Dr inż. Aleksander Gwiazda Zarządzanie strategiczne Wykład 2 Rola otoczenia w procesie formułowania strategii organizacji Plan wykładu Koncepcja otoczenia przedsiębiorstwa Metoda SWOT Cele przedsiębiorstwa Przykłady praktyczne Koncepcja otoczenia przedsiębiorstwa Definicja otoczenia Otoczenie to zbiór czynników, z otaczającej przedsiębiorstwo rzeczywistości, które mogą mieć wpływ na jego funkcjonowanie. Koncepcja otoczenia przedsiębiorstwa Trzy zakresy otoczenia przedsiębiorstwa Otoczenie konkurencyjne P Otoczenie globalne Otoczenie kooperacyjne Koncepcja otoczenia przedsiębiorstwa Przedsiębiorstwo jako otoczenie wewnętrzne Do elementów, które wyznaczają otoczenie wewnętrzne należą przede wszystkim następujące obszary jego działalności: • serwis, • marketing, • finanse, • zarządzanie, • personel, • technologia, • produkcja. Koncepcja otoczenia przedsiębiorstwa Otoczenie kooperacyjne Otoczenie kooperacyjne to uczestnicy logistycznej działalności przedsiębiorstwa we wszelkich jej przejawach. Należą do nich: • dostawcy, • dystrybutorzy, • audytorzy. Koncepcja otoczenia przedsiębiorstwa Otoczenie konkurencyjne Otoczenie konkurencyjne to wszyscy uczestnicy danego rynku. W grupie tej najczęściej wyróżniamy: • lidera branży, • konkurentów, • klientów. Koncepcja otoczenia przedsiębiorstwa Otoczenie globalne Otoczenie globalne to zbiór wszystkich instytucji, które mogą mieć pośredni wpływ na funkcjonowanie rynku. Otoczenie to tworzą: • państwo, • społeczeństwo, • instytucje finansowe, • instytucje naukowe, • media. Koncepcja otoczenia przedsiębiorstwa Cechy współczesnego otoczenia Ze względu na procesy globalizacji współczesne otoczenie cechują: • rozległość, • kompleksowość, • niestabilność, • zróżnicowanie. Koncepcja otoczenia przedsiębiorstwa Macierz zmienności otoczenia Rosnąca złożoność zmian otoczenia Umiarkowana niepewność Duża niepewność Mała niepewność Umiarkowana niepewność Rosnąca zmienność zmian otoczenia Koncepcja otoczenia przedsiębiorstwa Techniki analizy otoczenia Badania rynku analiza danych statystycznych, kupowanie informacji, prognozowanie rynku Badania literaturowe badanie czasopism branżowych, analiza raportów rządowych Benchmarking Wywiad gospodarczy Metoda SWOT Cechy podstawowe techniki SWOT Przedsiębiorstwo Otoczenie Metoda SWOT Algorytm realizacji Analiza przedsiębiorstwa Misja Strategia Analiza otoczenia Metoda SWOT Struktura techniki SWOT Szanse Zagrożenia Silne strony S1 S2 Słabe strony S3 S4 Cele przedsiębiorstwa Cele jako rezultat analizy otoczenia Cele przedsiębiorstwa winny odzwierciedlać trendy wykazywane przez jego otoczenie. Aby uzyskać system zupełny celów przedsiębiorstwa należy je posortować według stopnia szczegółowości. Cele przedsiębiorstwa Hierarchia celów Cele strategiczne Cele taktyczne Cele funkcjonalne Cele instrumentalne Cele przedsiębiorstwa Zasady opracowywania celów Cele winny uwzględniać kontekst czasowo- przestrzenny. Cele winny dotyczyć całej organizacji. Cele muszą być rozłączne. Cele należy rangować. Cele winny być zgodne z kulturą organizacji. Cele przedsiębiorstwa Przykłady celów strategicznych Maksymalizacja zysku. Wzrost udziału w rynku. Przewodnictwo technologiczne na rynku. Wzrost jakości obsługi klientów. Cele przedsiębiorstwa Przykłady celów taktycznych Tworzenie nowych kanałów dystrybucji. Lobbing. Dywersyfikacja