SYMPOZJUM Wiara – Świadectwo – Katecheza Łomża, 18 lutego 2012 r. I. Konopko Sympozjum to będzie pierwszym akcentem naszego przygotowania do Roku Wiary, albowiem 11 października 2012 r., w pięćdziesiątą rocznicę otwarcia Soboru Watykańskiego II, rozpocznie się Rok Wiary, ogłoszony w Watykanie przez Benedykta XVI Listem apostolskim w formie motu proprio „Porta fidei”. ORGANIZATORZY: Wydział Teologiczny UKSW w Warszawie, Wyższe Seminarium Duchowne w Łomży, Wydział Nauczania i Wychowania Katolickiego Łomżyńskiej Kurii Diecezjalnej PROGRAM: ¨ Wiara i świadectwo w Biblii - ks. prof. UKSW dr hab. Janusz Kręcidło ¨ Wiarę przyjąć i wiarę przekazać. Rodzina – wspólnota wierząca i ewangelizująca – ks. bp dr Stanisław Stefanek Przerwa na kawę ¨ Wiara i świadectwo w świetle dokumentów Kościoła i praktyki katechetycznej – ks. prof. UKSW dr hab. Stanisław Dziekoński ¨ Religijność i wiara młodzieży diecezji łomżyńskiej – jaka jest i co ją kształtuje? – ks. dr Dariusz Tułowiecki Obiad PRELEGENCI: ks. prof. UKSW dr hab. Janusz Kręcidło ks. bp dr Stanisław Stefanek ks. prof. UKSW dr hab. Stanisław Dziekoński ks. dr Dariusz Tułowiecki PROWADZĄCY I UCZESTNICY: POWITANIE ZGROMADZONYCH: Ks. prał. dr. J. Kotowski – Dyrektor WNiWK powitał: obecnych ks. biskupów, pracowników Kurii, Sądu , Zarząd i wykładowców WSD w Łomży, przedstawicieli UKSW, prelegentów, wizytatorów, dziekanów, proboszczów, wikariuszy, przedstawicieli wspólnot zakonnych, alumnów, katechetów duchownych i świeckich, osoby konsekrowane, pracowników szkół, studentów teologii i Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego w Łomży Ks. prał. dr Wojciech Nowacki – Rektor WDS życzył zebranym: światła Ducha Świętego, wytrwałości i błogosławionych owoców tego spotkania Ks. Bp Janusz Stepnowski Biskup Łomżyński przewodniczył modlitwie i wygłosił słowo rozpoczynające sympozjum. PRZY STOLE PREZYDIALNYM : „Wiara i świadectwo w Biblii” - ks. prof. UKSW dr hab. Janusz Kręcidło Ks. profesor mówił , że dziś potrzeba nam świadków wiary, tych, którzy pokażą nam w co należy wierzyć. Biblia mówiąc o wierze, mówi o wierze konkretnych ludzi, bohaterach – świadkach wiary. Znana jest nam w Starym Testamencie wiara Abrahama, Mojżesza, Noego, Daniela, natomiast dziś mało mówi się o wierze Piotra, Jana, Tomasza czy synów Zebedeusza. Wiara "działa przez miłość" (Ga 5, 6) i w miłości znajduje swoje pełne życie, zaprasza do obcowania, do "komunii" z Bogiem i braćmi. Bóg objawia nam swoją miłość (agape), którą przyjmujemy przez wiarę, aby ją następnie przelewać na innych. W miłości powierzenie siebie Bogu przez wiarę - powie Jan Paweł II - uzyskuje właściwy charakter i wymiar odwzajemniającego daru. W Nowym Testamencie trudno jest znaleźć prawdziwego bohatera wiary. Przykładem doskonałej, pełniej wiary jest umiłowany uczeń Pana Jezusa. Jest on świadectwem wiary idealnej. Całkowicie oddany Jezusowi. Jezus był całym jego życiem. Był świadkiem najważniejszych wydarzeń ziemskiej wędrówki Jezusa - był w Kanie, podczas wskrzeszenie córki Jaira, na Górze Tabor, w Gestemani - zawsze w pobliżu Mistrza. Podczas Ostatniej Wieczerzy spoczywał na Jego piersi - wsłuchiwał się w bicie serca Zbawcy. Jak prawdziwy syn, przyjaciel. Jako jedyny ze wszystkich Apostołów zwycięsko przeszedł próbę krzyża - nie uciekł, stał na Golgocie do końca. Może dlatego - również jako jedyny z Apostołów - nie