mały człowiek – wielkie dzieła

PROGRAM EDUKACYJNY
„MAŁY CZŁOWIEK – WIELKIE DZIEŁA”
PRZEDSZKOLE NR 128
W WARSZAWIE
UL. STERNHELA 40
Opracowały: Anna Świętochowska, Marta Kaczmarek, Jolanta Flejmer
Warszawa, 2016
Spis treści:
Wstęp
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Założenia programu.
Treści programowe
Cele edukacyjne
Metody, formy
Środki dydaktyczne
Ewaluacja programu
Harmonogram
Bibliografia
Działania dodatkowe w ramach programu
Załączniki
WSTĘP
W ostatnich latach wzrosła świadomość społeczna dotycząca tego, jak bardzo bezpośredni kontakt ze sztuką wpływa na
rozwój dzieci w wieku przedszkolnym. Nasze przedszkole, wychodząc naprzeciw tym potrzebom oprócz realizacji podstawy
programowej proponuje takie formy zajęć dodatkowych, w których dzieci w swoich grupach, bawiąc się odkrywają a w dalszym
etapie rozwijają swoje zainteresowania i zdolności w zakresie muzyki, różnorodnych form teatralnych i działalności plastycznej.
Wszelkie zajęcia o charakterze twórczym zawsze cieszą się ogromnym zainteresowaniem dzieci. Aktywne uczestnictwo w tych
zajęciach jest dla każdego dziecka wspaniałą zabawą, daje zadowolenie, radość i satysfakcję. Poza tym pomaga w budowaniu
pozytywnego obrazu – własnego „Ja”, dziecko poznaje samego siebie, oswaja się z innymi, nabiera zaufania do siebie i własnych
możliwości.
W atmosferze zabawy, radosnego współdziałania następuje rozwój zainteresowań, wrażliwości, wyobraźni i możliwości
twórczych dzieci. Dzieci w wieku przedszkolnym z chęcią uczestniczą w zabawach i zajęciach artystycznych, gdyż przemawiają do
ich wyobraźni, pozwalają wyrazić siebie. Zwiększa się ich zakres wiedzy, następuje rozwój umiejętności: literackich, plastycznych,
wokalnych.
Dzieci dzięki programowi poznają różne formy teatru: czarny teatr, teatr cieni, teatr kukiełkowy, teatr lalkowy, teatr aktorski,
pantomima. Będą miały możliwość tworzenia muzyki do przedstawień jak również scenografii plastycznej. Zabawy w teatr odgrywają
dużą rolę w rozwijaniu zdolności myślenia i mowy, a także twórczej wyobraźni i fantazji, uczą dzieci samokontroli i współdziałania.
Niektóre formy teatru leczą różnego rodzaju dysfunkcje, eliminują stres i lęk przed wystąpieniem, zwiększają świadomość własnego
ciała / komunikacja werbalna i niewerbalna /.
Program wychodzi naprzeciw oczekiwaniom dzieci i rodziców oraz stwarza możliwość rozwijania ich zainteresowań oraz
aktywnego udziału w życiu kulturalnym.
1.
ZAŁOŻENIA PROGRAMU.
Niniejszy program pedagogiczny ma wspomóc rozwój dziecięcej kreatywności, a co za tym idzie uzdolnień i zainteresowań
dzieci. Wdrażanie programu wynika z potrzeby i chęci wychowania ludzi twórczych, wychowania rozpoczynającego się już od
początkowych poziomów edukacji. Twórcza aktywność w okresie dzieciństwa może pełnić szereg funkcji, m.in.:

rozwojową- pomaga rozwijać się ważnym sferom osobowości dzieci;

ekspresyjną- umożliwia dzieciom wyrażanie indywidualnych myśli i przeżyć;

socjalizacyjną- wdraża do odgrywania ról społecznych, podejmowania wysiłku i odpowiedzialności za inne osoby;

terapeutyczną- dzięki aktywności twórczej dzieci mogą̨ odreagowywać zgromadzone napięcia i lęki;

edukacyjną- sprzyja opanowaniu nowych umiejętności i wiedzy, zachęca do czerpania wiedzy z różnych źródeł.
program opiera się na trzech filarach:

inspirowaniu, czyli stymulowaniu, budzeniu i ożywianiu potencjalnych zdolności twórczych dzieci,

