Kalkulacja kosztów – metoda podziałowa prosta. Zadanie 1 W przedsiębiorstwie produkcyjnym wytwarza się jednorodny wyrób, na którego produkcję poniesiono następujące koszty: 1. materiały bezpośrednie 12 000 2. płace pracowników 7 500 3. koszty wydziałowe 6 000 4. koszty zarządu 9 500 Razem 35 000 W badanym okresie wytworzono 2000 szt. wyrobów gotowych. Polecenie: Ustalić techniczny koszt wytworzenia wyrobu gotowego Zadanie 1A W badanym okresie wytworzono: 1000 szt. wyrobów gotowych 1000 szt. wyrobów zaawansowanych w 50 % 2000 szt. wyrobów zaawansowanych w 25 % Polecenie: Ustalić techniczny koszt wytworzenia wyrobu gotowego i produkcji niezakończonej. Rzeczywiste koszty produkcji w danym okresie kształtowały się następująco: zużycie materiałów bezpośrednich pozostałe koszty (koszty przerobu) razem: 2 200 zł 2 530 zł 4 730 zł Obliczyć koszt wytworzenia każdego rodzaju (asortymentu) wyrobów, jeżeli: 1. wyrób W3 jest dwa razy cięższy niż wyrób W2, a wyrób W2 jest trzy razy cięższy niż wyrób W 1, 2. czas pracy na wytworzenie jednej sztuki wyrobu wynosi: W3 jedna godzina, W2 cztery godziny, W1 pięć godzin. Zadanie 4 W przedsiębiorstwie przemysłowym wyprodukowano w ciągu okresu sprawozdawczego 300 sztuk wyrobu "A" i 100 sztuk wyrobu "B". Na ich produkcję poniesiono łącznie koszty w wysokości 91 000,-. Produkcja w toku na koniec okresu nie wystąpiła. Wyroby produkowane są z tego samego materiału i różnią się wagą, która kształtuje się w odniesieniu do wyrobu "A" i "B" jak 3:5. Należy dokonać kalkulacji kosztów jednostkowych wyprodukowanych wyrobów, a następnie wprowadzić na konta analityczne wyrobów wyniki rozliczenia kosztów produkcji. Zadanie 5 Zadanie 1B Na podstawie danych z zadania 1A ustalić koszt wytworzenia wyrobów jeżeli materiały zostały wydane do produkcji w momencie jej rozpoczęcia. Zadanie 2 Poniesione w danym okresie koszty produkcji kształtowały się następująco: materiały bezpośrednie 2200 zł, robocizna bezpośrednia 1800 zł, koszty wydziałowe 1000 zł. Ponadto wiadomo, że wielkość produkcji jednorodnych wyrobów gotowych wynosiła 600 szt., natomiast półfabrykatów - 200 szt., których koszty stanowią 25% w stosunku do kosztów produkcji wyrobów gotowych. Półfabrykaty wycenia się według planowanego technicznego kosztu wytworzenia. Dla 200 szt. półfabrykatów planowany techniczny koszt wytworzenia ustalono następująco: materiały bezpośrednie (200 sztuk x 1 zł) robocizna bezpośrednia (200 sztuk x 1 zł) koszty wydziałowe (200 sztuk x 0,8 zł) Razem Na podstawie powyższych założeń obliczyć jednostkowy koszt wytworzenia. Kalkulacja podziałowa współczynnikowa Zadanie 3 Firma "BETA" s.c. wyprodukowała z tego samego surowca 3 rodzaje wyrobów: 40 wyrobów W1 50 wyrobów W2 60 wyrobów W3. Browar X wytwarza trzy gatunki piwa. W okresie sprawozdawczym wyprodukowano: 800 hl piwa wyborowego, 2 000 hl piwa pełnego, 2 500 hl piwa jasnego. Ponadto w okresie leżakowania znajduje się 100 hl piwa wyborowego, którego stopień zaawansowania technologicznego wynosi w przeliczeniu na wyrób gotowy 90%. Na produkcję tego okresu poniesiono następujące koszty: robocizna bezpośrednia 264 000, materiały bezpośrednie 1 320 000, koszty wydziałowe 897 600, Koszty produkcji rozliczane są na poszczególne gatunki piwa w oparciu o ustalone współczynniki technologiczne: piwo wyborowe 1,0 - 200piwo zł, pełne 0,5 - 200piwo zł, jasne 0,3 Dokonać 160kalkulacji zł. technicznych kosztów jednostkowych poszczególnych gatunków piwa. 560 zł' Zadanie 6 Przedsiębiorstwo przemysłowe wytwarza z tego samego surowca trzy rodzaje wyrobów "A", "B", "C" w jednym wydziale produkcyjnym. Koszty wytworzenia tych wyrobów kształtują się proporcjonalnie do ich powierzchni: powierzchnia 1 szt. wyrobu "A" wynosi 18 m2 powierzchnia 1 szt. wyrobu "B" wynosi 6 m2 powierzchnia 1 szt. wyrobu "C" wynosi 9 m2 W bieżącym miesiącu poniesiono koszty w wysokości 183 430 zł, z czego 76 750 zł stanowią koszty materiałów bezpośrednich. Wyprodukowano i przyjęto do magazynu w tym okresie: 200 szt. wyrobu "A", 300 szt. wyrobu "B", 400 szt. wyrobu "C", ponadto na produkcję w toku składa się: a) 5 szt. wyrobu "A", które zawierają 100% materiałów i 80% kosztów przerobu, b) 5 szt. wyrobu "B", które zawierają 100% materiałów i 60% kosztów przerobu, c) 10 szt. wyrobu "C", które zawierają 100% materiałów i 60% kosztów przerobu. A wynoszą 5 000 zł, w tym płace bezpośrednie 1000 zł; B wynoszą 6 200 zł, w tym płace bezpośrednie 2 000 zł; C wynoszą 8 000 zł, w tym płace bezpośrednie 3 000 zł; W ciągu okresu wytworzono 4 000 m tkaniny asortymentu A zużywając 700 mgodz.; 2 000 m tkaniny asortymentu B zużywając 500 mgodz. i 6 000 m tkaniny asortymentu C zużywając 300 mgodz. Polecenia do wykonania: dokonać kalkulacji, ustalając koszt 1 m tkaniny A, B i C. 1. Sporządzić kalkulację wyrobów "A", "B", "C" w przekroju pozycji: kosztów materiałów bezpośrednich, - kosztów przerobu. Przedsiębiorstwo