Konkurs kl. III - wersja do wydruku

KONKURS KL. III
Zadanie 1.
POZNAJ SWÓJ KRAJ
(0–3 p.)
Uzupełnij zdania.
Współczesne granice Polski przypominają jej granice z czasów ............................................... . Ustanowiono je
po .............................................. w wyniku umów zawartych z
.................................................................................... .
Zadanie 2.
(0–5 p.)
Wpisz nazwę punktu oraz jego wysokość. Oblicz różnicę wysokości.
Najwyżej położony punkt w kraju: .........................................., wys.: .....................
Najniżej położony punkt w kraju: ..........................................., wys.: ......................
Różnica wysokości pomiędzy nimi wynosi ........................................................... .
Zadanie 3.
(0–2 p.)
Przyjrzyj się fotografii i uzupełnij zdanie.
Przełom to odcinek doliny rzecznej, przecinający znajdujące się
na jej drodze wzniesienia. Fotografia przestawia jeden z piękniejszych
w Polsce przełomów rzeki ..............................................., który przebiega
przez góry ........................................................................................ .
Zadanie 4.
(0–4 p.)
Wypisz nazwy czterech polskich miast, w których przebywał
Mikołaj Kopernik.
• .....................................................................................
• .....................................................................................
• .....................................................................................
• .....................................................................................
Zadanie 5.
(0–1 p.)
Zamieszczona obok mapa przedstawia granice morskie Polski
w określonym czasie. Podkreśl właściwe lata.
a) 1914–1939.
b) 1918–1939.
c) 1920–1939.
Zadanie 6.
(0–2 p.)
Opisz, z czego słynie miejscowość Trzęsacz.
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 7.
(0–2 p.)
W poniższym zdaniu skreśl fałszywe informacje.
Gigantyczny obraz Panorama Racławicka, namalowany przez Artura Grottgera / Wojciecha Kossaka,
znajduje się we Wrocławiu / w Poznaniu.
Zadanie 8.
(0–1 p.)
Podkreśl nazwisko osoby związanej z Bóbrką pod Krosnem.
Józef Wybicki, Ignacy Łukasiewicz, Maria Skłodowska-Curie
Zadanie 9.
(0–4 p.)
Wpisz nazwy skrajnych województw oznaczonych
na mapie cyframi 1–4.
1. ................................................................................
2. ................................................................................
3. ................................................................................
4. ................................................................................
Zadanie 10.
(0–1 p.)
Pomnik przyrody – legendarny Dąb Bartek –
znajduje się na:
a) Roztoczu.
b) Wyżynie Kieleckiej.
c) Wyżynie Śląskiej.
Zadanie 11.
(0–4 p.)
Połącz strzałkami chrześcijańskie związki wyznaniowe z odpowiadającą im liczbą wiernych w Polsce.
Kościół katolicki •
• 53 tys.
Kościół starokatolicki •
• 35 mln
Kościół prawosławny •
• 155 tys.
Kościół protestancki •
• 556 tys.
Zadanie 12.
(0–3 p.)
Wpisz w odpowiednich rubrykach tabeli nazwy mniejszości narodowych, których dotyczą zamieszczone w niej
opisy. Wybierz spośród nazw podanych poniżej.
Niemcy, Białorusini, Ukraińcy.
Mniejszość narodowa
Wybrana informacja
społeczność, która ma swoje muzeum w Hajnówce
najliczniejsza mniejszość narodowa w Polsce
społeczność bardzo rozproszona, ale niezwykle potężna
Zadanie 13.
(0–1 p.)
Podkreśl nazwisko autora i tytuł powieści, w której zostały opisane obyczaje Łowiczan.
Stefan Żeromski – Przedwiośnie, Bolesław Prus – Placówka, Władysław Reymont – Chłopi.
Zadanie 14.
(0–4 p.)
Rozpoznaj na fotografiach stroje ludowe i wpisz ich nazwy.
a) .....................................
.................................
Zadanie 15.
b) ...................................
c) ...................................
d)
(0–5 p.)
Uporządkuj nazwy pięciu największych jezior w Polsce, w kolejności od najmniejszego do największego jeziora.
Łebsko, Miedwie, Dąbie, Śniardwy, Mamry
1. .....................
........................
Zadanie 16.
2. .......................
3. ........................