usuwaniu różnorodnych barier i przeszkód, które hamują twórczą aktywność dzieci,

rozwijaniu wiedzy i umiejętności niezbędnych w twórczym myśleniu i działaniu.
Proponowany program powstał w wyniku zdiagnozowanych potrzeb dzieci. Otrzymane w ten sposób informacje pozwoliły nam
ustalić obszary wymagające dodatkowej stymulacji i w rozpoznaniu uzdolnień. Z diagnozy przedszkolnej wynika, że coraz więcej
dzieci ma zaburzenia w rozwoju, fizycznym, motorycznym, umysłowym, emocjonalnym oraz społecznym. Proponowane przez nas
zajęcia będą doskonale stymulowały wyżej wymienione umiejętności budząc zaciekawienie światem.
Kontakt dzieci z sztuką: teatrem, plastyką, muzyką to nie tylko „ bycie widzem”, ale również autorem w także aktorem
Aktywność teatralna.
Dziecko w zabawach w teatr bardzo chętnie utożsamia się z przedstawionymi przez siebie postaciami. Przeżywa
i wczuwa się w sytuację bohatera, uczestniczy w jego przygodach, smutkach i radościach. Dając dzieciom możliwość
bycia kimś innym, na przykład wybraną postacią z ulubionej bajki czy wiersza pozwalamy na rozwijanie własnej inwencji
twórczej, pomysłowości, wyobraźni. Dla dzieci cichych, zamkniętych w sobie, nieśmiałych jest to okazja do swobodnego
bycia sobą lub kimś wymarzonym. Tego typu zajęcia nauczą dzieci współdziałania, planowania i organizacji pracy, ale
przede wszystkim dostarczają wiele radości z własnych możliwości twórczych. Edukacja teatralna umożliwia
wykorzystanie naturalnej skłonności dziecka do naśladowania i zabawy, a także aktywności emocjonalnej i ruchowej.
Sprzyja rozładowaniu napięcia i energii, przynosi radość i satysfakcję. Zabawa w teatr służy precyzji mówienia,
poprawności artykulacyjnej, a jednocześnie eliminuje niektóre wady wymowy. Powierzenie małej roli dziecku
z niewyraźną mową wpływa korzystnie na jego samopoczucie i status wśród rówieśników. Dziecko pozbywa się
kompleksów, czuje się ważne i akceptowane. Zajęcia teatralne szczególnie korzystnie wpływają na dzieci nadpobudliwe
ruchowo. Uczestnictwo w zabawie w teatr umożliwia im ekspansję w formie ćwiczeń ruchowych, naśladowczych,
mimicznych. Zajęcia teatralne są również terapią dla dzieci, u których przejawia się nadpobudliwość w sferze
emocjonalnej. Takie dzieci mają możliwość pozbywania się negatywnych emocji (gniew, złość, agresja, płacz, kłótliwość,
skarżenie). Zabawy teatralne sprzyjają rozwojowi ruchowemu dzieci zahamowanych i wyizolowanych.
Aktywność muzyczna.
Muzyka jest bardzo ważnym elementem w pracy z dziećmi i pełni wiele funkcji, pozwala zrozumieć otaczający nas świat,
dostarcza dziecku wiele radości, w trakcie zabaw muzycznych zaczyna rozumieć, że coś jest rytmiczne; że muzyka może być głośna
lub cicha i można ją przedstawić ruchem, pozwala dziecku zrozumieć świat wartości społeczno – moralnych, może wyrazić swoje
pragnienia, uczucia i wyobrażenia. W czasie zabaw muzyczno-ruchowych następuje rozwój mięśni, poprawa postawy i pracy serca,
