administracja-wczesnonowozytna-1492-wyklad

ADMINISTRACJA WCZESNONOWOŻYTNA 1492 - PRZEŁOM XVIII/XIX WIEKU 1492 umowna data rozpoczęcia okresu związana z odkryciem Ameryki przez Kolumba. Koniec tego
okresu jest natomiast oznaczany przez Rewolucję francuską 1789, kampanię Napoleońską, do
kongresu wiedeńskiego XVIII/XIX w. w Europie. W USA uznaje się, że zakończenie przypada na 4
lipca 1776 (dzień niepodległości); w WB zakończenie uznano w 1689 roku.
Dominującym ustrojem była monarcha absolutna z wyjątkiem w RP Obojga Narodów (Polska i
Litwa). - silne Europejskie państwo, ugie po Rosji. - monarchia republikańska. Występowały też
Republiki Niderlandów, na krótko w Szwajcarii. Przedziały czasowe w głównym nurcie - monarchii
absolutnej: 1484-1789 Francja - 1484 - 1598 - powstają teorie do wojny hugenotów
- 1598-1648 - utrzymanie monarchii absolutnej - rządy Ludwika XIII i Henryka IV (w
rzeczywistości Kardynał Richelieau). - 1648 - 1652 następuje kryzys w związku z pojawieniem się
FRONDY - opozycji mieszczańsko - książęcej.
- 1661 - rozkwit absolutyzmu za Ludwika XIV - 1789 - rewolucja powoduje III kryzys
Wielka Brytania 1485 - dynastia Timolorów (m.in. Elżbieta II)
1603 - bezpotomnie umiera Elżbieta I; wstępuje dynastia Stuartów - rządy zakończone rewolucją
angielską. Hiszpania - 1465 - rządy Izabeli i Ferdynanda na czele; potem rządy Karola V i Filipa II;
istotna rRada Kastylii Absolutyzm Renesansowy - powstają teorie XVI WIEK Makiawelli założenia teoretyczne zawarł w KSIĘCIU; wysnuł teorię spiskową - państwa podupadają, aby tego
uniknąć należy wprowadzić tyranię. Następnie miałaby zapanować republika demokratyczna
(zakładał, że tyrn sam zrzeknie się władzy). CEL UŚWIĘCA ŚRODKI
Bodeau - „Sześć ksiąg o rzeczpospolitej”; władza ma się opierać na suwerenności wewnętrznej i
zewnętrznej. Król cesarzem we własnym państwie - walka z uniwersalizmami
Luter - stworzył podstawy reformacji; głowa kościoła miał być władca świecki; 1 Bóg = 1 król na
konkretnej ziemi z pełnią władzy. Absolutyzm Klasyczny XVII ORAZ POCZĄTEK XVIII WIEKU
(LUDWIK XVI) Monarcha władza jest nieograniczona (znacznie teoretyczne) - por. prawa boskie i
naturalne, które mogły być różnie rozumiane; mówił o tym Bodeau
Francja - z założenia niezmienne prawa fundamentalne , wśród których wymieniamy zakaz zmiany
sukcesji tronu, niezbywalność władzy królewskiej oraz katolicyzm władcy
Przyczyny wojny stuletniej: Przestrzeganie zasad sukcesji tronu (salickie prawo) - na tronie zostaje
najstarszy syn + Zakaz dzielenia państwa
Przyczyna wojny hugenotów + Król musi być katolikiem; jest to przełom między absolutyzmem
renesansowym i klasycznym
(…)
…. Wielka Brytania - landlordowie stają na czele hrabstw, ale w zasadzie zawsze przebywali w
Londynie. Dlatego też obok nich funkcjonuje szeryf spełniający głównie funkcje administracyjno skarbowe; obecnie pozbawiony wielu kompetencji Dodano w tym okresie sądowego kornera
(kompletuje ławę przysięgłych) oraz konstatów spełniających funkcje wojskowe i administracyjne
podobnie jak sierżanci w wojsku…
… geograficznego, potem resortowego
Spraw zagranicznych
Dworu
Marynarki i kolonii
Wojny
Brak jest ministra spaw wewnętrznych (dot. policji) - w tej kwestii nadal podział na 4 obszary
Rada depesz pod przewodnictwem króla - kontrolowała administrację terytorialną odbierając
sprawozdania z terenu Powstaje po raz pierwszy pojęcie policji i państwa policyjnego
(wyspecjalizowani urzędnicy terytorialni)
Rada finansów…
… lord kanclerz) stworzono 2 nowe ministerstwa według podziału terytorialnego - sekretarz /
minister ds. północy / południa Anglii. Taka sytuacja występuje w wielu innych krajach
europejskich wieku XVI
Hiszpania - Rada królewska zostaje podzielona terytorialnie na północ i południe
Skandynawia - Rady królewskie sprawują funkcję kontrolną w stosunku do monarchy
Urzędnicy
Pojawia się pojęcie ministra…