Środowisko przyrodnicze w Bułgarii

Jakub Chudyba
Lasy i parki narodowe pokrywają prawie 35% powierzchni Bułgarii.
Zróżnicowane warunki klimatyczne, topograficzne, geologiczne
i hydrologiczne wpisują ten kraj na listę krajów europejskich
o największej różnorodności przyrodniczej.
Leży w górach Pirin. W 1983 r. wpisany na listę Światowego Dziedzictwa
Kultury i Przyrody UNESCO. Słynie z krystalicznie czystych jezior i wielu
źródeł mineralnych. Na jego terenie zliczono aż 100 szczytów, które
przekraczają 2000 m n.p.m., a najwyższy z nich to
Wichren – 2914 m n.p.m.
Obejmuje łagodny masyw górski Witoszy, z najwyższym szczytem Czerny Wrych
(2290 m n.p.m.). Park ten nazywany płucami Sofii, leży u stóp tego miasta.
Zimą Park Witosza jest symbolem sportów zimowych, alpinizmu i wspinaczki,
zaś latem to doskonałe miejsce na piesze wycieczki, czy zbiór leśnych owoców.
Na stokach Witoszy swój początek bierze rzeka Istyr oraz Struma płynąca do
Dunaju. W górach biją cieplice i chłodne źródła mineralne. Park Witosza dzieli
się na dwa rezerwaty: Bistriszko braniszte (wpisany na listę UNESCO) oraz
Torfeno braniszte (chroniący występujące w górach torfowiska). W parku
można spotkać jelenie, wilki, kuny, wiele gatunków ptaków oraz wspaniały
świat roślin.
Jeden z najpiękniejszych parków, na terenie Bułgarii. Usytuowany jest w najwyższej
części gór Riła, 100 km na południe od Sofii. Na terenie parku rozpoczynają swój bieg
największe rzeki półwyspu Bałkańskiego, znajdują się tu różnorodne formy skalne,
niezwykłe jaskinie i ponad 200 jezior. W parku wydzielono rezerwaty biosfery wpisane
na listę UNESCO, są to: Parangalica z dwustuletnim lasem świerkowym oraz Centralen
Park Riła, który chroni ekosystem piętra alpejskiego i subalpejskiego, a następnie
rezerwat Skakawica (ochrona sosny górskiej), gdzie uprawia się wspinaczkę lodowcową
oraz rezerwat Ibar (ochrona sosny macedońskiej). Na terenie Parku Narodowego Riła
znajduje się 1400 gatunków roślin, spośród których aż 98 znajduje się w Czerwonej
Księdze zagrożonych gatunków, zaś 3 z nich to endemity. Można tam podziwiać również
bogaty świat fauny: niedźwiedzie, kozice, jelenie, orły, sokoły, czy susły moręgowe.
Bułgaria jest jednym z ostatnich krajów w Europie,
gdzie przyroda zachowała się w stanie zbliżonym do
naturalnego. Spotykamy tu: 94 gatunki ssaków, 405 gatunków ptaków, 36
gatunków gadów, 16 gatunków płazów, 207 gatunków ryb, a liczba gatunków
owadów i pozostałych bezkręgowców przekracza 27000! Szczególnie bogata
jest flora: ok. 3900 roślin w tym powyżej 100 endemicznych.
Zagrożone gatunki: sęp płowy, bernikla
rdzawoszyja, pelikan kędzierzawy, kormoran
mały, niedźwiedź brunatny, wilki, kozice, foki,
(rysie wyginęły).
W Bułgarii można spotkać prawie
wszystkie europejskie gatunki roślin,
w tym wiele śródziemnomorskich,
oraz rośliny z Kaukazu, ze stepów
wschodniej Syberii i Azji Mniejszej,
nie wspominając o endemicznych
gatunkach bałkańskich i bułgarskich,
o lokalnych nazwach i relikty. Do dziś
istnieją gatunki które przetrwały
zlodowacenie.
Organizacje poza rządowe wykazują dużą aktywność
w sprawach ochrony przyrody. Należą do nich: Bułgarskie
Towarzystwo Ochrony Ptaków (BirdLife Bulgaria), Federacja
Zieleni Bałkanów (Zielone Bałkany), Bułgarska Fundacja na
rzecz Różnorodności Biologicznej.
Dzięki pomocy Szwajcarii realizowany
jest Bułgarsko-Szwajcarski Program na
rzecz Ochrony Bioróżnorodności, który
przez 10 lat przyniósł już wymierne rezultaty.