wzmocnienie układu nerwowego, dzieci uczą się płynnego i elastycznego ruchu. Rozwijanie zdolności muzycznych oraz
muzykalności służy ogólnemu rozwojowi dziecka: intelektualnemu, emocjonalnemu, fizycznemu i estetycznemu.
Aktywność plastyczna.
Dziecko poprzez twórcze działania plastyczne wyraża swoje myśli i emocje oraz zaspakaja potrzebę ekspresji. Podczas
tworzenia przeżywa radość i zadowolenie, które pobudza go do dalszej zabawy zarówno formą jak i barwą a widoczne efekty własnej
działalności motywują dzieci do dalszych poszukiwań własnej drogi artystycznej. Wychodząc temu naprzeciw w innowacji
proponujemy dzieciom różnorodne formy ekspresji, tak by dać im możliwość odkrywania, eksperymentowania a poprzez to czerpania
radości z obcowania ze sztuką w największym tego słowa znaczeniu, ale i ze światem barw, kolorów, faktur, przedmiotów, przyrody
nieożywionej i ożywionej. Dzieci będą miały okazję poznawać różne techniki plastyczne, nabywając z czasem praktyki
w posługiwaniu się linią, plamą, kształtem i barwą w przestrzeni i na płaszczyźnie. W zabawach plastycznych dzieci będą wyrażały
własne doznania i przeżycia.
Efekty, które chcemy uzyskać poprzez wprowadzenie programu „ Mały człowiek - wielkie dzieła” to stymulowanie rozwoju
oraz rozwijanie zdolności dzieci, dzięki którym kształtują one swoją osobowość, zwiększając tym samym szansę powodzenia w szkole
i w dalszym życiu.
2.
TREŚCI PROGRAMOWE
Treści programowe zostały podzielone na trzy rozdziały, z których każdy odnosi się do konkretnej formy aktywności
dziecka. Zakres treści do realizacji jest ułożony według stopnia trudności, który rośnie wraz z przyswojeniem przez dzieci
zamierzonych celów.
Aktywność teatralna – celem tych zajęć jest zapoznanie dziecka ze sztuką teatralną, poznanie środków wyrazu
artystycznego stosowanych w teatrze, kształcenie umiejętności dramatycznych podczas zabaw twórczych, wprowadzenie
elementów gry aktorskiej w tworzonych przez grupę inscenizacjach zakończonych występem przed publicznością na
prawdziwej scenie.
Aktywność plastyczna – celem tych zajęć jest działalność plastyczna dziecka oraz wprowadzenie podopiecznych w świat
rzeźby i malarstwa. Pod kierunkiem nauczyciela dziecko pozna techniki plastyczne, narzędzia i środki wyrazu
artystycznego służące do przedstawiania otaczającej rzeczywistości w formie plastycznej. Dziecko uczyć się będzie
rozpoznawania i tworzenia barw, rozwijać będzie własną pomysłowość i wyobraźnię, fantazję. Pozna dzieła wybitnych
twórców malarstwa i rzeźby.
Aktywność muzyczna – celem tych zajęć jest zapewnienie dzieciom kontaktu z muzyką. Zaprezentowane tu będą różne
formy aktywności muzycznej dziecka z wykorzystaniem elementów nowoczesnych metod i koncepcji edukacyjnych
kształcenia muzycznego dziecka.
3.
CELE EDUKACYJNE
Cele główne:
Program jest zgodny z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego oraz zintegrowany z jej treściami:

wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych

rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne, działania plastyczne

wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz stymulowaniu rozwoju,
Cele szczegółowe:

rozbudzanie zainteresowań muzycznych,

kształtowanie umiejętności słuchania prostych utworów muzycznych,

kształtowanie umiejętności odczytywania sztuki (malarstwo, rzeźba itp.)

rozwój zdolności muzycznych, takich jak: poczucie rytmu, tempa, dynamiki, pamięci muzycznej,

uwrażliwienie na piękno słowa mówionego, bogacenie czynnego słownictwa dzieci,

rozwijanie umiejętności przedstawiania poznanych utworów za pomocą gestu, mimiki, ruchu, za pomocą form
teatralnych

zdobywanie umiejętności poruszania się w przestrzeni, słuchania i wypowiadania się,

kształcenie umiejętności współdziałania w grupie.
4.
METODY, FORMY
Metody realizacji programu:
1. Metody oparte na działaniu
/ metody czynne /
metoda samodzielnych
doświadczeń
(stwarzanie warunków do
samodzielnej zabawy, ułatwianie
nawiązywania kontaktów z
otoczeniem społecznym, przyrodą
i sztuką z własnej inicjatywy)
metoda kierowania aktywnością
(inspirowanie spontanicznej
działalności przez zachętę,
sugestię, radę, czy podsunięcie
pomysłu)
metoda zadań
(inspirowanie do odkrywania
nowych zjawisk, przyswajania i
stosowania określonych
umiejętności)
metoda ćwiczeń
(powtarzanie czynności w celu
ich rozwoju, utrwalanie
wiadomości lub postaw, a także
ćwiczenie mięśni
2. Metody oparte na
obserwacji
/ metody oglądowe /
Obserwacja i pokaz:
– przedmioty
– zjawiska
– czynności
Przykład osobisty n-la:
– jako wzór postępowania
udostępnianie sztuki:
– utwory literackie
– utwory muzyczne
– dzieła graficzne
– oraz inne dzieła sztuki
plastycznej, teatralnej i
muzycznej
3. Metody oparte na
słowie
/ metody słowne /
– rozmowy
– opowiadania
– zagadki
– objaśnienia
– instrukcje
– uczenie wierszy,
piosenek, tekstów
– sposoby społecznego
porozumienia
– metody żywego słowa
4. Metody oparte na aktywności
/ metody aktywizujące/
wspomagają i stymulują rozwój dziecka
poprzez wykorzystanie różnych technik:
- plastycznych,
- zabaw rytmicznych, - dramy,
- metody Kniessów,
- Orffa,
- Labana,
- Burza mózgów,
- W. Sherborn,
- Batii Strauss,
- Klanza,
- pedagogika zabawy.
Formy realizacji programu:

indywidualna

zbiorowa

grupowa
Podczas realizacji programu „Mały człowiek – wielkie dzieła” powinny zostać wykorzystane wszystkie formy pracy:
indywidualna, grupowa i zbiorowa. Nie wolno zapominać też o obowiązującej dla wieku przedszkolnego zasadzie nauki
poprzez zabawę. Forma zabawowa powinna dominować w zajęciach o charakterze artystycznym i dlatego wskazane jest
stosowanie następujących form pracy z dziećmi:

zabawy teatralne

zabawy plastyczne (w tym warsztaty w ramach Akademii Dobrego Rodzica)

zabawy rytmiczno- ruchowe

spotkania z artystami

konkursy

uroczystości;

wyjścia do teatru,
5.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE

W zależności od wyboru formy aktywności, jaka będzie podejmowana, będą dobierane różne środki
dydaktyczne np.:
-
6.
różne materiały plastyczne
materiały ekologiczne
różne opracowania muzyczne
itp…
ZAŁOŻENIA EWALUACYJNE
Ewaluacja programu: „Mały człowiek – wielkie dzieła” dokonywana będzie końcem roku szkolnego. Informacje
dotyczące wiadomości i umiejętności, które dzieci nabyły, zbierane będą w ciągu całego roku, na podstawie:
- obserwacji dzieci,
- rozmów z dziećmi oraz rodzicami,
- wytworów dzieci,
- wywiadu z nauczycielami,
Osobami odpowiedzialnymi za przeprowadzenie ewaluacji programu „Mały człowiek – wielkie dzieła” są jego autorki.
Końcowe sprawozdanie i rezultaty z wdrożonego programu przedstawione zostaną Pani dyrektor oraz Radzie
Pedagogicznej pod koniec danego roku szkolnego.
7.
HARMONOGRAM
GRUPA
I grupa – „Słoneczka” – 3 –
latki
Marta Kaczmarek
II grupa –„Misie”- 3 – latki
Beata Snopek
Aneta Zwierzyńska
III grupa – „Tygrysy” –
4 – latki Jolanta Flejmer
IV grupa – „Żaby” – 4-latki
Darek Wierciński
Małgorzata Lewandowska
V grupa – „Pszczoły” – 5 i 6
latki
Jola Markuszewska
Natalia Siernicka
VI grupa – „Sowy” – 5 – latki
Anna Świętochowska
Martyna Postek
VII grupa – „Jeże”
Marianna Murawska
Paulina Jaczewska
WYSTĘP JESIENNY
/wrzesień – październik
- przygotowanie/
WYSTĘP ZIMOWY
/grudzień – styczeń przygotowanie/
Listopad – realizacja
Teatr aktorski
Luty – realizacja
Czarny teatr
WYSTĘP WIOSENNOLETNI
/marzec – kwiecień –
przygotowanie/
Maj – realizacja
pantomima
Dekoracja
dekoracja
Oprawa muzyczna
dekoracja
występ
Oprawa muzyczna
występ
występ
8.
DODATKOWE DZIAŁANIA W RAMACH PROGRAMU




W ramach programu:
Teatr Rampa
Filharmonia
Teatrzyki przedszkolne
Zaproszenie aktorów do przedszkola
9.
BIBLIOGRAFIA

Burowska Z.: Słuchanie i tworzenie muzyki w szkole, WSiP, Warszawa 1980. .