4. ........................
5.
(0–1 p.)
Wyjaśnij znaczenie terminu „agroturystyka”.
..............................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................... ...................
Zadanie 17.
(0–6 p.)
Przyporządkuj miasta zabytkom, wpisując w puste miejsca odpowiednie litery.
A. Zamek Książąt Pomorskich
B. Ostrów Tumski
C. Dwór Artusa
D. Sukiennice
E. Krzywa Wieża
F. Kolumna Zygmunta III Wazy
A. ......
B. ......
C. ......
a) Warszawa
b) Kraków
c) Wrocław
d) Gdańsk
e) Szczecin
f) Toruń
D. ......
E. ......
F. ......
Zadanie 18.
(0–4 p.)
Wpisz liczbę ludności i powierzchnię Polski. Następnie oblicz na podstawie tych danych średnią gęstość
zaludnienia naszego kraju.
liczba ludności: ................................................, powierzchnia: .....................................................................
średnia gęstość zaludnienia (obliczenia):
................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................... ..........
.............
Zadanie 19.
(0–1 p.)
Podkreśl nazwę krainy, której krajobrazy przypominają Litwę z „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza.
Reżyserowi filmu „Pan Tadeusz”, Andrzejowi Wajdzie, posłużyła ona jako sceneria do filmu.
Podhale, Nizina Śląska, Pojezierze Suwalskie
Zadanie 20.
(0–4 p.)
Połącz strzałkami osobliwość przyrody z parkiem, w którym ona występuje.
Wąwóz Chłapowski •
• Ojcowski Park Narodowy
jezioro Hańcza •
• Świętokrzyski Park Narodowy
Jaskinia Łokietka •
• Nadmorski Park Krajobrazowy
Puszcza Jodłowa •
• Suwalski Park Krajobrazowy
Zadanie 21.
(0–3 p.)
Wpisz obok określenia nazwę krainy, której ono dotyczy.
Zielone Płuca Polski – .....................................................................................................................................
Szlak Orlich Gniazd – .....................................................................................................................................
polski biegun zimna – ......................................................................................................................................
Zadanie 22.
(0–1 p.)
Podkreśl datę, od której obowiązuje obecny podział administracyjny Polski.
1 stycznia 1995 r., 1 stycznia 1997 r., 1 stycznia 1999 r.
Zadanie 23.
(0–1 p.)
Depresyjne tereny Żuław osuszyli osadnicy:
a) duńscy.
Zadanie 24.
b) niemieccy.
c) holenderscy.
(0–2 p.)
Wypisz dwa przykłady zabytków kultury materialnej w Twoim regionie:
a) .......................................................................................................................... ..................................................
b) ................................................................................................................................... .........................................
Zadanie 25.
(0–10 p.)
Na mapie konturowej Polski rozpoznaj 10 miast,
które wspomniano we wcześniejszych pytaniach.
Wypisz ich nazwy przy odpowiednich cyfrach.
1. ..........................................................................
2. ..........................................................................
3. ..........................................................................
4. ..........................................................................
5. ..........................................................................
6. ..........................................................................
7. ..........................................................................
8. ..........................................................................
9. ..........................................................................
10. .........................................................................
Zadanie 1.
(0–1 p.)
W 1945 roku, podczas konferencji zorganizowanej przez koalicję antyhitlerowską, ustalono nowe granice Polski.
Podkreśl nazwę miejscowości, w której odbywała się ta konferencja.
Berlin, Frankfurt, Poczdam
Zadanie 2.
(0–8 p.)
Polska pod względem powierzchni zajmuje dziewiąte miejsce w Europie. Wyprzedzają nas: Niemcy, Ukraina,
Rosja, Francja, Hiszpania, Norwegia, Szwecja i Finlandia. Uporządkuj i wpisz poniżej podane kraje według
wielkości ich powierzchni.
1. ....................................................................
5. ....................................................................
2. ....................................................................
6. ....................................................................
3. ....................................................................
7. ....................................................................
4. ....................................................................
8. ....................................................................
Zadanie 3.
(0–3 p.)
Uzupełnij schemat przedstawiający trójpodział władzy, który obowiązuje w Polsce.
WŁADZA
..............................................
Zadanie 4.
..............................................
(0–2 p.)
Przyjrzyj się fotografii i uzupełnij zdanie.