państwowe przemysłu zbrojeniowego realizuje dwa zlecenia: X i Y, których koszty bezpośrednie wynoszą odpowiednio 13 500 zł i 19 500 zł. Zlecenia realizują dwa wydziały podstawowe. Koszty I wydziału, wynoszące 7 500 zł rozlicza się proporcjonalnie do ilości roboczogodzin (na zlecenie X przypada 1000, a na Y - 500). Koszty wydziału II, wynoszące 9000 zł rozlicza się proporcjonalnie do zużytych materiałów bezpośrednich (na zlecenie X - 6 500 zł, a na Y - 5 500 zł). Polecenia do wykonania: ustalić koszty poszczególnych zleceń. Zadanie 10 Kalkulacja doliczeniowa Zadanie 7 Przedsiębiorstwo produkujące elementy budowlane realizuje dwa zlecenia (I i II). W ramach zlecenia I wytwarza 20 elementów ściennych, a w ramach zlecenia II - 10 stropów betonowych. W końcu okresu koszty bezpośrednie zlecenia I wyniosły - 700 zł, a zlecenia II 900 zł. Koszty wydziału A w wysokości 600 zł rozliczane są na zlecenia według roboczogodzin, z których 100 przypada na zlecenie I, a 50 - na zlecenie II. Koszty wydziału B w wysokości 3 200 zł rozlicza się proporcjonalnie do kosztów bezpośrednich. Polecenia do wykonania: dokonać kalkulacji, ustalając koszt jednego elementu ściennego i jednego stropu. Zadanie 8 Wyszczególnienie Zlecenie 1 1. Koszty bezpośrednie Zlecenie 2 20.000 Razem 40.000 60.000 2. Koszty wydziałowe: a) zmienne 30.000 b) stałe 40.000 3. Koszt wytworzenia Koszty wydziałowe rozlicza się proporcjonalnie do kosztów bezpośrednich. Normatywny poziom zdolności produkcyjnych wynosi 10.000 rh, natomiast rzeczywista ilość przepracowanych rh – 7.500zł. Ustalić koszty wytworzenia produktów. Zadanie 9 W jednoosobowej spółce Skarbu Państwa są dwa wydziały produkcyjne: tkalnia i farbiarnia. Koszty wydziałowe tkalni (6 600 zł) rozlicza się proporcjonalnie do czasu pracy krosien (maszynogodziny), natomiast farbiarni (4200 zł) - do płac bezpośrednich. Spółka wytwarza trzy asortymenty tkanin. Koszty bezpośrednie asortymentu: Zadanie 11 Wytwórnia "Jabłoński i S-ka" produkuje w trzech wydziałach wyroby gotowe: N, O, P. Koszty wytwórni ilustruje tabela Koszty Wydział I Wydział II Wydział III Materiały bezpośrednie: wyrób N 1200 240 160 wyrób O 800 560 640 wyrób P 560 1360 1120 Wynagrodzenia bezpośrednie: wyrób N 2000 1360 1440 wyrób O 1400 960 560 wyrób P 600 2800 1040 Koszty wydziałowe 8000 5200 4000 Koszty zarządu wynoszą 36 000 zł. Koszty wydziału I rozlicza się na wyroby według płac bezpośrednich tego wydziału. Koszty wydziału II i III są rozliczane na wyroby proporcjonalnie do czasu ich wytworzenia. Zużycie czasu pracy na wydziale II wynosi: dla wyrobu N 120 roboczogodzin dla wyrobu O 60 roboczogodzin dla wyrobu P 340 roboczogodzin razem: 520 roboczogodzin Zużycie czasu pracy na wydziale III wynosi: dla wyrobu N 60 maszynogodzin dla wyrobu O 20 maszynogodzin dla wyrobu P 120 maszynogodzin razem: 200 maszynogodzin W celu ustalenia kosztu całkowitego (pełnego) koszty zarządu rozlicza się na wyroby w stosunku do technicznego kosztu wytworzenia. Dokonać kalkulacji wyrobów wiedząc, że wykonano: 100 sztuk wyrobów N, 80 sztuk wyrobów O oraz 100 sztuk wyrobów P. Kalkulacja fazowa Przedsiębiorstwo wytworzyło w okresie sprawozdawczym 500 szt. wyrobu gotowego. Na podstawie posiadanych informacji obliczyć koszt jednostkowy wyrobu gotowego przy wykorzystaniu metody kalkulacji podziałowej procesowej. Zadanie 15 W zakładach chemicznych produkcja odbywa się w trzech wydziałach, z których każdy obejmuje jedną fazę procesu produkcyjnego. Techniczny koszt wytworzenia wyniósł: I faza - 5 000 zł, II faza - 4 000 zł, III faza - 6 000 zł. W I fazie wytworzono 1000 litrów preparatu, z którego 800 litrów przekazano do fazy II. W II fazie zużyto 600 litrów preparatu wytwarzając 350 kg półfabrykatu, z którego 300 kg przekazano do III fazy. Z całości przekazanego półfabrykatu wytworzono 150 sztuk wyrobów gotowych. Polecenia do wykonania: dokonać kalkulacji półfabrykatów, wyrobów gotowych i produkcji w toku. Przedsiębiorstwo wyprodukowało w okresie sprawozdawczym 1000 szt. wyrobu gotowego. Koszty ich wytworzenia ponoszone w poszczególnych fazach procesu produkcyjnego przedstawiają się następująco: a) koszty materiałów bezpośrednich 300 000 zł, b) koszty wynagrodzeń bezpośrednich 150 000 zł, z tego: faza I 50 000 zł, faza II 100 000 zł, c) koszty wydziałowe 100 000 zł, z tego: faza I 30 000 zł, faza II 70 000 zł. Na podstawie powyższych danych obliczyć koszt jednostkowy wyrobu gotowego, stosując wariant kalkulacji podziałowej procesowej bezpółfabrykatowy. Zadanie 13 Zadanie 16 Przedsiębiorstwo przemysłowe składa się z trzech wydziałów produkcyjnych stanowiących trzy kolejno następujące po sobie fazy procesu technologicznego. W ciągu okresu sprawozdawczego wytworzono w wydziale I 100 szt. półfabrykatów "A", w wydziale II 80 szt. półfabrykatów "B", w wydziale III 75 szt. wyrobu gotowego. Różnice w ilości wyrażają pozostałe w