Tematy zajęć praktycznych w lecznictwie ambulatoryjnym i

TEMATY ZAJĘĆ Z PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU
2016-2017 - ĆWICZENIA
DLA V R. OML
1. Organizacja i zarządzanie czynnościami wykonywanymi w Pracowni Analityki
Ogólnej. Ocena właściwości fizykochemicznych i osadu moczu oraz ocena parametrów
biochemicznych przydatnych w diagnostyce wybranych schorzeń układu moczowego,
interpretacja wyników badań, analiza przypadków
a/ badania czynnościowe nerek
- ocena filtracji kłębkowej nerek
- ocena czynności cewek nerkowych ( test zagęszczania i zakwaszania moczu )
b/ badania niezbędne dla ustalenia rozpoznania choroby nerek
- badanie ogólne nerek ( krwiomocz, leukocyturia, wałeczkomocz, bakteriomocz )
c/ badania stosowane dla określenia lokalizacji zakażenia ( USG, renografia, CT,
angiografia, urografia )
d/ diagnostyka wybranych chorób nerek
- zakażenie układu moczowego
- ostre i przewlekłe zapalenie nerek
- nefropatia cukrzycowa
- kłębkowe zapalenie nerek
- kamica układu moczowego
- ostra i przewlekła niewydolność nerek
2. Obsługa i użytkowanie analizatorów do oznaczania elektrolitów i parametrów
równowagi kwasowo-zasadowej. Oznaczanie parametrów gospodarki równowagi
kwasowo-zasadowej i elektrolitów. Interpretacja wyników badań laboratoryjnych
Wartość badań laboratoryjnych w zaburzeniach gospodarki wodno- elektrolitowej i
równowagi kwasowo- zasadowej, interpretacja wyników badań
a/ charakterystyka podstawowych pojęć używanych w gospodarce kwasowo-zasadowej w
stanach fizjologii i patologii
b/ podział zaburzeń kwasowo-zasadowych , przyczyny , mechanizm powstawania
c/ podstawowe prawa stosowane w równowadze wodno-elektrolitowej i kwasowozasadowej
d/ rola nerek w gospodarce kwasowo-zasadowej
e/ ocena stanu nawodnienia organizmu
f/ zaburzenia gospodarki elektrolitowej
- hipo i hipernatremia
- hipo i hiperkalemia
g/ zaburzenia gospodarki magnezowej, wapniowej i chlorkowej
h/ wartości parametrów rkz zagrażające życiu
i/ uwagi przedanalityczne dotyczące pobierania materiału do badań gazometrycznych
j/ interpretacja wyników
k/ pomiar równowagi kwasowo-zasadowej – zajęcia praktyczne
3. Organizacja i zarządzanie czynnościami wykonywanymi w Pracowni Biochemii.
Obsługa i użytkowanie analizatora biochemicznego. Oznaczanie parametrów
laboratoryjnych przydatnych w diagnostyce w miażdżycy, interpretacja wyników
badań, analiza przypadków. Badania laboratoryjne w kontroli zagrożenia rozwojem
miażdżycy, w diagnostyce miażdżycy, interpretacja wyników badań
a/ diagnostyka laboratoryjna zaburzeń gospodarki lipidowej :
markery lipidowe : cholesterol całkowity, frakcje lipidowe: HDL, LDL, TG, badania
uzupełniające : elektroforeza lipoprotein, ultrawirowanie, metoda strąceniowa, test zimnej
flotacji, Lp(a), apo B, apo AI, apo E – fenotyp apo E, badania receptorów dla LDL,
badanie oporności LDL na oksydację.