Fotografia przedstawia .......................................,
znajdujący się w ....................................................
Zadanie 5.
(0–1 p.)
Wyjaśnij znaczenie terminu „wody terytorialne”.
……………………………...............................................
...........................................................................................
...........................................................................................
..........................................................................................
..............................................
Zadanie 6.
(0–3 p.)
Uzupełnij zdanie.
Już w starożytności przez obniżenie pomiędzy Sudetami a Karpatami zwane ..................................................
prowadził szlak handlowy z południa Europy nad .............................................................................................
i na ............................................................................................ .
Zadanie 7.
(0–1 p.)
Fotografia przedstawia najstarszy kanał w Polsce. Oddano
go do użytku w 1840 r. Łączy Biebrzę z Czarną Hańczą.
W 1968 roku został uznany za zabytek techniki.
Wpisz pod fotografią nazwę tego kanału.
Jest to kanał .............................................................................
Zadanie 8.
(0–8 p.)
Rozpoznaj na mapie puszcze i bory oznaczone cyframi 1–8.
Wpisz ich nazwy przy odpowiednich cyfrach.
1. ..................................................................
2. ..................................................................
3. ..................................................................
4. ..................................................................
5. ..................................................................
6. ..................................................................
7. ..................................................................
8. ..................................................................
Zadanie 9.
(0–3 p.)
Rozszyfruj poniższe skróty odnoszące się do przedsiębiorstw żeglugi morskiej w Polsce.
PŻM – ...................................................................................................................................................... ..............
PLO – .....................................................................................................................................................................
PŻB – ............................................................................................................................. .......................................
Zadanie 10.
(0–1 p.)
Opisz przyczynę niskiego (21%) zalesienia Polski w 1945 roku.
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
Zadanie 11.
(0–4 p.)
Wpisz nazwy polskich parków narodowych, których dotyczą poniższe określenia.
Najstarszy park – ...................................................................................................................................................
Najmłodszy park – .................................................................................................................................................
Największy park – .................................................................................................................................................
Najmniejszy park – ...............................................................................................................................................
Zadanie 12.
(0–4 p.)
Korzystając z mapy przedstawiającej tzw. czarny
trójkąt, wykonaj polecenia.
a) Określ zasięg terytorialny „czarnego trójkąta”.
....................................................................................
....................................................................................
b) Wyjaśnij, dlaczego obszar ten określa się mianem
„czarnego trójkąta”.
.....................................................................................
.....................................................................................
.....................................................................................
c) Oblicz, ile kilometrów wynosi obwód tego obszaru.
......................................................................................
......................................................................................
Zadanie 13.
(0–1 p.)
Podkreśl nazwę jednego z najstarszych w Europie uzdrowisk, które znajduje się u podnóża Gór Stołowych.
Kudowa Zdrój, Świeradów, Polanica Zdrój, Duszniki Zdrój
Zadanie 14.
(0–2 p.)
Wyjaśnij skróty odnoszące się do polskich instytucji.
PAN –
.......................................................................................................................................... ........................................
PTTK –
................................................................................................................................................................................
Zadanie 15.
(0–1 p.)
Podkreśl nazwę miasta, w którym znajduje się jedyne w Polsce Muzeum Instrumentów Muzycznych. Miasto to
jest jednym z największych i najstarszych miast Polski i jest położone nad Wartą.
Poznań, Bydgoszcz, Płock, Toruń
Zadanie 16.
(0–4 p.)
Uzupełnij w tabeli brakujące informacje dotyczące miast i rzek pasa pobrzeży.
Ujście rzeki
Miasto portowe
Parsęty
Łeba
Ustka
Zadanie 17.
Wieprzy
(0–2 p.)
Sudety przeżyły niegdyś swoją „gorączkę złota”. Ten szlachetny metal wydobywano tu od XIII do połowy XX
wieku. Wpisz nazwy dwóch miejscowości związanych z występowaniem złota w Sudetach.
 ......................................................................................
 ......................................................................................
Zadanie 18.
(0–5 p.)
Fotografie przedstawiają polskie zabytki w różnych stylach architektonicznych. Dopasuj odpowiedni styl
do każdej z budowli.
klasycyzm, styl romański, gotyk, renesans, barok
Ratusz w Sandomierzu
a) ....................................................