poszczególnych fazach zapasy półfabrykatów. W poszczególnych fazach poniesiono następujące techniczne koszty wytworzenia: w fazie I 120 000, w fazie II 48 000, w fazie III 30 000, Polecenie: dokonać kalkulacji półfabrykatów i wyrobów gotowych stosując metodę: a) półfabrykatową, b) bezpółfabrykatową. Przedsiębiorstwo przemysłowe składa się z trzech wydziałów produkcyjnych stanowiących trzy kolejno następujące po sobie fazy procesu technologicznego. Zadanie 14 Wydział III pobrał do przerobu w bieżącym okresie z fazy II 170 szt. półfabrykatów "D". W okresie tym wytworzono 160 szt. wyrobów gotowych. Zadanie 12 Produkcja wyrobu "A" wymaga, aby proces produkcyjny obejmował trzy następujące po sobie fazy. Koszty wydziałowe są rozliczane na poszczególne fazy proporcjonalnie do robocizny bezpośredniej. Wytworzone półfabrykaty przekazuje się bezpośrednio z jednej fazy produkcji do fazy następnej. Przedsiębiorstwo w rozpatrywanym miesiącu wyprodukowało w fazie I 800 szt. półfabrykatów "A", a w fazie II - 600 szt. półfabrykatów "B". W maju 1997 r. poniesiono następujące koszty: a) materiały bezpośrednie 500 000 zł, b) robocizna bezpośrednia 300 000 zł: z tego: faza I 150 000 zł, faza II 100 000 zł, faza III 50 000 zł, c) koszty wydziałowe 300 000 zł. W fazie I ponoszone są koszty zużycia materiałów i płac bezpośrednich oraz koszty wydziałowe. W fazie tej wyprodukowano 200 szt. półfabrykatów "C", ponosząc koszty w wysokości 240 000,tys. zł. W fazie II ponoszone są tylko koszty płac bezpośrednich i koszty wydziałowe. Wydział II pobrał do przerobu 180 szt. półfabrykatów "C", ponosząc koszty w wysokości 29 000,- tys. zł. Na skutek powstałych w produkcji ubytków ilościowych wyprodukowano 175 szt. półfabrykatów "D". Różnica między ilością pobraną a wykończoną spowodowana została ubytkami ilościowymi. Poniesiono koszty przerobu w wysokości 58 000,- tys. zł. Dokonać kalkulacji półfabrykatów i wyrobów gotowych stosując metodę: a) półfabrykatową, b) bezpółfabrykatową. Kalkulacja produktów sprzężonych (łączna) sprzedaży na rynku. Zadanie 17 1. Jakie są jednostkowe koszty własne poszczególnych produktów, jeżeli koszt własny całego procesu wynosi 351000,- zł ? W rafinerii z ropy naftowej w jednym procesie technologicznym wytwarza się benzynę i olej jako produkty główne oraz gaz jako produkt uboczny. Łącznie koszty produkcji wynoszą 136 500 zł. Koszt wytworzenia 1 m3 gazu według przeciętnego technicznego kosztu wytworzenia wynosi 3 zł. W ciągu okresu wytworzono: 5 t benzyny; 2 t oleju, 500 m3 gazu. Koszty produktów głównych kształtują się w proporcji 1:2. Polecenia do wykonania: dokonać kalkulacji produktów głównych. Zadanie 18 Przedsiębiorstwo realizuje proces przetwarzania o charakterze produkcji sprzężonej. Koszty całkowite tego procesu miesięcznie wynoszą zł 66 000. Przedsiębiorstwo wytwarza 2 000 kg produktu "A" (produkt podstawowy) oraz 100 kg produktu "B" i 200 kg produktu "C". Produkt "B" sprzedawany jest po cenie zbytu 50 zł za kg. Koszt sprzedaży tego wyrobu wynosi zł 1 200. Produkty "C" podlegają zniszczeniu. Koszty transportu i likwidacji 1 kg tego produktu wynoszą zł 10. Oblicz koszt jednostkowy produktu podstawowego (w zł). Wielkość produkcji [kg] 6 000,3 000,10 000,- Produkty "X" "Y" "Z" Cena zbytu [zł/kg] 8; 20,36,- 2. Jakie nastąpią zmiany w wysokości jednostkowych kosztów własnych, jeżeli przyjmiemy, że produkty "X" i "Y" są odpadami produkcyjnymi? Rachunek kosztów zmiennych Zadanie 1 Określ charakter kosztu (stały czy zmienny), jeżeli wielkość produkcji i koszty kształtują się następująco: Zadanie 19 Przedsiębiorstwo przemysłu spożywczego poniosło w ciągu miesiąca łączne koszty 11 000 tys. zł otrzymując z produkcji: 1 000 kg produktu głównego "A", 1 500 kg produktu głównego "B", 100 kg produktu ubocznego "C", 200 kg produktu ubocznego "D". W celu przystosowania produktów ubocznych do sprzedaży poniesiono dodatkowe koszty 450 tys. zł. Kalkulowane koszty sprzedaży wynoszą 0,5 tys. zł za 1 kg. Koszty produktów głównych rozlicza się proporcjonalnie do cen zbytu, które wynoszą odpowiednio (w tys.) 7,50 zł i 15 zł. Ceny zbytu produktów ubocznych wynoszą (w tys.): "C" = 6 zł, "D" = 5 zł. Skalkulować koszty produktów łącznych. Zadanie 20 W przedsiębiorstwie przemysłowym z jednego rodzaju surowca wytwarzany jest produkt główny oraz dwa produkty uboczne. W ciągu okresu sprawozdawczego otrzymano 200 kg wyrobu głównego oraz 25 kg produktu ubocznego "X" i 12 kg produktu ubocznego "Y". Na wytworzenie produktów poniesiono koszty w wysokości zł 180 000,-. Produkty uboczne sprzedawane są: "X" za 100 zł/kg, a "Y" 200 zł/kg. W związku z ich sprzedażą poniesione zostały dodatkowe koszty w wysokości zł 2 000, Dokonać kalkulacji kosztu jednostkowego produktu głównego. Zadanie 21 Proces wytwórczy w przedsiębiorstwie ma charakter produkcji sprzężonej (łącznej). W procesie tym powstają równocześnie trzy produkty: "X", "Y", "Z", które przeznacza się do Produkcja (w szt.) 