- markery nielipidowe : poziom fibrynogenu, oznaczanie t-PA, PAI –1, homocysteina
b/ przydatność badań genetycznych w rozwoju ryzyka miażdżycy
c/ komórkowe markery w diagnostyce ryzyka miażdżycy
d/ etapy diagnostyczne w ocenie ryzyka rozwoju miażdżycy
e/ wpływ cukrzycy na metabolizm lipidów
f/ przygotowanie pacjenta do diagnozowania hiperlipidemii
-
4. Wykonywanie badań przydatnych w diagnozowaniu i monitorowaniu wybranych
schorzeń układu sercowo-naczyniowego, analiza przypadków, obsługa aparatów
pomiarowo-badawczych
a/ patogeneza choroby niedokrwiennej serca
b/ czynniki ryzyka choroby wieńcowej
c/ obraz kliniczny choroby wieńcowej
d/ klasyfikacja choroby niedokrwiennej serca
e/ diagnostyka choroby wieńcowej
f/ metody leczenia – chirurgiczne, farmakologiczne, prewencja pierwotna i wtórna
g/ objawy kliniczne chorób układu krążenia : duszność, sinica, bóle wieńcowe, obrzęki,
zaburzenia rytmu serca, utrata przytomności
h/ metody badania czynności układu krążenia
i/ objawy i diagnostyka laboratoryjna:
- przewlekłej niewydolności krążenia
- ostrej niewydolności krążenia
- chorób zapalnych serca
5. Oznaczanie parametrów laboratoryjnych przydatnych do monitorowania chorych na
cukrzycę, interpretacja wyników badań, obsługa analizatora do oznaczania stężenia
glukozy, analiza przypadków
a/ testy laboratoryjne przydatne w diagnostyce i monitorowaniu cukrzycy
- oznaczanie poziomu glukozy we krwi
- doustny test tolerancji glukozy (DTTG)
- dobowy profil glukozy
- glukoza w moczu
- związki ketonowe we krwi i moczu
b/ retrospektywna ocena poziomu glikemii
- oznaczanie HbA1
- fruktozamina- oznaczanie, metody
- badania dodatkowe: proteinuria i albuminuria, lipidy, pomiar insuliny w osoczu,
oznaczanie peptydu C, oznaczanie glukozy w pełnej krwi
c/ najczęstsze przyczyny błędów w pomiarze glukozy
d/ powikłania cukrzycy:
- ostre : kwasica ketonowa, nieketonowa śpiączka hiperosmolarna, kwasica cukrzycowa,
kwasica mleczanowa, hipoglikemia
- późne : mikroangiopatie ( retino,-nefro )
makroangiopatie ( rozwój miażdżycy, nadciśnienie)
powikłania neurologiczne
powikłania zatorowo-zakrzepowe
e/ diagnostyka wybranych jednostek chorobowych :
- stopa cukrzycowa, stawy Charkota, kardiomiopatia cukrzycowa
f / pomiar glukozy – zajęcia praktyczne
6.Organizacja i zarządzanie czynnościami wykonywanymi w Pracowni Immunochemii,
Wartość badań laboratoryjnych ze szczególnym uwzględnieniem oznaczania markerów
nowotworowych przydatnych we wczesnej diagnostyce choroby nowotworowej, analiza
przypadków
a/ charakterystyka markerów nowotworowych
- cechy idealnego markera nowotworowego
- klasyfikacja markerów i ich rola w diagnostyce i monitorowaniu leczenia
- wymagania analityczne w oznaczaniu stężenia markerów
- czynniki wewnętrzne i zewnętrzne mające wpływ na wynik
b/ metody oznaczania markerów nowotworowych
c/ oznaczanie wybranych markerów metodą immunoenzymatyczną
d/ interpretacja wyników
e/ przydatność oznaczania receptorów estrogenowych i progesteronowych w doborze chorych
do hormonoterapii
- charakterystyka receptorów
- metoda immunoenzymatyczna oznaczania ER i PgR
- oznaczanie białka w cytozolu i DNA w zawiesinie jąder komórkowych
7. Diagnostyka laboratoryjna chorób tarczycy. Wykonywanie badań laboratoryjnych z
zakresu tyreologii, interpretacja wyników badań, analiza przypadków
a/ rodzaje badań laboratoryjnych stosowanych w diagnostyce tarczycy : TSH, T4, T3, fT3,
fT4, test z TRH, TGB, tyreoglobulina
b/ rozpoznawanie subklinicznej nadczynności i niedoczynności tarczycy na podstawie
parametrów laboratoryjnych
c/ badania immunologiczne
d/ badania radiologiczne
e/ algorytm postępowania diagnostycznego w chorobach tarczycy
f/ techniki oznaczania hormonów tarczycy
g/ interpretacja wyników
8. Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń gospodarki żelaza, interpretacja wyników
badań
a/ gospodarka żelazem- testy służące do oceny poziomu i zapotrzebowania organizmu na
żelazo :
- oznaczanie stężenia Fe w surowicy
- oznaczanie TIBC i UIBC
- stężenie transferyny w surowicy
- stężenie ferrytyny w surowicy
- krzywa żelazowa ( próba doustnego obciążenia żelazem)
- stężenie receptora transferyny w surowicy ( sTfR )
- oznaczanie Fe w moczu
- stężenie protoporfiryny cynkowej w erytrocytach
- wybarwienie Fe w rozmazach komórek szpiku
- badanie kinetyki Fe59 oraz wchłaniania Fe59 z przewodu pokarmowego
b/ ocena rezerw ustrojowych żelaza:
- osoczowy poziom transferyny krążącej
-
oznaczanie hemosyderyny w makrofagach z aspiratu szpiku – barwionego błękitem
pruskim
badanie syderoblastów
badania określające przemianę Fe
badania oceniające rozmieszczenie żelaza w ustroju ( pula czynnościowa, zapasowa,
transportowa )
9. Interpretacja wyników badań laboratoryjnych w nagłych przypadkach i u chorych w
stanie krytycznym. Wykonywanie badań pilnych, analiza przypadków
a/ przydatność badań laboratoryjnych wykonywanych w stanach zagrożenia życia
b/ badania laboratoryjne stosowane u chorych :
- z ostrą niewydolnością oddechową
- z ostrą niewydolnością nerek
- z ostrą niewydolnością wątroby
- z ostrym zapaleniem trzustki
- w śpiączce metabolicznej
- z ostrym zatruciem tlenkiem węgla, alkoholem etylowym, alkoholem metylowym
10. Odrębności diagnostyczne związane z wykonywaniem badań u pacjentów chorych
na schorzenia układu krwiotwórczego. Doskonalenie technik wykonywania badań
hematologicznych, analiza przypadków. Organizacja i zarządzanie czynnościami
wykonywanymi w Pracowni Hematologii.
