67_Wady_i_choroby_oc..
advertisement
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Wady i choroby oczu i uszu Oko miarowe Większość osób ma oczy miarowe, to znaczy takie, które prawidłowo skupiają promienie świetlne na siatkówce. Niektórzy mają jednak oczy niemiarowe. Związane z tym wady widzenia można podzielić m.in. na krótkowzroczność, dalekowzroczność, starczowzroczność i astygmatyzm. Krótkowzroczność Krótkowzroczność to wada wzroku, która polega na tym, że soczewka oka zamiast skupiać promienie świetlne na siatkówce, ogniskuje je przed nią. Osoba będąca krótkowidzem dobrze widzi z bliskiej odległości, natomiast kiedy patrzy w dal – widzi nieostro, a obraz na siatkówce jest zamazany. Do korekcji krótkowzroczności stosuje się soczewki rozpraszające dwuwklęsłe, których moc optyczną podaje się w dioptriach, ze znakiem minus (np. – 4 dpt). Nadwzroczność Nadwzroczność to wada wzroku, która polega na tym, że soczewka oka zamiast skupiać promienie świetlne na siatkówce, ogniskuje je za nią. Osoba będąca dalekowidzem lepiej widzi z dalszej odległości, natomiast kiedy patrzy blisko – widzi nieostro, a obraz na siatkówce jest zamazany. Do korekcji nadwzroczności stosuje się soczewki skupiające, których moc optyczną podaje się w dioptriach, ze znakiem plus (np. +4 dpt). Starczowzroczność Dotyka osoby w wieku ok. 45 lat. Jest wynikiem tego, że soczewka oka wraz z upływem lat staje się coraz mniej elastyczna i traci zdolność dobrego widzenia przedmiotów położonych zarówno daleko, jak i blisko. U osoby dotkniętej tą wadą stopniowo osłabia się widzenie na bliskie odległości. W takim przypadku konieczne jest zastosowanie soczewek korekcyjnych. Astygmatyzm Jest to wada wzroku, która zwykle współistnieje z krótkowzrocznością lub nadwzrocznością, ale może także stanowić samodzielną wadę. Wywołana jest przede wszystkim nierównomierną krzywizną rogówki. Przy astygmatyzmie oko nie jest w stanie skupić promieni światła w jednym miejscu na siatkówce (światło jest rozmytą linią – promienie skupiają się przed, na i za siatkówką). Osoba z astygmatyzmem widzi nieostro zarówno z dalszej, jak i z bliskiej odległości. Do korekcji astygmatyzmu stosuje się soczewki cylindryczne. • Oko ludzkie przystosowane jest do widzenia barw światła o długości fali w zakresie od około 400 nm (barwa fioletowa) do około 700 nm (barwa czerwona). Daltonizm Jedną z wad wzroku jest daltonizm polegający na złym rozpoznawaniu barw. Nazwa wady pochodzi od nazwiska angielskiego fizyka i chemika J.Daltona, który jako pierwszy opisał ślepotę na barwy zieloną i czerwoną. Może być to wada wrodzona lub nabyta. Wada ta jest często definiowana jako ślepota na barwę czerwono - zieloną. Występuje także ślepota na barwę czerwoną, rzadziej zieloną i bardzo rzadko na fioletową. Zez Jest wadą oczu objawiającą się osłabieniem mięśni ocznych, co powoduje zmianę kąta patrzenia jednego oka względem drugiego. Efektem zeza jest zaburzenie widzenia stereoskopowego. Choroby oczu - jaskra Jaskra jest wieloczynnikową, bardzo poważną chorobą oczu, która prowadzi do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego, a w efekcie do całkowitej utraty wzroku. Za główne czynniki wywołujące jaskrowe zapalenie nerwu wzrokowego uważa się nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz przewlekłe niedokrwienie nerwu wzrokowego. Ryzyko zachorowania na jaskrę zwiększa: występowanie tej choroby w rodzinie, nieprawidłowe ciśnienie krwi, cukrzyca, miażdżyca, częste migreny, długotrwały stres, podeszły wiek, urazy oka, palenie papierosów. Choroby oczu - zaćma Zaćma jest to choroba oka polegająca na częściowym lub całkowitym zmętnieniu soczewki oka. Powoduje, że soczewka traci swoją przejrzystość i z czasem następuje utrata widzenia. Zaćma może mieć postać wrodzoną (u dzieci) lub nabytą (u dorosłych). Typowe objawy zaćmy: • przymglone widzenie, • zniekształcenie obrazu, • pogorszenie ostrości wzroku w jasnym świetle oraz znaczne jej polepszenie o zmierzchu lub przy zachmurzonym niebie, • zaburzenia w ocenie odległości, • zez lub oczopląs (u dzieci) • zaburzenia w poruszaniu lub samoobsłudze (u starszych). W przypadku narządu wzroku należy pamiętać o: • kontrolnych badaniach wzroku – zalecane w celu zapobiegania, wykrywania i leczenia problemów wzroku, • profilaktyce – wskazane jest badanie profilaktyczne wzroku już kilkuletnich dzieci ze względu na możliwość występowania dziedzicznych schorzeń przebiegających niejednokrotnie bezobjawowo, • właściwym doborze okularów lub soczewek kontaktowych, które coraz częściej są stosowane. Choroby ucha – zapalenie ucha środkowego • Ucho środkowe może ulec zakażeniu przez bakterie chorobotwórcze, takie jak gronkowce czy paciorkowce, które wywołują zapalenie ucha środkowego. Jest to najczęstsza choroba tego narządu. • Zapalenie ucha środkowego zdarza się zarówno u dzieci jak i u osób dorosłych. • W przypadku zapalenia ucha środkowego wypływa z niego płyn zawierający ropę lub ropę wraz ze śluzem. Choroba rozpoczyna się bólem ucha, uczuciem pełności i szumem w uchu. Jednocześnie następuje pogorszenie słuchu. Ból na początku choroby pojawia się co jakiś czas i jest rwący. Wraz z rozwojem choroby ból staje się ciągły i bardzo dokuczliwy. Jednocześnie temperatura ciała ulega podwyższeniu, u dzieci osiągając nawet 40°C. • Zapalenie ucha środkowego wymaga intensywnego leczenia i konsultacji u laryngologa. Głuchota starcza • Jest skutkiem naturalnego procesu starzenia się części nerwowej, odbiorczej narządu słuchu. W wyniku uszkodzeń i starzenia się neuronów osoby starsze borykają się z niedosłuchem. Trudno jednoznacznie ocenić, wiek w którym słuch zaczyna się pogarszać. Do grupy tak zwanego największego ryzyka zagrożeniem głuchotą starczą zalicza się osoby, które nadmienienie obciążały słuch w młodszym wieku. Przyczyn głuchoty upatruje się również w chorobach, które mają wpływ na komórki nerwowe w uchu. Niedosłuch bywa też dziedziczny. Ważnym krokiem jest w tym przypadku zapewnienie dobrze dopasowanych, wysokiej jakości aparatów słuchowych. Co to jest hałas? Nierozerwalną częścią naszego życia są dźwięki, które odgrywają dwojaką rolę: • jako zjawiska pożądane – czyli środek porozumiewania się i odbioru wrażeń słuchowych • jako zjawiska niepożądane – czyli dźwięki przeszkadzające, szkodliwie działające na zdrowie człowieka Miarą dźwięków niepożądanych, czyli hałasu, jest poziom dźwięku wyrażony w decybelach (dB): • poziomy dźwięku niższe od 45 dB w dzień są dla człowieka mało uciążliwe; • hałas o poziomach dźwięku 65-70 dB jest uciążliwy i – niestety – typowy dla naszego życia codziennego; • w polskim i międzynarodowym ustawodawstwie przyjęto, że poziom dźwięku powyżej 85 dB przy 8 godzinnym działaniu na stanowisku pracy stwarza zagrożenie uszkodzenia słuchu. Hałas • Wpływa bardzo niekorzystnie na układ nerwowy, zarówno dziecka, jak i dorosłego człowieka. Przebywanie w dużym hałasie objawia się zaburzeniami czucia, wzmożoną pobudliwością, bezsennością, kłopotami z koncentracją, bólami i zawrotami głowy itp. Duży wpływa na rodzaj obserwowanych zaburzeń ma wrażliwość osobnicza i wiek człowieka – ludzie starsi są bardziej wrażliwi. Literatura: • Lewiński W. i inni, 2006. Biologia 1. Operon, Gdynia • Traczyk W. Z., 2005. Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL, Warszawa • Wiśniewski H, 1998. Biologia. Agmen, Warszawa • Gołda W., Wardas J. 1994. Biologia. Nowa Era, Warszawa • http://www.ochoroba.pl/artykuly/782-zapalenie-uchasrodkowego • http://www.dobrylekarz.info/choroby/316/choroby-ucha • http://www.lwzh.republika.pl/