....................................................
Kościół w Krakowie
Kościół w Strzelnie
b) ...................................................
c)
Pałac w Wilanowie
d) ...........................................................................
...........................................................................
Pałac w Śmiełowie
e)
Zadanie 19.
(0–1 p.)
Południowy odcinek wybrzeża Morza Bałtyckiego jest światowym zagłębiem bursztynowym. Podkreśl nazwy
miast, pomiędzy którymi się to zagłębie rozciąga.
Gdańsk i Kaliningrad, Kaliningrad i Kłajpeda, Gdańsk i Kłajpeda
Zadanie 20.
(0–3 p.)
Połącz nazwy jaskiń oraz krain geograficznych, w której te jaskinie występują.
Jaskinia Śnieżna •
jaskinia Raj •
Jaskinia Zbójecka •
Zadanie 21.
• Góry Świętokrzyskie
• Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
• Tatry
(0–4 p.)
Korzystając z mapy, uzupełnij nazwy skal oraz
wpisz brakującą skalę.
a) skala .............................
b) skala ..............................
c) skala ............................... 1 cm – ............ km
Zadanie 22.
(0–4 p.)
Wpisz pod fotografiami nazwy widocznych na nich obiektów oraz miast, w których obiekty te się znajdują.
a) ...........................................................................
b) ...........................................................................
c) ...........................................................................
d) ...........................................................................
Zadanie 23.
(0–1 p.)
Podkreśl nazwę zawodu, który wykonywał Tytus Chałubiński – wielki miłośnik Tatr i Podhala.
pisarz, malarz, prawnik, lekarz
Zadanie 24.
(0–2 p.)
Wpisz nazwy dwóch rezerwatów (ewentualnie pomników przyrody) zlokalizowanych w Twojej okolicy.

......................................................................................................................................... .........................................
........

..................................................................................................................................................................................
........
Zadanie 25.
(0–7 p.)
Rozwiąż logogryf i wykonaj
polecenie.
1. „Harnasie” Szymanowskiego to
słynny...
2. Autor „Szatana z siódmej klasy”.
3. Był nim Kasprowicz.
5.
4. Wielka Helena scen polskich w
XIX w.
5. Artystyczny pseudonim Witkiewicza.
1.
2.
3.
4.
Wyjaśnij związek hasła z wymienionymi w logogryfie postaciami.
.....................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................... .................
.....................................................................................................................................................................................
Zadanie 1.
(0–2 p.)
Uzupełnij zdanie:
Słowo „ojczyzna” pierwotnie oznaczało ....................................... Dzisiejsze znaczenie uzyskało w .............
wieku.
Zadanie 2.
(0–3 p.)
Wpisz nazwę jedynej polskiej pustyni oraz nazwy krain geograficznych, na pograniczu których się ona znajduje.
.....................................................................................................................................................................................
........
Zadanie 3.
(0–3 p.)
Połącz nazwę uczelni z nazwą miasta, w którym uczelnia ta się znajduje.
Uniwersytet im. A. Mickiewicza •
Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej •
Uniwersytet M. Kopernika •
Zadanie 4.
• Lublin
• Toruń
• Poznań
• Wrocław
(0–5 p.)
Wpisz pod fotografiami nazwy obiektów oraz miast, w których się znajdują. Następnie uzupełnij zdanie.
a) ...........................................................................
...........................................................................
b)
c) ...........................................................................
...........................................................................
d)
Wszystkie wymienione wyżej obiekty zostały wpisane na Listę
...................................................................................
........................................................... UNESCO.
Zadanie 5.
(0–1 p.)
Opisz znaczenie określenia „moja mała ojczyzna”.
.....................................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................ .............
.....................................................................................................................................................................................
Zadanie 6.
(0–4 p.)
Wypisz nazwy czterech polskich parków narodowych, które uznano za światowe rezerwaty biosfery.
1) ...........................................................
3) ..........................................................
2) ...........................................................
4) .........................................................
Zadanie 7.
(0–6 p.)
Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy miejscowości, w których znajdują się muzea wymienionych osób.
Frombork, Żelazowa Wola, Oblęgorek, Czarnolas, Nałęczów, Żarnowiec
Muzeum
Miejscowość
Marii Konopnickiej
Bolesława Prusa
Henryka Sienkiewicza
Jana Kochanowskiego
Fryderyka Chopina
Mikołaja Kopernika
Zadanie 8.