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000 Koszty (w zł): A 1000 1000 1000 1000 1000 B 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000 C 1 000 2 200 3 400 4 600 5 800 D 1 000 1 000 1 200 1 200 1 400 E 1000 1800 2 600 3 400 4 200 Zadanie 2 Określ charakter kosztu i podaj przykład, jeżeli dla poszczególnych rozmiarów produkcji koszty jednostkowe kształtowały się następująco: Koszty jednostkowe (w zł) wyrobu: Produkcja (w szt.) A 1 2 3 4 5 B 200 100 66,7 50 40 C 200 200 200 200 200 D 200 100 133,3 100 80 E 200 210 220 230 240 200 190 180 170 160 Na podstawie danych dokonać podziału kosztów na stałe i zmienne. i B są produkowane na wydziale I, natomiast wyroby C na wydziale II. Poniesione koszty produkcji i uzyskane przychody ze sprzedaży w maju przedstawia tabela Produkty Treść Razem A1 A2 B1 B2 C1 C2 1. Przychody ze sprzedaży 300 400 160 240 80 120 1300 w zł 2. Koszty zmienne w zł 180 300 120 160 60 80 900 3. Koszty stałe grup 270 wyrobów w zł 4. Koszty stałe wydziałowe 90 w zł 5. Koszty stałe 35 przedsiębiorstwa w zł Uwzględniając dane z tabeli ustalić wyniki (marże) brutto w wielostopniowym rachunku kosztów zmiennych, przy założeniu, że: 1) koszty stałe grup wyrobów rozlicza się proporcjonalnie do kosztów zmiennych, 2) koszty stałe wydziałowe w równych częściach obciążają grupy produktów. Zadanie 4 Spółka akcyjna produkuje dwa rodzaje długopisów "Alfa" i "Beta", których cena zbytu wynosi odpowiednio 8 zł i 10 zł. Jednostkowe koszty zmienne kształtują się następująco: "Alfa" "Beta" - materiały bezpośrednie (w zł) 2 3 - wynagrodzenia bezpośrednie (w zł) 3 5 Razem 5 8 W związku z produkcją długopisów poniesiono koszty stałe w wysokości 2 400 zł, które obciążają wyroby "Alfa" w wysokości 960 zł, a wyroby "Beta" 1440 zł. W okresie sprawozdawczym sprzedano 1000 sztuk długopisów "Alfa" i 1200 sztuk długopisów "Beta". Zgodnie z przedstawionymi danymi: 1) sporządzić rachunek kosztów zmiennych, 2) obliczyć jednostkową marżę pokrycia poszczególnych wyrobów, Zadanie 6 Spółka akcyjna w okresie sprawozdawczym wyprodukowała 200 sztuk wyrobów A, z których sprzedano 160 sztuk. Cena sprzedaży 1 sztuki wyrobu A wynosi 220 zł. Przy produkcji wyrobów A poniesiono następujące koszty: koszty stałe wytworzenia 2 800 zł koszty stałe sprzedaży 800 zł koszty zmienne na jednostkę produktu: a) materiały bezpośrednie 48 zł b) płace bezpośrednie 24 zł c) usługi obce 32 zł Na podstawie przedstawionych danych ustalić wynik (marżę) brutto: d) według zasad rachunku kosztów pełnych i rachunku kosztów zmiennych, e) porównać i zinterpretować uzyskane wyniki. Zadanie 3 Koszty oraz ilość przejechanych kilometrów w spółce z o.o. świadczącej usługi transportowe w I półroczu bieżącego roku przedstawia tabela Miesiąc Wielkość produkcji - q (w km) Koszty (w zł) I II III IV V VI Razem 22 24 18 12 13 18 107 23 25 19 14 15 19 115 Zadanie 4A Na podstawie danych z zadania 1: 1) obliczyć wynik brutto przyjmując kolejno, że w okresie sprawozdawczym wyprodukowano i sprzedano: a) 1000 szt. długopisów "Alfa" i 1500 szt. "Beta", b) 500 szt. długopisów "Alfa" i 1000 szt. "Beta", c) 2 000 szt. długopisów "Alfa" i 1500 szt. "Beta", d) 1000 szt. długopisów "Alfa" i 500 szt. "Beta", 2) ustalić jednostkową marżę pokrycia długopisów "Alfa" i "Beta", 3) na podstawie obliczonej marży pokrycia dokonać wyboru najkorzystniejszego wariantu sprzedaży. Zadanie 5 Państwowe przedsiębiorstwo przemysłowe wytwarza trzy rodzaje wyrobów A, B, C. Wyroby A Zadanie 7 Zakłady przemysłu spożywczego w badanym okresie wyprodukowały 200000 kg słonych paluszków. W związku z tą produkcją poniesiono następujące koszty: 1. Koszty produkcji 1 kg paluszków wynoszą: materiały bezpośrednie 20 zł płace bezpośrednie 10 zł koszty zakupu 10% od materiałów bezpośrednich zużycie energii 6 zł transport sprzedanych produktów 2 zł 2. Koszty produkcji 200 000 kg paluszków za dany miesiąc wynoszą: koszty wydziałowe 1600 000 zł koszty zarządu 800 000 zł koszty sprzedaży 350 000 zł Z wytworzonej produkcji sprzedano 80%, przy czym cena 1 kg paluszków wynosiła 60 zł. Na podstawie powyższych danych ustalić: 1) wynik ze sprzedaży w badanym miesiącu w konwencji rachunku kosztów zmiennych i rachunku kosztów pełnych 2) wynik ze sprzedaży przy założeniu, że całość wyprodukowanych paluszków została sprzedana, Zadanie 8 W spółce akcyjnej jest produkowany jeden rodzaj wyrobów. Planowana zdolność produkcyjna w ciągu miesiąca wynosi 150 sztuk. W poszczególnych miesiącach pierwszego półrocza wyprodukowano i sprzedano następujące ilości wyrobów: miesiąc styczeń Luty marzec kwiecień Maj czerwiec produkcja (w szt.) 150 150 150 150 170 140 sprzedaż (w szt.) 150 120 180 150 140 160 Na początku roku nie stwierdzono zapasu wyrobów gotowych. Cena sprzedaży 1 sztuki wyrobu wynosi 20 zł, a jednostkowy koszt zmienny 12 zł. Miesięczne