Analiza ekonomiczna - Rozdział 11 - Wybór źródeł finansowania WYBÓR ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA Kredyt, leasing, środki własne jako źródła finansowania Środki służące do finansowania działalności bieżącej i rozwojowej przedsiębiorstwa mogą pochodzić z różnych źródeł i dopływać w różnej formie. Z punktu widzenia źródła pochodzenia kapitału wyróżnić można finansowanie zewnętrzne i wewnętrzne. Są dwa podstawowe kierunki finansowania w przedsiębiorstwie: finansowanie bieżącej działalności, polegające na zapewnieniu ciągłości podstawowych procesów gospodarczych przez dopływ środków uzyskiwanych głównie z przychodów, tak aby zachowana była płynność finansowa firmy. Finansowanie działalności rozwojowej, polegające na gromadzeniu środków własnych i obcych, wewnętrznych i zewnętrznych, mające na celu umożliwienie podejmowania działalności inwestycyjnej. Kredyt bankowy Kredyt jest jednym z podstawowych źródeł finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych. Jest rodzajem pożyczki udzielonej przez bank osobie prawnej lub fizycznej za oprocentowaniem, na określony cel, wg zasad i warunków podanych w umowie kredytowej. Kredyty dzielą się na krótko, średnio i długo terminowe. Kredyty obrotowe mogą być udzielone na sfinansowanie zapasów, rozliczeń między okresowych czynnych, należności z tytułu rozliczeń z kontrahentami oraz płatności. Kredyty inwestycyjne udzielane są na finansowanie przedsięwzięć zmierzających do odtworzenia, modernizacji i zwiększenia majątku trwałego kredytobiorcy. Przyznanie kredytu uzależnione jest od efektywności oraz przewidywalnej opłacalności przedsięwzięcia, jak również stopnia ryzyka wynikającego z oceny zdolności kredytowej kredytobiorcy. Kredytobiorca występuje o kredyt z wnioskiem. Wniosek powinien określać w szczególności: kwotę i walutę kredytu, przeznaczenie kredytu, proponowany termin spłaty kredytu, uzasadnienie potrzeb kredytowych, okres wykorzystania kredytu, propozycje dotyczące prawnego zabezpieczenia kredytu. Bank określa również dokumenty i informacje jakie powinny być dołączone do wniosku. W szczególności są to: uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej, informacje dotyczące działalności gospodarczej, roczny bilans oraz rachunek zysków i strat, deklaracje podatkowe, zaświadczenie o dochodach, zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami, wykaz planowanych do zakupu dóbr lub usług inwestycyjnych, www.wkuwanko.pl 1 Analiza ekonomiczna - Rozdział 11 - Wybór źródeł finansowania studium opłacalności realizowanego przedsięwzięcia, w przypadku inwestycji budowlanych założenia techniczno-ekonomiczne inwestycji. Wysokość stopy oprocentowania kredytu uzależniona jest od kształtowania się stóp procentowych na rynku międzybankowym, rozmiarów ryzyka związanego z udzielonym kredytem, wysokości kredytu, oraz długości okresu kredytowania, częstotliwości spłaty odsetek od kredytu. Leasing Jest nowoczesną formą finansowania inwestycji. Leasing określany jest powszechnie jako specyficzna forma odpłatnego korzystania z rzeczowych składników majątkowych na podstawie umowy zawartej na czas określony, zgodnie z którą leasingodawca zobowiązuje się oddać określoną rzecz do dyspozycji leasingobiorcy w zamian za płatności dokonywane w ratach. Na gruncie polskiego prawa podatkowego wyróżnia się dwa podstawowe typy transakcji leasingowych: Leasing finansowy ma charakter długookresowy i polega na odpłatnym korzystaniu z rzeczy w czasie zbliżonym do ekonomicznego okresu jej użytkowania. W tym czasie właściciel rzeczy jest leasingodawcą. Leasingobiorca może stać się właścicielem przedmiotu leasingu po zakończeniu trwania umowy. Opłata za użytkowanie składa się z raty stanowiącej część wartości rzeczy oraz odsetek. Dla leasingobiorcy część odsetkowa jest kosztem uzyskania przychodu, ma także prawo dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Dla leasingodawcy całość opłat stanowi przychód. Leasing operacyjny. Umowy są tu zawierane na okres krótszy niż przewidywany okres ekonomicznego zużycia rzeczy, stąd rzecz może być wypożyczana wielu kolejnym klientom. Całość opłaty za użytkowanie leasingobiorca zalicza do kosztów uzyskania przychodów, nie nalicza też amortyzacji. On również najczęściej przyjmuje na siebie obowiązek obsługi przedmiotu leasingu. Dla leasingodawcy opłaty stanowią przychód podlegający opodatkowaniu, dokonuje on również odpisów amortyzacyjnych. W tej formie leasingobiorca nie ma gwarancji nabycia przedmiotu umowy po jej wygaśnięciu. Środki własne przedsiębiorstwa Podstawowym źródłem wewnętrznego finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych w przedsiębiorstwie jest zysk netto pod warunkiem, że zostanie on wypracowany. Drugim ważnym składnikiem wewnętrznego finansowania przedsiębiorstwa jest amortyzacja. Amortyzacja jest odpisem części wartości zużywających się środków trwałych, przeznaczonych na odtworzenie tego zużycia. Poziom odpisu amortyzacyjnego uzależniony jest od okresu eksploatacji oraz stawek odpisu. Typowe okresy eksploatacji poszczególnych www.wkuwanko.pl 2 Analiza ekonomiczna - Rozdział 11 - Wybór źródeł finansowania środków trwałych podawane są w wykazach stawek amortyzacyjnych, zgodnie z odpowiednimi rozporządzeniami ministra finansów. Metody wyboru efektywnych źródeł finansowania – rachunek ekonomiczny Rachunek ekonomiczny jest metodą pozwalającą na wybór najlepszego wariantu planowanego działania. Wykorzystywany jest w szerokim zakresie do rozwiązywania różnych problemów decyzyjnych w procesie zarządzania przedsiębiorstwem. Jednym z ważniejszych obszarów decyzji zarządczych jest finansowanie zakupów inwestycyjnych. Są dwie metody pozwalające na dokonanie wyboru metody finansowania. W pierwszej metodzie za kryterium wyboru przyjmuje się maksymalizację zdyskontowanej wartości dochodu czystego, wyliczoną dla każdego z rozpatrywanych wariantów działania. Kryterium wyboru w drugiej metodzie jest minimalizacja wydatków efektywnych, rozumianych jako zdyskontowana różnica między wydatkami nominalnymi a zmniejszeniem obciążeń podatkiem dochodowym z tytułu zaliczenia w poczet kosztów takich wielkości jak: amortyzacja, odsetki, czynsze. www.wkuwanko.pl 3