produkcji. Inżynieria współbieżna. Cele przedsiębiorstwa Przykłady celów funkcjonalnych Wprowadzenie systemu TQM. Wprowadzenie systemu pracy zespołowej. Opanowanie nowych nisz rynkowych. Zmiana systemu szkoleń pracowników. Cele przedsiębiorstwa Przykłady celów instrumentalnych Nowy system płac. Powołanie działu badań. Wyznaczenie norm jakości. Zmiany technologiczne. Przykłady praktyczne Firma Hewlett-Packard Powstała jako realizacja projektu edukacyjnego dwóch studentów Uniwersytetu Stanforda: Billa Hewletta oraz Dave’a Packarda. Przykłady praktyczne Motto firmy Hewlett-Packard Aby osiągnąć pożądany poziom efektywności i osiągnięć należy stworzyć warunki ku temu by ludzie pracowali razem przy realizacji celów firmy i unikać sytuacji, gdy pracują przeciwko tym celom. Dave Packard Przykłady praktyczne Misja firmy Hewlett-Packard Zdobyć szacunek klientów, społeczeństwa poprzez: pracowników • odpowiednią kulturę pracy, • twórcze podejście do analizowanych zagadnień, • pracę zespołową, • innowacyjność, • unikanie długów. i Przykłady praktyczne Cel 1 Zapewnienie lojalności klientów Aby zdobyć lojalność i respekt klientów należy dostarczać im wartość dodatkową w postaci wyrobów, usług i rozwiązań o najwyższej jakości. Przykłady praktyczne Cel 2 Zapewnienie zysku Aby zapewnić zysk finansowy należy się rozwijać, tworzyć wartość dla akcjonariuszy oraz dostarczać zasobów potrzebnych dla realizacji celów z niższego poziomu. Zysk jest bowiem źródłem finansowania inwestycji i rozwoju. Przykłady praktyczne Cel 3 Zdobycie pozycji lidera rynkowego Aby utrzymać pozycję lidera rynkowego należy ciągle dostarczać na obsługiwane rynki użyteczne i znaczące produkty, usługi i rozwiązania. Należy też ogniskować naszą działalność na najważniejszych aspektach tych rynków. Przykłady praktyczne Cel 4 Zapewnienie wzrostu Aby zapewnić wzrost firmie w zmieniającym się otoczeniu należy wykorzystać zyski i zdolności do tworzenia i produkowania innowacyjnych wyrobów, usług i rozwiązań, które zadowolą rosnące wymagania klientów. Przykłady praktyczne Cel 5 Zapewnienie współpracy pracowników Aby zapewnić firmie zadowolenie z pracy swoich pracowników należy zapewnić im udział w sukcesie firmy, do którego się przyczynili. Należy także zorganizować im bezpieczne, wyzwalające i spójne miejsce pracy. Pozwoli to na samorealizację każdego z pracowników, z korzyścią dla firmy. Przykłady praktyczne Cel 6 Kreowanie liderów Aby zapewnić firmie jak najlepsza organizację należy kreować liderów na każdym szczeblu organizacji. To właśnie oni są odpowiedzialni za zamianę wizji firmy w konkretne posunięcia biznesowe. Ponadto to oni uosabiają misję organizacji. Przykłady praktyczne Cel 7 Uczestnictwo w globalizacji Aby zapewnić firmie miejsce we współczesnym świecie przyjmujemy na siebie odpowiedzialność, za każdy rynek, na którym prowadzimy interesy. Rozumiemy to jako ekonomiczny, intelektualny i socjalny udział w życiu każdego kraju i społeczności, wśród których prowadzimy interesy. Podsumowanie 1. Analiza otoczenia ogrywa kluczową rolę w procesach generowania strategii. 2. Podstawową metodą pozycjonowania organizacji w otoczeniu jest technika SWOT. 3. Technika SWOT stanowi ideę analizy organizacji, a nie narzędzie do bezkrytycznego stosowania. 4. Analiza otoczenia pozwala formułować cele organizacji. Dziękuję z uwagę