(0–1 p.)
Wyjaśnij, dlaczego Polska jest nazywana „bocianim mocarstwem”.
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
Zadanie 9.
(0–2 p.)
W 1775 roku Szymon Sobierajski obliczył, że w Suchowoli
znajduje się geometryczny środek Europy. Na podstawie
załączonej mapy określ współrzędne geograficzne
tej miejscowości.
....................................................................................
Zadanie 10.
(0–4 p.)
Turyści często odwiedzają miejsca kultu religijnego.
Wypisz przykłady czterech takich miejsc w Polsce.
• ....................................................................................
• ....................................................................................
• ....................................................................................
• ....................................................................................
Zadanie 11.
(0–5 p.)
Uzupełnij tabelę, wpisując obok wytworów folkloru nazwy odpowiednich grup etnicznych.
Wybrany wytwór folkloru
Grupa etniczna
A.
własne, oryginalne nuty
B.
wędzone, owcze sery
C.
niepowtarzalne, kolorowe wycinanki
D.
silne tradycje górnicze
E.
okazałe palmy wielkanocne
Zadanie 12.
(0–4 p.)
Połącz tytuł dzieła z nazwiskiem jego autora.
„O poprawie Rzeczypospolitej” •
„Pieśni ludu polskiego” •
„Przestrogi dla Polski” •
„Roczniki, czyli kroniki sławnego •
Królestwa Polskiego”
Zadanie 13.
• Oskar Kolberg
• Jan Długosz
• Andrzej Frycz Modrzewski
• Stanisław Staszic
(0–6 p.)
Rozpoznaj herby miast wojewódzkich. Wpisz poniżej nazwy tych miast.
A. ...................
...................
B. ...................
C. ...................
D. ...................
E. ...................
F.
Zadanie 14.
(0–7 p.)
Wykonaj poniższe polecenia.
a) Nadaj tytuł ilustracji i uzupełnij jej opis.
Tytuł: ...............................................................
..........................................................................
b) Oblicz temperaturę powietrza na wysokości
2250 m n.p.m., wiedząc, że na wysokości
900 m n.p.m. wynosi ona 15°C.
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
Zadanie 15.
(0–3 p.)
Wypisz trzy czynniki ograniczające rozwój turystyki w Polsce.

............................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................ ............................
Zadanie 16.
(0–3 p.)
Dopisz właściwe liczby województw obok dat podziałów administracyjnych Polski, których dokonano po II
wojnie światowej. Do wyboru masz liczby: 49, 14, 17.
1946–1956
1957–1974
1975–1998
a) .......... województw
b) .......... województw
c) .......... województw
Zadanie 17.
(0–4 p.)
Uzupełnij poniższe zdania:
a) Droga szybkiego ruchu samochodowego, która nie posiada jednopoziomowych skrzyżowań z innymi
drogami, to .....................................................
b) Droga szybkiego ruchu, dzięki której przejeżdżające pojazdy omijają tereny miejskie, to
……………….………
c) Główna linia komunikacyjna (transportowa), łącząca ważne ośrodki gospodarcze kraju, to
...................................
d) Trasa przewozu towarów lub ludzi z jednego państwa do drugiego przez terytorium trzeciego to ……………
Zadanie 18.
(0–1 p.)
Rozpoznaj pomnik widoczny na fotografii i wpisz jego nazwę.
..............................................................................................
Zadanie 19.
(0–2 p.)
W które rejony Polski należałoby pojechać na wycieczkę,
aby natknąć się na pozostałości działalności wulkanicznej?
Wypisz nazwy dwóch krain.
..............................................................................................
..............................................................................................
Zadanie 20.
(0–5 p.)
Połącz nazwy tras turystycznych z nazwami miast, przez które one przebiegają.
Zamki Dolnego Powiśla •
„Szwajcaria Kaszubska” •
Kraina Tysiąca Jezior •
Szlak Piastowski •
Polski „Dziki zachód” •
Zadanie 21.
• Poznań, Gniezno, Kruszwica
• Kwidzyn, Malbork, Gniew
• Bytów, Kartuzy, Wdzydze Kiszewskie
• Sanok, Ustrzyki Dolne, Ustrzyki Górne
• Giżycko, Mikołajki, Mrągowo
(0–2 p.)
