,Zmienne koszty pośrednie produktu 5,Zmienne koszty sprzedaży 3,Stałe koszty pośrednie produktu 3,- (przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych równym 200 sztuk) Ponadto spółka poniosła stałe koszty zarządu w kwocie 400 zł. Miesięczna sprzedaż produktów G wyniosła 180 sztuk po 38 zł. Wycena rozchodu produktów gotowych odbywa się wg zasady LIFO. Ustal wynik działalności spółki stosując rachunek kosztów pełnych i rachunek kosztów zmiennych. PRZYKŁAD 3 Spółka X zrealizowała sprzedaż o wartości 36 000 zł. Strefa bezpieczeństwa wynosiła 20%, a stopa (wskaźnik) marży brutto 30%. Należy obliczyć: 1. Próg rentowności. 2. Zysk przy danych rozmiarach sprzedaży. 3. Jaka wartość sprzedaży zapewni zysk w wysokości 3 240 zł ? PRZYKŁAD 4 W spółce G stopa (wskaźnik) marży brutto wynosi 40%, a wartość przychodów ze sprzedaży w progu rentowności 260 000 zł. Spółka osiągnęła w tym okresie zysk w wysokości 50 000 zł. Należy obliczyć: 1. Wartość przychodów ze sprzedaży w danym okresie. 2. Koszty zmienne. 3. Strefę bezpieczeństwa. PRZYKŁAD 5 W spółce B przychody ze sprzedaży wynosiły 6 000 zł, stopa (wskaźnik) marży brutto 40%, a strefa bezpieczeństwa 30%. Należy obliczyć: 1. Próg rentowności. 2. Zysk przy danych rozmiarach sprzedaży. 3. Jaka powinna być wartość sprzedaży, aby zysk wzrósł o 50% ? PRZYKŁAD 6 Jednostka produkuje trzy rodzaje wyrobów X,Y i Z. Ich koszty i sprzedaż kształtują się następująco: Wyrób Sprzedaż (w szt.) Jednostkowy koszt zmienny Cena sprzedaży X 2 000 8,15,Y 5 000 10,20,Z 1000 6,10,Koszty stałe roczne 42 500,Jednostka otrzymała dwie oferty dotyczące: 1. Produkcji 1000 szt. wyrobu K po cenie 20,-. Jednostkowy koszt zmienny wynosi 12,-. Podjęcie produkcji spowoduje wzrost kosztów stałych o koszty leasingu operacyjnego wynoszące w skali rocznej 7 500,-; 2. Produkcji 3 000 szt. wyrobu M po cenie 19,-. Jednostkowy koszt zmienny wynosi 18,-. Realizacja oferty spowoduje zmniejszenie ceny wyrobu X o 1zł i ograniczenie produkcji wyrobu Z o 10%. Którą z tych ofert powinna przyjąć jako korzystniejszą? Uzasadnij swój wybór wykorzystując DGC. PRZYKŁAD 7 Jednostka zaplanowała następującą produkcje i sprzedaż: Wyrób A B Cena 200 250 Koszt zmienny jedn. 70 80 Sprzedaż w sztukach 600 800 Koszty stałe 226 000 Stopień wykorzystania mocy produkcyjnych 100%. C 300 120 900 Po sporządzeniu powyższego budżetu otrzymano dodatkowa ofertę zakupu 120 szt. wyrobu A po cenie 150 i 120 szt. wyrobu B po cenie 200. po analizie kosztów okazało się , że dodatkowa produkcja wyrobu A wymagać będzie zatrudnienia dodatkowych pracowników bezpośrednio produkcyjnych, których wydajność będzie niższa niż dotychczas. Koszty zmienne dodatkowej oferty z tego tytułu wzrosną o 30%. W przypadku wyrobu B przyrost kosztów zmiennych dodatkowej oferty będzie wynosił 15% oraz kosztów stałych o 18 000. Na podstawie powyższych danych: 1) oblicz zysk zgodny z pierwotnym planem 2) podejmij decyzję o przyjęciu dodatkowych ofert na podstawie analizy zysku ze sprzedaży 3) podejmij decyzję o przyjęciu dodatkowych ofert na podstawie analizy DGC dla wyrobu A i B. PRZYKŁAD 8 Firma zamierza wprowadzić na rynek nowy produkt X. Przeprowadzono badania rynku, które kosztowały 15.000,- wykazały, że zapotrzebowanie na ten produkt będzie trwało tylko rok i będzie wynosiło 40.000 szt., przy cenie sprzedaży 15,-. Informacje o kosztach i procesie produkcji: a) Materiały. Na wytworzenie produktu X potrzebne są materiały A, B i C. Materiał A firma używa do dotychczasowej produkcji. Materiał B pozostał z poprzednich zakupów i nie jest normalnie używany przez firmę. Można go sprzedać po 2,- za jednostkę. Materiału C firma nie posiada. Materiał Zużycie jednostkowe A 1,5/szt. B 2,0/szt. C 0,3/szt. Stan