musiał pieczętować swojego oddania Jezusowi przez własną, męczeńską śmierć. Jego Jezus nazwał synem Maryi, w jego osobie Ona stała się Matką Kościoła. Potem jako pierwszy po niewiastach przybiegł do pustego grobu. I choć u wejścia przepuścił Piotra - Opokę, to jednak on był tym, który rozpoznał Zmartwychwstałego stojącego na brzegu jeziora. Św. Jan Apostoł, bo o nim mowa, jest jedną z tych postaci, której zazwyczaj nie dostrzegamy, bo zawsze pozostaje w tle, ale bez której chrześcijaństwo na pewno nie byłoby takie jakie znamy dziś. Bez jego pism nie wiedzielibyśmy o Bogu-Miłości, o ożywczym zdroju, który wypłynął z przebitego boku Jezusa, o Jego woli względem Maryi, o winnym krzewie, dobrym pasterzu i tylu innych fundamentach naszej wiary. Jan jest typem tych uczniów Jezusa, którzy od początku byli Mu wierni, którzy od zawsze trwali przy Mistrzu w cichej kontemplacji. Tajemnica Jana tkwi w jego imieniu - nie tym, pod jakim znali go mu współcześni. Ale w tym, którym sam siebie określa - uczeń umiłowany, ten, którego Jezus miłował. Właśnie to wyróżnia Jana spośród Apostołów. Ale czy Jezus mógłby miłować jednego ucznia bardziej niż innych? Czy Boży Syn mógłby niesprawiedliwie szafować swoją miłością, uwagą? Nie. Jana wyróżniało nie to, że Jezus kochał go bardziej niż innych, ale to, że on sam najgłębiej zdawał sobie sprawę z Jezusowej miłości. To ona pozwoliła przeżyć mu takie piękne i wspaniałe życie. Teolog Słowa i Bożej Miłości. Wielki w swojej pokorze i ujmujący w swojej wrażliwości. „Wiara jest wymogiem, obowiązkiem, odkryciem w sobie, że Bóg mnie kocha, że Jezus mnie umiłował…”„Wiara – to oddanie się Jezusowi, uczestnictwo w życiu Boga i Trójcy Świętej, ktoś mnie tak bardzo umiłował, że oddał za mnie życie…”Wiara to również intymna relacja z Bogiem, bez tego nie ma prawdziwej wiary. Wiara to także uczestniczenie w życiu Trójcy Przenajświętszej. Człowiek wierzący to osoba żyjąca we wspólnocie wiary, takiej jak np. rodzina. W tym wszystkim pośredniczy Matka Chrystusowa. Próbą naszego zaufania i oddania Bogu jest dostrzeganie Jego obecności również w pustce, której doświadczamy. Wiara jest przyjęciem daru od Tego, który oddał za mnie życie. Prelegent wybrał 4 fragmenty z Ewangelii wg św. Jana ( z rozdz.13, 19, 20,21) , wykazał, że Jan był umiłowanym uczniem i przekonał, że Ewangelista mówi o sobie – daje świadectwo i jest ono prawdziwe. „Wiarę przyjąć i wiarę przekazać. Rodzina – wspólnota wierząca i ewangelizująca” – ks. bp dr Stanisław Stefanek Rodzina – program katechetyczny i wyraz w realiach codziennego życia . Rodzina jest szczególnym przekazicielem świętości Boga . Wiara potrzebuje świadków. Rodzice są szafarzami „łona Ojca”, miłości Ojca, który obdarowuje wszystkich i jest fundamentem a następnie jest łaska chrztu świętego, uczestnictwo w boskim życiu. Ks. bp. przedstawił fakt spustoszenia przestrzeni – atak na łono matczyne – który niszczy przestrzeń dla młodego człowieka. Zachęcił do podjęcia Roku Wiary, wydarzeń, które zaczynają się w rodzinie. „Wiarę przyjąć, wiarę przekazać” - pozwolić prawdzie Bożej wyzwolić się z „kokonów”. Nawiązał do książki ks. J. Prusaka - jezuity, teologa, psychoterapeuty, redaktora i publicysty, w której Bóg to ani rodzic, ani „przytulanka”. Obraz rodziców i ich styl życia – staje się dla dziecka fundamentem, a następnie życiem samego dziecka. Dom, rodzice – stanowią motywację postawy zachowania. Beatyfikacje małżonków to dary ze strony Kościoła. Wiara to odkrywanie tajemnicy miłującego Boga, który oddał za mnie życie Przykłady świętych małżonków: Zelia i Ludwik Martin – rodzice św. Teresy od Dzieciątka Jezus „…jej rodzice to bardziej niebo niż ziemia…” Bł. Joanna Berta Molla i Piotr Molla „przykład duchowości małżeńskiej” W Hiszpanii i Rzymie trwają kolejne procesy beatyfikacyjne FAMILIARIS CONSORTIO” Jan Paweł II – o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym Wiara — odkrycie i uwielbienie zamysłu Bożego wobec rodziny 51. Uczestnicząc w życiu i posłannictwie Kościoła, który słucha nabożnie Słowa Bożego i głosi je z pełną ufnością, rodzina chrześcijańska wypełnia swoje zadanie prorockie przyjmując i głosząc Słowo Boże: w ten sposób staje się z każdym dniem bardziej wspólnotą wierzącą i ewangelizującą. Również od małżonków i rodziców chrześcijańskich żąda się posłuszeństwa wierze: wezwani są oni do przyjęcia Słowa Pańskiego, objawiającego im zdumiewającą nowość — Dobrą Nowinę — ich życia małżeńskiego i rodzinnego, które Chrystus uczynił świętym i uświęcającym. Istotnie, tylko w świetle wiary mogą oni odkryć i podziwiać w radosnej wdzięczności godność, do której Bóg zechciał podnieść małżeństwo i rodzinę, czyniąc je znakiem i miejscem przymierza miłości między Bogiem i ludźmi, między Jezusem Chrystusem i Kościołem, Jego oblubienicą. Rodzina ma też zająć się głoszeniem Ewangelii . Otrzymała taki sam nakaz jak misjonarze. Rodzina jako pierwsza odpowiada za powołania misyjne. Rodzina to też świat współczesny, który „puszy się” wielkim osiągnięciem. Ateizm to owoc odrzucenia Bożej miłości i próba ustawienia całego życia pod względem pychy. Ks. biskup podał przykłady konkretnej pomocy w postaci zbierania znaczków i nakrętek. PRZERWA NA KAWĘ … ZAKUPY… Nabycie pomocy katechetycznych i publikacji: oferta wydawnicza Wydawnictwa WAM Kraków Stoisko Wydziału Nauczania i Wychowania Katolickiego „Wiara i świadectwo w świetle dokumentów Kościoła i praktyki katechetycznej” – ks. prof. UKSW dr hab. Stanisław Dziekoński Wprowadzenie religii do szkół stworzyło więcej możliwości do działania. Po 1990 r. w Polsce uwaga skupiła się na katechetach w szkole. Istota współczesnej katechezy to posoborowe dokumenty Kościoła. „W przekazywaniu wiary kościół nie posiada własnej ani też jedynej metody, lecz w świetle pedagogii Bożej wybiera metody danego czasu. Przyjmuje w sposób wolny wszystko, co jest prawdziwe, co godne, co sprawiedliwe, co czyste, co miłe, co zasługuje na uznanie, syntetyzując wszystkie elementy, które nie sprzeciwiają się Ewangelii i włącza je w służbie na jej rzecz.”. Ks. profesor omówił definicje i poszczególne rozdziały Dyrektorium (natura, funkcje i istotne elementy katechezy). „Celem katechezy jest doprowadzić katechizowanego nie tylko do spotkania z Jezusem Chrystusem, ale do zjednoczenia, a nawet głębokiej z Nim zażyłości.” Jan Paweł II, "Catechesi Tradendae", 5 Zadania katechezy • Rozwijanie poznania wiary • Wychowanie liturgiczne • Formacja moralna • Nauczanie modlitwy • Wychowanie do życia wspólnotowego • Wprowadzenie do misji kościoła Termin „katecheza” oznacza – przekazywać, komunikować, uczyć, pouczać Katecheza posiada wymiar między innymi: egzystencjalny, biblijny, teologiczny, wtajemniczenie /inicjacja, nauczanie / kształcenie, wychowanie. Skuteczność katechezy pobudza do praktykowania i rozumienia Boga, czytania i zgłębiania Pisma Świętego; wychowanie do wiary – wypełniania obowiązków chrześcijańskich; świadome i czynne uczestnictwo – pobudza do działalności apostolskiej, chrześcijaninem staje się ze świadomego wyboru „Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci, młodzieży i dorosłych, a obejmuje przede wszystkim nauczanie doktryny chrześcijańskiej, przekazywane na ogół w sposób systematyczny i całościowy, dla wprowadzenia wierzących w pełnię życia chrześcijańskiego.” Jan Paweł II, "Catechesi Tradendae", 18 Świadectwo wiary domaga się zgodności myśli ze słowami i czynami. Dzisiejszy świat potrzebuje nie nauczycieli ale świadków wiary, nauczyciel może pouczać, ale nie musi być świadkiem. Podsumowaniem i wnioskami zakończył swoje wystąpienie ks. prof. dr hab. S. Dziekoński „Religijność i wiara młodzieży diecezji łomżyńskiej – jaka jest i co ją kształtuje?” ks. dr Dariusz Tułowiecki Diagnoza i badania zostały przeprowadzone na młodzieży z Ostrowi Mazowieckiej. Pokazują jaka jest współczesna młodzież naszej diecezji. W sytuacji, gdy istnieje wiele opinii na temat religijności młodzieży, prelegent przedstawił swoje badania i pomiary nad kondycją religijną i moralną polskiej młodzieży. Nazywa i wyjaśnia współcześnie używane etykiety (np. m.in. pokolenie 2000,frugo,szczeniaki kapitalizmu), którymi określani są młodzi, a z drugiej nie tylko je przewyższa i uzasadnia, lecz prezentuje wewnętrzne zróżnicowanie współczesnego momentu religijności młodych. Prelegent wskazał na pogłębienie tego tematu w swojej publikacji „Bez Boga Kościoła i zasad” Ukazał i omówił religijną kulturę ludową z jej aspektami również w miastach, religijność w czasach globalizacji oraz religijność młodych w samej Ostrowi. To mieszkańcy małych miast zasilają miasta duże i wielki: osiedlając się w nich, podejmując pracę, uczestnicząc w dobrach kultury i ożywiając życie religijne. To właśnie w tych małych środowiskach, zakorzenionych w lokalności i regionalizmach, pierwszy raz dochodzi do spotkania ze światem w wymiarze globalnym: poprzez media, obserwowanie walki zorganizowanych grup przestępczych, czy wymuszone wyjazdy zarobkowe. W małym mieście krzyżuje się to co lokalne i globalne, to co emocjonalne i racjonalne, to co swojskie i bliskie oraz obce i nieznane. Dlatego środowiska małych miast są szczególnie inspirujące dla poszukiwacza prawdy o świecie, o religijności i wartościach. RELIGIJNOŚĆ MŁODZIEŻY W OSTROWI MAZOWIECKIEJ 1. Religijność dojrzała i ortodoksyjna – 16,7 % 2. Dziedziczna religijność kościoła - 33,3 % 3. Religijność zadeklarowana bez duchowości i moralności – 24, 7 % 4. Religijność kulturowa moralnie relatywna – 13,1 % 5. Obojętni i niewierzący – 12,2 % PODZIĘKOWANIA: w imieniu organizatorów głos zabrał ks. dr. J. Kotowski, który podziękował prelegentom i zaprosił do zadawania pytań pytania zadała Pani prof. dr hab. E. Osewska i otrzymała odpowiedź socjologa ks. bp dr S. Stefanek podsumował całość i dał wzruszające osobiste świadectwo swojego życia, podziękował zebranym i wskazał na dalszą więź żywego Łomżyńskiego Kościoła SPOJRZENIE NA … Sympozjum było kolejną okazją do tego, aby przyjrzeć się roli wiary w Boga we własnym życiu. Czy jest ona ugruntowana? Czy jestem świadkiem Zmartwychwstałego Pana? Czy pokładam w Nim ufność? …