ZESTAW PYTAŃ NA USTNY EGZAMIN SEMESTRALNY Z BIOLOGII IV etap edukacyjny – zakres podstawowy opracowanie: mgr Iwona Kałędkowska-Szajerka ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 1 1. Wyjaśnij, co oznacza termin biotechnologia. 2. Wyjaśnij, jaką rolę w biotechnologii odgrywają enzymy restrykcyjne. 3. Omów trzy poziomy różnorodności biologicznej. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 2 1. Na czym polega biotechnologia tradycyjna, jakie organizmy i procesy wykorzystuje? 2. Omów zastosowanie elektroforezy żelowej w biotechnologii. 3. Jakie są przyczyny wymierania gatunków w dawnych czasach i obecnie? Wymień przynajmniej dwa gatunki wymarłe na terenie Polski. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 3 1. Wymień kilka zastosowań biotechnologii tradycyjnej. 2. Rozwiń skrót GMO i wyjaśnij to pojęcie. 3. Co to są gatunki inwazyjne i jak wpływają na lokalną bioróżnorodność? Podaj przykłady. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 4 1. Wskaż zastosowania fermentacji mlekowej i alkoholowej w życiu codziennym. 2. Co to jest organizm transgeniczny? Podaj przykłady. 3. Wyjaśnij, czym jest bioróżnorodność. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 5 1. Wymień działania związane z ochroną środowiska, w których wykorzystuje się mikroorganizmy. 2. Jak otrzymujemy organizmy GMO? 3. Scharakteryzuj krótko motywy ochrony przyrody. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 6 1. Omów różnice w oczyszczaniu ścieków za pomocą złoża biologicznego i osadu czynnego. 2. Jak działa enzym polimeraza DNA? Omów technikę PCR. 3. Jakie są sposoby ochrony przyrody, których kryterium jest zakres objętych ochroną jej elementów? ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 7 1. Jak działają biofiltry i gdzie są stosowane? 2. Co to są wektory w inżynierii genetycznej i jakie muszą mieć cechy? 3. Jakie są sposoby ochrony przyrody, których kryterium jest stopień ingerencji człowieka w ekosystem? ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 8 1. W jaki sposób wykorzystuje się biotechnologię do usuwania stałych odpadów komunalnych i ścieków? 2. Wymień kilka celów tworzenia organizmów zmodyfikowanych genetycznie. 3. Jakie są sposoby ochrony przyrody, których kryterium jest możliwość gospodarczego wykorzystania przyrody? ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 9 1. Omów proces biologicznego oczyszczania ścieków. 2. W jaki sposób diagnozuje się choroby za pomocą technik inżynierii genetycznej? 3. Jakie są sposoby ochrony przyrody, których kryterium jest miejsce realizacji jej ochrony? ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 10 1. Omów sposoby przetwarzania stałych odpadów komunalnych. 2. Wyjaśnij sposób produkcji leków metodami biotechnologicznymi. 3. Wyjaśnij pojęcia restytucji i reintrodukcji. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 11 1. Co to są tworzywa biodegradowalne? Dlaczego się je produkuje i z jakich materiałów? 2. Co to jest klonowanie? Czy występują naturalne klony? 3. Wymień i krótko omów formy obszarowej ochrony przyrody w Polsce. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 12 1. Na czym polega biologiczne zwalczanie szkodników i jaki ma wpływ na stan środowiska? 2. Na czym polega terapia genowa? 3. Jakie znasz parki narodowe w Polsce położone na terenach górskich? ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 13 1. Omów udział biopaliw w wytwarzaniu energii na skalę przemysłową. 2. Omów etapy klonowania owcy Dolly. Dlaczego mówi się, że miała ona trzy matki? 3. Wymień kilka parków narodowych położonych na Pomorzu i Mazurach. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 14 1. Wymień trzy korzyści i trzy zagrożenia płynące z zastosowania inżynierii genetycznej. 2. Czym różni się biotechnologia tradycyjna od nowoczesnej? 3. W jakim celu stworzono sieć ekologiczną Natura 2000? ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 15 1. Omów zastosowanie badań DNA w kryminalistyce i medycynie sądowej. 2. Na czym polegają rządowe inicjatywy ochrony przyrody: konwencja ramiarska, CITES i bońska? 3. Wymień po trzy gatunki roślin i zwierząt chronionych w Polsce. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ZESTAW 16 1. W jakim celu tworzy się rezerwaty biosfery? Czy takie rezerwaty stworzono na terenie Polski? 2. Kiedy powstała i na czym polega idea zrównoważonego rozwoju? 3. Jakie znasz pozarządowe organizacje działające na rzecz ochrony przyrody? -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------