Ławrowska R .: Muzyka i ruch, WSiP, Warszawa 1991.

Megrier D.: Zabawy teatralne w przedszkolu, Cyklady, Warszawa 2000.

Sacher W.A.: Słuchanie muzyki i aktywność artystyczna dzieci, Kraków, Impuls, 1999.

Bogdanowicz M.: Metoda Dobrego Startu, WSiP, Warszawa 2008.

Łada-Grodzicka Anna: ABC : zabawy plastyczne pięciolatków /Warszawa : Wydaw. Szk. i Pedagogiczne, 2007. – 32 s. Sygnatura: Mg P4112/ud

Muzyka Encyklopedia PWN, Warszawa 2007

Kwiatkowska M. (red.), Podstawy pedagogiki przedszkolnej, WSiP, Warszawa 1985.

Klim-Klimaszewska A, Pedagogika przedszkolna. Nowa podstawa programowa, Erica, Warszawa 2012.
Artykuły:

Samoraj M.: Artystą być... W przedszkolu., W: Edukacja w Przedszkolu, Raabee, 1999.

Tarczyński J.: Aktywne słuchanie muzyki według Batii Strauss/ Wychowanie Muzyczne w Szkole, 2000/nr 2-3.

Opiłowska T.: Ekspresja i percepcja plastyczna i jej rola w kształtowaniu osobowości dzieci W: Życie Szkoły, 1985/ nr 7 – 8.

Malinowska Michalina: Rozwój percepcji wzrokowej i aktywności plastycznej dzieci w wieku przedszkolnym // Nauczyciel i Szkoła. – 2011
nr 2 s. 145-156

Zielińska Ewa: Przegląd metod aktywizujących rozwój dziecka w wieku przedszkolnym // Bliżej Przedszkola. – 2013 nr 2 s. 16-18

Widerowska Maria: Możliwości wykorzystania plastykoterapii w zajęciach biblioterapeutycznych // Biblioterapeuta. – 2011 nr 2 s. 4-6 52.

Winczewska Aneta: Współczesne techniki plastyczne // Życie Szkoły. – 2011 nr 1 s. 16-21

Musielak Beata : Muzyka blisko dziecka // Wychowanie w Przedszkolu. - 2006, nr 3, s. 37 (165)-40 (168)
Załącznik 1.
Występ jesienny
Wrzesień – październik - /przygotowanie/
Listopad – realizacja
Forma: teatr aktorów
Grupa I – „Słoneczka” - dekoracja
Grupa III - „Tygrysy” – oprawa muzyczna
Grupa IV – „Sowy” – występ
Propozycje: można wykorzystać różne wiersze i piosenki o tematyce jesiennej.
Załącznik 2.
Występ zimowy
Grudzień - styczeń - /przygotowanie/
Luty – realizacja
Forma: czarny teatr
Grupa II– „Misie” - dekoracja
Grupa V - „Pszczoły” – oprawa muzyczna
Grupa VII – „Jeże” – występ
Propozycje:
 zabawy muzyczno – ruchowe na różne okazje /warsztaty cz. II/ - wybór różnych zimowych i
świątecznych utworów, płyta+opis.
 „rockowa Gwiazdka” – centrum Edukacji Muzyczna Inspiracja. /płyta+opis/
Załącznik 3.
Występ wiosenno - letni
Marzec – kwiecień - /przygotowanie/
Maj – realizacja
Forma: pantomoma
Grupa III – „Tygrysy” - dekoracja
Grupa IV - „Żaby” – występ
Propozycje: do wykorzystania, jako taniec lub w formie pantomimy:
 Taniec kurcząt w skorupkach „Modest Musorgski”
 Taniec Motyli „Ah si mon Moine voulait dancer” – francuska melodia ludowa
 Walc Angielski „Taniec Motyli”
 Edward Grieg „Poranek”
 Łukasz Kamieniecki „Melody Bells”
Można wykorzystać różne wiersze o tematyce wiosenno – letniej. /Własny wybór/