Porównanie budowy komórki bakteryjnej, roślinnej, zwierzęcej i

Jak zbudowane są
komórki organizmów?
Opracowała Bożena Smolik
Konsultant Arleta Poręba-Konopczyńska
Komórkowa teoria budowy
organizmów
►
1.
2.
►
Na początku XIX wieku Theodor Schwann i Matthias Schleiden
sformułowali teorię komórkowej budowy organizmów:
Wszystkie organizmy zbudowane są z komórek.
Komórka jest podstawową jednostką strukturalną i funkcjonalna
każdego organizmu.
Teoria ta dała podstawy do rozwoju współczesnej biologii.
Już wiesz, że :
► Wszystkie
organizmy zbudowane są z komórek
► Komórka jest podstawową jednostką strukturalną
i funkcjonalną każdego organizmu
► Wszystkie komórki mają taki sam podstawowy
skład chemiczny
► W każdej komórce występują w różnych ilościach
substancje organiczne, woda i sole mineralne
Rodzaje komórek
► Większość
komórek ma wyraźnie wyodrębnione
jądro komórkowe. Nazywamy je jądrowymi, czyli
eukariotycznymi. Należą do nich komórki roślin,
zwierząt, grzybów.
► Komórki, które nie posiadają
wyodrębnionego jądra
komórkowego nazywamy
prokariotycznymi. Należą
do nich komórki bakterii.
A teraz o budowie komórki eukariotycznej
i funkcjach poszczególnych jej elementów
►
Każda komórka zawiera liczne struktury, zwane organellami
►
Organella te są odpowiedzialne za konkretne zadania.
►
Nie wszystkie one jednak występują w każdej komórce.
Komórki wszystkich organizmów, oprócz wielu cech
wspólnych, różnią się przede wszystkim występowaniem
opisanych dalej struktur komórkowych
Ściana komórkowa
► Nadaje
kształt komórce
► Chroni wnętrze komórki przed
niekorzystnym wpływem czynników
środowiska
► Umożliwia kontakt z sąsiednimi komórkami,
dzięki obecności w niej jamek
► Jest martwym elementem
komórki
Błona komórkowa
► Zbudowana
jest z tłuszczów i białek
► Jest półprzepuszczalna, co oznacza,
że jest całkowicie przepuszczalna dla
wody, a wybiórczo dla innych substancji
► Pełni funkcje podobne do funkcji ściany
komórkowej
► Jest żywym
elementem
komórki
Jądro komórkowe
Najczęściej ma kształt kulisty i otoczone jest podwójną
błoną białkowo-lipidową
► Liczne otwory (pory) w błonie jądrowej umożliwiają
kontakt z cytoplazmą
► Kieruje czynnościami życiowymi komórki
► Nadzoruje i uczestniczy
w podziale komórki
► Jest nośnikiem informacji
genetycznej, zawartej
w kwasach nukleinowych
► Jest żywym elementem
komórki
►
Cytoplazma
►
►
►
►
►
►
Wypełnia wnętrze komórki
To żywa, pozajądrowa część komórki
Jest substancją galaretowatą,
elastyczną, lepką, ciągliwą
Głównym jej składnikiem jest woda,
a także białka, tłuszcze, węglowodany
i związki mineralne
Jest środowiskiem wszystkich
procesów życiowych
Jest żywym elementem komórki
Mitochondria
► Stanowią
centra energetyczne komórki
► W nich odbywa się proces oddychania
komórkowego
► Komórki, w których zachodzą intensywne
procesy życiowe, mają dużą
liczbę mitochondriów
► Są żywym elementem
komórki
Wakuola (wodniczka)
► Stanowi
magazyn soku komórkowego,
którego głównym składnikiem jest woda i
rozpuszczone w niej białka, cukry, barwniki,
substancje zapachowe i trujące, np. nikotyna,
chinina, kofeina
► W młodych komórkach roślinnych występuje
kilka drobnych wakuoli, w starszych jedna
duża, położona centralnie.
► W komórkach zwierzęcych, niezależnie od ich
wieku, jest wiele małych wodniczek
► Są martwym elementem komórki
Plastydy
►
►
►
►
To organelle typowe dla komórek roślinnych.
Wyróżniamy trzy rodzaje plastydów:
1. chloroplasty –zawierają głównie chlorofil, aktywnie
uczestniczą w procesie fotosyntezy
2. chromoplasty – zawierają żółty lub pomarańczowoczerwony barwnik, nadają barwę kwiatom, owocom,
korzeniom (np. marchwi), są nieaktywne
fotosyntetycznie
3. leukoplasty – są bezbarwne, uczestniczą w
produkcji i magazynowaniu materiałów zapasowych
Plastydy mogą przechodzić jedne
w drugie, np. chloroplasty
w chromoplasty (żółknięcie liści,
dojrzewanie jabłek)
Są żywymi elementami komórki
Pozostałe struktury komórkowe
i ich funkcja
► Siateczka
śródplazmatyczna – to system
błon, których funkcją jest głównie transport
substancji w komórce
► Rybosomy
► Aparat
– to miejsce wytwarzania białek
Golgiego – zachodzi w nim synteza
i wydzielanie różnych substancji
Porównanie budowy komórki
bakteryjnej, roślinnej, zwierzęcej i
grzybów
k. bakteryjna
k. roślinna
k. zwierzęca
k. grzybów
Błona komórkowa
+
+
+
+
cyoplazma
+
+
+
+
Jądro komórkowe
-
+
+
+
rybosomy
+
+
+
+
Siateczka
śródplazmatyczna
-
+
+
+
Ściana komórkowa
+
+
-
+
wodniczka
-
+
+
+
mitochondria
-
+
+
+
chloroplasty
-
+
-
-
Budowa komórki roślinnej
i zwierzęcej
W celu pogłębienia wiedzy zapraszam na
ciekawą stronę poświęconą komórce.
http://www.komorkabio.republika.pl/html/zro
dla.html
Porównanie budowy komórek
różnych organizmów
O różnicach i podobieństwach komórek:
roślinnej, zwierzęcej i grzybów dowiesz się z
filmu przedstawionego na stronie
http://nakrecenieksperci.pl/video/play,532297
0577584640506,Porownanie-komorkiroslinnej-zwierzecej-i-grzyba.html
Zadania
1.
2.
3.
4.
5.
Jaką komórkę przedstawia schemat
zamieszczony obok? Wymień dwie
cechy, jej budowy, które zadecydowały o twoim
wyborze.
Wymień dwie struktury komórkowe obecne u
wszystkich organizmów.
Czerwone krwinki nie mają jądra. Jakich
czynności w związku z tym nie mogą wykonywać?
Podaj jedną różnicę w budowie ściany
komórkowej roślin i grzybów.
Którą z omawianych struktur można nazwać
„fabryką energii” ?
Naładowałaś(łeś) już swoją
komórkę? 