Ułóż hasło reklamujące Twoją miejscowość.
.......................................................................................................................................................................... ......
................................................................................................................................................................................
Zadanie 22.
(0–3 p.)
Wykonaj polecenia:
a) Rozpoznaj i podpisz plan znanego sakralnego zabytku
historycznego.
...........................................................................................
b) Oblicz (w m2), powierzchnię rzeczywistą obiektu
w granicach zaznaczonych czarną obwódką.
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
Zadanie 23.
(0–6 p.)
Rozpoznaj sławne Polki oraz sławnych Polaków przedstawionych na zamieszczonych niżej fotografiach, a
następnie odpowiedz na pytanie, co łączy wszystkie te postaci.
a) ........................
b) ........................
c) ........................
d) ........................
e) ..................
............................................................................................................................................................................ ...
Zadanie 24.
(0–1 p.)
Wpisz nazwisko autora słów pieśni, z której pochodzi zamieszczony niżej fragment.
„Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,
Nie damy pogrześć mowy!”
...............................................................................................................................................................................
.
Zadanie 25.
(0–6 p.)
Wyobraź sobie, że odbywasz lot balonem nad obszarem Polski, zatrzymując się po drodze w sześciu miastach.
Wpisz kierunki (główne i pośrednie), w których należałoby się udać, poruszając się z jednego miasta do
drugiego.
a) z Zielonej Góry do Bydgoszczy – ............................................................
b) z Bydgoszczy do Białegostoku – .............................................................
c) z Białegostoku do Katowic – ...................................................................
d) z Katowic do Wrocławia – .......................................................................
e) z Wrocławia do Poznania – ......................................................................
f) z Poznania do Zielonej Góry – .................................................................
1. Uzupełnij zdania. (0–2 pkt)
a) Najwyższy szczyt Tatr to .............................................................................. .
b) Najwyższy szczyt Beskidu Żywieckiego to ................................................. .
c) Najwyższy szczyt Sudetów to ...................................................................... .
d) Najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich to .................................................. .
2. Połącz nazwę jeziora z właściwym typem genetycznym. (0–2 pkt)
Druzno •
Gardno •
Jeziorak •
Mamry •
• morenowe
• cyrkowe
• deltowe
• przybrzeżne
• rynnowe
3. Pod każdym logo wpisz nazwę właściwego parku narodowego. (0–2 pkt)
A
B
C
D
...............................
...............................
...............................
...............................
...............................
...............................
...............................
...............................
4. Podkreśl cechy pogody wywołane napływem mas powietrza polarnego kontynentalnego
zimą nad obszar Polski. (0–1 pkt)
a) ocieplenie i opady deszczu;
b) mróz, sucha i słoneczna pogoda;
c) ochłodzenie i przymrozki;
d) ocieplenie i słoneczna pogoda.
5. Podkreśl nazwę mas powietrza, które przynoszą ciepłą słoneczną pogodę,
kształtując „złotą polską jesień”. (0–1 pkt)
a) powietrze polarne morskie,
b) powietrze zwrotnikowe kontynentalne,
c) powietrze polarne kontynentalne,
d) powietrze arktyczne.
6. Do podanych regionów geograficznych dopisz nazwy pasów ukształtowania
powierzchni Polski. (0–2 pkt)
a) Nizina Szczecińska –
.........................................................................................................................................
b) Polesie Lubelskie –
...........................................................................................................................................
c) Nizina Śląska –
..................................................................................................................................................
d) Niecka Nidziańska –
.........................................................................................................................................
7. Uzupełnij zdania. (0–2 pkt)
Większość obszaru Polski leży w dorzeczu ......................................... i .........................................,
w zlewisku Morza Bałtyckiego. Naturalną granicą między Polską a Niemcami są rzeki
............................... i ..............................................................