a/ diagnostyka laboratoryjna białaczek
b/ diagnostyka laboratoryjna chłoniaków
c/ diagnostyka laboratoryjna nadkrwistości i niedokrwistości
11. Organizacja i zarządzanie czynnościami wykonywanymi w Pracowni Koagulologii.
Wykonywanie badań i interpretacja wyników laboratoryjnych z zakresu wybranych
zaburzeń układu krzepnięcia i fibrynolizy, analiza przypadków
12. Organizacja i zarządzanie czynnościami laboratoryjnymi wykonywanymi w
Pracowni Serologii Transfuzjologicznej. Udział Pracowni Serologii Transfuzjologicznej
w opiece nad pacjentem w okresie okołooperacyjnym. Odrębności diagnostyczne u
chorych w okresie okołooperacyjnym, analiza przypadków
a/ biochemiczne aspekty odpowiedzi na uraz operacyjny
- charakterystyka okresów po urazie operacyjnym w zakresie gospodarki :
węglowodanowej, białkowej, lipidowej, wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowozasadowej oraz hormonalnej
13.Zarządzanie czynnościami laboratoryjnymi w laboratorium mikrobiologicznym.
Standardy jakości w laboratorium mikrobiologicznym
- zasady organizacji pracy laboratoriów mikrobiologicznych. Wymagania ogólnobudowlane
dotyczące instalacji oraz typy pomieszczeń laboratoriów mikrobiologicznych.
-standardy jakości w laboratorium mikrobiologicznym
-zasady bezpieczeństwa pracy z materiałem zakaźnym (klasyfikacja czynników zakaźnych,
ocena ryzyka narażenia pracowników i środowiska na czynniki zakaźne, ocena pracowników
laboratoriów i innych osób oraz środowiska w otoczeniu laboratoriów na czynniki zakaźne,
poziomy bezpieczeństwa biologicznego laboratoriów – wybrane czynniki zakaźne, ryzyko
zakażeń i zaqecane środki hermetyczne.
- projektowanie organizacji laboratoriów mikrobiologicznych z uwzględnieniem
bezpieczeństwa pracy. Zasady zamawiania i zakupu aparatury, sprzętu i odczynników do
badań diagnostycznych.
14. Laboratoryjne monitorowanie leków, analiza przypadków
Terapia monitorowana – przypomnienie podstawowych wiadomości przekazanych podczas
zajęć z przedmiotu Farmakokinetyka z elementami terapii monitorowanej na roku IV:
- kryteria wyboru leków do prowadzenia terapii monitorowanej
- zakres terapeutyczny, stężenie subterapeutyczne i toksyczne
- stan stacjonarny, średnie stężenie leku w stanie stacjonarnym, stężenie maksymalne i
minimalne, fluktuacje stężeń w stanie stacjonarnym
- podstawowe parametry farmakokinetyczne wankomycyny, takrolimusa i kwasu
mykofenolowego.
Materiał biologiczny
- rodzaj materiału, czas pobrania próbki, przechowywanie próbki, zlecenie badania –
formularz skierowania
Metoda pomiaru stężenia leku w materiale biologicznym:kalibracja aparatu, wykonanie
oznaczenia
Interpretacja oznaczonych stężeń leku dla indywidualnego pacjenta na podstawie baz danych
programu Eskulap (odniesienie do zakresu stężeń terapeutycznych).
Obliczanie dawki leku na podstawie oznaczonych stężeń leku w materiale biologicznym.
Wpływ funkcji nerki na dawkowanie leku i korzyści związane z monitorowaniem stężenia
leku we krwi dla indywidualnego pacjenta.