koszty stałe produkcji wynoszą 600 zł, a koszty stałe sprzedaży 200 zł. Zgodnie z przedstawionymi informacjami ustalić wynik finansowy na podstawie modelu rachunku kosztów zmiennych oraz rachunku kosztów pełnych. Zadanie 9 W firmie szyjącej kombinezony robocze jednostkowy koszt zmienny wyniósł w ciągu roku 50 zł, koszty stałe w pierwszym półroczu kształtowały się na poziomie 20000 zł. Taki sam poziom koszty stałe osiągnęły w II półroczu. Kombinezony były sprzedawane po cenie zbytu w wysokości 80 zł. Rozmiary produkcji i sprzedaży były w ciągu roku następujące: produkcja (w szt.) sprzedaż (w szt.) I półrocze 2 000 1 500 II półrocze 2 000 2 200 Na podstawie przedstawionych danych ustalić wynik ze sprzedaży w wypadku stosowania: a) rachunku kosztów pełnych, b) rachunku kosztów zmiennych. Zadanie 10 Przedsiębiorstwo wytwarza jeden asortyment błon fotograficznych, których jednostkowa cena sprzedaży wynosi 17 zł, natomiast jednostkowy koszt zmienny 8 zł. Stałe koszty produkcji w każdym miesiącu wynoszą 40 000 zł. Normalna miesięczna wielkość produkcji 15 000 sztuk. Rzeczywiste rozmiary produkcji i sprzedaży na koniec każdego miesiąca w I kwartale przedstawia tabela Treść Styczeń Luty Marzec Wielkość produkcji 15000 16000 12000 Wielkość sprzedaży 14000 14000 15000 Na podstawie przedstawionych danych ustalić wynik finansowy stosując rachunek kosztów: 1) pełnych 2) zmiennych, Zadanie 11 Przychody ze sprzedaży i koszty w spółce produkującej trzy wyroby: B1, B2 i C kształtowały się w sposób podany w tabeli Treść B1 B2 C Razem Przychody ze sprzedaży 840 2 520 2 660 6 020 Koszty zmienne 392 840 1 008 2 240 Koszty stałe produktów (amortyzacja) 1 344 Koszty utrzymania gotowości 588 Koszty zarządu 800 Suma kosztów stałych 2 732 Koszty amortyzacji są rozliczane proporcjonalnie do kosztów zmiennych. Koszty utrzymania gotowości obciążające grupę wyrobów B i C są, rozliczane w stosunku 3:2. W rachunku kosztów pełnych całość kosztów stałych rozlicza się proporcjonalnie do kosztów zmiennych. Na podstawie przedstawionych danych ustalić wynik finansowy stosując: a) jednostopniowy rachunek kosztów zmiennych, b) wielostopniowy rachunek kosztów zmiennych, c) rachunek kosztów pełnych, Procesowy rachunek kosztów Zadanie 12 Stocznia zamierza złożyć ofertę wykonania w I kwartale 2 statków białej floty. W tym celu opracowuje planową kalkulację za pomocą procesowego rachunku kosztów. Przewiduje się, że w ciągu I kwartału zostaną poniesione następujące koszty (w zł): zaopatrzenia materiałowego 560000 (28 dostaw), technicznego przygotowania produkcji 490000 (245 założeń normatywnych), obsługi technicznej 380000 (76 stanowisk), nadzoru technicznego 60000 (150 kontroli), zarządu 82000 Opracowując ofertę przyjęto następujące założenia: koszt materiałów bezpośrednich 230 000 zł koszt płac bezpośrednich z narzutami 172 000 zł liczba dostaw 12 liczba założeń normatywnych 87 liczba stanowisk roboczych 29 liczba kontroli 64 Koszty zarządu rozlicza się proporcjonalnie do płac bezpośrednich (łączna kwota płac bezpośrednich 410 000 zł). Na podstawie przedstawionych danych: 1) dokonać kalkulacji oferty stosując procesowy rachunek kosztów, 2) ustalić planowany koszt jednego statku. Zadanie 13 Firma produkująca sprzęt elektroniczny wytwarza, między innymi, magnetofony "Aria" i magnetowidy „Sonry”. 100 sztuk magnetofonów i 200 sztuk magnetowidów obejmuje zamówienie spółki handlowej "Player". Odbiorca uzależnił wpłatę zaliczki w wysokości 50% kosztów zamówienia od przedstawienia szczegółowej kalkulacji. Firma, stosująca procesowy rachunek kosztów (ABC), planuje w kwartale, w którym ma być realizowane zamówienie poniesienie następujących kosztów pośrednich: zaopatrzenia 60 000 zł (200 zamówień), magazynowych 44 000 zł (2 200 operacji magazynowych), przygotowania produkcji 130000 zł (650 pozycji w planach), napraw maszyn produkcyjnych 28 000 zł (1400 maszynogodzin), energii elektrycznej 82000 zł (41000 kWh), kontroli technicznej 30 000 zł (600 kontroli), formowania partii do wysyłki 10 000 zł (50 partii). Dane dotyczące zamówienia są następujące: Pozycja kalkulacyjna "Aria" „Sonry” koszt materiałów bezpośrednich (zł/szt.) 200 330 koszt płac bezpośrednich (zł/szt.) 100 180 Na zamówienie, obejmujące 100 szt. magnetofonów i 200 szt. magnetowidów, przypada: Procesy "Aria" „Sonry” zamówień materiałów 8 12 operacji magazynowych 20 15 pozycji w planach 40 60 maszynogodzin 100 160 kWh 1300 2100 operacji kontrolnych 35 67 partii do wysyłki 2 3 Na podstawie przedstawionych danych, stosując procesowy rachunek kosztów: ustalić planowany koszt jednostkowy magnetofonu i magnetowidu, określić przewidywany łączny koszt zamówienia. Zadanie 14 Firma może otrzymać zlecenie na wykonanie partii 1000 sztuk wyrobów pod warunkiem przeprowadzenia kalkulacji za pomocą rachunku kosztów pełnych i procesowego rachunku kosztów. Dane potrzebne do obliczeń są