pocz. Koszt jednostkowy historyczny odtworzenia 80.000 jn. 2,30 40.000 jn. 3,50 ------------5,- odsprzedaży 2,2,50 4,80 1,60 2,- b) Wynagrodzenia. Wytworzenie jednostki produktu X wymaga 1/5 godziny (12 minut) pracy wykwalifikowanej płatnej po 10,- za godzinę i 2 godzin pracy niewykwalifikowanej płatnej po 2,- za godzinę. Firma nie może skierować do wytworzenia produktu X ani jednego pracownika wykwalifikowanego. Natomiast w najbliższym roku będzie posiadała nadwyżkę robocizny niewykwalifikowanej w wysokości 100.000 godzin. Pracownicy niewykwalifikowani są wynagradzani według systemu dniówkowego. Produkcja wymagać będzie także zatrudnienia dodatkowego kierownika produkcji z wynagrodzeniem 8.000,- rocznie. c) Środki trwałe. Do wytwarzania produktu X potrzebna jest maszyna Z, która obecnie nie jest przez firmę wykorzystywana. Maszyna ta może być natychmiast sprzedana. W przypadku podjęcia produkcji produktu X może być sprzedana za rok. Informacje dotyczące maszyny Z: historyczna cena nabycia 98.000,umorzenie (metoda liniowa) 56.000,okres użytkowania 7 lat cena sprzedaży w tej chwili 39.000,cena sprzedaży za rok 10.000,d) Koszty zarządu. Firma ponosi pewne koszty administracyjne. Część z nich ma charakter kosztów stałych (dzierżawa, podatki), część zmiennych (ogrzewanie, oświetlenie). Stałe koszty administracyjne (bez amortyzacji) wynoszą 50.000,- i pozostają na niezmienionym poziomie bez względu na to, czy podejmiemy produkcję produktu X czy też nie. Natomiast koszty zmienne zgodnie z analizą regresji liniowej zostały ustalone w proporcji do robocizny niewykwalifikowanej na poziomie 0,60 na jedną roboczogodzinę. Czy spółka powinna rozpocząć produkcje wyrobu X? PRZYKŁAD 9 Spółka z o.o. otrzymała dodatkowe zamówienie na produkcje wyrobu T, którego cena sprzedaży wynosi 650,-. Przyjęcie oferty spowoduje wzrost kosztów stałych o 5000,-, jednostkowy koszt zmienny wyrobu T wynosi 450,-. Na podstawie powyższych danych określić jaka powinna być minimalna wielkość zamówienia, aby spółka nie poniosła straty? PRZYKŁAD 10 Przedsiębiorstwo zamierza produkować proszek do prania w ilości 40 000 kg. Wysłano oferty do kontrahentów w celu opracowania i wdrożenia technologii produkcji. Otrzymano dwie oferty, które można zaakceptować. Dane wynikające z tych ofert są następujące: Treść Oferta I Oferta II Jednostkowe koszty zmienne (zł/kg) 2,5 2,7 Koszty stałe (w zł) 28 000 18 000 Na podstawie przedstawionych danych dokonać wyboru wariantu technologicznego. PRZYKŁAD 11 Spółka może wytwarzać podzespoły A wchodzące w skład wyrobu X, ponosząc następujące koszty jednostkowe: - materiały bezpośrednie 250,- płace bezpośrednie 420,- koszty wydziałowe stałe 90,zmienne 30,- koszty zarządu (stałe) 110,Razem koszty 900,Firma może wyprodukować brakujące 200 sztuk podzespołu A po powyższych kosztach, ale tylko wtedy, gdy zrezygnuje z produkcji 50 sztuk wyrobów Y. Marża brutto wyrobu Y wynosi 300,-. Jednocześnie w wyniku złożonej oferty zgłosił się kontrahent, który może wyprodukować podzespół A i sprzedać po cenie 800,- za sztukę. Produkować podzespoły czy je zakupić? PRZYKŁAD 12 Spółka może produkować każdy z trzech asortymentów wyrobów: A, B, C. Miesięczne zdolności produkcyjne firmy wynoszą 3 000 maszynogodzin. Koszty stałe wynoszą 70 000,-. Na podstawie przeprowadzonych badań rynku ustalono ograniczenia ze strony popytu, które wynoszą odpowiednio: 5000 sztuk – A, 4000 sztuk – B, 2000 sztuk – C. Podstawowe informacje o asortymentach : ASORTYMENT A B C Cena sprzedaży (w zł) 52 67 80 Jednostkowy koszt zmienny (w zł) 36 41 55 Norma czasu wytwarzania (mh) 0,5 1 2 Na podstawie powyższych danych ustalić, które asortymenty powinna produkować spółka w celu uzyskania maksymalnej rentowności.