Przedstaw uprawnienia prezydenta RP
advertisement
x60 Prezydent III RP – Omów konstytucyjne uprawnienia i pozycję jaką zajmuje na polskiej scenie politycznej W Rzeczpospolitej Polskiej prezydent to jednoosobowy organ władzy wykonawczej. Jest najwyższym przedstawicielem władzy w państwie, a ponadto jest gwarantem ciągłości władzy państwowej. Kadencja prezydencka trwa przez 5 lat z możliwością reelekcji na kolejne 5 lat. Wybory prezydenckie są powszechne, tajne równe i bezpośrednie, a uprawnienia prezydenta są ściśle określone w konstytucji RP. Prezydent nie może piastować żadnego innego urzędu ani pełnić żadnej funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowanym urzędem. Prezydent jako organ władzy wykonawczej, ma uprawnienia dotyczące wszystkich sfer działania w państwie. Wiele z tych uprawnień ma pierwszoplanowe znaczenie polityczne, ich całokształt umożliwia zaś Prezydentowi aktywne wpływanie (przez pobudzanie, współdziałanie, korygowanie, blokowanie) na działalność wszystkich trzech władz. Wśród uprawnień Prezydenta związanych z funkcjonowaniem parlamentu są kompetencje techniczno organizacyjne, takie jak zarządzanie wyborów do Sejmu, czy Senatu, zwoływanie ich pierwszego posiedzenia po wyborach lub wyznaczanie marszałków – seniorów (przewodniczących inauguracyjnych posiedzeń izb). W tej grupie mieszczą się także kompetencje o dużym znaczeniu politycznym, jak skrócenie kadencji sejmu, podpisywanie ustaw i z tym związane prawo ustawodawczego weta zawieszającego, prawo zwracania się do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie kwestii zgodności z konstytucja ustawy przekazanej mu do podpisu, wygłaszanie w parlamencie orędzi, prawo inicjatywy ustawodawczej. Prezydent jest reprezentantem państwa w stosunkach zewnętrznych Dysponuje w tej dziedzinie konkretnymi kompetencjami a wśród nich m.in.: 1) ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym zawiadamia Sejm i Senat, 2) mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych, 3) przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych. Prezydent Rzeczypospolitej w zakresie polityki zagranicznej współdziała z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem. Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej. Prezydent ma także, jeśli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie, nadzwyczajna kompetencję do podejmowania postanowienia o stanie wojny. W razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa Prezydent zarządza powszechna lub częściowa mobilizację i użycie sił zbrojnych do obrony kraju. Może także wprowadzić stan wojenny na części lub na całym terytorium państwa. Tylko Prezydent ma prawo występowania do Sejmu z wnioskiem o powołanie i odwołanie prezesa NBP. Do niego należy powoływanie prezesa i wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego oraz pierwszego prezesa i prezesów Sadu Najwyższego, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i – na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa- wszystkich pozostałych sędziów. Przysługują mu także uprawnienia normatywne. Na podstawie ustaw i w celu ich wykonania Prezydent wydaje rozporządzenia i zarządzenia. Organem pomocniczym Prezydenta jest Kancelaria Prezydenta, której szefa powołuje on sam. On także nadaje Kancelarii statut. Prezydent Rzeczypospolitej, korzystając ze swoich konstytucyjnych i ustawowych kompetencji, wydaje akty urzędowe. Prezydent za naruszenie Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu. Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. Wykonuje on również swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach.