następujące. Firma spodziewa się poniesienia następujących kosztów: materiały bezpośrednie 40 000 zł płace bezpośrednie 22 000 zł koszty wydziałowe 13 200 zł Według szacunków 40% kosztów bezpośrednich przypada na zlecenie. W rachunku kosztów pełnych koszty wydziałowe są rozliczane proporcjonalnie do liczby maszynogodzin. W nadchodzącym okresie przewiduje się zaangażowanie 800 maszynogodzin, z czego 30% przypadnie na zlecenie. W wypadku stosowania procesowego rachunku kosztów struktura kosztów wydziałowych będzie następująca: koszty przygotowania produkcji 5 400 zł (10 cykli produkcyjnych, w tym 4 dotyczą zlecenia), koszty utrzymana maszyn 2 800 zł (70 roboczogodzin, w tym 20 roboczogodzin przypada na zlecenie), koszty nadzoru jakości 2 900 zł (200 kontroli, w tym 80 dotyczy zlecenia), koszty przemieszczeń materiałów 2100 zł (300 przemieszczeń, w tym 120 przypada na zlecenie). Na podstawie przedstawionych danych ustalić, który wariant rachunku kosztów jest korzystniejszy dla firmy, jeżeli cena jednego wyrobu wynosi 34,50 zł. Analiza progu rentowności Zadanie 15 Przedsiębiorstwo sprzedaje swoje wyroby po jednostkowej cenie sprzedaży w wysokości 80 zł za sztukę. Zmienne koszty jednostkowe wyrobu wynoszą 50 zł, natomiast koszty stałe w skali roku - 15 000 zł. Roczna planowana sprzedaż wyrobów kształtuje się na poziomie 750 sztuk. Na podstawie powyższych danych obliczyć: 1) przy jakich rozmiarach produkcji jest zapewniona rentowność, 2) ile wyrobów gotowych należy sprzedać, aby osiągnąć zysk w kwocie 3 000 zł, 3) o ile można zmniejszyć sprzedaż, aby przy 10% podwyżce cen sprzedaży osiągnąć zysk w kwocie 3 000 zł, 4) jaki będzie próg rentowności, jeżeli koszty stałe wzrosną o 10%, 5) co jest korzystniejsze dla firmy: a) wynagradzanie sprzedawców w systemie prowizyjnym, w którym prowizja wynosi 10 zł od sprzedanej sztuki wyrobu (zawiera się ona obecnie w jednostkowym koszcie zmiennym), b) wynagradzanie sprzedawców w systemie czasowym, w którym łączny koszt wynagrodzeń wynosiłby 4 000 zł, jednostkowy koszt zmienny zostałby zmniejszony o 10 zł, natomiast koszty stałe wzrosłyby o 4 000 zł. Zadanie 16 W przedsiębiorstwie przemysłowym część kosztów stałych wyodrębniono dla poszczególnych asortymentów wyrobów, natomiast pozostała część tych kosztów dotyczy całości przedsiębiorstwa. Obliczyć wartość punktu krytycznego, jeżeli wybrane dane o produkowanych wyrobach są następujące: Wyrób A Wyrób B - jednostkowa cena sprzedaży (zł/sit.) 40 30 - jednostkowy koszt zmienny (zł/sit.) 20 18 - koszty stałe wyrobów (zł) 8 000 6 000 - koszty stałe przedsiębiorstwa. 5 000 Zadanie 17 W przedsiębiorstwie przemysłowym wykorzystuje się wielostopniowy rachunek kosztów zmiennych. Ustalić próg rentowności według analizy segmentowej wykorzystując dane przedstawione w tabeli: Wyszczególnienie Asortyment wyrobów Jednostkowa cena sprzedaży (c) Jednostkowy koszt zmienny (Kz) Jednostkowa marża brutto (mb) Koszty stałe asortymentu (KSa) Koszty stałe przedsiębiorstwa (KSp) A 15 11 4 2000 B 20 14 6 5000 C 10 7 3 4000 8000 D 30 22 8 2000 Zadanie 18 W ubiegłym miesiącu marża bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie "KOMETA" wynosiła 30%, natomiast stopa marży brutto 40%. Próg rentowności wyrażony wartościowo wynosił 10000 zł. Na podstawie przedstawionych danych obliczyć osiągnięte w ubiegłym miesiącu: 1) przychody ze sprzedaży, 2) koszty stałe, 3) koszty zmienne, 4) zysk. Zadanie 19 Spółka z o.o. wytwarza cztery podstawowe rodzaje wyrobów. Informacje o produkowanych wyrobach są przedstawione w tabeli Wyszczególnienie M N O P Cena sprzedaży (zł/szt.) 40 50 30 150 Jednostkowy koszt zmienny (zł/szt.) 30 35 20 100 Współczynnik struktury sprzedaży (%) 20 40 30 10 Koszty stałe w danym okresie wynosiły 10 000 zł. Na podstawie powyższych danych: 1) obliczyć wielkość sprzedaży poszczególnych wyrobów w progu rentowności, 2) ustalić wartość przychodów ze sprzedaży zapewniających uzyskanie punktu krytycznego. Zadanie 20 W przedsiębiorstwie "TARTAK" zestawiono następujące informacje dla ustalenia progu rentowności Wyszczególnienie Sprzedaż Jednostkowa cena sprzedaży (zł/szt.) Jednostkowy koszt zmienny (zł/szt.) Koszty stałe (zł) Na podstawie przedstawionych danych ustalić: 1) punkt rentowności w wyrażeniu wartościowym, 2) strefę bezpieczeństwa, 3) koszty zmienne w punkcie krytycznym, 4) aktualną stopę marży brutto. Asortyment wyrobu X Y Z 200 300 100 80 50 60 40 15 000 120 80 Zadanie 21 Spółka z o.o. wytwarza jeden asortyment wyrobów. Posiada zdolności produkcyjne pozwalające wytworzyć miesięcznie 8000 sztuk wyrobów gotowych. Miesięcznie produkuje i sprzedaje 5 000 sztuk wyrobów, których cena sprzedaży wynosi 110 zł za sztukę. Zmienne jednostkowe koszty wytwarzania kształtują się na poziomie 40 zł, natomiast koszty stałe w danym miesiącu wynosiły 300 000 zł. Analiza rynku wykazała, że przy obniżeniu ceny o 10% możliwe byłoby