8. Połącz nazwę uzdrowiska z odpowiednim regionem geograficznym. (0–2 pkt)
Polanica Zdrój •
Połczyn Zdrój •
Busko Zdrój •
Krynica •
• Wyżyna Małopolska
• Nizina Mazowiecka
• Karpaty
• Pojezierze Pomorskie
• Sudety
9. Na poniższej mapie zaznaczono mniejszości narodowe mieszkające w Polsce.
Wpisz nazwy mniejszości narodowych oznaczonych na mapie literami. (0–2,5 pkt)
A. ..........................................
B. ..........................................
C. ..........................................
D. ..........................................
10. Dopisz po jednym przykładzie waloru przyrodniczego i kulturowego
oraz infrastruktury turystycznej, które znajdują się w Twoim powiecie. (0–1,5 pkt)
a) walory przyrodnicze –
.......................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
............
b) walory kulturowe –
...........................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
............
c) infrastruktura turystyczna –
..............................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
11. W Polsce 97% energii elektrycznej pochodzi ze spalania węgla, a 3% z hydroenergetyki.
Wymień dwie przyczyny takiej struktury produkcji energii elektrycznej. (0–2 pkt)
a)
....................................................................................................................................................................
b)
....................................................................................................................................................................
12. Wpisz nazwy 4 państw zaznaczonych na mapie cyframi. Określ, które z tych państw
nie jest członkiem Unii Europejskiej, ale należy do NATO. (0–2,5 pkt)
1. .......................................................
2. ........................................................
3. .........................................................
4. ..........................................................
Państwo należące do NATO nie będące
członkiem Unii Europejskiej:
...............................................................
13. Podkreśl nazwę rośliny uprawnej, której rozmieszczenie przedstawiono na mapie obok. (0–1
pkt)
a) buraki cukrowe,
b) ziemniaki,
c) żyto,
d) pszenica.
14. Uzupełnij zdania. (0–1,5 pkt)
a) Amonity są skamieniałością przewodnią ery ......................................... .
b) Karpaty powstały w orogenezie ............................................................. .
c) Na Pojezierzu Mazurskim występuje rzeźba ......................................... .
15. Oblicz temperaturę powietrza na Śnieżce, gdy w Karpaczu Górnym
na wysokości 880 m n.p.m. temperatura wynosi 7°C. (0–2 pkt)
....................................................................................................................................................................
............
....................................................................................................................................................................
16. W odpowiednich miejscach na ilustracji wpisz nazwy form akumulacyjnej
działalności lądolodu i wód polodowcowych. (0–2 pkt)
B. ....................................
A. ....................................
C. ....................................
D. ....................................
17. Wymień dwie przyczyny małego zasolenia Bałtyku. (0–2 pkt)
a)
....................................................................................................................................................................
........
b)
....................................................................................................................................................................
........
18. Rozpoznaj i podpisz formacje roślinne występujące w Europie. (0–2 pkt)
A ....................................................................
B ....................................................................
19. Uzupełnij tabelę. W brakujące miejsca wpisz typ gleby, skałę macierzystą
oraz charakterystyczny region geograficzny w Polsce. (0–2 pkt)
Typ gleby
Skała macierzysta
Region geograficzny
less
gleby brunatne
Niecka Nidziańska
20. Od 2002 roku w Polsce odnotowuje się ujemny przyrost naturalny. Wymień dwie przyczyny
systematycznego spadku przyrostu naturalnego oraz wyjaśnij, jakie może to mieć skutki
społeczno-gospodarcze w przyszłości. (0–2 pkt)
a) Przyczyny:
•
....................................................................................................................................................................
•
....................................................................................................................................................................
b) Skutki społeczno-gospodarcze:
•
....................................................................................................................................................................
•
....................................................................................................................................................................
21. Po II wojnie światowej liczba ludności miejskiej w Polsce wzrosła z 34% w 1946 roku
do 62% w 2003 roku. Wymień dwie przyczyny tego zjawiska. (0–2 pkt)
•
....................................................................................................................................................................
..........
•
....................................................................................................................................................................
.........
22. Do wymienionych pozaprzyrodniczych czynników rozwoju rolnictwa dopisz zmiany,
których należy dokonać, aby polskie rolnictwo dostosować do poziomu rolnictwa UE. (0–3 pkt)
a) wielkość gospodarstw rolnych – ...........................................................................................................
....................................................................................................................................................................
b) mechanizacja rolnictwa – ......................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
c) poziom wykształcenia rolników – .........................................................................................................
23. Połącz nazwy surowców mineralnych z odpowiednimi okręgami przemysłowymi. (0–2 pkt)
rudy miedzi •
węgiel kamienny •
węgiel brunatny •
ropa naftowa i gaz ziemny •
• piotrkowsko-bełchatowski
• legnicko-głogowski
• górnośląski
• opolski
• karpacki
24. Wymień nazwy państw europejskich powstałych po rozpadzie Jugosławii. (0–2,5 pkt)
....................................................................................................................................................................
............
....................................................................................................................................................................
............
25. Podkreśl nazwy pięciu krajów europejskich, w których wskaźnik urbanizacji
jest wyższy niż 85%. (0–2,5 pkt)
Polska, Finlandia, Wielka Brytania, Grecja, Dania, Islandia, Niemcy,
Łotwa, Holandia, Słowenia, Belgia, Czechy, Ukraina, Włochy
26. Połącz największe aglomeracje miejskie Europy z liczbą ich mieszkańców. (0–2 pkt)
Londyn •
Moskwa •
Paryż •
Petersburg •
• 9,7 mln
• 4,6 mln
• 7,6 mln
• 8,3 mln
• 3,2 mln
Zestaw I
1. W każdym z podpunktów wykreśl nazwę niepasującą do pozostałych. (10 pkt)
a) Wiedeń, Zurych, Tirana, Lublana;
b) Gwadalkiwir, Tyber, Oranje, Garonna;
c) Minorka, Ibiza, Majorka, Madera;
d) G. Dynarskie, G. Kantabryjskie, G. Betyckie, G. Iberyjskie;
e) Kołobrzeg, Koszalin, Ustka, Władysławowo.
2. Wymień nazwę polskiego miasta, które leży na dwóch wyspach. (2 pkt)
....................................................................................................................................................................
3. Uzupełnij zdanie. (2 pkt)
Podstawą funkcjonowania Unii Europejskiej jest Traktat o Unii Europejskiej,
zwany powszechnie ........................................................................................
4. Oblicz różnicę czasu słonecznego między wschodnim a zachodnim krańcem Polski,
znając współrzędne geograficzne najdalej wysuniętych punktów Polski. (6 pkt)
• Jastrzębia Góra 54°50’N, 18°18’E
• Zakole Odry koło Cedyni 52°51’N, 14°08’E
• Szczyt Opołonek 49°00’N, 22°51’E
• Zakole Bugu koło Hrubieszowa 50°52’N, 24°09’E
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Zestaw II
1. W każdym z podpunktów wykreśl nazwę niepasującą do pozostałych. (10 pkt)
a) Grecja, Albania, Węgry, Chorwacja, Macedonia;
b) M. Liguryjskie, M. Jońskie, M. Tyrreńskie, M. Barentsa;
c) Hamburg, Kolonia, Monachium, Berlin;
d) Kattegat, La Manche, Limnos, Dardanele;
e) Zelandia, Nowa Ziemia, Gotlandia, Sarema.
2. Wymień nazwę miasta, którego jedna część położona jest w Europie, a druga w Azji. (2 pkt)
....................................................................................................................................................................
3. Wymień nazwę państwa, które wpłaca najwięcej pieniędzy do kasy UE. (2 pkt)
....................................................................................................................................................................
4. Oblicz rzeczywistą odległość w linii prostej między Warszawą a Wrocławiem,
jeśli na mapie w skali 1:4 500 000 odległość między tymi miastami wynosi 6,7 cm. (6 pkt)
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Zestaw III
1. W każdym z podpunktów wykreśl nazwę niepasującą do pozostałych. (10 pkt)
a) Hekla, Orizaba, Stromboli, Wezuwiusz;
b) Wyżyna Śląska, Polesie Lubelskie, Niecka Nidziańska, Roztocze;
c) Krynica, Muszyna, Szczawnica, Ciechocinek;
d) Pilica, Soła, Skawa, Raba;
e) Ardeny, Ural, Apeniny, Schwarzwald.
2. Wymień dwa „kolorowe” morza oblewające Europę. (2 pkt)
....................................................................................................................................................................
3. Wymień nazwę państwa leżącego w Europie Zachodniej, które nie jest członkiem NATO
ani Unii Europejskiej.
(2 pkt)
....................................................................................................................................................................
4. Oblicz temperaturę powietrza na szczycie Świnicy (2301 m n.p.m.),
gdy w Zakopanem na wysokości 850 m n.p.m. zanotowano 10°C. (6 pkt)
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................