zwiększenie sprzedaży o 1500 sztuk. Badania kosztów stałych udowodniły, że można je zmniejszyć o 10000 zł w wypadku utrzymania dotychczasowego poziomu produkcji i sprzedaży. Nie jest to jednak możliwe w sytuacji wzrostu produkcji. Na podstawie przedstawionych założeń ustalić, co byłoby bardziej opłacalne: 1) obniżenie ceny i zwiększenie produkcji, 2) utrzymanie produkcji na dotychczasowym poziomie, ale przy obniżeniu kosztów stałych. Analizując przedstawiony problem decyzyjny należy obliczyć w obu wypadkach: jednostkową marżę brutto wyrobu, próg rentowności, przychód i zysk przedsiębiorstwa. Zadanie 22 Przedsiębiorstwo państwowe produkuje jeden rodzaj wyrobów. Według danych rachunku kosztów, jednostkowy koszt zmienny wynosi 20 zł za sztukę, natomiast koszty stałe w skali kwartału - 12000 zł, w tym amortyzacja 2 000 zł. Jednostkowa cena sprzedaży wynosi 30 zł. Na podstawie przedstawionych danych ustalić: 1) próg rentowności (kosztowy), 2) pieniężny próg rentowności, 3) próg rentowności zapewniający uzyskanie zysku netto w kwocie 1500 zł, jeżeli stawka podatku dochodowego wynosi 40% (dla uproszczenia). Zadanie 23 Spółka z o.o. "KINGA" wytwarza jeden rodzaj wyrobów, którego cena sprzedaży wynosi 47 zł za sztukę, natomiast jednostkowy koszt zmienny 27 zł za sztukę. Koszty stałe w skali miesiąca wynoszą 28 000 zł, w tym amortyzacja - 3 000 zł. Na podstawie przedstawionych danych ustalić: 1) pieniężny próg rentowności, 2) próg rentowności w wyrażeniu ilościowym, jeżu firma zakłada osiągnięcie zysku netto w kwocie 3 000 zł, a stawka podatku dochodowego wynosi 40%. Zadanie 24 Spółka z o.o. "Gama" wykonuje usługi przewozowe. Dane związane z ich produkcją i kosztami przedstawia tabela Miesiąc Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Na podstawie przedstawionych danych: Produkcja w tkm 1200 1350 1500 1800 1650 Koszty w zł 18 000 19 200 20 200 22 200 21200 - ustalić koszty stałe i zmienne metodą najwyższego i najniższego punktu, obliczyć punkt rentowności w wyrażeniu ilościowym, jeżeli planowana cena sprzedaży jednego tonokilometra (tkm) wynosi 15 zł. Zadanie 25 Centrala Produktów Naftowych handluje, między innymi, etyliną 98, etyliną bezołowiową oraz olejem napędowym. Dane związane z handlem tymi towarami w ciągu miesiąca przedstawia tabela Pozycje danych Etylina 98 Etylina bezołowiowa 35000 30000 1,6 1,2 Olej napędowy 11000 10000 1 0,8 1. Popyt w litrach 10000 2. Pojemność magazynowa(w litrach) 12000 3. Cena sprzedaży(w zł/l) 1.5 4. Jednostkowy koszt zmienny (w zł/l) 1,2 Koszty stałe w skali miesiąca wynoszą 13 600 zł. Na podstawie przedstawionych danych ustalić dla poszczególnych towarów próg rentowności w wyrażeniu ilościowym. Krótkoterminowe rachunki decyzyjne Zadanie 26 Przedsiębiorstwo "Bolek i s-ka" produkuje trzy asortymenty wykładzin podłogowych. Stosuje rachunek kosztów pełnych. Według danych ewidencyjnych produkcję i koszty przedstawia tabela Wyszczególnienie A B C Sprzedaż (m2) 500 800 600 Cena sprzedaży (zł/m2) 100 150 120 Jednostkowy koszt pełny (zł/m2) 80 110 130 Informacje o asortymentach według rachunku kosztów zmiennych: 1. jednostkowe koszty zmienne: A - 70 zł, B - 105 zł, C - 80 zł, 2. koszty stałe - 39 000 zł. Na podstawie przedstawionych danych ustalić: 1. przychody, koszty i zysk w konwencji rachunku kosztów pełnych, 2. przychody, koszty i zysk w konwencji rachunku kosztów zmiennych, 3. przychody, koszty i zysk w konwencji rachunku kosztów zmiennych, jeżeli firma zrezygnuje z produkcji asortymentu C i zwiększy produkcję asortymentu A o 600 m2. Zadanie 27 Przedsiębiorstwo może produkować trzy asortymenty wyrobów: "A", "B", "C". Miesięczne zdolności produkcyjne wynoszą 1000 maszynogodzin (mh). Analiza rynku wykazała ograniczenia ze strony popytu, które wynoszą dla asortymentu A - 2 500 szt., B - 3 000 szt., C - 4 500 szt. Podstawowe informacje o asortymentach ilustruje tabela Wyszczególnienie A B C Jednostkowa cena sprzedaży (w zł) 82 94 53 Jednostkowy koszt zmienny (w zł) 43 61 33 Norma czasu wytwarzania (w mh) 0,5 0,4 0,2 Koszty stałe wynoszą 80 000 zł. Na podstawie powyższych danych określić, który asortyment firma powinna produkować w celu uzyskania maksymalnego zysku. Zadanie 28 Przedsiębiorstwo wytwarza dwa rodzaje wyrobów A i B. Ceny sprzedaży wyrobów wynoszą odpowiednio: 100 zł i 120 zł za sztukę, natomiast jednostkowe koszty zostały skalkulowane na poziomie: 60 zł i 80 zł. Produkcja jest ograniczona posiadanymi czynnikami produkcji, co ilustruje tabela Zużycie na jednostkę Posiadany wyrobu Wyszczególnienie zapas A B Materiały podstawowe (kg) 2 4 10000 Maszynogodziny (mh) 2 1 6000 Na podstawie przedstawionych danych ustalić, przy jakich rozmiarach produkcji zysk jest maksymalny. Zadanie 29 Przedsiębiorstwo "GAMA" zamierza produkować proszek do prania w ilości 40 000 kg. Firma wysłała oferty do kontrahentów w celu opracowania i wdrożenia technologii produkcyjnej. Otrzymała dwie oferty, których założenia może zaakceptować. Na podstawie otrzymanych ofert przedsiębiorstwo ustaliło planowane wielkości, które są przedstawione w tabeli 12.12. Treść Oferta I Oferta II Jednostkowe koszty zmienne (zł/kg) 2,5 2,7 Koszty stałe w skali kwartału (zł) 28 000 18 000 Wykorzystując przeprowadzone obliczenia stwierdzono, że optymalną ceną sprzedaży proszku będzie cena w wysokości 3,2 zł/kg. Na podstawie przedstawionych danych dokonać wyboru wariantu technologicznego. Zadanie 30 Przedsiębiorstwo "Plastchem" wytwarza opakowania z tworzyw sztucznych. Z uwagi na brak zapotrzebowania na wytwarzane wyroby zakład posiada wolne moce produkcyjne. Właściciel firmy "GIGANT" spółka z o.o. złożył zamówienie na produkcję opakowań do śledzi. Zamówienie opiewa na produkcję 10000 sztuk opakowań po cenie 1 zł za sztukę. Obecnie cena ustalona przez przedsiębiorstwo "Plastchem" według metody "Koszt plus" wynosi 1,20 zł za sztukę, natomiast zmienny koszt jednostkowy - 0,8 zł za sztukę. Na podstawie przedstawionych danych zdecydować, czy przedsiębiorstwo "Plastchem" powinno przyjąć dodatkowe zamówienie, jeżeli informacje dotyczące wyniku finansowego za ubiegły miesiąc są następujące: I. Przychody ze sprzedaży wyrobów 21000 II. Koszty uzyskania przychodów: 20 800 1. Koszt wytworzenia wyrobów 16 000 2. Koszty zarządu 3 000 3. Koszty sprzedaży 1800 III. Zysk (I - II) 200 Zadanie 31 Spółka z o.o. "BIMAJ" zajmuje się produkcją odzieży roboczej. Obecny popyt nie gwarantuje pełnego wykorzystania zdolności produkcyjnych. Firma zastanawia się nad przyjęciem dodatkowych ofert: I - produkcja 5 000 par rękawic roboczych, II - produkcja 10000 sztuk fartuchów drelichowych, III - produkcja 8 000 sztuk czepków ochronnych typu "Ekspedient". Oferta I nie wymaga poniesienia dodatkowych kosztów stałych. Przyjęcie oferty II spowoduje poniesienie dodatkowych kosztów stałych w kwocie 32000 zł. Dla oferty III dodatkowe koszty stałe wyniosą 12000 zł. Pozostałe dane przedstawia tabela: Wyszczególnienie Rękawice robocze Fartuchy drelichowe Czepki ochronne Jednostkowe koszty zmienne (zł/szt.) 14 29 8 Obecne ceny sprzedaży (zł/szt.) 17 40 10 Na podstawie danych zdecydować, czy firma powinna przyjąć dodatkowe zamówienia, jeżeli ceny sprzedaży w wypadku poszczególnych ofert ulegną zmniejszeniu odpowiednio o: 10%, 20%, 5%. Zadanie 32 Spółka z o.o. "KOSMETYK" w Stargardzie Szczecińskim produkuje kremy ochronne. Opakowania do kremów są dostarczane przez firmę "Plastyk" w cenie 0,20 zł za sztukę. Przedsiębiorstwo zastanawia się nad rozpoczęciem własnej produkcji opakowań, gdyż w skali miesiąca zużywa ich 50 000 sztuk. Opracowano plan kosztów związanych z produkcją opakowań (dane w zł dla 1000 sztuk): materiały bezpośrednie 100 zł płace bezpośrednie 50 zł inne koszty bezpośrednie 20 zł koszty wydziałowe 20 zł razem: 190 zł Do podstawowych kosztów stałych zaliczono amortyzację i koszty utrzymania w gotowości maszyn produkcyjnych (wtryskarki, formy) oraz hali produkcyjnej, która powstanie w wyniku adaptacji magazynu. Oszacowane koszty stałe wyniosą 3 000 zł. Na podstawie przedstawionych danych: 1) zdecydować, czy nadal kupować, czy też rozpocząć wytwarzanie opakowań do kremów ochronnych, 2) ustalić, przy jakich rozmiarach produkcji nastąpi zrównanie kosztów nabycia z kosztami własnej produkcji, 3) określić, jakie rozmiary produkcji przesądzą o podjęciu własnej produkcji. Budżetowanie Zadanie 33 Budżet kosztów wydziału podstawowego dla produkcji 1000 sztuk wyrobu X przedstawia tabela: Pozycje kosztów 1. Materiały bezpośrednie 2. Płace bezpośrednie i świadczenia na rzecz pracowników 3. Płace i świadczenia na rzecz pracowników pośrednio produkcyjnych Wskaźnik zmienności kosztów Wartość kosztów (w zł) 1,0 5000 1,0 4 500 0,6 2 000 4. Płace i świadczenia na rzecz pracowników 0 1000 administracji 5. Zużycie energii i paliwa 0,4 1000 6. Amortyzacja 0 2 000 7. Remonty 0,5 1000 8. Pozostałe koszty 0 500 Na podstawie przedstawionych danych sporządzić elastyczny budżet kosztów dla produkcji 1500 sztuk wyrobu X. Zadanie 34 Łączne koszty produkcji 10 000 sztuk wyrobu A wynosiły 20 000 zł. Wskaźnik zmienności kosztów równa się 0,8. Określić jakie będą koszty, jeżeli produkcja będzie wynosiła 11000 sztuk wyrobu A. Zadanie 35 W spółce "KHG" przychody ze sprzedaży w poszczególnych miesiącach kształtowały się następująco: styczeń 10 000 zł, luty 12 000 zł, marzec 11000 zł, kwiecień 14 000 zł. Szacowany sposób regulacji należności przedstawia następujące zestawienie: 30% wartość sprzedaży danego miesiąca - sprzedaż gotówkowa, 40% wartość sprzedaży danego miesiąca - spłata należności po miesiącu, 20% wartości sprzedaży danego miesiąca - spłata należności po dwóch miesiącach, 10% wartość sprzedaży danego miesiąca - spłata należności po trzech miesiącach. Na podstawie przedstawionych danych ustalić wartość wpływów ze sprzedaży IV